dr hab. inż. Tadeusz Marciniak OBRÓBKI UBYTKOWE
OBRÓBKA SKONCENTRO WANĄ WIĄZKĄ ENERGII OBRÓBKA UBYTKOWA OBRÓBKA SKONCENTRO WANĄ WIĄZKĄ ENERGII O. ELEKTRONOWA O. LASEROWA O. PLAZMOWA TOCZENIE WIERCENIE ROZWIERCANIE PRZECIĄGANIE FREZOWANIE GWINTOWANIE ETC. OBRÓBKA WIÓROWA SZLIFOWANIE HONOWANIE SUPERFINISZ DOCIERANIE POLEROWANIE O. STRUMIENIO WO-ŚCIERNA O. UDAROWO- ŚCIERNA ETC. OBRÓBKA ŚCIERNA O. CHEMICZNA O. ELEKTRO- CHEMICZNA O. ELEKTRO- EROZYJNA O. HYBRYDOWE ETC. OBRÓBKA EROZYJNA dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
ZALETY OBRÓBEK UBYTKOWYCH większa dokładność obróbki w stosunku do innych łatwość uzyskiwania złożonej geometrii uniwersalne narzędzia możliwość obróbki materiałów w stanie utwardzonym WADY OBRÓBEK UBYTKOWYCH część materiału jest zamieniona na odpady sama obróbka trwa dłużej niż przy innych obróbkach wymagana jest duża staranność aby uzyskać korzystne właściwości warstwy wierzchniej 70 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
43 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
f -na obrót (toczenie) - [mm/obr] fz - na jedno ostrze - [mm/ostrze] Parametry skrawania Prędkość gdzie: d – średnica toczenia [mm] n – obroty [1/min] L – długość skoku narzędzia [mm] Posuw f -na obrót (toczenie) - [mm/obr] fz - na jedno ostrze - [mm/ostrze] ft - minutowy - [m/min] Głębokość dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak 64
NARZĘDZIA SKRAWAJĄCE- WYMAGANIA CZĘŚĆ SKRAWAJĄCA -- twardość >> od twardości materiału obrabianego - odporność na temperaturę - odporność na zużycie - odporność udarowa - brak powinowactwa do materiału obrabianego - mała rozszerzalność cieplna - niski koszt - dostępność CZĘŚĆ CHWYTOWA - Wytrzymałość - tłumienie drgań - dobra przewodność cieplna - rozszerzalność cieplna zbliżona do rozszerzalności części roboczej dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak 72
GEOMETRIA OSTRZA dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Geometria noża tokarskiego w układzie narzędzia dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak 1
Geometria warstwy skrawanej dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak 77
dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak 3
MATERIAŁY NARZĘDZIOWE dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Wymagania stawiane materiałom narzędziowym — duża twardość zwłaszcza na gorąco — duża wytrzymałość zmęczeniowa i udarność — odporność na różne formy zużycia Grupy materiałów narzędziowych — stale narzędziowe węglowe i stopowe — stale szybkotnące — stopy twarde (stellity) — węgliki spiekane — spieki ceramiczne — materiały supertwarde dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak 81
CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁÓW NARZĘDZIOWYCH 56 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Stale szybkotnące — wolframowe – 0,7% C, 12-20%W, 4%Cr, 12 %Co — molibdenowe – jw. ale mniej W a więcej Mo (SW18, SW7M) Właściwości: twardość do 63 HRC i zachowują właściwości do 5500C Stale szybkotnące spiekane Drobiny 50-500 um spiekane przy 11500C i ciśnieniu 1500 barów Stale szybkotnące pokrywane Azotek tytanu (kolor złoty) nakładany metodą wysokotemperaturową (ok. 10000C) Uzyskana twardość ok. 2500 HV 83 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Węgliki spiekane Ziarna metali trudno topliwych- wolframu, tytanu, tantalu i niobu. Wysoka twardość – 1500-1700 HV Rodzaje: — wolframowe-kobaltowe (im więcej kobaltu tym mniej odporne na zużycie ścierne) — wolframowo-tytanowo-tantalowe – odporne na zużycie ale mniej wytrzymałe udarowo Węgliki pokrywane Najczęściej węglikiem tytanu TiC, azotkiem tytanu TiN oraz innymi związkami wielowarstwowo. Każda warstwa ma max 1-2 m. 84 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Spieki