PwC

- Pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego - Zmiany w kontroli – ustawa o swobodzie działalności gospodarczej - Kontrola podatkowa i skarbowa – jak to teraz wygląda Mariusz Marecki, Mirosława Przewoźnik-Kurzyca Dział doradztwa podatkowego PwC

Interpretacje prawa podatkowego 2019-01-01

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1807) Art. 10. Przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej, w jego indywidualnej sprawie. Przedsiębiorca nie może być obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji. Zasady udzielania interpretacji regulują odrębne ustawy. 2019-01-01

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1808) zmiany do Ordynacji podatkowej w części dotyczącej udzielania interpretacji (art. 14-14d) wejście w życie zmian: 1 stycznia 2005 r. zakres czasowy stosowania nowych zasad – brak przepisów przejściowych 2019-01-01

Interpretacje prawa podatkowego interpretacje wydawane przez Ministra Finansów indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe: - warunki i tryb udzielenia - konsekwencje nieudzielenia interpretacji - charakter prawny interpretacji - możliwość uchylenia bądź zmiany interpretacji - konsekwencje zastosowania się do treści interpretacji 2019-01-01

Ogólne interpretacje Ministra Finansów generalny charakter wydawane z urzędu cel: zapewnienie jednolitego stosowania prawa ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów konsekwencje zastosowania się do treści interpretacji 2019-01-01

Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – warunki i tryb udzielenia skierowany do właściwego organu wniosek uprawnionego podmiotu: - podatnika, płatnika, inkasenta - następcy prawnego, osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe indywidualna sprawa, w której nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym wyczerpujące przedstawienie stanu faktycznego zaprezentowanie własnego stanowiska w sprawie 2019-01-01

Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – konsekwencje nieudzielenia termin wydania - ogólny termin załatwienia sprawy: - sprawa, która może być załatwiona na podstawie dowodów przedstawionych przez stronę łącznie z żądaniem – niezwłocznie - sprawa wymagająca przeprowadzenia postępowania dowodowego – bez zbędnej zwłoki, maksymalnie 1 miesiąc (sprawa szczególnie skomplikowana: 2 miesiące) w przypadku niewydania postanowienia w terminie 3 miesięcy (przypadek uzasadniony złożonością sprawy: 4 miesięcy) od dnia otrzymania wniosku uznaje się, że organ jest związany stanowiskiem zawartym we wniosku 2019-01-01

Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – charakter prawny interpretacji ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa postanowienie – konsekwencje: - pełne uzasadnienie faktyczne i prawne rozstrzygnięcia - tryby uzupełnienia, sprostowania i wyjaśnienia rozstrzygnięcia - możliwość wniesienia zażalenia - nadzwyczajne tryby wzruszenia interpretacji charakter wiążący dla organów podatkowych: - brak możliwości wydania niezgodnej z interpretacją decyzji ustalającej lub określającej zobowiązanie podatkowe 2019-01-01

Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – zmiana i uchylenie interpretacji zmiana lub uchylenie wyłącznie przez organ odwoławczy w drodze decyzji: - w rezultacie rozpatrzenia zażalenia - z urzędu, jeśli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS (w tym w wyniku zmiany przepisów) szczególne tryby wzruszenia postanowienia: wznowienie postępowania i stwierdzenie nieważności skutek zmiany: od następnego okresu rozliczeniowego po doręczeniu zmiany wstrzymanie wykonania decyzji o zmianie na czas postępowania sądowoadministracyjnego 2019-01-01

Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – skutki zastosowania się do interpretacji zastosowanie się do interpretacji nie może szkodzić: - nie określa się albo nie ustala zobowiązania podatkowego za okres do efektywnej zmiany interpretacji - nie ustala się dodatkowego zobowiązania w VAT - nie wszczyna się postępowania karnoskarbowego, a wszczęte umarza się - nie stosuje się innych sankcji podatkowych i karnoskarbowych 2019-01-01

