I. ZAJĘCIA ORGANIZACYJNE I WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU dr Karolina KREMENS, LL.M. Postępowanie Karne Wydział Prawa, Administracji, Ekonomii, Uwr
PROWADZĄCY Dr Karolina Kremens, LL.M. karolina.kremens@prawo.uni.wroc.pl pok. 201 (budynek A) konsultacje: środy 9:30-11:30 dodatkowe konsultacje dla studentów zaocznych w weekendy
KATEDRA POSTĘPOWANIA KARNEGO prof. dr hab. Jerzy Skorupka dr Wojciech Jasiński dr Dagmara Gruszecka dr Karolina Kremens, LL.M. dr Krzysztof Nowicki doktoranci
KATEDRA POSTĘPOWANIA KARNEGO Konkurs z Postępowania Karnego KNPK – Koło Naukowe Postępowania Karnego (opiekun: dr Wojciech Jasiński) konferencja w Karpaczu – wiosna 2015 Wrocławskie Seminaria Karnoprocesowe – wiosna 2015 seminarium z postępowania karnego wykłady i seminarium z udziałem prof. Thamana – 19-20 listopada 2015 www.kpk.prawo.uni.wroc.pl
PODRĘCZNIKI I MATERIAŁY J. Skorupka (red.), Postępowanie karne. Część ogólna i szczególna, Wolters Kluwer 2011 i 2012 – dwa tomy i uwaga na stan prawny!!! K. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, wyd. II, Postępowanie karne, CH Beck 2013. S. Waltoś, P. Hofmański, Proces karny. Zarys Systemu, Lexis Nexis 2013. T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, wyd. VIII, Lexis Nexis 2011.
PODRĘCZNIKI I MATERIAŁY kodeks (najlepiej k.p.k. i k.k. łącznie) – UWAGA obowiązuje stan prawny na 1 lipca 2015!!! moje prezentacje udostępniane stopniowo w całości w materiałach dydaktycznych na wydziałowej stronie internetowej pod linkiem: http://prawo.uni.wroc.pl/pracownicy/721 wykłady egzaminatora (!!!) komentarze i orzecznictwo navigatory, testy, kazusy
KRYTERIA ZALICZANIA PRZEDMIOTU 40 % - kolokwium w II semestrze 30 % - kazus do rozwiązania w domu 20 % - kartkówki, pisma procesowe 10 % - aktywność na zajęciach
KRYTERIA ZALICZANIA PRZEDMIOTU KOLOKWIUM pokrywające całość materiału przerobionego w semestrze formuła kolokwium identyczna jak egzaminu dla SNP (U) II stopnia – dostępne w moich materiałach dydaktycznych definicje pytania prawda – fałsz łączenie w pary pytania testowe pytania opisowe kazus (1/3 oceny)
KRYTERIA ZALICZANIA PRZEDMIOTU KOLOKWIUM Kolokwium ma formę pisemną i nie istnieje możliwość ustnego zaliczania kolokwium. Przywracanie terminu zaliczenia kolokwium jest analogiczne do procedury przywrócenia terminu egzaminu. Poprawa kolokwium jest możliwa tylko JEDEN raz i odbywa się pisemnie w terminie ustalonym przeze mnie. Obie oceny brane są pod uwagę w równych proporcjach przy obliczaniu oceny końcowej z przedmiotu.
KRYTERIA ZALICZANIA PRZEDMIOTU KARTKÓWKI 2-5 minutowe na początku zajęć z poprzednich zajęć zbierane zwykle od części grupy (5-7 osób) PYTANIE NA ZAJĘCIACH alternatywnie lub kumulatywnie z kartkówkami na początku zajęć z materiału przerobionego na poprzednich zajęciach ZADANIA DOMOWE pisanie pism i decyzji procesowych
TEMATYKA ZAJĘĆ – semestr zimowy Zajęcia organizacyjne Organy procesowe. Skład sądu. Właściwość sądu. Wyłączenie sędziego. Strony procesowe i reprezentanci stron procesowych. Czynności procesowe. Dowody I. Inicjatywa dowodowa. Oskarżony Dowody II. Świadek. Biegły. Oględziny. Dowody III. Przeszukanie. Zatrzymanie rzeczy. Kontrola rozmów.
