Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

Lekcja 78  Dortmund

Dortmund ist die größte Stadt des Ruhrgebiets. Es hat ca. 581 Dortmund ist die größte Stadt des Ruhrgebiets. Es hat ca. 581.000 Einwohner und liegt an der Grenze zwischen nördlichem Flach- und südlichem Hügelland. Dortmund to największe miasto Zagłębia Ruhry. Liczy ok. 581 tys. mieszkańców i leży na granicy między północną niziną a południowymi wzgórzami.

Das Zentrum für Kunst und Kreativität war früher das Gebäude der ehemaligen Union-Brauerei. Kunst des XX und XXI Jahrhunderts und Medienkunst verwandelte das Dortmunder U in ein Innovationszentrum. Centrum sztuki i kreatywności było wcześniej siedzibą dawnego Związku Browarnictwa. Sztuka artystyczna XX i XXI w. i sztuka medialna zmieniła to Dortmundzkie U w centrum innowacyjne. Das Signet auf dem Dortmunder U wurde mit der Goldbeschichtung bedeckt. Sygnet na Dortmundzkim U został pokryty złotą powłoką.

Das alte Hafenamt ist das Wahrzeichen des Dortmunder Hafens Das alte Hafenamt ist das Wahrzeichen des Dortmunder Hafens. Das Gebäude stammt aus dem XIX Jahrhundert. Im Inneren befinden sich ein alter Mosaikboden mit der Darstellung eines Segelschiffes und die Wappen der Stadt Emden und Dortmund. Dawny Urząd Portowy jest symbolem portu w Dortmundzie. Budynek pochodzi z XIX wieku. W środku znajduje się: stara mozaika podłogowa przedstawiająca żaglowiec i herb miast Emden i Dortmundu.

Das Westfalenstadion ist mit einer Kapazität von 83 Das Westfalenstadion ist mit einer Kapazität von 83.000 Plätzen die größte Fußball- arena Deutschlands. Es wurde anlässlich der Fußballweltmeisterschaft im Jahre 1974 erbaut. Stadion Westfalski mogący pomieścić 83.tys. osób jest największą areną piłki nożnej w Niemczech. Został zbudowany z okazji mistrzostw świata piłki nożnej w roku 1974. Für die Heimspiele des Borussia Dortmund sind die Karten für mit rekordverdächtigen Zuschauer- zahlen fast immer ausverkauft. Na lokalne rozgrywki Borussi Dortmund są prawie zawsze wysprzedane bilety dla prawie rekordowej liczby widzów.

Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. an der Grenze - na granicy die Brauerei - browar die Goldbeschichtung - złota powłoka im Inneren - we wnętrzu der alte Mosaikboden - stara mozaika podłogowa die Wappen der Stadt - herb miasta das Segelschiff - żaglowiec anlässlich - z okazji die Heimspiele - rozrywki lokalne rekordverdächtig - prawie rekordowy ausverkauft - wysprzedane

Das Ellipson ist ein Bürohochhaus in Dortmund Das Ellipson ist ein Bürohochhaus in Dortmund. Es hat 60 Meter Höhe und 17 Etagen. Es wurde im Juli 1999 eröffnet. Es verfügt über ein vollautomatisches Parksystem für 150 PKW. Elipson jest budynkiem biurowym w Dortmundzie. Ma 60 m wysokości i 17 pięter. Został otwarty w lipcu 1999 r. Dysponuje on w pełni zautomatyzowanym systemem parkingowym dla 150 pojazdów.

Das Deutsche Kochbuchmuseum wurde am 2 Oktober 1988 eröffnet und zeigt eine interessante Sammlung von Küchengeräten, Herden und Puppenküchen. Niemieckie Muzeum Książek Kucharskich zostało otwarte 2 października 1988 i ukazuje interesującą kolekcję sprzętów kuchennych, kuchenek i kuchni dla lalek. Hier befinden sich auch die damals populäre Kochbücher Henriette Davidis. Tutaj znajdują się też wówczas popularne książki kucharskie Henriette Davidis.

Die Pferderennbahn Wambel zählt zu den größten Galopprennbahnen in Deutschland und besitzt zwei beheizte Tribünen. Rennen können also auch den ganzen Winter über stattfinden. Tor wyścigowy Wambel zalicza się do największych bieżni w Niemczech i posiada dwie ogrzewane trybuny. Wyścigi mogą więc odbywać się też przez całą zimę. Eine schöne Atmosphäre herrscht bei den Rennen, die unter Flutlicht stattfinden. Wspaniała atmosfera panuje podczas wyścigów, którym towarzyszą iluminacje świetlne.