Korzystanie z interpretacji prawa podatkowego ogólne interpretacje Ministra Finansów: ogłaszane w Dzienniku Urzędowym MF – zastosowanie się nie może szkodzić – formalnie niewiążące, efektywnie wiążą indywidualne interpretacje organów podatkowych zamieszczane na stronach internetowych izb skarbowych i celnych – charakter informacyjny indywidualne interpretacje organów podatkowych w sprawie podatnika – zastosowanie nie może szkodzić, wiążące organy podatkowe – najpełniejsza ochrona 2019-01-01

Zmiany w kontroli – ustawa o swobodzie działalności gospodarczej 2019-01-01

Wejście w życie zmian: 21 sierpnia 2004 r. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173,poz. 1807) – zmiany w zasadach prowadzenia kontroli skarbowej Wejście w życie zmian: 21 sierpnia 2004 r. Regulacja przejściowa: Art. 84. Kontrolę przedsiębiorcy wszczętą przed dniem wejścia w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej prowadzi się według przepisów dotychczasowych. 2019-01-01

obowiązek prowadzenia książki kontroli Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173,poz. 1807) – zmiany w zasadach prowadzenia kontroli skarbowej obowiązek prowadzenia książki kontroli Art. 81. 1.  Przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli, a także udostępniać je na żądanie organu kontroli. dokonywanie wpisów w książce kontroli 2019-01-01

Ograniczenie ilości prowadzonych równocześnie kontroli Art. 82. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173,poz. 1807) – zmiany w zasadach prowadzenia kontroli skarbowej Ograniczenie ilości prowadzonych równocześnie kontroli Art. 82. 1.  Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Istotne wyjątki: śledztwo lub dochodzenie przepisy odrębne, np. kontrola podatkowa w toku kontroli skarbowej zasadność dokonania zwrotu podatku VAT 2019-01-01

Ograniczenie czasu trwania kontroli Art. 83. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173,poz. 1807) – zmiany w zasadach prowadzenia kontroli skarbowej Ograniczenie czasu trwania kontroli Art. 83. 1.  Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać: 1) w odniesieniu do przedsiębiorców, o których mowa w rozdziale 7 – 4 tygodni; w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 8 tygodni. Wyjątki – j.w. 2019-01-01

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1807) – zmiany w zakresie posługiwania się NIP wejście w życie zmian: 1 stycznia 2007 r. Art. 16. 1.  Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym. 2019-01-01

Kontrole krzyżowe – zmiana formuły Art. 274c. § 1.  Organ podatkowy, w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, może zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym kontrolą u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności. Z czynności tych sporządza się protokół. Forma czynności „zza biurka” a nie faktycznej kontroli u kontrahenta 2019-01-01

Kontrola podatkowa i skarbowa Jak to teraz wygląda 2019-01-01

Kontrola podatkowa – Kontrola skarbowa Coraz mniejsze różnice. Prowadzona jest przez Urząd Skarbowy: Zazwyczaj jeden podatek, Zazwyczaj krótki okres podlegający kontroli, Kończy się protokołem. Prowadzona jest przez Inspektora Kontroli Skarbowej: Często wszelkie podatki, obrót celny lub dewizowy oraz nie podatkowe należności budżetowe, rozliczenia z ZUS, Kontrola dotyczy nawet 2-3 lat, Zazwyczaj długi czas trwania kontroli, Kończy się wynikiem kontroli / decyzją / postanowieniem 2019-01-01

Kontrola skarbowa – Kontrola podatkowa. Podobieństwa. Cel kontroli skarbowej i podatkowej – sprawdzenie wywiązywania się kontrolowanych z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego Obowiązek prowadzenia kontroli podatkowej i skarbowej zgodnie ze stosowanymi zasadami ogólnymi rządzącymi postępowaniem podatkowym (tj. praworządności, zaufania do organów podatkowych, prawdy obiektywnej, udzielania informacji, czynnego udziału strony w postępowaniu, zaufania do organów podatkowych, przekonywania, szybkości, pisemności, dwuinstancyjności, trwałości ostatecznych decyzji podatkowych, jawności dla stron) Jednolita procedura kontrolna wspólna dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej (od 1 stycznia 2003) 2019-01-01

