(6-7) Przestępczość z użyciem przemocy, przestępczość pospolita, kobiet i nieletnich oraz sposoby zapobiegania P_W01: Student potrafi wykazać się znajomością.

Prezentacja na temat: "(6-7) Przestępczość z użyciem przemocy, przestępczość pospolita, kobiet i nieletnich oraz sposoby zapobiegania P_W01: Student potrafi wykazać się znajomością."— Zapis prezentacji:

1 (6-7) Przestępczość z użyciem przemocy, przestępczość pospolita, kobiet i nieletnich oraz sposoby zapobiegania P_W01: Student potrafi wykazać się znajomością pojęć (terminów) służących opisowi zjawiska przestępczości P_W02: Student potrafi zdefiniować wybrane pojęcia służące opisowi metodyki zwalczania zjawiska przestępczości Z wykorzystaniem danych i wyjaśnień zawartych w Raporcie MSW/KGP o stanie bezpieczeństwa za rok 2012

2 Pojęcie przemocy Ujęcie wąskie
Zakłada ono użycie przez sprawcę siły fizycznej; oznacza to wysiłek mięśni, posłużenie się „naturalnymi” środkami posiadanymi przez człowieka lub użycie przedmiotów jako wsparcia siły mięśni Ujęcie szerokie W tym przypadku chodzi także o oddziaływanie na psychikę, również groźbę użycia siły fizycznej, nawet zachowania niezwiązane wprost z pojęciem siły (np. informacje przekazywane więźniowi za pośrednictwem strażnika…- zob. przypadki samobójstw/sprawa Olewnika)

3 Przestępstwa z użyciem przemocy
Przestępstwa, które w zespole swoich ustawowych znamion zawierają jedno z następujących: „przemoc” np. przestępstwo zgwałcenia, art. 197 § 1 k.k.: „Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego...”; „uderzanie” np. naruszenie nietykalności cielesnej, art. 351 k.k., „Żołnierz, który uderza podwładnego lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną...”

4 Przestępstwa z użyciem przemocy
„czynna napaść” np. czynna napaść na prezydenta RP, art. 135 § 1 k.k.: „Kto dopuszcza się czynnej napaści na Prezydenta RP...”; np. czynna napaść żołnierza, art. 345 § 1 k.k.: „Żołnierz, który dopuszcza się czynnej napaści na przełożonego...”) „znęcanie się fizycznie” np. przestępstwo znęcania się, art. 207 § 1 k.k.: „Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną (…) pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny...”

5 Przestępstwa z użyciem przemocy
Przestępstwami z użyciem przemocy są też takie, które w zespole ustawowych znamion nie zawierają żadnego z wyżej wymienionych: np. zabójstwo, np. udział w bójce lub pobiciu Fot. Supernowosci24.pl; Fakt.pl

6 Zabójstwo - art. 148 k.k. § 1. Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. § 2. Kto zabija człowieka: 1) ze szczególnym okrucieństwem, 2) w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem, 3) w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, 4) z użyciem materiałów wybuchowych, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. § 3. Karze określonej w § 2 podlega, kto jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo oraz sprawca zabójstwa funkcjonariusza publicznego popełnionego podczas lub w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych związanych z ochroną bezpieczeństwa ludzi lub ochroną bezpieczeństwa lub porządku publicznego. § 4. Kto zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

7 Zabójstwa – przestępstwa stwierdzone, w tym usiłowania

8 Napad na taksówkarza w Strzyżewicach. Dożywocie za usiłowanie zabójstwa? /Kurier Lubelski, / Próbowali podciąć szyję taksówkarzowi, a innego mężczyznę usiłowali zabić bijąc noga od taboretu - Prokuratura Rejonowa w Świdniku postawiła akt oskarżenia 21-letniemu Rafałowi D. oraz 23-letniemu Bogdanowi K. Mężczyznom grozi dożywocie. Do pierwszego napadu doszło 13 grudnia 2012 r. (…) Napastnik dźgał nożem kuchennym w okolice szyi, klatki piersiowej i powodując u niego obrażenia w postaci wielu ran kłutych i ciętych. Taksówkarz (…) bronił się. (…) Gdy udało mu się uciec, pobiegł do pobliskiego sklepu. Wezwano policję. (…) Do kolejnego ataku doszło 22 grudnia 2012 r. Mieszkaniec Lublina przyjechał do swej niezamieszkałej posesji w Bychawie. (…) - Wchodząc na piętro został zaatakowany przez oskarżonych Rafała D. i Bogdana K. - mówi prokurator Syk-Jankowska. - Zadawali mu ciosy drewnianą nogą od stołu kuchennego, bili pięściami i kopali po całym ciele. Na skutek ciosów pokrzywdzony doznał złamania kości czaszki, stłuczeń w miąższu płucnym oraz złamania palców. Następnie oskarżeni kablem od grzejnika, tzw. farelki, związali pokrzywdzonemu ręce i nogi , przeszukali go, kradnąc telefon komórkowy, portfel z pieniędzmi i dokumenty, po czym uciekli…

