7 kwietnia Światowy Dzień Zdrowia: „Depresja porozmawiajmy o niej.”

„Piekło depresji polega na utracie nadziei” Antoni Kępiński naukowiec, psychiatra, humanista, „Melancholia”

Depresja – definicja. Depresja, to choroba, charakteryzująca się uporczywie utrzymującym się uczuciem smutku, utratą zainteresowania czynnościami, które na ogół sprawiały osobie chorej przyjemność. Często towarzyszy jej niezdolność do wykonywania codziennych czynności i stan ten utrzymuje się co najmniej przez okres dwóch tygodni. Ponadto u osób cierpiących na depresję występują następujące objawy: brak energii, zmiana apetytu, dłuższy lub krótszy sen, stany lękowe, trudności z koncentracją, niezdecydowanie, niepokój, poczucie bycia bezwartościowym, poczucie winy i beznadziei, myśli o samookaleczeniu lub samobójcze. Według Światowej Organizacji Zdrowia(WHO), depresja, jest czwartym najpoważniejszym problemem zdrowotnym na świecie. Do niedawna depresja ze względu na słabą jej znajomość była po prostu lekceważona, osoba z depresją nie przyznawała się do niej, bądź była pozostawiona samej sobie. Depresja jest to choroba cywilizacyjna.

WHO objawy depresji dzieli na: - emocjonalne (obniżony nastrój), - poznawcze(negatywny obraz siebie, obniżona samoocena, samooskarżenia, samookaleczenie), - motywacyjne( problemy z mobilizacją), - somatyczne(osłabienie i zmęczenie, brak apetytu, skargi na różnego rodzaju bóle), - biologiczne(„pakiet” genów, które odziedziczyliśmy po rodzicach lub innych członkach rodziny), - anhedonia czyli zgubiona radość, - myśli samobójcze.

Chorzy na depresję mogą nosić wiele masek!

Depresja w statystykach. Według Światowej Organizacji Zdrowia aż 350 milionów ludzi na świecie, czyli około 5% całej populacji cierpi na depresję i co roku liczba ta rośnie. W Polsce na depresję cierpi 1,5 mln ludzi. Na depresję częściej zapadają kobiety ( co piąta kobieta cierpi na depresję poporodową). Najczęściej w wieku 35-44 lat. Najwięcej zachorowań odnotowano w krajach wysokorozwiniętych: USA, Francja i Holandia i Niemcy. Najgorszym zagrożeniem w chorobie depresyjnej jest ryzyko popełnienia przez chorego samobójstwa . 50% samobójców miała epizody depresyjne. W Polsce rocznie dochodzi do podjęcia 6 tys. prób samobójczych. 80% potencjalnych samobójców uprzedza bliskich o swoich zamiarach. W Europie rocznie dochodzi do 200 tys. prób samobójczych. Tylko połowa chorych na depresję się leczy.

Spośród czynników środowiskowych mających wpływ na rozwój depresji u dzieci i młodzieży istotne są: W domu: Utrata ukochanej bliskiej osoby z powodu śmierci, rozstania np. rozwodu rodziców, Konflikty, przemoc w rodzinie, Choroba przewlekła, któregoś z rodziców, Nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych przez członków rodziny, Osamotnienie, brak czasu dla dziecka, częste zmiany otoczenia i osób opiekujących się dzieckiem, Wrogość emocjonalna i odrzucenie, Obarczanie dziecka zbyt dużą, przerastającą jego możliwości odpowiedzialnością i oczekiwaniami, Choroba psychiczna – zaburzenia psychotyczne np. schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa(psychoza maniakalno – depresyjna).

W szkole, w przedszkolu: Nadmierna presja i wymagania, Niepowodzenia szkolne, Nasilona rywalizacja wśród uczniów, Brak integracji z grupą rówieśniczą, Przemoc rówieśnicza, Frustracja, rozczarowanie, Przeżywanie smutku związanego ze stratą pojawiającą się życiu.

Co mówią o sobie chorzy na depresję?

Prawie 8 tysięcy dzieci w Polsce leczy się na depresję Statystyki policyjne są wstrząsające. W ubiegłym roku 177 dzieci popełniło samobójstwo –  jedno z nich miało mniej niż 9 lat, 15 ofiar to dzieci w wieku od 10 do 14 lat, a aż 161  – to nastolatki w wieku od 15 do 19 lat. Dwa lata temu prawie 600 dzieci i młodzieży próbowało odebrać sobie życie. To najgorsze statystyki dotyczące samobójstw wśród dzieci w powojennej historii Polski. Wiele z tych ofiar cierpiało na depresję. Pomoc nie przyszła na czas.

Wiele z tych ofiar cierpiało na depresję. Pomoc nie przyszła na czas.

Negatywne skutki depresji: pogorszenie przystosowania społecznego, trudności w nauce, zwiększone ryzyko popełnienia samobójstwa, zwiększone ryzyko depresji w przyszłości.

Czynniki chroniące przed depresją: Więź i wsparcie ze strony co najmniej jednego z rodziców. Dobre relacje z rówieśnikami i wsparcie kolegów. Zaangażowanie religijne. Wysoka samoocena. Posiadanie celów życiowych i planów na przyszłość. Posiadanie zajęcia(hobby).  

Jak pomóc choremu na depresję? Należy znaleźć czas na robienie z chorym tego, co lubi. Pomóc w utrzymaniu jego hobby lub w znalezieniu nowego. Zachęcać go do spędzania czasu z przyjaciółmi. Jak najczęściej rozmawiać w atmosferze zaufania. Dać mu do zrozumienia, że w każdej chwili może poprosić o pomoc.

Co mówić co choremu na depresję: Jesteś dla mnie ważny. Jestem tu dla Ciebie. Chcesz się przytulić? Nie oszalejesz/nie oszalałeś. Kiedy to wszystko się skończy, ja wciąż tu będę i ty też. Nie potrafię do końca zrozumieć co czujesz, ale masz moje pełne wsparcie i współczucie. Nie zostawię Cię ani nie porzucę. Kocham Cię (TYLKO, GDY NAPRAWDĘ TAK MYŚLISZ I CZUJESZ!) Przykro mi, że odczuwasz taki ból. Zostawię Cię teraz i zajmę się sobą, więc nie martw się, że w jakikolwiek sposób mnie ranisz. Nie mów nic… Bądź blisko.

Empatia dla chorego na depresję. Pomoc w depresji wymaga empatii. Wczuj się w stan chorego, wsłuchaj się w to, co mówi. Największym wsparciem dla chorego będzie akceptacja jego stanu zdrowia. Okazuj mu wiele życzliwości i ciepła. Będąc przekonanym o tym, że choroba minie, bliscy chorego upewniają go w tym samym przeświadczeniu. Jest to bardzo ważne, dlatego należy podkreślać w rozmowie z chorym, że depresja jest stanem przejściowym.

Pamiętaj! Depresja – to się leczy! Depresja to choroba i musi być leczona: farmakologicznie lub/i psychologicznie; terapia indywidualna i grupowa.

Lektura: Ośrodek Rozwoju Edukacji ORE: Poradnik „Zapobieganie samobójstwom dzieci i młodzieży” Joanna Szymańska Warszawa 2012r Artykuły: „Depresja u dzieci i młodzieży” Dorota Olbryś (psycholog), „Depresja nastolatków” Anna Nita (psycholog)

22 6544041 antydepresyjny telefon zaufania fundacji ITAKA