Kontrola skarbowa – kontrola podatkowa. Nowe instytucje. możliwość prowadzenia kontroli podatkowej w ramach kontroli skarbowej prowadzonej przez UKS; ograniczony zakres możliwości wszczęcia kontroli skarbowej w stosunku do dużych podatników: - wyłącznie GIKS - na wniosek naczelnika „dużego” urzędu lub - w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa - w przypadku udokumentowanego przypuszczenia występowania powiązań między kontrolowanym a kontrahentami 2019-01-01

Organy kontroli skarbowej i podatkowej Organy kontroli skarbowej i podatkowej. Podmioty u których prowadzona jest kontrola. Organy kontroli skarbowej: Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej – organ wyższego stopnia Minister Finansów – organ naczelny Organy kontroli podatkowej: Naczelnik Urzędu Skarbowego/ Urzędu Celnego (VAT graniczny/ akcyza) 2019-01-01

Kontrola skarbowa - zarys postanowienie o wszczęciu postępowania upoważnienie do kontroli podatkowej czynności kontrolne protokół zastrzeżenia – 14 dni rozpatrzenie zastrzeżeń 7 dni na zapoznanie z materiałem decyzja / wynik Postępowanie kontrolne Kontrola podatkowa 2019-01-01

Kontrola podatkowa - zarys Doręczenie upoważnienia Czynności kontrolne Protokół Zastrzeżenia kontrolowanego Rozpatrzenie zastrzeżeń Kontrola podatkowa 2019-01-01

Wszczęcie kontroli skarbowej z urzędu postanowienie o wszczęciu postępowania – datą wszczęcia jest data doręczenia postanowienia czynności kontrolne przeprowadza Inspektor Kontroli Skarbowej (wraz z upoważnionymi pracownikami) po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i okazaniu legitymacji 2019-01-01

Wszczęcie kontroli podatkowej z urzędu (wniosek strony może stanowić inspirację do jej wszczęcia) pracownik urzędu skarbowego jest obowiązany przedstawić imienne upoważnienie i okazać legitymację służbową upoważnienie doręcza się osobom reprezentującym kontrolowanego (np. członkowi zarządu lub osobie upoważnionej do zastępowania kontrolowanego w trakcie kontroli – art. 281 a ordynacji) zakaz ponownego wszczęcia kontroli podatkowej w zakresie spraw rozstrzygniętych ostateczną decyzją (są wyjątki) 2019-01-01

Jak się zachować w trakcie kontroli? Wyznaczyć osobę koordynującą, decydującą o przepływie informacji Nie dopuścić do dowolnych rozmów z pracownikami Zachować formę pisemną Sprawdzić zakres kontroli - zrobić analizę ryzyka 2019-01-01

Właściwość miejscowa organów kontrolujących Organy kontroli skarbowej: Według terytorialnego zakresu działania urzędów kontroli skarbowej siedziba podatnika na obszarze działania UKS –także oddziały/zakłady poza województwem prawo do kontroli oddziału lub zakładu podatnika, nawet jeżeli siedziba znajduje się na terenie działania innego UKS Na terenie całej Polski inspektorzy zatrudnieni w Ministerstwie Finansów Możliwość upoważnienia inspektora przez GIKS do przeprowadzenia kontroli poza obszarem jego właściwości miejscowej Zmiana siedziby w toku kontroli – właściwym miejscowo pozostaje ten organ, który był właściwy w chwili wszczęcia kontroli 2019-01-01

Właściwość miejscowa organów kontrolujących Kontrola podatkowa Terytorialny zakres działania US: - siedziba kontrolowanego na obszarze działania US Instytucja tzw. pomocy prawnej (art. 157 ordynacji) Zmiana siedziby w toku kontroli – właściwy pozostaje organ dotychczasowy 2019-01-01

