Optyczne metody badań materiałów – w.3 Resume W2: Lasery – gł. zasady i własności Laserowa obróbka materiałów 1. Modyfikacja struktury energetycznej 2. Działanie termiczne 3. Fotoablacja 4. Nanoszenie warstw plazmą laserową (dodane) Rozpraszanie światła - rezonansowe – informacja o strukturze - nierezonansowe – informacja o rozmiarach cząstek + ef. dyfrakcyjne – info. o rozmiarach i kształtach cząstek - Wykorzystanie polaryzacji światła - elastometria
Koherencja światła lasera zastos. do interferometrii laser speckle („cętki” laserowe) - wynik interferencji światła rozproszonego nieniszcząca metoda badania powierzchni
Przykłady zastosowań inerferometrii laser speckle wizualizacja uszkodzeń i ruchu obiektów i powierzchni
Prążki mory (moire pattern) mechanizm powstawania – interferencja fal świetlnych Zastosowania - np. ochrona zabytków:
Materiały fotoniczne szkło BK-7 1. Materiały na standardowe elementy optyczne (soczewki, pryzmaty, okienka) ważna transmisja/absorpcja i dyspersja szkło kwarcowe szafir CaF2
2. Materiały do manipulacji wiązkami świetlnymi Modulatory światła: wymuszona dwójłomność – efekty magneto- i elektro-optyczne Np. modulatory natężenia (AM) – substancja dwójłomna między skrzyż. polaryzatorami 1) efekt Faraday’a podłużne pole magnet. P B A L gdy poprzeczne pole B ef. Voigta (B2) (Cottona-Moutona) V = stała Verdeta 2) efekt Kerra poprzeczne pole elektr. L P E A K = stała Kerra gdy podłużne pole E - ef. Pockelsa (E)
Modulatory częstości (FM) i fazy – najczęściej elektro-optyczne (EOM) (materiał dwójłomny bez polaryzatorów) Ważne modulatory akusto-optyczne (AOM) wykorzystujące efekt elastooptyczny (ciśnieniowa modyfikacja n ) Piezoceramiczny nadajnik ultradźwiękowy (PZT) wytwarza w krysztale falę zagęszczeń n (o częstości ), na której następuje ugięcie wiązki świetlnej. Ponadto ugięta wiązka ma częstość zmienioną o częstość fali zagęszczeń: generator akust. wiązka o częstości PZT wiązka ugięta o częstości - lub + modulatory akusto-optyczne umożliwiają: szybkie kierowanie wiązki laserowej w zadanym kierunku modulowanie częstości wiązki świetlnej
Optyczne materiały nieliniowe oddziaływania nieliniowe: n i są też nieliniowymi funkcjami natężenia światła Podstawowe optyczne zjawiska nieliniowe 1. Generacja drugiej harmonicznej 2. Samoogniskowanie i deogniskowanie światła gdy n2>0, ośrodek nieliniowy działa jak soczewka skupiająca, gdy n2<0, ośrodek nieliniowy działa jak soczewka rozpraszająca,
Pomiary nieliniowości optycznej metoda Z-scan n2 < 0 n2 > 0 w zależności od znaku n2 , nieliniowa próbka poddana jest samoogniskowaniu lub samo-deogniskowaniu i w zależności od swego położenia wzgl. ogniska wiązki laserowej, wywołuje charakterystyczne zmiany rejestrowanego natężenia światła
Badania światłowodów badanie składników absorpcja – tłumienie [dB/km] typowe wartości 0.3 dB/km osłabienie z 1 mW do 1 W po 100 km nieliniowość światłowodów – ogranicz. możliwości, ale i tworzenie nowych dyspersja – zmiana prędkości grupowej rozmycie impulsów, ograniczenie szybkości przekazu danych
Komercyjne mierniki światłowodów
Kryształy fotoniczne = materiały z periodycznymi niejednorodnościami współczynnika załamania charakteryzują się „fotoniczną przerwą energetyczną” – obszarem „zabronionych” częstotliwości fal świetlnych Kryształy fotoniczne pozwalają na propagację dozwolonych modów promieniowania z b. małymi stratami i zmianę kierunku propagacji pod b. ostrymi kątami (co jest niemożliwe w standardowych światłowodach)
Światłowody fotoniczne Przykładowe konstrukcje: dozwolone (a) i zabronione (b i c) mody promieniowania w światłowodzie fotonicznym (a) (b) (c) bardzo małe tłumienie, bardzo silne nieliniowości