Metody pracy z przestępcami seksualnymi. Doświadczenia praktyki angielskich i duńskich służb probacyjno - penitencjarnych dr Łukasz Wirkus, kurator specjalista Sądu Rejonowego w Słupsku, Kuratorska Służba Sądowa

„ Kurator w zjednoczonej Europie” Staż w ramach programu Leonardo da Vinci staż zawodowy na zaproszenie Departamentu Więziennictwa i Probacji Ministerstwa Sprawiedliwości, Dania staż zawodowy na zaproszenie Okręgu Probacyjnego Northumbria podlegającego Narodowej Agencji Zarządzania Przestępcami Ministerstwa Sprawiedliwości, Wielka Brytania

The Criminal Justice Act 2003 wprowadziła podstawową zasadę duty to co-operate w dzieleniu się informacjami dotyczącymi przestępców seksualnych funkcjonujących z społeczeństwie Służba Więzienna zapewniła oddziaływania wobec 1240 przestępców seksualnych podlegających terapii w warunkach izolacji penitencjarnej (6000 przestępców seksualnych w więzieniach) Służba Probacyjna zapewniła oddziaływania wobec 1800 przestępców seksualnych podlegających terapii w warunkach wolnościowych (5000 przestępców seksualnych pod dozorem kuratora)

Wszystkie programy obejmują metody pracy oparte o: pracę w grupie, odgrywanie ról, trening umiejętności prospołecznych, analizę mechanizmów zniekształceń poznawczych, planowanie celów, etc. Programy dla Probacji i Więziennictwa są akredytowane przez Centralny Serwis Programów Korekcyjnych Programy nie mogą się zasadniczo różnić (podobna struktura), możliwość przerwania terapii w ZK i kontynuowania pod dozorem kuratora od realizowanego etapu w więzieniu, uwzględnienie cyklu terapeutycznego w sentencji wyroku Służba Więzienna i Służba Probacyjna używa tych samych narzędzi badania ryzyka powrotności do przestępstwa

Sexual Offending 3 Programmes:   Core Programme (144 godz. terapii przez 12 m-cy, sesje grupowe 8-9 mężczyzn)   Better Lives (36 godz. terapii przez 12 tygodni)   Internet (70 godz. terapii przez 4-8 m-cy, sesje 2 godz.)

Więziennictwo i Probacja w Wielkiej Brytanii ok skazanych w zakładach karnych, skazanych pod dozorem kurateli sądowej Ponowna karalność: pobyt w ZK < 12 m-cy – 60% dozór kuratora sądowego – 50% Koszty: Więzienie – funtów rocznie Kuratela – funtów rocznie

Duński Program Badań i Leczenia Przestępców Seksualnych (DASOP - Danish Sexual Offender Treatment and Research Program)

Terapia psychodynamiczna i terapia poznawczo- behawioralna, farmakoterapia Czyny przestępcze mają związek z brakiem umiejętności społecznych i niskim poczuciem własnej skuteczności Bumby (2006): Mówiąc wprost, ‘dobre życie’, w którym potrzeby są zaspokajane w pozytywny i satysfakcjonujący sposób, jednak nie kosztem innych, jest sprzeczne z przestępstwami seksualnymi i tym samym dążenie do niego jest ważnym celem leczenia

MODEL LECZENIA 1. 1.Leczenie jako alternatywa dla kary pozbawienia wolności 2. 2.Leczenie jako suplement kary pozbawienia wolności Sąd decyduje indywidualnie po zaopiniowaniu skazanego przez komisję specjalistów Sąd może zawiesić wykonanie kary pod warunkiem podjęcia leczenia

Przestępcy seksualni skazani na karę pozbawienia wolności od 3 m-cy do 5 lat rozpoczynają ją od pobytu w specjalnym oddziale diagnostycznym (Assessment and Referral Unit) Pobyt na oddziale od 5-7 tygodni Celem pobytu jest określenie poziomu motywacji do leczenia i przygotowanie skazanego do procesu leczenia w wyselekcjonowanych jednostkach leczniczych – np. oddział szpitala psychiatrycznego, klinika seksuologiczna (3)

Co roku ok skazanych przebywa na oddziałach diagnostycznych, 25%-30% skazanych kieruje się do procesu leczenia seksuologiczno – psychiatrycznego Dodatkowo oferuje się leczenie odwykowe/trening kontroli złości/praca ze sprawcą przemocy Aktywność terapeutyczna wpływa na decyzję o warunkowym zwolnieniu Nie mogą w niej brać udziału skazani z wyrokami powyżej 5 lat (inna oferta)

Ewaluacja skuteczności DASOP 1997 – skazanych spełniających kryteria i zakwalifikowanych po pobycie na oddziale diagnostycznym do leczenia w oddziałach szpitalnych Recydywa: badania objęły 222 przestępców seksualnych poddanych terapii, 400 przestępców seksualnych nie poddanych leczeniu Ponowne popełnienie przestępstwa w grupie przestępców poddanych leczeniu 14% Ponowne popełnienie przestępstwa w grupie przestępców nie poddanych leczeniu 24%

Więziennictwo i Probacja w Danii ok osadzonych w zakładach karnych, 9350 skazanych pod dozorem kurateli sądowej Ponowna karalność: 13 % Koszty: Więzienie – 7620 euro miesięcznie/ euro rocznie Kuratela – ok. 600 euro miesięcznie/7200 euro rocznie

Służba Więzienna i Kuratorska Służba Sądowa ok skazanych w zakładach karnych skazanych pod dozorem kurateli sądowej (MS 2011) Ponowna karalność: pobyt w ZK: pierwszy raz skazani – 53,8 %, recydywiści – 65,7 % dozór kuratora sądowego – 33,9 %, Koszty: Więzienie – 2600,00 – 3.000,00 zł/mies., ok ,00 zł rocznie Kuratela – 795,00 zł rocznie