PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ SUICYDALNYCH

Samobójstwo (łac. suicidium) - akt celowego, świadomego odebrania sobie życia; - wyraz skrajnego nasilenia poczucia bezradności, beznadziejności, braku wyjścia z sytuacji; - proces stanowiący ciąg reakcji istniejący od momentu gdy w świadomości człowieka odebranie sobie życia pojawi się jako cel działania;

PSYCHOLOGICZNA TYPOLOGIA SAMOBÓJSTW wg Baechler’a SAMOBÓJSTWO „UCIECZKA” SAMOBÓJSTWO AGRESYWNE SAMOBÓJSTWO „POŚWIĘCENIE SIEBIE” SAMOBÓJSTWO ABSURDALNE, Z PRZYPADKU

Wiek osób podejmujących zamachy samobójcze Wiek liczba zamachów w tym zakończone zgonem 9 lat i mniej 3 1 10-14 46 17 15-19 344 200 20-24 456 285 25-29 414 249 30-34 359 248 35-3 9 372 251 40-4 4 399 287 45-4 9 531 431 50-54 501 433 55-59 389 349 60-64 239 220 65-69 186 175 70-74 156 143 75-79 110 103 85 i więcej 52 46 Wiek osób podejmujących zamachy samobójcze

Sposób popełnienia zamachu:      otrucie gazem 29 (25)        zażycie trucizny 23 (19)        zażycie środków nasennych 198 (82)        uszkodzenie układu krwionośnego 126 (96)        inne samookaleczenie 155 (127)        rzucenie się z wysokości 343 (210)        utopienie się 104 (57)        powieszenie się 3.348 (2.890)        rzucenie się pod pojazd 83 (58)        zastrzelenie się 38 (38)        inny sposób 211 (128)

PRZYCZYNY SAMOBÓJSTW choroba psychiczna nieporozumienia rodzinne przewlekła choroba warunki ekonomiczne zawód miłosny nagła utrata źródeł utrzymania śmierć bliskiej osoby problemy szkolne trwałe kalectwo niepożądana ciąża inne

FAZY SAMOBÓJSTWA FAZA WYOBRAŻENIOWA FAZA PRAGNIENIOWA SAMOBÓJSTWO

Zespół presuicydalny wg Erwina Ringel’a zbiór cech charakterystycznych dla osoby noszącej się z zamiarem popełnienia samobójstwa : zawężenie sytuacyjne zawężenie dynamiczne zawężenie stosunków społecznych zawężenie świata wartości napięcie i agresja fantazje samobójcze

OBJAWY SYNDROMU PRESUICYDALNEGO mówienie o samobójstwie mówienie o samobójstwie kolegów i koleżanek nadmierny samokrytycyzm i przeżywanie porażek fascynacja idolami, którzy popełnili samobójstwo – „Syndrom Wertera” słuchanie „mrocznej” muzyki oddawanie ważnych rzeczy przyjaciołom lub rodzinie, porządkowanie swoich spraw izolacja społeczna stany depresyjne nagłe zmiany w zachowaniu

PRZEZWYCIĘŻANIE SYTUACJI KRYZYSOWYCH Uchwycenie momentu pojawienia się trudności Kontrolowany upust agresji i odreagowanie emocji Nie pozostawianie osoby samej Nie naruszanie godności osobistej i nie poniżanie Racjonalne obciążanie obowiązkami Dostosowywanie wymagań do możliwości indywidualnych Dbanie o relaks i wypoczynek Zapewnienie bliskich kontaktów z innymi Nagradzanie za dobre efekty pracy

PRACA INDYWIDUALNA OCENA RZECZYWISTOŚCI OCENA NATĘŻENIA EMOCJI I PRZYZWOLENIE NA ICH EKSPRESJĘ TRAKTOWANIE POWAŻNIE SŁÓW OSOBY ZADAWANIE WŁAŚCIWYCH PYTAŃ OCENA OSOBISTEGO SYSTEMU WSPARCIA PODJĘCIE DZIAŁANIA ORGANIZACJA WSPARCIA I POMOCY PROFESJONALNEJ

WSKAZANIA W KONTAKCIE Z OSOBĄ ZAGROŻONĄ Zachęcić do wygadania się Tworzyć atmosferę pełnej akceptacji osoby i Jej trudności Otwarcie podejmować temat, zadawać pytania Ocenić zagrożenie – myśli, plany, fantazje Kontrolować sytuację Wydobywać „mocne strony” i zasoby wewnętrzne osoby Odwoływać się do przebytych wcześniej przeżyć trudnych sytuacji, z którymi osoba sobie poradziła Zorganizować system wsparcia Kierować do specjalisty Wezwać pomoc lekarską

PRZECIWWSKAZANIA W KONTAKCIE Z OSOBĄ ZAGROŻONĄ Zbyt szybkie ocenianie- etykietowanie Powoływanie się na swój system wartości Lekceważenie problemów osoby zagrożonej samobójstwem Zbyt szybkie kończenie kontaktu np. ze względu na brak czasu Zadawanie pytań w formie „przesłuchania” Wymuszanie zobowiązań, podejmowania decyzji, dokonywania wyborów Używanie sloganów „wszystko będzie dobrze”, ”to nie problem” Dawanie dobrych rad Wzbudzanie poczucia winy Ujawnianie własnych, negatywnych stanów emocjonalnych np. zniecierpliwienia Zostawianie osoby bez opieki, pomocy Obiecywanie nierealnych działań na rzecz osoby zagrożonej

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Opracowanie : Elżbieta Boczar Agnieszka Licht