Mleko i przetwory mleczne w diecie przedszkolaka Joanna Połczyńska

Wartość odżywcza to bardzo ważne źródło wapnia, Mleko i przetwory mleczne to bardzo ważne źródło wapnia, który buduje kości i zęby. Oprócz wapnia dostarczają one również pełnowartościowego białka oraz składników mineralnych takich jak: fosfor, potas, magnez, cynk i wiele innych. Produkty mleczne obfitują ponadto w witaminy z grupy B, głównie witaminę B2 oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A i D.

Wartość odżywcza Dzieci pomiędzy 3. a 6. rokiem życia potrzebują co najmniej 500 - 700 mg wapnia dziennie. W przypadku, kiedy dziecko w ogóle nie spożywa mleka i jego przetworów oraz nie stosuje żadnych jego zamienników bogatych w wapń należy rozważyć suplementację. Dla dzieci uczulonych na białko mleka alternatywą mogą być produkty sojowe – np. mleko, tofu, tempeh (o ile są dobrze tolerowane), mleko roślinne, np.: migdałowe, ryżowe, owsiane. Warto wtedy w codziennej diecie dziecka dbać o odpowiednią ilość roślinnych źródeł wapnia: np. mak, sezam, fasola, soja, amarnatus, quinoa, brokuły, figi, orzechy, nasiona i inne.

Produkty zalecane: • mleko (zawartość tłuszczu nie mniej niż 2%); • mleczne napoje fermentowane np. jogurt, maślanka, kefir (naturalne), sery twarogowe, sery żółte; • budynie i inne potrawy z mleka lub mlecznych napojów fermentowanych, słodzone miodem, melasą, syropem z agawy, ksylitolem i innymi zamiennikami cukru – koktajle mleczno-owocowe, desery mleczne samodzielnie przygotowane.

Czynniki hamujące wchłanianie wapnia słodkie napoje i środki moczopędne, nadmiar rafinowanego cukru oraz dużą ilość słodkich potraw w diecie, nadmiar soli, warzywa z rodziny psiankowatych – szczególnie pomidory, ziemniaki oraz bakłażany zawierają solaninę, która jest inhibitorem wchłaniania wapnia, mała aktywność fizyczna lub jej nadmiar, nadmierna ilość fosforu, którego źródłem są dodatki do żywności, żywność o wysokim stopniu przetworzenia oraz mięso.

Prawda czy mit?

Nie można dawać dziecku mleka, bo ono powoduje alergię Mit. Alergia na mleko występuje bardzo często, ale u niemowląt! Po 1. roku życia układ odpornościowy malucha dużo lepiej daje sobie radę z białkiem mleka krowiego. I tylko 1 proc. przedszkolaków jest jeszcze na nie uczulonych. Pozostałe dzieci powinny pić mleko i jeść produkty mleczne, gdyż jest w nich mnóstwo wapnia potrzebnego kościom i ząbkom. Uwaga: Jeśli malec nie będzie pił mleka, może tym narobić sobie sporo szkody! Jego organizm bowiem przestanie w końcu wydzielać laktazę, enzym trawiący laktozę, czyli cukier mleczny. Może wtedy pojawić się tzw. wtórna nietolerancja laktozy: dziecko po wypiciu mleka dostaje bólów brzucha, niestrawności, wzdęć, biegunki. W rezultacie rzeczywiście nie będzie mogło go pić, choć nie ma alergii.

Mleko UHT ma mniej witamin niż mleko pasteryzowane Prawda. To pierwsze poddawane jest sterylizacji, czyli działaniu temperatury 135°C przez dwie sekundy. Giną wtedy wszelkie bakterie, ale też część witamin, szczególnie z grupy B. Mleko pasteryzowane natomiast ogrzewa się tylko przez 15 sekund, do temperatury nieco powyżej 71°C. Giną jedynie bakterie, witamin zostaje więcej. Takie mleko trzeba jednak przechowywać w lodówce i wypić w ciągu dwóch dni, gdyż łatwo namnażają się w nim bakterie. Uwaga: Godną polecenia nowością jest mleko poddawane mikrofiltracji (np. Ale Mleko!, Zimne Mleko). Dzięki tej metodzie giną i bakterie, i ich przetrwalniki, za to straty witamin są minimalne.  

W każdym jogurcie są dobre bakterie Prawda. Jogurt powstaje przez ukwaszenie mleka bakteriami kwasu mlekowego. Ułatwiają one trawienie, regulują pracę przewodu pokarmowego, zapobiegają biegunkom (np. po kuracji antybiotykowej), leczą zaparcia, wspomagają odporność. Wszystkie jogurty zawierają bakterie kwasu mlekowego. Niektóre mają dodatkowo bakterie probiotyczne (jest to napisane na opakowaniu), takie, których korzystny wpływ na zdrowie został udowodniony badaniami. Uwaga: Zwracaj uwagę na to, co kupujesz. Deser jogurtowy nie zawiera bakterii kwasu mlekowego. Tego typu produkty są źródłem wapnia, białka oraz cukru.