ceramiczne — oparte na tlenku aluminium Al2O3 Spieki ceramiczne — oparte na tlenku aluminium Al2O3 — oparte na azotku krzemu Si3N4 Właściwości: Twardość 1550-1700 HV b. duża wytrzymałość na ściskanie ale b. mała udarność b. duża odporność na temperaturę. Można skrawać z prędkościami do 30m/s 85 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Diament Regularny azotek boru (CBN) Wytwarzany przy użyciu technologii sztucznych diamentów (temp. 15000C i 8 Gpa) Zalety: — najwyższa twardość — najwyższa odporność na ścieranie Zastosowanie: do obróbki materiałów twardszych niż 48 HRC Warstwy do 5 mm Diament Czysty węgiel. Najtwardszy znany materiał. Wykorzystywany w postaci naturalnej i proszku Wykorzystywane są również diamenty sztuszczne uzyskiwane z grafitu. Nie nadaje się do obróbki stali (gwałtowne zużycie) 86 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
ZUŻYCIE OSTRZA dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Postać zużycia ostrza 13 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Postać zużycia ostrza 14 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Typowa krzywa zużycia 11 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Wpływ intensywności obróbki na zużycie ostrza – zużycie krytyczne 12 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
TRWAŁOŚĆ OSTRZA dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Wpływ prędkości skrawania na trwałość ostrza 9 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Wpływ prędkości skrawania na trwałość ostrza (Wzór Taylora) 10 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
81 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Czas maszynowy i wydajność obróbki w funkcji prędkości skrawania 16 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
High Speed Machining dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Wpływ prędkości skrawania na kierunek odprowadzania ciepła przedmiot przedmiot obrabiany narzędzie wióry 100 80 60 Odprowadzenie ciepła [%] 40 20 100 200 300 400 Prędkość skrawania [m/min dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
ap < 0,2 ap > 0,2 Minimalna głębokość skrawania ap ap < 0,2 ap > 0,2 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Zalecane prędkości skrawania v i posuwy fz Prędkość skrawania v m/min Prędkość skrawania v m/min Średnica narzędzia 6 mm Materiał narzędziowy fz mm/min z=2 n min-1 Węgliki drobnoziarniste 1200 63500 25400 Cermetale 800 32000 12800 Ceramika narzędziowa 1000 53000 21200 Regularny azotek boru 1000 20200 53000 Polikrystaliczny diament 79500 31800 1500 dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Frez trzpieniowy stosowany w HSM dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Obszary i przykłady zastosowań HSM Przem. lotniczy Rodzaj obróbki i obrabianych przedmiotów Charakterystyka cech HSM Obszary i przykłady zastosowań Przem. lotniczy Obróbka metali lekkich Duża wydajność Obróbka stali i tworzywa Formy i matryce Duża jakość powierzchni Obróbka precyzyjna Części precyzyjne Przedmioty specjalne Sprężarki odśrodkowe Obróbka przedmiotów cienkościennych Małe siły skrawania Przem. kosmiczny i samochodowy Wzbudzanie wielkich częstotliwości Obróbka bezdrganiowa Przemysł optyczny Odprowadzanie ciepła przez wióry Brak paczenia się Części precyzyjne Części zimne Stopy magnezu dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
Prototyp frezarki HSM dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
JAKOŚĆ OBROBIONEJ POWIERZCHNI JAKOŚĆ OBROBIONEJ POWIERZCHNI dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
DOBÓR PARAMETRÓW SKRAWANIA DOBÓR PARAMETRÓW SKRAWANIA dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak
dr hab. inż.. Tadeusz Marciniak