9 Kategorie miejsc, w których najczęściej dochodziło do zabójstw
W roku 2012 wśród odnotowanych zabójstw: 223 popełniono w budynku wielorodzinnym (38,3%), tj. w mieszkaniu 143 w budynku samodzielnym (24,6%), czyli głównie w domu 57 na ulicy (9,8%), 12 w parku, na skwerze (2,1%), 10 w lesie (1,7%), 8 na polu, łące (1,4%), 7 w barze, restauracji (1,2%), 7 w ogrodzie działkowym, altanie (1,2%), 6 w komórce, piwnicy, strychu (1%), 5 na parkingu (poniżej 1%), 58 w innym miejscu (10%).

10 Motywy zabójstw Sprawcy popełnionych w Polsce w 2012 roku zabójstw (w tym usiłowania) kierowali się następującymi motywami: 200 — motyw „inny”, np. chuligański, z zazdrości (w roku 2011: 194), 168 — motyw nieporozumień rodzinnych (198), 142 — motyw nieustalony (194), 57 — motyw rabunkowy (61), 8 — na zlecenie (1), 7 — motyw seksualny (14).

11

12 Bójki i pobicia Art. 158 k.k. § 1. Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest ciężki uszczerbek na zdrowiu człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. § 3. Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest śmierć człowieka, sprawca podlega karz pozbawienia wolności od roku do lat 10. Art. 159 k.k. Kto, biorąc udział w bójce lub pobiciu człowieka, używa broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

13 Bójki i pobicia

14 Kategorie miejsc, w których najczęściej dochodziło do bójek lub pobić
W 2012 r. wśród odnotowanych przestępstw udziału w bójce lub pobiciu: 4660 miało miejsce na ulicy (40,8%), 1533 w szkole podstawowej lub gimnazjum (13,4%), 685 w budynku wielorodzinnym (6%), 543 w barze, restauracji, pubie (4,8%), 292 w budynku samodzielnym (2,6%), 235 na boisku (2%), 202 w parku, na skwerze (1,8%), 183 na parkingu (1,6%), 142 na drodze, autostradzie (1,2%), 125 w domu dziecka (1,1%), 113 na przystanku komunikacyjnym (1%) 105 w internacie, bursie (poniżej 1%), 1493 w innym miejscu (13,1%).

15

16 Przestępczość rozbójnicza
Art. 280 k.k. § 1. Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. § 2. Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Art. 281 k.k. Kto, w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej rzeczy, bezpośrednio po dokonaniu kradzieży, używa przemocy wobec osoby lub grozi natychmiastowym jej użyciem albo doprowadza człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Art. 282 k.k. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przemocą, groźbą zamachu na życie lub zdrowie albo gwałtownego zamachu na mienie, doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym albo do zaprzestania działalności gospodarczej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

17 Przestępczość rozbójnicza

18 Kategorie miejsc, w których najczęściej dochodziło do przestępstw rozbójniczych
W roku 2012 wśród odnotowanych przestępstw rozbójniczych: 8152 popełniono na ulicy (33,2%), 7024 w szkole podstawowej lub gimnazjum (28,6%), 1766 w budynku wielorodzinnym (7,2%), 948 w sklepie, butiku (3,9%), 655 w budynku samodzielnym (2,7%), 495 w domu dziecka (2%), 369 w parku, na skwerze (1,5%), 339 w internacie, bursie (1,4%), 283 w centrum handlowym (1,2%), 223 na boisku (0,9%), 206 w banku, filii banku (0,8%), 205 na stacji paliw (0,8%), 1715 w innym miejscu, niewymienionym w katalogu (7%).