W twarogu i białym serze jest dużo wapnia Mit. Wszystkie produkty mleczne mają sporo wapnia, ale twaróg najmniej. Powodem jest sposób jego produkcji: po ukwaszeniu mleka trzeba je lekko podgrzać, a potem – gdy serek się zetnie – wylać serwatkę. A to ona zawiera najwięcej wapnia! W żółtym serze zaś tego pierwiastka jest dużo, bo dodaje się do niego podpuszczkę (enzymy uzyskiwane z żołądków cielęcych), która ścina białko mleka. Niczego się nie wylewa, wapń pozostaje. Wzbogacane w wapń są niektóre serki dla dzieci. Ale zawierają mnóstwo cukru i dodatki smakowe, więc nie powinny stanowić podstawy jadłospisu malucha. Uwaga: Bogate w wapń są białe serki granulowane (tzw. wiejskie), gdyż produkuje się je też dzięki podpuszczce.

Dziecko nie powinno pić mleka bez tłuszczu Prawda. Mleko o zawartości 0% tłuszczu bardziej przypomina... białą wodę. Nie zawiera witamin A, D, E (rozpuszczają się one w tłuszczu, a gdy go zabraknie, nie ma też tych witamin). Beztłuszczowe mleko ma też niewiele wapnia. Przedszkolakowi możesz podawać mleko pełnotłuste (3,2%) lub o obniżonej zawartości tłuszczu (2%). Uwaga: Eksperci ESPGHAN, czyli Europejskiego Towarzystwa ds. Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, zalecają, aby wszystkim dzieciom podawać mleko o obniżonej zawartości tłuszczu, czyli 2%. Uważają też, że maluchy powinny jeść chude twarogi i sery. Powód? Coraz częstsza nadwaga u malców.

Ile wapnia? Dzienna porcja wapnia dla 3-6-latka to ok. 800-1000 mg. Tę ilość wapnia zawierają: 4 plastry żółtego sera, 3 szklanki mleka, 2 szklanki jogurtu, kefiru, maślanki, 1 kg sera białego.

Unikaj serków topionych To produkt wysoko przetworzony. Serek topiony wytwarza się z kilku rodzajów sera żółtego z dodatkiem masła (margaryny) i śmietany, zawiera substancje dodatkowe i sporo soli. Do jego produkcji używa się m.in. substancji chemicznych ułatwiających topienie.

UNIKAJ - słodkich, chrupiących płatków do mleka To produkty wysokoprzetworzone, powstałe z ziaren zbóż lub kukurydzy.  Są bogate w syntetyczne witaminy i minerały, które dodaje się do nich, ponieważ w obróbce zbóż naturalne witaminy i minerały zostają utracone. Sztuczne witaminy i mikroelementy są znacznie trudniej przyswajane przez organizm niż te pochodzenia naturalnego. Dodatkowo, płatki są dosładzane cukrem lub syropem glukozowo-fruktozowym, który jest obecnie jedną z głównych przyczyn otyłości. Słodkie płatki bardzo często zawierają także substancje smakowe, które nie pozostają bez wpływu na zdrowie dzieci, a swoją chrupkość zawdzięczają fosforanom, które negatywnie wpływają na układ nerwowy.

Unikaj - gotowego budyniu i deserów mlecznych Takie desery dostarczają dzieciom dużej ilość cukru i od 5 do 7 substancji dodatkowych, m.in sztucznych barwników i aromatów oraz syntetycznego kwasku cytrynowego. Jak wynika z raportu konsumenckiej organizacji „Center for Science in the Public Interest” (CSPI), sztuczne barwniki  dodawane do budyni, a także innych produktów, takich jak jogurty, płatki śniadaniowe, ciastka, czy żelki,  powodują problemy neurologiczne, nadpobudliwość i choroby nowotworowe. Spożywana często jako dodatek do galaretek i kisieli śmietanka w proszku do ubijania zawiera również kilka sztucznych dodatków, np. utwardzony tłuszcz palmowy, emulgatory, a także stabilizator.

Unikaj - jogurtu owocowego Zawiera 2-3 łyżeczki cukru na 100 gramów produktu. Do strawienia takiej ilości cukru potrzeba wielu mikroelementów, w tym wapnia, który jest cennym składnikiem jogurtu – wszak głównie ze względu na ten składnik zaleca się jedzenie nabiału. Cukier zawarty w jogurtach owocowych stanowi ponadto doskonałą pożywkę dla rozwoju różnego rodzaju grzybów, bardziej niż dla bakterii probiotycznych. Wsady owocowe w jogurtach nierzadko są “ulepszane” przy pomocy sztucznych aromatów i barwników. Jogurty często zawierają też substancje zagęszczające w postaci modyfikowanej skrobi, czy też mleka w proszku.

Rodzicu, dowiedz się więcej: http://dziecko.niania.pl/przedszkolak_artykul,5984,0.html https://zdrowyprzedszkolak.pl/zdrowe-zywienie/547/grupy-produktow-z-piramidy- zywienia-podstawowe-wiadomosci.html https://www.zdrowyprzedszkolak.org/jakich-produktow-unikac-w-diecie-dzieci/ https://www.zdrowyprzedszkolak.org/o-wapniu-czy-tylko-w-mleku

Dziękuję za uwagę