TEMATYKA ZAJĘĆ – semestr letni Środki przymusu I Środki przymusu II Postępowanie przygotowawcze I Postępowanie przygotowawcze II Postępowanie międzyinstancyjne Postępowanie główne Postępowanie odwoławcze KOLOKWIUM Nadzwyczajne środki zaskarżenia Postępowania szczególne
ZAGADNIENIA WSTĘPNE Pojęcie postępowania karnego Cele postępowania karnego Źródła prawa Stadia postępowania karnego i jego uczestnicy Tryby postępowania karnego Zasady postępowania karnego
POSTĘPOWANIE KARNE - pojęcie zastosowanie przewidzianych w prawie karnym materialnym kar, środków karnych i innych konsekwencji, wyjaśnienie okoliczności sprawy, ustalenie rzeczywistego przebiegu zdarzenia, stwierdzenie czy popełniony został czyn zabroniony i czy oskarżony jest sprawcą zarzucanego mu czynu
CELE PROCESU KARNEGO (art. 2 § 1 kpk) Przepisy kodeksu mają na celu takie ukształtowanie postępowania karnego, aby: sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego uwzględnione zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonego rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie
ŹRÓDŁA PRAWA Kodeks postępowania karnego inne źródła prawa: uchwalony 6 czerwca 1997 roku (1 IX 1998) nowelizacjia k.p.k. (Dz.U. 2013 r. poz. 1247) – wejście w życie 1 lipca 2015 r. inne źródła prawa: k.k., k.k.w., k.k.s. ustawy o SN, ustroju sądów powszechnych, prokuraturze, adwokaturze, Policji, ABW itp. postępowanie w sprawach o wykroczenia
STADIA PROCESU postępowanie przygotowawcze postępowanie główne (przed sądem I instancji) postępowanie odwoławcze postępowanie wykonawcze (k.k.w.) główne + odwoławcze = jurysdykcyjne (sądowe) nadzwyczajna kontrola orzeczeń kasacja wznowienie postępowania
STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE przygotowanie sprawy zmierzające do ustalenia, czy powinna zostać rozpoznana przed sądem oraz przygotowanie materiału dowodowego dla postrzeb postępowania sądowego prowadzone przez Policję (lub inne organy ścigania) lub prokuratora strony: podejrzany i pokrzywdzony udział sądu w postępowaniu przygotowawczym – strażnik praw i wolności jednostki zasady: działania z urzędu, inkwizycyjności, tajności
STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE GŁÓWNE (przed sądem I instancji) prowadzone w celu rozstrzygnięcia głównego przedmiotu procesu – odpowiedzialności karnej oskarżonego za zarzucony mu czyn prowadzone przez sąd strony: oskarżony i oskarżyciel zasada kontradyktoryjności, jawności, skargowości postępowanie międzyinstancyjne! wiele wariantów: m.in. postępowanie uproszczone, przyspieszone, nakazowe, w przedmiocie orzeczenia warunkowego umorzenia postępowanie, środków zabezpieczających
STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE art. 176 ust. 1 Konstytucji – dwuinstancyjność postępowania sądowego rozpatrzenie zaskarżonych rozstrzygnięć, które zapadły w I instancji apelacje i zażalenia nieograniczona możliwość zaskarżania orzeczeń zapadających w I instancji co do winy i kary (art. 444 k.p.k.) ograniczona możliwość zaskarżania innych rozstrzygnięć (zob. art. 459 k.p.k.)
TRYBY ŚCIGANIA (znaczenie pierwsze) z oskarżenia prywatnego (art. 217 k.k.) z oskarżenia publicznego (z urzędu) ścigane z urzędu (bezwnioskowe) ścigane na wniosek (art. 12 k.p.k.) lub zezwolenie bezwzględne (np. art. 190 k.k.) względne (np. art. 278 § 4 k.k.) procedura cofnięcia wniosku (art. 12 § 3 k.p.k.) uwaga: zmiany dot. m.in. trybu wnioskowego przestępstwa zgwałcenia – zob. ustawa z 13.06.2013 (Dz.U. 2013 r. poz. 849)
TRYBY ŚCIGANIA (znaczenie drugie) postępowanie zwyczajne – typowe postępowanie dla danego systemu, które zmierza do rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności karnej postępowanie szczególne – modyfikacja postępowania zwyczajnego (np. odformalizowanie) postępowanie uproszczone postępowanie z oskarżenia prywatnego postępowanie nakazowe postępowanie przyspieszone
INNE RODZAJE POSTĘPOWAŃ zasadnicze – rozstrzygnięcie odpowiedzialności karnej incydentalne – rozstrzyga kwestie dotyczące kwestii pojawiających się w toku postępowania zasadniczego, np. tymczasowe aresztowanie uzupełniające – gdy wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia np. w przedmiocie zaliczenia tymczasowego aresztowania lub dowodów rzeczowych pomocnicze – mające na celu usunięcie przeszkód pojawiających się podczas postępowania karnego, np. pomoc prawna krajowa i zagraniczna następcze – rozsztrygające kwestie po zapadnięciu prawomocnego wyroku, np. wyrok łączny
ZASADY PROCESOWE zasada prawdy materialnej (art. 2 § 2 k.p.k.) zasada obiektywizmu (art. 4 k.p.k.) zasada domniemania niewinności i in dubio pro reo (art. 5 k.p.k.) zasada prawa do obrony (art. 6 k.p.k.) zasada swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.) zasada ścigania z urzędu (art. 9 k.p.k.) zasada legalizmu (art. 10 k.p.k.) zasada skargowości (art. 14 k.p.k.) zasada kontradyktoryjności i inkwizycyjności zasada bezpośredniości zasada jawności