Mikroekonomia Wykład 3
Model czystej wymiany oraz oraz jednostek dobra 1 jednostek dobra 2 Jednostki dysponują stałymi zasobami dóbr i dobra te mogą wymieniać między sobą (proces produkcji zostaje pominięty) Dwóch konsumentów (lub dwa typy konsumentów): A i B Ich zasób początkowy na dobro 1 i 2 wynosi: Np. Całkowita dostępna ilość wynosi: oraz oraz jednostek dobra 1 jednostek dobra 2
Alokacje dopuszczalne Jakie alokacje 8 jednostek dobra 1 i 6 jednostek dobra 2 są dopuszczalne? Alokacja dopuszczalna – łączna ilość każdego konsumowanego dobra jest równa całkowitej dostępnej ilości. Jedną z dopuszczalnych alokacji jest alokacja zasobu początkowego: i1,i2,...,in. Edgeworth oraz Bowley opracowali diagram nazywany prostokąt Edgewortha, który pokazuje wszystkie możliwe alokacje dostępnych ilości dóbr 1 i 2 między dwoma konsumentami.
Diagram Edgewortha Wysokość = Rozmiar prostokąta określa ilości dostępnych dóbr Szerokość =
Alokacja początkowa OB 6 4 OA 6 8
Alokacja początkowa 2 OB 2 6 4 OA 6 8
Alokacja początkowa OB Alokacja początkowa OA
Inne dopuszczalne alokacje oznacza alokację dla konsumenta A. oznacza alokację dla konsumenta B. Alokacja jest dopuszczalna tylko i wyłącznie jeśli oraz
Dopuszczalne alokacje OB OA
Dopuszczalne alokacje Wszystkie punkty w tym prostokącie, włączając brzegi, reprezentują dopuszczalne alokacje. Które alokacje mogą być korzystne dla obu konsumentów naraz? Proszę pamiętać, że dobro 2 nie musi oznaczać pojedynczego dobra lecz „wszystkie pozostałe”
Uwzględnienie preferencji w prostokącie Dla konsumenta A. bardziej preferowane OA
Uwzględnienie preferencji w prostokącie Dla konsumenta B. bardziej preferowane OB
Uwzględnienie preferencji w prostokącie OB Dla konsumenta B. bardziej preferowane
Diagram Edgewortha OB OA MRSA≠MRSB
Efektywność Pareto OB OA Strefa, w której A i B poprawiają swoją sytuację zysk z wymiany
Efektywność Pareto Wynikiem wymiany między konsumentami będzie alokacja efektywna w sensie Pareto. Alokacja efektywna w rozumieniu Pareto – nie ma sposobu poprawy sytuacji któregoś z uczestników wymiany, bez pogorszenia sytuacji innego uczestnika. W obrębie prostokąta Edgewortha występuje wiele alokacji efektywnych w sensie Pareto. Która z tych alokacji będzie wynikiem wymiany?
Efektywność w rozumieniu Pareta Wymiana poprawia dobrobyt A i B. Jest to efektywniejsza (w rozumieniu Pareta) alokacja w porównaniu z zasobem początkowym.
Efektywność Pareto Brak dalszych (obustronnych) korzyści z wymiany
Efektywność Pareto Lepiej dla konsumenta A Lepiej dla konsumenta B
Efektywność Pareto A i B w A jest w lepszej gorszej sytuacji, z kolei B – w gorszej B jest w lepszej sytuacji, z kolei A – w gorszej A i B w gorszej sytuacji
Efektywność Pareto Czy są inne optymalne alokacje zasobu początkowego? Taka alokacja jest optymalna w sensie Pareto, gdyż nie ma możliwości wzajemnie korzystniejszej wymiany Czy są inne optymalne alokacje zasobu początkowego?
