Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe Dr hab. Prof. UW Grzegorz Jędrzejczak wyklad 1

Plan wykładu Problemy podejścia długookresowego; świat w którym żyjemy Polska potransformacyjna na mapie świata Długie trwanie: od I do III Reczpospolitej Szanse i zagrożenia rozwojowe: demografia i rynek pracy, produktywność Szanse i zagrożenia rozwojowe: pułapka średniego dochodu, sekularne spowolnienie, nowa era nierówności Scenariusze na przyszłe ćwierćwiecze: Model pesymistyczny: wariant argentynski Model realistyczny: wariant hiszpanski Model aspiracyjny: wartant irlandzki i wariant południowo-koreański

Problemy podejścia długookresowego „ Wszystkie prognozy są błędne i to jest jedna z niewielu pewności danych ludzkości” M. Kundera “The only function of economic forecasting is to make astrology look respectable” Ezra Solomon Dla hasła “long term global challenges” Google podaje 3 miliony 700 tysięcy pozycji

Problemy podejścia długookresowego Co sie nie da przewidzieć: Giełdy Pojedyńczych przypadkow wygranych i przegranych Jak będzie Co się da przewidziec: Scenariusze szans i ograniczeń

Problemy podejścia długookresowego Błąd „więcej tego samego” Błąd nazywany w literaturze „horse manure fallacy” „This problem came to a head when in 1894, The Times newspaper predicted... “In 50 years, every street in London will be buried under nine feet of manure.” Błąd „christmas tree” Zbyt wiele celów do zrealizowania, „załapanie” na środki w organizacji Błąd wykonalności: kto to zrobi? Ekonomia polityczna zmian Błąd woluntaryzmu: Path dependency albo umarli trzymają żywych za nogi

Problemy podejścia długookresowego Globalność: działania nawet na najbardziej lokalnym poziomie są globalne Piekarz w Łomiankach konkuruje z fabryką pieczywa w Rumunii

Problemy podejścia długookresowego Polityczność : Gra materialnych interesów ale równiez różnorodnych wizji stawiania i realizacji zadań Dominacja cyklu mediów elektronicznych 24/7 Stare: If it bleeds it leads; Nowe: filter bubble https://www.ted.com/talks/eli_pariser_beware_online_filter_bubbles?language=en Globalne ocieplenie jest pierwszym „czarnym łabędziem” gdzie państwa, szczególnie zamożne, kierując się raczej racjonalnością polityczną niż ekonomiczną, są gotowe ponieść nawet znaczne koszty jego zapobieżenia ex ante. Pod naciskiem krajów zamożnych, Bank Swiatowy nie finansuje budowy elektrowni węglowych mimo, że wykorzystanie węgla do produkcji elektryczności byłoby najtańszym sposobem dostępu do elektryczności, a tym samym poprawienia warunków bytowych społeczeństw niezamożnych.

Problemy podejścia długookresowego Historyczność: Path dependency i długie trwanie Nieciągłości czasu historycznego Kryzysy koniukturalne słabsze za to strukturalne głębsze Przyspieszenie zmian (technologii) Człowiek XV w dobrze by się czuł w XVIII. Człowiek XVIII w. obecnie by oszalał

Problemy podejścia długookresowego Dwie rozbieżne narracje co do zmian gospodarki Nakładowa: w centrum nakłady kapitalu i pracy: F(K, P) > PKB > podzial pierwotny miedzy K i P > podzial wtorny > konsumpcja + oszczędnosci >inwestycje > PKB Schumpeterowska: w centrum przedsiębiorca: przedsiebiorczosc > innowacje > produktywnosc > PKB

Problemy podejścia długookresowego

Świat w którym żyjemy Historyczne przypadki globalizacji Globalizacja XV wiek: Zloto(uniwersalny) pieniądz Brak granic Wspólny język Globalizacja XIX wiek: Quasi-uniwersalny pieniądz Imperia wspólne języki centrum-kolonia

Świat w którym żyjemy Globalizacja XXI wiek: Granice narodowe (?) Wspólny język Internet Big data

Świat w którym żyjemy Niewidzialne imperia: zanik motywu „ziemi” Instrumenty Soft power Ad hoc ingerencje hard power Potencjał gospodarczy

Świat w którym żyjemy Rewolucja logistyki (drogi, kontenery) Rewolucja ICT rynek finansowy, zarządzanie edukacja

Świat w którym żyjemy regionalizm Unia Europejska NAFTA ASEAN Unia Euroazjatycka TTP Australia, Brunei Darussalam, Kanada, Chile, Japonia, Malezja, Meksyk, Nowa Zelandia, Peru, Singapur, Stany Zjednoczone i Wietnam TTIP między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską.

Świat w którym żyjemy Instytucje globalne IMF WB ECB FED OECD WTO Ad hoc – troika EU, ECB, IMF

Świat w którym żyjemy multicentryczność Centra polityczne: WDC, Bruksela, Bejing Centrum technologicznego postępu: Silicon Valey, Izrael, Taiwan, Korea Centra finansowe: Wall Street, The City, Hongkong Centra softpower: Hollywood, 100 Shanghai ranking uniwersytety Centra korporacyjne: GM, Facebook, Alibaba

Świat w którym żyjemy Co warto pamiętać Nie ma sukcesu na rynku swiatowym bez sukcesu na rynku krajowym Prowadzenie biznesu w zglobalizowanej gospodarce zadaniem totalnym, rosnąca rola soft power (made in...) Zmiany coraz szybsze

Zadanie na zaliczenie Zaliczenie na 3: obecność 4 razy Zaliczenie lepsze Miniprojekt: zesół 3 osoby 5 slajdow w PowerPoint Diagnoza + SWOT gjedrzejczak@wz.uw.edu.pl Na wybrany temat: Polska a centra polityczne Polska a centra technologicznego postępu Polska a centra finansowe Polska a centra softpower Polska a centra korporacyjne