II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Instytut im. Herdera w Marburgu założony w 1950 r. jako część akademii Johann-Gottfried-Herder Forschungsrat W latach 50-tych i 60-tych zajmował się głównie historią byłych terenów niemieckich w Europie Środkowo-Wschodniej jak n.p. Śląsk, Pomorze, Zachodnie i Wschodnie Prusy … Od lat 70-tych specializuje się jako instytut badawczy w historii i kulturze Europy Środkowo-Wschodniej (Polska, Czechy, Słowacja, Estonia, Litwa, Łotwa) instytucja naukowej infrastruktury i członek Towarzystwa Naukowego im. Leibniza finansowany przez rząd federalny i 16 krajów związkowych posiada m.i. największą bibliotekę specjalną z dziedziny historii i kultury Europy Środkowo-Wschodniej na terenie krajów niemieckojęzycznych

Studia polskoznawcze w niemieckich bibliotekach wirtualnych na przykładzie ViFaOst dr Jürgen Warmbrunn, Instytut im. Herdera, Marburg

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Niemiecka Biblioteka Narodowa założona w 1913 Niemiecka Biblioteka w Lipsku (od 1913) Niemiecka Biblioteka we Frankfurcie nad Menem (od 1947) Niemieckie Archiwum Muzyczne w Berlinie Die Deutsche Bibliothek (Niemiecka Biblioteka) 2006 Deutsche Nationalbibliothek (Niemiecka Biblioteka Narodowa) >> brak zbiorów niemieckiej literatury wydanej przed 1912 >> brak literatury w językach obcych (z wyjątkiem germanica)

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca System gromadzenia zbiorów ze specjalnych dziedzin nauk powstał po drugiej wojnie światowej (1949) finansowany przez Niemieckie Towarzystwo Naukowe (DFG) 23 uczestniczące biblioteki spełniają funkcję biblioteki narodowej w następującym zakresie –kompletne gromadzenie –katalogowanie –archiwizowanie –gwarantowany ponadregionalny dostęp –inne usługi

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Organizacja wirtualnych usług Od roku 1990 powstawały wirtualne usługi dla bibliotek gromadzących zbiory ze specjalnych dziedzin nauki, które sfinansowane zostały częściowo przez NiemieckieTowarzystwo Naukowe, na przykład –baza danych nowych nabytków –digitalizacja drukowanych książek –projekty born digital –katalogi źródeł internetowych (link lists) –… Od roku 2000 rozszerzono usługi wirtualne i skoncentrowano je w tak zwanych wirtualnych bibliotekach fachowych finansowa- nych przez Niemieckie Towarzystwo Naukowe (DFG)

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Partnerzy - Bawarska Biblioteka Państwowa - Uniwersytet w Monachium - Instytut Europy Wschodniej Monachium/Regensburg - Instytut im. Herdera w Marburgu Od roku 2008: Biblioteka Uniwersytecka i Państwowa w Getyndze Biblioteka Wirtualna była finansowana przez DFG w latach

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Regionalna i tematyczna specjalizacja -Europa Wschodnia, Południowo-Wschodnia i Środkowo-Wschodnia -Nauki humanistyczne -ze szczególnym uwzględnieniem krajów słowiańskich, Rumunii i Albanii / historii i nauk politycznych

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Struktura Biblioteki Wirtualnej - 1 indywidulne i technicznie różnorodne bazy danych i dokumenty, odłożone w: –Bawarskiej Bibliotece Państwowej –instytucjach partnerskich –innych instytucjach Bazy danych i usługi są zgromadzone w modułach : Content Mangement System (Typo3: open source) / Strona internetowa w języku niemieckim, angielskim i rosyjskim

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Moduły

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Bazy danych nowych nabytków

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Czasopisma i artykuły

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Katalog źródeł internetowych

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Specjalistyczne bazy danych i bibliografie

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Struktura Biblioteki Wirtualnej - 2 Metawyszukiwarka (Elektra: OCLC) –obejmuje indywidualne bazy danych w systemie CMS - jeśli jest to technicznie możliwe (integracja preferowana przez standart Z 39.50) –obejmuje kilka ogólnych baz danych, które nie znajdują się w systemie CMS

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Uwzględnienie baz danych z zakresu humanistyki w metawyszukiwarce -wolnodostępne bazy danych (Zeitschriftendatenbank) -bazy danych dostępne w ramach narodowych licencji finansowane przez DFG (Peridicals Index Online) -bazy danych dostępne metodą pay-per-use (Historical Abstracts) -bazy danych dostępne tylko w niektórych bibliotekach posiadających licencje (JSTOR)

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Teksty i materiały

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Dokumenty z historii Rosji i Związku Radzieckiego

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Fokus Ost-Südost

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Inne pełnoteksty są dostępne w katalogach bibliotecznych ( + dodatkowo w bazie danych czasopism elektronicznych (EZB) lub w przewodniku baz danych (DBIS))

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Repozytorium (OstDok) - część Wirtualnej Biblioteki Europy Wschodniej (ViFaOst) - funkcja wyszukiwania pełnotekstowego jest wintegrowana w metawyszukiwarce

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Funkcje i cele Wirtualnej Biblioteki Europy Wschodniej (ViFaOst) oferta wirtualnych usług wygodnych dla użytkowników z zakresu specjalnych dziedzin nauki (SSG) obejmująca również drukowane i elektroniczne media gromadzenie i koordynacja innych odpowiednich usług wirtualnych –w Niemczech –na całym świecie najszybsze zaprowadzanie użytkowników do pełnotekstów open access (w Niemczech) do największej ilości materiałów

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Problemy po okresie finansowania przez DFG: brak pracowników technicznych tematyczne metawyszukiwanie materiałów w różnych językach oraz różne sposoby katalogowania rzeczowego metawyszukiwanie i cyrylica zastosowanie technologii wyszukiwarki: Bawarska Biblioteka Państwowa musi posiadać indeksy wszystkich baz danych

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Inne wirtualne biblioteki z zakresu studiów Europy Wschodniej

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Inne wirtualne biblioteki z zakresu studiów Europy Wschodniej

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Centralny portal internetowy vascoda

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca

II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca Dlaczego czuję się krewnym polonii ? - żona Jadwiga (bibliotekarka) córka Milusia (Emilia) Dziękuję za uwagę ! dr Jürgen Warmbrunn Herder-Institut Forschungsbibliothek Gisonenweg 5-7 D Marburg tel. **49(0)