Prawo pracy

Prawo pracy – gałąź prawa obejmująca ogół regulacji w zakresie stosunku pracy konkretnego pracownika i pracodawcy jako stron stosunku pracy oraz regulacji dotyczących organizacji pracodawców i pracowników, układów i sporów zbiorowych, a także partycypacji pracowniczej i dialogu w zbiorowych stosunkach pracy.

Podstawowe pojęcia Pracownik – osoba fizyczna zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, zobowiązana do wykonywania określonej pracy. Pracodawca – osoba fizyczna lub osoba prawna, a także inna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która spełniając pewne wymogi prawne i społeczne, zatrudnia pracowników. Wynagrodzenie (płaca) – wypłaty pieniężne oraz wartość tzw. świadczeń w naturze (towary, materiały, usługi itp.) lub ekwiwalenty wypłacone pracownikom lub innym osobom fizycznym przez jednostkę za wykonaną na jej rzecz pracę.

Zatrudnienie– ogólna nazwa faktu zawarcia dowolnej formy umowy o świadczeniu pracy przez pracownika. Umowa o pracę – dwustronne porozumienie pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, na podstawie którego pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy na rzecz pracodawcy, a pracodawca zobowiązuje się do wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia. Strajk – najostrzejsza forma sporu zbiorowego – najczęściej polega na dobrowolnym powstrzymaniu się od pracy przez protestujących. Państwowa Inspekcja Pracy – organ nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy, a w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Źródła prawa Źródła prawa pracy reguluje art. 9 kodeksu pracy. kodeks pracy i akty wydane na jego podstawie inne ustawy i akty wydane na ich podstawie określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców postanowienia układów zbiorowych pracy inne porozumienia zbiorowe, regulaminy, statuty określających prawa i obowiązki stron stosunków pracy.

Kodeks Pracy Akt normatywny stanowiący zbiór przepisów regulujących prawa i obowiązki objęte stosunkiem pracy w odniesieniu do wszystkich pracowników, bez względu na podstawę prawną ich zatrudnienia oraz pracodawców. Obecnie w Polsce obowiązuje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy Zgodnie z jego artykułem 1. – "Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców".

Główne zasady wynikające z Kodeksu Pracy każdy ma prawo do podjęcia pracy; każdy ma swobodę nawiązywania stosunków pracy; każdy ma prawo do wolności pracy, tzn. ma prawo do zerwania stosunku pracy; pracodawca ma obowiązek poszanowania dóbr osobistych pracownika; pracownicy powinni być traktowani równo; nie wolno dyskryminować pracowników ze względu na rasę, płeć, wyznanie itp. pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia; państwo ma obowiązek chronić uprawnienia pracowników, w oparciu o automatyzm prawny; pracownicy i pracodawcy mają prawo tworzyć i przystępować do organizacji zawodowych; pracownicy mają prawo do partycypacji w zarządzaniu firmą w zakresie spraw dotyczących ich osobiście.

Zagrożenia w pracy Mobbing -oznacza prześladowanie podwładnego lub współpracownika w miejscu pracy. Zazwyczaj ma na celu lub skutkuje: poniżeniem, ośmieszeniem, zaniżeniem samooceny lub wyeliminowaniem albo odizolowaniem pracownika od współpracowników. Molestowanie - zachowanie naruszające godność osobistą poprzez natrętne i uporczywe naprzykrzanie się, najczęściej bliskie napastowaniu i nieakceptowane przez społeczeństwo. Wyróżnia się dwa rodzaje: psychiczne i fizyczne. Seksizm– pogląd, że kobiety i mężczyźni nie są sobie równi lub że nie powinni posiadać równych praw. Zazwyczaj sprowadza się do „wiary w wyższość mężczyzn i wynikających z niej dyskryminujących zachowań wobec kobiet”.

Rasizm, dyskryminacja rasowa– zespół poglądów głoszących tezę o nierówności ludzi, a wynikająca z nich ideologia przyjmuje wyższość jednych ras nad innymi. Ageizm– dyskryminacja ze względu na wiek. Najczęściej, choć nie zawsze, dotyczy problemów na rynku pracy (tak z jej znalezieniem jak i utrzymaniem). Widoczny jest także w lekceważącym traktowaniu osób starszych oraz braku oferty rozrywkowej i rekreacyjnej. Dotyka ludzi starych, postrzeganych jako niepotrzebnych. Gdy dyskryminacja odnosi się do ludzi młodych nazywana jest adultyzmem.

Umowa o pracę Jeden ze sposobów nawiązywania stosunku pracy. Czynność prawna polegająca na złożeniu zgodnych oświadczeń woli przez pracownika i pracodawcę, w których pracownik zobowiązuje się do osobistego świadczenia pracy na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego określonym, a pracodawca do zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Elementy umowy o pracę data zawarcia umowy określenie rodzaju umowy określenie stron umowy określenie rodzaju pracy określenie czasu pracy określenie wynagrodzenia określenie miejsca pracy

Rodzaje umów o pracę Tryb rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron za wypowiedzeniem bez wypowiedzenia (tzw. dyscyplinarne) po upływie terminu, na który została podpisana umowa w momencie wykonania przez pracownika określonego zadania w momencie powrotu pracownika do pracy (umowa na zastępstwo pracownika) Umowy bezterminowe: na czas nieokreślony Umowy terminowe: na czas określony na okres próbny na czas wykonania określonej pracy na zastępstwo

Źródła Wykonała: Anna Włodarczyk 2G https://www.google.pl/grafika www.wikipedia.pl Kodeks pracy Słownik wyrazów trudnych i obcych WSiP Wykonała: Anna Włodarczyk 2G