MADE IN SILESIA Dobra śląska robota! Gute schlesische Arbeit! Projekt Klubu Odrywców Niuemieckiego PZPS z nauczaniem w jęz. polskim i jęz. mniejszości.

Prezentacja na temat: "MADE IN SILESIA Dobra śląska robota! Gute schlesische Arbeit! Projekt Klubu Odrywców Niuemieckiego PZPS z nauczaniem w jęz. polskim i jęz. mniejszości."— Zapis prezentacji:

1 MADE IN SILESIA Dobra śląska robota! Gute schlesische Arbeit! Projekt Klubu Odrywców Niuemieckiego PZPS z nauczaniem w jęz. polskim i jęz. mniejszości w Kędzierzynie-Koźlu

2 Schlesische Produkte zum Naschen… Śląskie słodkości… Michałki pierwsza produkowała siemianowicka "Hanka" i jej słodkie dziecię właśnie tutaj otrzymało imię.

3 Kraft Jacobs, firma, która teraz produkuje prince polo, podkreśla, że wafelek wymyślono w cieszyńskich zakładach "Olza". Od razu był taki pyszny, że nazwano go prince, książę. Ale ponieważ nie były to czasy przychylne arystokracji, dodano mu ni stąd, ni zowąd słówko polo. Brzmiało zachodnio i elegancko. Do dzisiaj się podoba. Nie bez powodu najsławniejszy wafelek powstał właśnie w Cieszynie. "Olza" miała jeszcze przedwojenne wafelkowe tradycje. Dr Jan Schramek z USA na stronie Forum Żydów Polskich wspomina rodzinną fabrykę ojca "Bracia Schramek - Tip-Top" w Cieszynie, która po wojnie stała się "Olzą". Schramkowie rozpoczęli wyrób wafli w 1921 roku, w domu przy ul. Głębokiej 42. Ich wafelki i batoniki sprzedawały się w całej Polsce. W 1948 roku zakład przejęło państwo, ale nadal wypiekał swoje wafelki. Prince polo dociera do Ameryki i smakuje również potomkom braci Schramków. Zresztą - podbija cały świat. Kiedy w 1999 roku do Polski przyjechał prezydent Islandii Ólafur Ragnar Grímsson, powiedział ku naszemu zaskoczeniu: "Całe pokolenie Islandczyków wyrosło na dwóch rzeczach - amerykańskiej coca-coli i polskim prince polo". A byliśmy pewni, że to my wychowujemy się na wafelkach z "Olzy".

4 Nie tak popularne, ale nadal spotykane w sklepach są cukierki kopalniaki. A właściwie powinno być kopalnioki, bo pochodzą z Górnego Śląska i stąd rozeszły się na cały kraj. W naszym regionie życia nie było bez tych karmelków. Marek Szołtysek, znawca śląskich obyczajów, twierdzi: - W każdym śląskim domu w biksie, krauzie, bojtliku, kastliku, tytce były kopalnioki. Nazwa brała się z czarnego koloru tych cukierków, przypominających bryły węgla. Ale kopalnioki też dlatego, że już od końca XIX wieku, właściciele kopalń rozdawali te cukierki górnikom po szychcie. Robili tak dla ochrony ich zakurzonego pyłem węglowym gardła. Trzeba też dodać, że były to słodycze typowe dla ówczesnych Niemiec, gdzie karmelki z olejkiem anyżowym czy eukaliptusowym były chętnie, jakby powiedział Ślązak, "mamlane".

5 Richtig śląskie nudle produkowane są w Czechowicach-Dziedzicach. Tak samo jak śląski zynf…. … i śląskie oblaty.

6 NIVEA kommt aus Oberschlesien Nivea kennt fast jeder. Dass aber der Erfinder der wohl berühmtesten Pflegecreme der Welt aus Oberschlesien stammt, ist weniger bekannt. Der Erfinder war Oscar Troplowitz, ein Industriepionier aus Gleiwitz. Oskar Troplowitz – ur. 8 stycznia 1863 w Gliwicach, zm. 27 kwietnia 1918 w Hamburgu, niemiecki farmaceuta, wynalazca kremu Nievea.

7 Gabor-Schuhe Joachim Gabor (* 6. Februar 1929 in Groß Strehlitz, Oberschlesien; † 6. April 2013 in Rosenheim) war ein deutscher Unternehmer und Verdienstkreuzträger. Sein Vater Pius Gabor war ein Schuhmacher und hatte seit dem Jahr 1919 mit seiner Ehefrau Luzie Gabor in Groß Strehlitz (seit 1945 polnisch: Strzelce Opolskie) erfolgreich ein Schuhgeschäft mit Maßanfertigungaufgebaut. Bei einem Bombenangriff im Zweiten Weltkrieg verloren beide ihr Leben und das Elternhaus wurde zerstört. Nach der Flucht aus Oberschlesien begann er 1947 in der sowjetischen Besatzungszone in Saalfeld mit einer eigenen Schuhproduktion. Zwei Jahre später gründete er mit seinem Bruder Bernhard Gabor († 1966) in Barmstedt bei Hamburg die Firma B.&J. Gabor Damenschuhfabriken. Aus kleinen Anfängen bauten sie das Unternehmen zu einem europaweit führenden Schuhhersteller aus.6. Februar1929Groß StrehlitzOberschlesien6. April2013RosenheimVerdienstkreuzträgerSchuhmacherStrzelce OpolskieMaßanfertigungZweiten Weltkriegsowjetischen Besatzungszone SaalfeldBarmstedtB.&J. Gabor DamenschuhfabrikenUnternehmen

8 Na Śląsku powstał też prysznic - od Vincenta Priessnitza, całe życie związanego ze Śląskiem. Prießnitz wszedł na stałe do zasobów języka polskiego, to właśnie od niego w spolonizowanej formie wywodzi się słowo prysznic.

9 Źródła: Grażyna Kuźnik, Jak Michał został Michałkiem, w: Dziennik Zachodni, 26.02.2011. Iza Salamon, Made in Silesia – dobra śląska robota, w: Tygodnik regionalny nowiny, Rybnik, 30.11.2013. Sebastian Wladarz, Nivea kommt aus Oberschlesien. Vortrag zum 150. Geburtstag von Oscar Troplowitz, w: www.oberschlesien.de, 26.02.2015.www.oberschlesien.de Wikipedia.de