WWA I PCB W GLEBIE I TKANCE Anna Kiełbasa Iwona Krzemień – Konieczka Renata Gadzała – Kopciuch Tomasz Kowalkowski Bogusław Buszewski

Ekstrakcja i analiza WWA GLEBA Przyspieszona ekstrakcja rozpuszczalnikiem (ASE) z mieszaniną dichlorometan:aceton (1:1) Wzbogacanie w strumieniu azotu do 1 ml Analiza chromatograficzna: HPLC/FLD i/lub GC/MS Technika QuEChERS Oczyszczanie i wzbogacanie do 200 µl Analiza chromatograficzna: HPLC/FLD TKANKA

Walidacja metody (gleba) HPLC/FLD Związek LOD [µg/l] LOQ [µg/l] Piren 5,23 15,7 Benzo(a)antracen 5,56 16,7 Benzo(b)fluoranten 4,58 13,7 Benzo(k)fluoranten 4,67 14,0 Benzo(a)piren 5,49 16,5 Indeno(1,2,3-cd)piren 4,95 14,9 Zakres krzywych kalibracyjnych 50 – 600 µg/l Związek BAM U013-b CRM-141 Odzysk % SD Piren 106 2,9 93 4,1 Benzo(a)antracen 99 3,0 85 4,9 Benzo(b)fluoranten 87 97 4,5 Benzo(k)fluoranten 3,5 96 4,8 Benzo(a)piren 95 3,8 73 1,9 Indeno(1,2,3-cd)piren 105 3,2

Walidacja metody (gleba) Związek LOD [µg/l] LOQ [µg/l] Piren 18,8 56,4 Benzo(a)antracen 10,6 31,9 Benzo(b)fluoranten + Benzo(k)fluoranten 14,2 42,5 Benzo(a)piren 25,6 76,8 Indeno(1,2,3-cd)piren 26,5 79,4 GC/MS Zakres krzywej kalibracyjnej 50 (100) – 600 µg/l Związek BAM U013-b CRM-141 Odzysk % SD Piren 92 3,2 86 3,7 Benzo(a)antracen 87 4,8 115 2,2 Benzo(b)fluoranten + Benzo(k)fluoranten 106 4,9 107 5,7 Benzo(a)piren 3,5 70 1,9 Indeno(1,2,3-cd)piren 95 4,4 114 4,1

Chromatogramy WWA w glebie Piren Benzo(a)antracen Benzo(b)fluoranten Benzo(k)fluoranten Benzo(a)piren Indeno(1,2,3-cd)piren Benzo(b)fluoranten + Benzo(k)fluoranten Chromatogram WWA w kandydacie na materiał odniesienia gleby za pomocą HPLC/FLD. za pomocą GC/MS (tryb SIM).

Wyniki badania jednorodności gleby Związek CV analizy % CVWB % CVBB % Piren 4,4 13 9,3 Benzo(a)antracen 4,9 21 23 Benzo(b)fluoranten 5,4 17 14 Benzo(k)fluoranten 5,8 18 Benzo(a)piren 5,0 20 9,4 Indeno(1,2,3-cd)piren 5,2 16

Walidacja metody (tkanka) Związek LOD [µg/l] LOQ [µg/l] Piren 0,10 0,31 Benzo(a)antracen 0,081 0,24 Benzo(b)fluoranten 0,11 0,34 Benzo(k)fluoranten Benzo(a)piren 0,082 0,25 Indeno(1,2,3-cd)piren 0,15 0,45 HPLC/FLD Zakres krzywej kalibracyjnej 0,30 (0,50) – 10 µg/l Związek ERM-BB384 Skażona tkanka kormorana Odzysk % SD Piren 101 0,10 88 2,6 Benzo(a)antracen 94 106 6,9 Benzo(b)fluoranten 95 0,06 4,5 Benzo(k)fluoranten 99 0,12 92 4,4 Benzo(a)piren 89 0,15 5,3 Indeno(1,2,3-cd)piren 84 107 2,8

Chromatogramy WWA w tkance Piren Benzo(a)antracen Benzo(b)fluoranten Indeno(1,2,3-cd)piren Benzo(a)piren Benzo(k)fluoranten Chromatogram WWA w tkance kormorana za pomocą HPLC/FLD. benzo(a)antracen benzo(b)fluoranten benzo(k)fluoranten benzo(a)piren indeno(1,2,3-cd)piren w tkance śledzia

Wyniki badań międzylaboratoryjnych tkanki kormorana, śledzia i dorsza Związek Kormoran [µg/kg] Śledź [µg/kg] Dorsz [µg/kg] Piren 0,225 0,322 0,271 Benzo(a)antracen 0,197 0,0752 0,0630 Benzo(b)fluoranten 0,0325 0,0466 Benzo(k)fluoranten 0,0193 0,0185 <LOD Benzo(a)piren 0,0271 Indeno(1,2,3-cd)piren 0,0326

