NEISSERIA MENINGITIDIS meningokok, dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych

Może wywołać: postać sepsy (posocznicy)-uogólnione zakażenie organizmu zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych ZOMR określane łączni jako inwazyjna choroba meningokokowa IChM. - inne – np. zap. stawów, ucha środkowego, płuc, gardła, układu moczowego …. Meningokoki nie przeżywają długo poza organizmem człowieka. Giną bardzo szybko pod wpływem powszechnie używanych do mycia detergentów (mydło, płyn do mycia naczyń, itp.)

Źródło zakażenia Źródłem zakażenia może być człowiek chory i bezobjawowy nosiciel. U około 25 - 40% zdrowych ludzi (nosicieli) meningokoki występują w jamie nosowo-gardłowej nie powodując żadnych dolegliwości ani objawów. W środowiskach zamkniętych ich odsetek może sięgać 40-80% Nosicielstwo może utrzymywać się przez wiele miesięcy.

Drogi szerzenia Do zakażenia człowieka dochodzi drogą kropelkową oraz przez bardzo bliski i bezpośredni kontakt z wydzieliną z górnych dróg oddechowych. Zakażenie kropelkowe to zakażenie powietrzne kropelkami śliny lub śluzu, wydalanymi przez zakażonego człowieka podczas mówienia, kaszlu, kichania. Istotną rolę odgrywają zbiorowiska takie jak: żłobki, przedszkola szkoły internaty dyskoteki

Wrota zakażenia Jama nosowo- gardłowa. Okres wylęgania Okres wylęgania 2-10 dni, na ogół jednak jest to okres 3-4 dni.

Choroba meningokokowa może przebiegać bardzo gwałtownie i w przypadkach szczególnych może doprowadzić do zgonu w ciągu kilku godzin od wystąpienia pierwszych objawów. Dlatego bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie choroby rozpoczęcie leczenia. Opóźnienie leczenia nawet o kilka godzin może mieć fatalne skutki. Najwięcej zachorowań wywoływanych przez N. meningitidis obserwuje się u młodszych dzieci i młodzieży, a największy odsetek nosicieli występuje u osób w wieku od 15 do 24 roku życia Występują one zwłaszcza w okresie zimowo- wiosennym. Jednak warto pamiętać, że zachorować może każdy człowiek bez względu na wiek.

POKONANIE BARIERY BŁONY ŚLUZOWEJ Rozwój zakażenia KOLONIZACJA POKONANIE BARIERY BŁONY ŚLUZOWEJ INWAZJA DO KRWIOOBIEGU INWAZJA MIEJSCOWA ZAPALENIE OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH, POSOCZNICA

Jakie są niepokojące objawy Inwazyjnej Choroby Meningokokowej? W początkowej fazie podobne są do przeziębienia (gorączka, bóle stawowe, mięśniowe, ogólne złe samopoczucie). U dzieci : brak apetytu, wymioty, biegunka rozpaczliwy płacz, kwilenie rozdrażnienie pulsujące ciemiączko u niemowląt drżenie rączek wzmożone napięcie mięśniowe U dorosłych: wymioty bóle brzucha ból głowy sztywność karku światłowstręt senność drgawki zaburzenia świadomości zmiany skórne Objawy sepsy są różne, w zależności od jej ciężkości. Charakterystycznym, ale nie zawsze obecnym, objawem w postępującej sepsie meningokokowej jest wysypka wybroczynowa; plamki na skórze całego ciała w postaci drobnych czerwonych punkcików zlewających się w późniejszym okresie w duże plamy, które nie bledną pod naciskiem. Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych i posocznica wymagają NATYCHMIASTOWEJ pomocy lekarskiej.

Leczenie Leczenie inwazyjnej choroby meningokokowej polega na antybiotykoterapii oraz leczeniu objawowym, wymaga hospitalizacji.

Chemioprofilaktyka Bardzo ważne jest bezwzględne rozpoczęcie chemioprofilaktyki Najlepiej w ciągu 24 godzin od rozpoznania zachorowania. Zastosowanie chemioprofilaktyki w otoczeniu chorego jest zasadne do 2 tygodni od daty wystąpienia zachorowania. Chemioprofilaktyka jest zalecana osobom, które w ciągu 7 dni poprzedzających zachorowanie, miały bliski kontakt z chorym. Są to: domownicy , osoby będące z chorym w kontakcie intymnym (ze względu na głębokie pocałunki i wspólne spanie), osoby śpiące w tej samej sali (uczniowie /studenci /żołnierze /funkcjonariusze), osoby, które miały krótkotrwały kontakt z chorym, o ile miały one bezpośredni kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych chorego tuż przed i w trakcie przyjmowania go do szpitala, osoby przeprowadzające resuscytację usta-usta, intubację i odsysanie.

Chemioprofilaktyka nie daje stuprocentowej ochrony. Konieczne jest udzielenie informacji o możliwości wystąpienia zachorowania i zgłoszenia się do lekarza w przypadku wystąpienia niepokojących objawów. Chemioprofilaktyka jest rozważana dla każdego zachorowania osobno. Nie należy zamykać szkół, przedszkoli, dyskotek lub odwoływać wydarzeń sportowych i kulturalnych.

Wymazy Pobieranie wymazów z nosogardła w kierunku nosicielstwa meningokoków u najbliższych kontaktów chorego nie jest zalecane.

Antybiotyki zalecane w chemioprofilaktyce zakażeń meningokokowych: wg Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego w Warszawie Ceftriakson domięśniowo, jednorazowo 125 mg, dzieci poniżej 15 r.ż. domięśniowo, jednorazowo 250 mg, dorośli Ciprofloksacyna doustnie, jednorazowo 500 mg, osoby powyżej 18 r.ż. Rifampicyna doustnie, przez 2 dni, co 12h 600 mg, dorośli. dzieci >1 m-ca, 10 mg/kg (max. 600 mg) dzieci < 1 m-ca, 5 mg/kg

ZAPOBIEGANIE uodpornienie się poprzez szczepienie, zachowanie higieny osobistej - bardzo duże znaczenie mają prawidłowe zachowania związane z higieną osobistą, unikanie zachowań sprzyjających zakażeniu (nieużywanie przez kilka osób wspólnych naczyń, sztućców, picie z jednej butelki).

Szczepienia W Polsce są dostępne następujące rodzaje szczepionek przeciwko meningokokom: • szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy C (Meningitec, NeisVac-C) • szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy A, C, W, Y (Menveo, Nimenrix) • szczepionka przeciwko meningokokom grupy B (Bexsero).

Ryzyko zachorowania W przypadku wystąpienia pojedynczego zachorowania, ryzyko kolejnego zakażenia wśród osób mających kontakt z chorym, poza osobami mieszkającymi razem z chorym, jest niskie. W takiej sytuacji nie zaleca się chemioprofilaktyki osobom stykającym się z chorym w szkole, miejscu pracy itp. Zależnie od oceny ryzyka chemioprofilaktykę zaleca się dzieciom mającym kontakt z chorym w żłobku lub przedszkolu, ale generalnie ryzyko to jest niewielkie.

Więcej informacji można znaleźć: http://gis.gov.pl/zdrowie/choroby-zakazne/288-meningokoki