ANDRZEJ WAJDA

PODSTAWOWE INFORMACJE Prawdziwe imię i nazwisko: Andrzej Witold Wajda Data i miejsce urodzenia: 6 marca 1926 Suwałki Data i miejsce śmierci: 9 października 2016 Warszawa Zawód: reżyser, scenarzysta Współmałżonek: Gabriela Obremba, Zofia Żuchowska, Beata Tyszkiewicz, Krystyna Zachwatowicz Lata aktywności: 1951–2016

Najważniejsze informacje Reżyser filmowy od 1954 roku. Reżyser teatralny (m.in. Teatr Stary, Kraków, 1962-98). Dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie w latach 1989-90. Honorowy członek Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP) od 1977 roku. Prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich w latach 1978-83. Członek komitetu doradczego "Solidarności" przy Lechu Wałęsie w latach 1981-89. Senator Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1989-91. Członek Prezydenckiej Rady Kultury w latach 1992-94. Fundator: Japońskiego Centrum Sztuki i Techniki "Manggha", Kraków 1994. Członek francuskiej Akademii Sztuk Pięknych (na miejsce zmarłego Federico Felliniego) od 1977 roku.

Odznaczenia: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski; Order Cyryla i Metodego (pierwszej klasy), Bułgaria, 1978; Kawaler Legii Honorowej Francja, 1982; Order of Rising Sun, Japonia, 1995; Wielki Krzyż Zasługi Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, 2001; Komandoria Legii Honorowej Republiki Francuskiej, 2001; Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, 2005; Krzyż Średni z Gwiazdą Orderu Republiki Węgierskiej, 2006.

Wykształcenie Ojcem Andrzeja Wajdy był zawodowy wojskowy, Matka reżysera, pracowała jako nauczycielka. Andrzej Wajda urodził się i początkowo wychowywał w Suwałkach. W 1934 roku cała rodzina przeprowadziła się do Radomia, co było związane z awansem Jakuba Wajdy na stopień kapitana. Rodzice zapisali Andrzeja do Publicznej Szkoły Podstawowej nr 15 im. Mikołaja Reja.

Po wybuchu II wojny Światowej Wajda zdecydował się na pójście do siódmej klasy szkoły powszechnej. Ukończył ją w czerwcu 1940 roku. Andrzej Wajda rozpoczął dalszą naukę w gimnazjum na tajnych kompletach. Przerwał jednak już po pierwszym roku z powodów finansowych. W połowie 1942 roku wstąpił do Armii Krajowej, gdzie pełnił funkcję łącznika. Wczesną jesienią 1943 roku dowiedział się jednak, że osoby z podziemia, które znał, padły ofiarą zasadzki zastawionej przez radomskie Gestapo. Ukrywał się następnie w Krakowie aż do późnej wiosny 1944 roku, gdy okazało się, że owi żołnierze zostali zamordowani. Wówczas powrócił do Radomia, gdzie zapisał się do Koedukacyjnego Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych „Przyszłość”.Po zakończeniu wojny rozpoczął w 1946 roku studia malarskie na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W lipcu 1949 roku Andrzej Wajda zrezygnował jednak ze studiów na akademii, podejmując studia z reżyserii w Szkole Filmowej w Łodzi. Studia ukończył w roku 1953, ale dyplom otrzymał dopiero w roku 1960

Twórczość Pełnometrażowym debiutem fabularnym reżysera było „Pokolenie” na podstawie powieści Bohdana Czeszki. Międzynarodowy sukces Andrzej Wajda odniósł dopiero po premierze filmu „Kanał”, drugiego ogniwa trylogii wojennej, wyprodukowanego w roku 1956 i powstałego na podstawie opowiadania Jerzego Stefana Stawińskiego.

Najważniejsze filmy

WESELE Wesele – film fabularny w reżyserii Andrzeja Wajdy z 1973 roku, będący ekranizacją dramatu Stanisława Wyspiańskiego pod tym samym tytułem. Dzięki scenarzyście film jest wierną adaptacją dramatu. Skróty w dialogach wykonane zostały z wielkim wyczuciem.

Nagrody i festiwale 1973: Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián – Srebrna Muszla 1973: Lubuskie Lato Filmowe (Łagów) – Grand Prix „Złote Grono” 1973: Lubuskie Lato Filmowe (Łagów) – nagroda Kin Studyjnych 1974: Złota Kamera (przyznawana przez pismo „Film”) w kategorii: najlepszy film polski za rok 1973