Das Kaiser-Wilhelm-Denkmal wurde 1893-1902 errichtet Das Kaiser-Wilhelm-Denkmal wurde 1893-1902 errichtet. Bei der Einweihung aber im Jahre1902 war Kaiser Wilhelm I. selbst nicht anwesend. Die ursprünglichen neugotischen Bauverzierungen wurden durch den schlichten klassizistischen Baustil ersetzt. Pomnik Cesarza Wilhelma wzniesiono w latach 1893 - 1902. Przy odsłonięciu jednak w roku 1902 cesarz Wilhelm I nie był obecny osobiście. Początkowo neogotyckie zdobienia budowli zostały zastąpione przez skromny styl klasycystyczny.

Der Westfalenpark wurde anlässlich der Gartenschau im Jahre 1959 eröffnet. Er hat die Fläche 75 Hektar. Im Rosarium erblühen über 3.500 Rosenarten. Sehenswert sind auch: der Geologische-, der Japanische- und der Rhododendrongarten. Park Westfalski został założony z okazji wystawy ogrodnictwa w roku 1959. Ma powierzchnię 75 ha. W rozarium kwitnie ponad 3.500 gatunków róż. Godnymi uwagi są też: ogród geologiczny, ogród japoński i ogród rododendronów. Der Westfalenpark ist ein beliebtes Erholungsgebiet der Stadt. Park Westfalski jest ulubionym terenem rekreacyjnym miasta.

Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. er wurde eröffnet - został otwarty er verfügt über - dysponuje vollautomatisch - w pełni zautomatyzowany die Küchengeräten - sprzęt kuchenny das Kochbuch - książka kucharska zwei beheizte Tribünen - dwie ogrzewane trybuny den ganzen Winter - przez całą zimę stattfinden - odbywać się das Flutlicht - iluminacje świetlne bei den Rennen - podczas wyścigów die grüne Lunge - zielone płuca

Die Deutsche Arbeitsschutzausstellung (DASA) ist wirklich interessant Die Deutsche Arbeitsschutzausstellung (DASA) ist wirklich interessant. Alle paar Monate finden wechselnde Wanderausstellungen statt. Hier befindet sich auch eine Dauerausstellung über die Geschichte des Deutschen Arbeitsschutzes. Niemiecka Wystawa BHP jest naprawdę interesująca. Co parę miesięcy goszczą tutaj wędrowne ekspozycje. Znajduje się też tutaj stała wystawa dotycząca historii niemieckiego bezpieczeństwa pracy.

Der Gauklerbrunnen im Zentrum des Stadtgartens ist ein beliebtes Planschbecken bei den Kindern. Er entstand zusammen mit der Parkanlage zum 1100jährigen Stadtjubiläum. Fontanna Kuglarzy w centrum parku miejskiego jest ulubionym miejscem do pluskania się dla dzieci. Powstała ona razem z terenem parkowym z okazji 1100 jubileuszu miasta. Der Brunnen besitzt auch kleine Wasserfälle und ist im Sommer ein beliebter Treffpunkt. Fontanna posiada też małe wodospady i jest w lecie ulubionym miejscem spotkań.

Die Reinoldkirche ist die älteste Kirche und Wahrzeichen der Stadt Dortmund. Sie wurde in den Jahren 1250-70 im Stadtzentrum erbaut. Beachtenswert sind hier vor allem die großen gotischen Buntglasfenster und der 104 Meter hohe Kirchturm. Kościół św Reinolda jest najstarszym kościołem i symbolem miasta Dortmundu. Został wybudowany w latach 1250 - 70 w centrum miasta. Godnymi uwagi są przede wszystkim tutaj duże gotyckie witraże i wieża kościelna o wysokości 104 m.

Der Zoo Dortmund wurde im Jahre 1953 eröffnet Der Zoo Dortmund wurde im Jahre 1953 eröffnet. Er hat die Fläche von 28 Hektar und 1.840 Tieren in 265 Räumen. Um den Tieren angemessen Lebensraum bieten zu können hat man auf eine allzu große Artenvielfalt verzichtet. Zoo w Dortmundzie otwarto w roku 1953. Obecnie ma on powierzchnię 28 ha i 1.840 zwierząt w 265 pomieszczeniach. Aby móc zapewnić zwierzętom odpowiednią przestrzeń życiową zrezygnowano ze zbyt dużej ilości gatunków.