Prawa i obowiązki stron postępowania kontrolnego Prawa i obowiązki stron postępowania kontrolnego. Obowiązki kontrolujących. Obowiązki Inspektora UKS i pracownika US prowadzącego kontrolę: doręczenie postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego (tylko inspektor UKS) i upoważnienia do przeprowadzenia kontroli okazanie legitymacji służbowej obowiązek podania przyczyn przedłużenia kontroli i wskazanie nowego terminu jej zakończenia zawiadomienie o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych lub z oględzin, w terminie umożliwiającym udział w tych czynnościach obowiązek prowadzenia czynności w obecności kontrolowanego (chyba, że kontrolowany zrezygnuje z tego prawa) 2019-01-01

Obowiązki kontrolujących c.d. obowiązek dokumentowania przebiegu kontroli w protokole doręczenie kontrolowanemu zawiadomienia o sposobie załatwienia zastrzeżeń i wyjaśnień do protokołu kontroli w terminie 14 dni od ich otrzymania wydanie wyniku kontroli - dokumentu podsumowującego kontrolę skarbową, jeżeli nie zaistniały przesłanki do wydania decyzji (kontrola UKS) 2019-01-01

Uprawnienia kontrolujących Uprawnienia inspektora i pracownika US: wstęp na grunt i do budynków, lokali i innych pomieszczeń żądanie okazania majątku podlegającego kontroli i dokonywanie oględzin badanie akt, ksiąg i dokumentów, związanych z przedmiotem kontroli i dokonywanie z nich odpisów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej, itp. zabezpieczenie zebranych dowodów legitymowanie osób w celu ustalenia tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli zasięganie opinii biegłych 2019-01-01

Uprawnienia kontrolujących c.d. przesłuchiwanie świadków, przesłuchiwanie kontrolowanego, jego pracowników, osób współdziałających z kontrolowanym zbieranie innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą swobodny wstęp oraz poruszanie się po terenie jednostki kontrolowanej prawo do zwrócenia się do odpowiednich organów (Policja, Straż Graniczna, Straż Miejska) z prośbą o udzielenie pomocy w przypadku utrudniania kontroli lub o tzw. asystę w obawie o opór 2019-01-01

Uprawnienia kontrolujących c.d. żądanie wydania (za pokwitowaniem) akt, ksiąg, dokumentów, w razie: - podejrzenia ich nierzetelności lub - w przypadku nie udostępnienia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca przechowywania dokumentów 2019-01-01

Obowiązki kontrolowanego wyznaczenia osoby upoważnionej do działania w imieniu podatnika udostępnienie obiektów, urządzeń i składników majątkowych, których badanie wchodzi w zakres kontroli skarbowej zapewnienie wglądu w dokumentację i prowadzone ewidencje objęte zakresem kontroli zapewnienie warunków do pracy, w tym, w miarę możliwości, samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów umożliwienie nieodpłatnego filmowania i fotografowania oraz dokonywania nagrań dźwiękowych, jeżeli film, fotografia lub nagranie może stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli 2019-01-01

Obowiązki kontrolowanego c.d. przedstawienie, na żądanie kontrolującego, tłumaczenia na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji finansowo-księgowej terminowe udzielanie wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli przez osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego - w zakresie wykonywanych czynności lub zadań i przedstawianie dokumentów 2019-01-01

Uprawnienia kontrolowanego Podatnik ma prawo do : żądania okazania legitymacji służbowej i upoważnienia do kontroli uczestniczenia w czynnościach kontrolnych (m.in. udział w czynności przesłuchania świadka, dokonywaniu oględzin, dowodu z biegłego) przedstawiania wyjaśnień, wniosków, własnego stanowiska w sprawie żądania przesłuchania świadka, przeprowadzenia dowodu przedkładania opinii ekspertów z zakresu prawa podatkowego złożenia zastrzeżeń i wyjaśnień do protokołów kontroli 2019-01-01