Efektywność Pareto Wszystkie alokacje oznaczone są optymalne w sensie Pareto. OB OA
Zbiór wszystkich punktów efektywnych w rozumieniu Pareta w prostokącie Edgewortha (nie- zależnie od zasobu początkowego) nazywany jest zbiorem Pareto lub krzywą kontraktu OB OA Krzywa kontraktu
Efektywność Pareto Którą alokację na krzywej kontraktu wybiorą konsumenci? Będzie to zależeć od tego w jaki sposób konsumenci handlują ze sobą. Czy jest to rynek konkurencji doskonałej? Czy wymiana zachodzi na określonych zasadach?
Rynek konkurencji doskonałej Załóżmy, że konsumenci dokonują wymiany według zasad rynku konkurencyjnego. Każdy z konsumentów jest cenobiorcą, który maksymalizuje swoją własną użyteczność przy danych cenach p1, p2 i zasobie początkowym. Czyli ...
Rynek konkurencji doskonałej dla konsumenta A. OA
Rynek konkurencji doskonałej Przy danych p1 oraz p2, popyt netto konsumenta A na dobro 1 oraz 2 wynosi Popyt netto = popyt brutto – zasób początkowy Popyt brutto - ilość dobra, którą konsument chce konsumować (alokacja końcowa) oraz
Rynek konkurencji doskonałej Ograniczenie budżetowe dla konsumenta A OB OA
Rynek konkurencji doskonałej Czyli przy danych cenach p1 i p2 występuje nadwyżka podaży dobra 1 nadwyżka popytu na dobro 2. Ogólna ilość jednego dobra, jaką A i B chcą posiadać nie musi być równa dostępnej ilości tego dobra. Rynek znajduje się w nierównowadze Ceny zmienią się Zarówno rynek dobra 1 jak i rynek dobra 2 nie jest w równowadze. Ceny p1 i p2 muszą zmienić się. Które alokacje mogą być osiągnięte poprzez handel konkurencyjny?
Równowaga Rynek jest w równowadze gdy istnieje zbiór cen, przy którym każdy konsument wybiera dostępny i najbardziej preferowany koszyk, taki że na każdym rynku popyt równa się podaży. MRSA=MRSB=…=p1/p2 Równowaga ogólna - dostosowanie się popytu i podaży na wszystkich rynkach równocześnie, czyli zarówno na rynku dobra 1 jak i rynku dobra 2: Równowaga cząstkowa – analiza rynku jednego wyizolowanego dobra przy założeniu ceteris paribus oraz
Przykład: DVD+kino Wzrost ceny biletów kinowych => wzrost popytu na płyty DVD 5zł podatku => spadek podaży seansów kinowych P P S*M SV SM D’V DM Q’V 19 18 Q’M DV QV 16 15 QM Bilety kinowe Kasety wideo
Przykład: DVD+kino Wzrost ceny płyt DVD => wzrost popytu na filmy w kinie Wzrost ceny biletów kinowych => wzrost popytu na płyty DVD P P 21 Q*V D*V DM SM QM 18 Q’M S*M D*M 23 Q*M DV SV QV 16 Q’V 19 Q”M 20 D’M D’V Kasety wideo Bilety do kina
Rynek konkurencji doskonałej Skoro występuje nadwyżka popytu na dobro 2, to p2 musi wzrosnąć. Skoro występuje nadwyżka podaży dobra 1, to p1 musi spaść. Nachylenie ograniczenia budżetowego wynosi (- p1/p2), czyli nastąpi obrót wokół zasobu początkowego i nachylenie zmniejszy się.
Rynek konkurencji doskonałej Które alokacje mogą być osiągnięte poprzez handel konkurencyjny? OB OA
Rynek konkurencji doskonałej OB OA
Rynek konkurencji doskonałej Przy nowych cenach p1 i p2 oba rynki są zrównoważone, czyli osiągnęliśmy równowagę ogólną. Handel na rynku konkurencyjnym doprowadza do alokacji efektywnej w rozumieniu Pareto (zbiór koszyków preferowanych przez konsumenta A nie przecina się ze zbiorem koszyków preferowanych przez konsumenta B). Jest to tzw. Pierwsze twierdzenie ekonomii dobrobytu.