Krzywa rotacji Galaktyki
Rotacja Galaktyki Obiekty w Galaktyce, gwiazdy, obłoki wodoru, obracają się (rotują) dookoła centrum Galaktyki – nasze Słońce też! Część I
Krzywa rotacji Krzywa rotacji Galaktyki to zależność v(R) – prędkości od odległości od centrum V (prędkość) R- odległość od centrum ? Część I
Wzory do krzywej … R=R0 sin(l) V=Vr+V0 sin(l) Zadanie Odległość od centrum Galaktyki: R=R0 sin(l) gdzie R0=8,5 kpc - odległość Słońca od centrum Galaktyki), l – długość galaktyczna obserwowanego obłoku Prędkość rotacji wokół centrum Galaktyki: V=Vr+V0 sin(l) gdzie Vr - prędkość radialna obłoku (policzona z efektu Dopplera), V0=220 km/s (prędkość Słońca wokół centrum) Zadanie Zastosuj je w arkuszu kalkulacyjnym, żeby otrzymać wykres krzywej rotacji Część I
Praca uczniów w arkuszu kalkulacyjnym…
Otrzymana z obserwacji klasy 2g krzywa rotacji Część II
Krzywa rotacji Drogi Mlecznej z profesjonalnych obserwacji Inne galaktyki Część II
Jak rotują planety w Układzie Słonecznym? Część II
Porównanie rotacji ciała sztywnego, planet i galaktyki spiralnej Część II
Obserwacje ≠ obliczenia? Część II
Odkrywamy ciemną materię! Dlaczego zewnętrzne obszary galaktyk rotują szybciej niż przewidywano? Zgodnie ze wzorem większą prędkość wywołuje większa masa Ten szybszy ruch musi wywoływać dodatkowa materia tzw. ciemna materia. Część II
Odkrywamy ciemną materię… Przez analizę krzywych rotacji… Gdyby jej nie było krzywe wyglądałyby tak: Powinno być Okazuje się, że ciemna materia to około 70% masy całej Galaktyki! Jest Część II
Śladów istnienia cząstek ciemnej materii szuka się też w Wielkim Zderzaczu Hadronów LHC… Przez analizę krzywych rotacji… Część II
Oszacowanie masy Galaktyki… Zadanie Przyjmując R = 10 kpc, V = VO = 220 km/s, oblicz masę Galaktyki zawartą wewnątrz promienia R. Wynik podaj w kg i w masach Słońca. Wykonaj obliczenia w arkuszu. Dane: G = 6,67×10–11 N m2 kg–2 1 MO = 2×1030 kg (masa Słońca) 1 kpc = 103 pc; 1 pc = 3,086×1016 m Przez porównanie siły grawitacji z siłą dośrodkową możemy oszacować masę wewnątrz danego promienia R Stąd: Część II
Praca uczniów w arkuszu kalkulacyjnym…
Ciekawa linia 21 cm … Powstaje w bardzo rzadkim zjawisku … występującym dla pojedynczego atomu wodoru co 11 mln lat! Jednak z uwagi na olbrzymią ilość wodoru we wszechświecie możemy często ją obserwować! Fale o długości 21 cm propagują się bez przeszkód (w odróżnieniu od fal krótszych np. widzialnych), przez co wykorzystuje się je do badania różnych obiektów we Wszechświecie. Obłoki wodorowe w Galaktyce możemy obserwować na falach radiowych nawet w dzień. Część III
Ciekawa linia 21 cm … Zwolennicy istnienia cywilizacji pozaziemskich wykorzystują fale 21 cm do szukania „obcych”, ponieważ zakładają, że istoty rozumne wiedzą, że to najbardziej popularny pierwiastek Wszechświata i fale radiowe propagują się omal bez przeszkód przez ośrodek międzygwiazdowy. W 1974 wysłano pierwszy przekaz do cywilizacji pozaziemskich. Sygnał był emitowany przez radioteleskop w Arecibo o średnicy 305 metrów. Był to przekaz liczący 1679 bitów, na który składała się mapa bitowa o rozmiarach 23 x 73 piksele, zawierająca podstawowe informacje o składzie chemicznym naszych ciał, schematyczny rysunek człowieka i samego radioteleskopu oraz położenie kuli ziemskiej w Układzie Słonecznym Sygnał był wysłany do gromady kulistej gwiazd M13, położonej ok. 25 000 lat świetlnych od Ziemi. Na skutek krytyki tego projektu został on jednak szybko zarzucony. Część III
Wykorzystanie linii 21 cm do poszukiwania obcych cywilizacji Projekt SETI (ang. Search for Extra-Terrestrial Intelligence) to projekt naukowy, którego celem jest znalezienie kontaktu z pozaziemskimi cywilizacjami poprzez poszukiwanie w przestrzeni kosmicznej sygnałów radiowych i świetlnych sztucznie wytworzonych - nie będących dziełem człowieka. Część III
Można poszukiwać obcych w domu …. Projekt SETI at home Część III
Linia wodoru 21 cm znowu wykorzystana do poszukiwania obcych cywilizacji… 11 listopada 2007r. Uniwersytet Berkeley i SETI Institute uruchomili pierwsze 42 anteny Allen Telescope Array (ATA) w Kalifornii. Teleskop ten zwany jest 1-hektarowym teleskopem. Jest to pierwsza faza budowy zespołu anten (interferometru) o 350 antenach do prowadzenia poszukiwań cywilizacji pozaziemskich i badań naukowych w linii wodoru 21cm. Fundatorem części projektu jest Paul G. Allen, filantrop z Microsoftu (była „prawa ręka” Billa Gatesa). Część III
Poszukiwanie obcych w filmie Kontakt Część III
Podsumowanie lekcji – trzecia zakładka arkusza…