PAN TADEUSZ

O filmie powiedzieli... "Jeśli wracamy do 'Pana Tadeusza', to powód jest oczywiście inny niż dla czytelników poprzednich epok. To już nie tęsknota za krajem utraconym, wyimaginowanym. 'Pan Tadeusz' z utworu polityczno-społecznego przekształcił się dla nas w utwór egzystencjalny. Każdy człowiek chce wiedzieć, skąd przyszedł, kim są jego rodzice, kim byli rodzice rodziców. Łatwiej mu będzie podjąć ważne decyzje, jeśli będzie miał wiedzę o swoim zapleczu kulturowym, środowiskowym. [...] Nowe pokolenie będzie chciało wiedzieć, skąd się wywodzi. 'Pan Tadeusz' wziął się z chęci pokazania, skąd się wzięliśmy, kim jesteśmy, jak się nazywamy, co nam się podoba, jakie rodzą się wśród nas ludzkie charaktery. Jaką wspaniałą galerię typów polskich prezentuje 'Pan Tadeusz'! [...] Wszystko to jest opisane i myślę, że widzowie zechcą to zobaczyć. - A, to jesteśmy my - powiedzą. To wszystko. Aż tak dużo. (Andrzej Wajda, "Film")

ZEMSTA Zemsta – film kostiumowy produkcji polskiej z 2002 roku, w reżyserii Andrzeja Wajdy, na podstawie komedii Aleksandra Fredry Zemsta. Zdjęcia do filmu powstały od 5 lutego do 28 marca 2002

Nagrody Film otrzymał 8 nominacji do nagrody Orzeł w następujących kategoriach: Najlepsza Reżyseria, Najlepszy Aktor (Janusz Gajos), Najlepsza Aktorka (Katarzyna Figura), Najlepszy Aktor Drugoplanowy (Daniel Olbrychski), Najlepsza Aktorka Drugoplanowa (Agata Buzek), Najlepsza Muzyka i Najlepszy Montaż. Zemsta otrzymała również nominację do Złotego Delfina na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Festróia – Tróia w 2004 roku

KATYŃ

Kilka słów o filmie ''katyń'' Katyń – polski film wojenny (dramat historyczny) z 2007 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, który przedstawia zbrodnię katyńską. Zdjęcia do filmu rozpoczęto 3 października 2006, a ukończono 9 stycznia 2007. Uroczysta premiera filmu odbyła się 17 września 2007 w Warszawie, w rocznicę agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku. Tytuł roboczy filmu to: Post mortem. Opowieść katyńska, taki jak powieści filmowej Andrzeja Mularczyka, na podstawie której został nakręcony. Film został nominowany do Oscara 2007 w kategorii Najlepszy film nieanglojęzyczny. Film zdobył główną nagrodę dla najlepszego polskiego filmu PNF Orły 2008 – w sumie twórcy filmu otrzymali najwięcej, bo 7 statuetek w różnych kategoriach. Magdalena Biedrzycka otrzymała Europejską Nagrodę Filmową za rok 2008 w kategorii Prix D'Excellence za kostiumy do tego filmu

WAŁĘSA. CZŁOWIEK Z NADZIEI

Kilka słów o produkcji i premierze filmu Andrzej Wajda wyraził chęć zrealizowania filmu fabularnego o Lechu Wałęsie już w 2008 roku w swojej wypowiedzi dla telewizji TVN24. Reżyser stwierdził, że mogłaby to być trzecia część cyklu, na który składają się Człowiek z marmuru i Człowiek z żelaza. „Od dawna się zabieram do takiego filmu. Po tamtych dwóch, po człowieku z marmuru i z żelaza, teraz chyba powinien być człowiek nadziei. To byłoby dobre określenie dla Lecha Wałęsy, bo on dał mnie osobiście, a myślę że nie tylko mnie, wielką nadzieję” – powiedział Uroczysta premiera filmu odbyła się w Teatrze Wielkim w Warszawie 21 września 2013 roku. Film wszedł na ekrany kin w dniu 4 października 2013 roku. Komisja oskarowa w 2014 r. wybrał film Wałęsy na polskiego kandydata do Oskara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny

Galeria rysunków Andrzeja Wajdy

Moim zdaniem Uważam, że Andrzej Wajda był jednym z najbardziej wybitnych i znanych reżyserów w Polsce i na świecie . Dzięki niemu możemy w filmach zobaczyć historię naszej ojczyzny. Andrzej Wajda był bardzo odważnym i szczerym artystą, którego filmy nadzwyczajnie wzbogaciły polską kulturę. Potrafił w sugestywny i mądry sposób przedstawiać w nich najważniejsze wydarzenia z historii Polski. Wajda popularyzował skarby polskiej kultury narodowej, m.in. tak ważne dzieła literackie jak "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza, film ten już na zawsze zostanie z kolejnymi pokoleniami Polaków - mówił prof. Davies. „Pan Tadeusz jest moim ulubionym filmem, przedstawia niejednokrotnie ciężki do przeczytania utwór w sposób przystępny dla młodzieży. W ostatnich latach Wajda zaangażował się po stronie tych, którym bliska jest chęć oddania prawdy historycznej. - Był wrogiem fałszowania historii, która dzisiaj ma miejsce w Polsce. Dzielnie, prostolinijnie i zawsze będąc w dobrym humorze protestował i uczestniczył w przedsięwzięciach, które miały na celu obronę prawdy.

Śmierć Andrzej Wajda jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów zmarł 9 października 2016 r. w Warszawie. Był laureatem Oscara za całokształt twórczości z 2000 r. Wajda był senatorem w latach 1989-1991. Otrzymał Order Orła Białego. Miał 90 lat.