Prof. nadzw. dr Edward Wiktor Radecki Zakład Problemów Społecznych

Komunikacja międzykulturowa NIEPOKÓJ I NIEPEWNOŚĆ SKUTKIEM ZRÓŻNICOWANIA KULTUROWEGO

Obcy- to kategoria inności, pozwalająca nam wytłumaczyć trudności w: akceptacji, zrozumieniu, zbliżeniu.

Komunikacja międzykulturowa jest utrudniona przez nieprzewidywalność reakcji „innego”

Kontakt z „obcymi” wywołuje dwa rodzaje niepewności: - niepewność postaw, uczuć, poglądów, wartości i zachowań; - niepewność i możliwość niewłaściwej interpretacji i oceny reakcji (naszej i obcego).

Kontakt z obcym.

Obcy doświadczają niepokoju, niepewności, nie wiedzą, nie są pewni jak się zachować – vide Guliwer w krainie liliputów czy olbrzymów.

Swoi nie rozumieją obcego, wymagają od niego stosowania podobnych „skryptów”, schematów zachowań i reakcji, bacznie go obserwują i krytycznie oceniają pod kątem własnych kryteriów.

Obie strony stosują uwarunkowane własnym doświadczeniem kulturowym stereotypy postrzegania „innych”.

Poziomy kompetencji komunikacyjnej z „innymi” (wg Williama Howella z Minnesoty)

Nieświadoma niekompetencja (błędnie interpretujemy zachowanie innych, niewłaściwie rozumiemy wysyłane przez nich komunikaty, ale nie jesteśmy tego w ogóle świadomi. Stan błogosławionej ignorancji!! Jego rezultaty? Uciśniona i zaskoczona nieuchronnym konfliktem niewinność!

Świadoma niekompetencja (wiemy wprawdzie o własnych błędach i ich skali, ale się nimi nie przejmujemy. W końcu to my z definicji zawsze mamy rację!) Rezultaty? Świadome pakowanie się w nieuchronne kłopoty!

Świadoma kompetencja (doskonalimy naszą kompetencję komunikacyjną systematycznie i konsekwentnie, uwzględniając pojawiające się nowe potrzeby kolejnych „innych”) Rezultaty? Coraz doskonalsza komunikacja!

Nieświadoma kompetencja (posiadamy wrodzoną inteligencją interpersonalną albo osiągnęliśmy mistrzostwo komunikacyjną w wyniku wieloletniej pracy zawodowej, doświadczeń międzykulturowych czyli uczenia się praktycznego, choć nie zdajemy sobie do końca sprawy z własnych możliwości komunikacyjnych) Rezultaty? Doskonałe porozumiewanie się komunikacyjne!  

Wybrane aksjomaty (pewniki, oczywistości) komunikacyjne w relacjach z „obcymi”:

Wzrost potrzeby przynależności: - potęguje lęki i niepokoje.

Im większa atrakcyjność obcych, tym większa ich akceptacja i wzrost poczucia pewności, że możemy przewidywać ich zachowanie.

Im większa nasza wiedza o obcych, tym trafniej przewidujemy ich reakcje i zachowania.

Świadomość przewagi „innych” wywołuje większy niepokój i obniża zdolność prawidłowej oceny.

Znajomości języka, dialektu czy żargonu zmniejsza niepokój, daje możliwość przewidywania i oceny sytuacji

Podobieństwa kulturowe obniżają niepewność i ułatwiają utożsamienie się.

Im więcej powiązań interpersonalnych, społecznych czy zawodowych, tym mniej niepokoju.

Im większa nasza tolerancja, tym mniejszy nasz niepokój, a łatwiejsze rozumienie „innych”.

Im wyższa empatia, tym mniejszy stres komunikacyjny z „innymi”!!!.

Wzrost naszych własnych zdolności do działań zespołowych poprawia jakość oceny innych.

Wysoka zdolność autokontroli i autokreacji poprawia komunikację międzykulturową. Ujęcie diachroniczne

Komunikacja niskokontekstowa (np. tylko werbalna) jest łatwiejsza i bezpieczniejsza od wysokokontekstowej (ze znakami, gestami i symbolami).  

WYJAŚNIAMY I UDOWADNIAMY?!!! Oczywiście, tak. W zespołach, z przykładami i mądrze.

.