Inne uprawnienia podatnika w związku z kontrolą Podatnik ma prawo do: złożenia oświadczenia o rezygnacji z udziału w czynnościach kontrolnych działania przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga osobistego stawiennictwa złożenia zażaleń na postanowienia wydawane w toku kontroli złożenia wniosku o wyłączenie inspektora UKS lub pracownika US złożenia skargi na tryb prowadzenia kontroli złożenia odwołania od decyzji wydanej w postępowaniu podatkowym wszczętym po zakończeniu kontroli w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia 2019-01-01

Czego nie mogą żądać kontrolujący Inspektor Kontroli Skarbowej/pracownik Urzędu Skarbowego ma prawo do żądania okazania / przeglądania wyłącznie dokumentów związanych z zakresem kontroli. Powyższe dotyczy także sprawdzenia dokumentacji u kontrahenta kontrolowanego podatnika w ramach tzw. kontroli krzyżowej. 2019-01-01

Rezultat zakończenia kontroli podatkowej/skarbowej Jeżeli zaistniały przesłanki do wydania decyzji: Urząd Skarbowy wszczyna się postępowanie podatkowe postanowieniem wydanym przez naczelnika urzędu skarbowego, powyższe postępowanie kończy się: - decyzją Naczelnika Urzędu UKS siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się dla kontrolowanego i decyzja dyrektora UKS 2019-01-01

Rezultat zakończenia kontroli podatkowej/skarbowej Jeżeli nie zaistniały przesłanki do wydania decyzji: UKS doręcza się: - wynik kontroli wydany przez Dyrektora UKS – jeżeli ustalenia dotyczą innych nieprawidłowości (np. oświadczeń o stanie majątkowym), gdy nieprawidłowości nie stwierdzono, gdy ustalenia dotyczą należności celnych - postanowienie – gdy zobowiązanie uległo przedawnieniu Urząd Skarbowy Brak określonej formy danego postępowania 2019-01-01

Utrudnianie kontroli „Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub skarbowej udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby odmawia okazania księgi lub księgę taką niszczy, uszkadza, czyni bezużyteczną, ukrywa lub usuwa,” każdy – także pracownik kontrolowanego podmiotu nie każdy „brak współpracy” jest utrudnianiem kontroli zagrożenie – do 720 stawek dziennych (do 7.200.000 PLN) 2019-01-01

Należy pamiętać, że uchybienie obowiązkom nałożonym na podatnika w związku z kontrolą może prowadzić do zastosowania wobec niego sankcji karno-skarbowych; uchybienia wykryte w toku kontroli skarbowej / podatkowej mogą mieć skutki karne skarbowe. 2019-01-01

Podsumowanie – co robić? Nie denerwuj się – to nie jest gra o życie Przypomnij sobie przepisy Dopilnuj zachowania formy pisemnej Porozmawiaj z pracownikami – to może być ich pierwsze doświadczenie z kontrolą Wyznacz osoby odpowiedzialne za kontakty z kontrolą Pomyśl o profesjonalnym pełnomocniku Rozmawiaj z kontrolującym, ale pokaż, że znasz swoje prawa 2019-01-01

Podsumowanie – co robić ? Próbuj od razu wyjaśniać trudne kwestie – zanim pojawią się w protokole Pisz lub mów tylko to, co wiesz na pewno Pamiętaj, że miły kontrolujący potrafi zaskoczyć ogromnym przypisem w protokole Podkreślaj swoje stanowisko na każdym etapie postępowania Pamiętaj, że decyzja podatkowa jest, co do zasady, wykonalna mimo złożenia odwołania a postępowanie egzekucyjne toczy się szybko Wykorzystaj środki zaskarżenia 2019-01-01

Kontakty do prelegentów Mariusz Marecki – Starszy Menedżer Dział doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers tel. 022 523 46 51, fax. 022 523 46 00 e-mail: mariusz.marecki@pl.pwc.com Mirosława Przewoźnik-Kurzyca – Menedżer tel. 022 523 48 60, fax. 022 523 46 00 e-mail: miroslawa.przewoznik-kurzyca@pl.pwc.com 2019-01-01