Das Wasserschloss Haus Bodelschwingh ist eine der sehenswertesten und interessantesten Wasserburgen der Stadt Dortmund. Es wurde auf Eichenholzpfählen errichtet. Der älteste Teil der Anlage im Stil der Gotik stammt aus dem Jahre 1300. Zamek na wodzie Haus Bodelschwingh jest jedną z najciekawszych budowli na wodzie miasta Dortmundu. Postawiono go na dębowych palach. Najstarsza część obiektu, w stylu gotyckim, pochodzi z roku 1300. In den Jahren 1565 -1618 entstanden die Ecktürme im Stil der Renaissance und des Barocks. W latach 1565 - 1618 powstały wieże narożne w stylu renesansu i baroku.

Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. der Gaukler - kuglarz das Planschbecken - basen do pluskania się ein beliebter Treffpunkt - ulubione miejsce spotkań beachtenswert - godny uwagi die gotischen Buntglasfenster - gotyckie witraże der Lebensraum - przestrzeń życiowa man hat verzichtet - zrezygnowano das Wasserschloss - zamek na wodzie der älteste Teil - najstarsza część die Ecktürme - wieże narożne die Eichenholzpfählen - pale dębowe

Der Florianturm ist er das Wahrzeichen der Stadt Dortmund Der Florianturm ist er das Wahrzeichen der Stadt Dortmund. Er hat eine Höhe von 210 Metern. Bei seiner Eröffnung im Jahre 1959 war er das höchste Gebäude Deutschlands. Die Attraktion des Turms ist das erste Drehrestaurant und die Aussichtsplattform. Wieża Floriana jest symbolem miasta Dortmundu. Ma ona wysokość 210 m. Podczas otwarcia w roku 1958 była najwyższym budynkiem Niemiec. Atrakcją wieży jest pierwsza obrotowa restauracja i platforma widokowa.

Das Naturschutzgebiet Hallerey liegt etwa 5 km vom Dortmunder Stadtzentrum entfernt. Er hat eine Größe von 72,1 ha. Der See in der Hallerey ist durch eine Bergsenke entstanden, die sich mit Wasser anfüllte. Auf dem See kann man viele Sorten der Wasservögel beobachten. Rezerwat przyrody Hallerey leży ok. 5 km od centrum Dortmundu. Ma powierzchnię 72,1 ha. Jezioro Powstało w niecce górskiej, która została napełniona wodą. Na tym jeziorze można obserwować wiele gatunków ptaków wodnych.

Der Adlerturm ist ein rekonstruierter Turm der mittelalterlichen Stadtmauer in Dortmund, der 1992 auf den originalen Fundamenten errichtet wurde, die aus dem XIV Jahrhundert kommen. Er hat 30 Meter der Höhe. Adlerturm jest zrekonstruowaną wieżą murów miejskich Dortmundu, która powstała w roku1992 na oryginalnych fundamentach pochodzących z wieku XIV. Ma ona 30 m wysokości.

Das KletterMax in Dortmund bietet von einfachen Kletterwänden, über Klettertürme bis zur in Deutschland einmaligen Klettersteig- und Hochseilgartenanlage auf 2 Ebenen. KletterMax w Dortmundzie oferuje od zwyczajnych ścianek wspinaczkowych, poprzez wieże aż do bezprecedensowej w Niemczech trasy wspinaczkowej i parku linowego na dwóch poziomach. In der großen Halle stehen Kletterwände mit unterschiedlichem Schwierigkeitsgrad zur Verfügung. W dużej hali są do dyspozycji ściany wspinaczkowe o różnym stopniu trudności.

Das Brückstraßenviertel in der nördlichen Innenstadt ist eine beliebte Fußgängerzone mit vielen internationalen Imbissbuden, Cafés, Disco und das tolle Dortmunder Konzerthaus. Brückstraßenviertel w północnej części śródmieścia jest ulubionym deptakiem z wieloma międzynarodowymi budkami z przekąskami, kawiarniami, dyskotekami i wspaniałą dortmundzką filharmonią.

Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. bei der Eröffnung - podczas otwarcia das höchste Gebäude - najwyższy budynek das Drehrestaurant - restauracja obrotowa die Aussichtsplattform - platforma widokowa die Wasservögel - ptaki wodne man kann beobachten - można obserwować die Stadtmauer - mury miejskie in der großen Halle - w dużej hali der Schwierigkeitsgrad - stopień trudności die Fußgängerzone - deptak auf zwei Ebenen - na dwóch płaszczyznach