Metoda oznaczania PCB w glebie Przyspieszona ekstrakcja rozpuszczalnikiem (ASE) Rozpuszczalnik: mieszanina heksan/dichlorometan (85:15) Oczyszczanie za pomocą żelu krzemionkowego Wzbogacanie ekstraktu w strumieniu azotu do objętości 200 µl Analiza chromatograficzna za pomocą GC/MS metodą dodatku wzorca wewnętrznego

Zakres krzywej kalibracyjnej Walidacja metody Zawiązek LOD [ng/ml] LOQ [ng/ml] PCB 28 0,639 1,918 PCB 52 0,663 1,990 PCB 101 0,542 1,626 PCB 138 0,517 1,550 PCB 153 1,436 4,309 PCB 180 0,956 2,868 Zakres krzywej kalibracyjnej 5 – 50 ng/ml Związek Odzysk [%] SD PCB 28 102,4 5,2 PCB 52 106,0 7,7 PCB 101 110,0 5,4 PCB 138 89,6 6,6 PCB 153 98,9 5,8 PCB 180 103,8 6,8

Chromatogram PCB w glebie

Wyniki badań jednorodności Związek CV CVanalysis CVWB CVBB PCB 28 4% 6% PCB 52 3% 12% 8% PCB 101 5% 13% 10% PCB 138 9% 18% PCB 153 16% PCB 180 19% 7%

Metoda oznaczania PCB w tkance śledzia i dorsza Izolowanie PCB za pomocą metody zmydlania nasyconym metanolowym roztworem KOH Ekstrakcja mieszaniną heksan/dichlorometan (85:15) Oczyszczanie techniką SPE – kolumienki wypełnione żelem krzemionkowym Odparowanie próbki do sucha i ponowne rozpuszczenie w izooktanie do objętości 100 µl Analiza chromatograficzna za pomocą GC/MS metodą dodatku wzorca wewnętrznego

Walidacja metody Zakres krzywej kalibracyjnej 2,5 – 30 ng/ml Zawiązek LOD [ng/ml] LOQ [ng/ml] Odzysk [%] SD PCB 28 0,411 1,233 71,24 5,34 PCB 52 0,867 2,601 56,31 2,79 PCB 101 0,477 1,431 98,65 8,30 PCB 138 0,541 1,623 71,35 2,81 PCB 153 2,845 8,535 64,63 2,75 PCB 180 1,975 5,925 43,17 3,83

Wyniki badań międzylaboratoryjnych tkanki śledzia i dorsza Związek Zawartość [ng/g] Śledź Dorsz PCB 28 < LOD PCB 52 PCB 101 PCB 138 PCB 153 PCB 180

Chromatogramy PCB w tkance Tkanka śledzia PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 153 PCB 138 PCB 180 Tkanka dorsza

SPOSOBY UPOWSZECHNIANIA WYNIKÓW PROJEKTU, PROMOCJI B. Buszewski: O krzemionce – stare i nowe problemy, XX Sympozjum, Ślesin, 26-28 maja 2014   A. Kiełbasa, R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski: Nowe materiały odniesienia gleby i tkanek dla analizy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, 57 Zjazd Naukowy PTChem i SITPChem „Chemia – nadzieje i marzenia”, Częstochowa, 14-18 września 2014r, poster I. Krzemień-Konieczka, M. Sprynskyy, B. Buszewski: Analityka polichlororowanych bifenyli w wytworzonym materiale certyfikowanym gleby, 57 Zjazd Naukowy PTChem i SITPChem „Chemia – nadzieje i marzenia”, Częstochowa, 14-18 września 2014r, poster K. Jurowski, B. BUSZEWSKI, W. Piekoszewski: The analytical calibration in (bio)imaging/mapping of the metallic elements in biological samples- Definitions, nomenclature and strategies: State of the art, Talanta 131 (2015), 273-285 K. Jurowski, B. BUSZEWSKI, W. Piekoszewski: Bioanalysis in quantitive (bio)imaging/mapping of metallic elements in bilogical samples, Crit. Rev. Anal. Chem. 2015, DOI: 10.1080/10408347.2014.941455 M. Sprynskyy, I. Krzemień, R. Gadzała-Kopicuch, B. Buszewski: In vitro studies of the aflatoxin B1 reduction in synthetic physiological fluids by natural enterosorbents, J. Haz. Mat. (przesłana do druku) I. Krzemień-Konieczka, M. Sprynskyy, B. Buszewski: Certified reference materiale for soils and bottom sediments containing polychlorinated biphenyls, Crit. Rev. Anal. Chem. (przesłana do druku) A. Kiełbasa, R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski: Reference materials - significance, general requirements and demand, Crit. Rev. Anal. Chem. (przesłana do druku)

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ I WSPÓŁPRACĘ zespół z UMK