19

20 Przestępstwa z użyciem przemocy - Polska
Występują częściej na terenie miast niż wsi (np. rozbój, także udział w bójce lub pobiciu – o dominacji przestępstw „sztachetowych” nad innymi rozbójniczymi trzeba już zapomnieć) Sprawcy i ofiary to często ludzie o podobnych cechach społ.-demogr. (najczęściej – młodzi mężczyźni o niskim statusie społeczno-ekonom.) i podobnym stylu życia (lokale gastronomiczne, rozrywkowe, późna pora, alkohol, narkotyki)

21 Przestępstwa z użyciem przemocy - Polska
Sprawcę i ofiarę często łączą więzy towarzyskie lub rodzinne, pomiędzy sprawcą a ofiarą istnieją nieraz resentymenty o różnym podłożu; jest to widoczne w przypadku zabójstw, bójek i pobić, uszkodzeń ciała, przemocy w rodzinie, także, choć rzadziej, zabójstw i rozbojów na tle rabunkowym (obserwacja ofiary)...

22 Pospolita przestępczość kryminalna
Przestępczość pospolita to kategoria w dużej części pokrywająca się z przestępczością z użyciem przemocy, jednak nie w pełni... Nie jest to również kategoria prawnokarna; w Kodeksie karnym, w jego części szczegółowej i wojskowej, tworzą ją przestępstwa wchodzące w skład różnych kategorii... Przestępstwa pospolite to - wg Słownika języka polskiego i podanej w nim etymologii słowa pospolity: często zdarzające się, wszędzie spotykane, powszechnie występujące; tj. jakich wiele... (por. przestępczość „uliczna”, w rejonie blokowisk) Przestępstwami pospolitymi, które wzbudzają u ludzi stosunkowo największy i trwały lęk, są: kradzieże z włamaniami, napady i rozboje, bójki i pobicia, wandalizm

23 Zwalczanie zjawisk przestępczych/policja
Polską policję tworzą generalnie nast. piony: służba prewencji (zapobieganie) służba kryminalna (wykrywczość) logistyka (zasilanie finansowo-materiałowe) Prewencja kryminalna to ogół bezpośrednich działań instytucji państwowych, społecznych i obywateli, mających na celu uniemożliwienie lub utrudnienie podjęcia akcji przestępczej, poprawę bezpieczeństwa i jakości życia osób poprzez eliminowanie ich lęku przed staniem się ofiarami...

24 Zwalczanie zjawisk przestępczych - prewencja
Aktywność policji winna koncentrować się na: rozwoju form technicznego i fizycznego (osobowego) zabezpieczania mienia obywateli poprawie infrastruktury technicznej, służącej porządkowi prawnemu i wzrostowi bezpieczeństwa osobistego obywateli w miejscach publicznych edukacji dorosłych w zakresie samoobrony przed przestępczością oraz… edukacji i wychowaniu młodzieży na rzecz bezpieczeństwa.

25 Zwalczanie zjawisk przestępczych
Kradzieże z włamaniem (do samochodów, piwnic, budynków wielorodzinnych i jednorodzinnych, sklepów, butików, ogródków działkowych) Kradzieże cudzej rzeczy (na ulicach, na parkingach, w okolicach budynków mieszkalnych, z samochodów, w restauracjach/barach, w sklepach i centrach handlowych, na obszarze kolei) Jak temu zapobiegać?

26 Zwalczanie zjawisk przestępczych - prewencja
rozpoznanie [inwentaryzacja miejsc (mapa) zagrożeń] rozwijanie fizycznej (ludzie) i technicznej ochrony przydomowych parkingów, zabezpieczenia budynków mieszkalnych służba patrolowa także uczulanie i ostrzeganie klientów i właścicieli pojazdów (materiały prewencyjne, z finansową partycypacją właścicieli obiektów handlowych, gastronomicznych)

27 Zwalczanie zjawisk przestępczych - prewencja
W ramach zabezpieczania mienia ludności: grodzenie miejsc parkingowych tworzenie parkingów strzeżonych (lub okresowej/nocnej ochrony fizycznej) poprawa oświetlenia miejsc publicznych zabezpieczenie drzwi wejśc. do klatek i piwnic kampania na rzecz troski o wózki, rowery (niepozostawiania ich na klatkach schodowych, przed blokami) oraz „sąsiedzkiego czuwania”

28 Zwalczanie zjawisk przestępczych - prewencja
ustalanie miejsc gromadzenia się tzw. elementu chuligańskiego odpowiedzialnego za akty wandalizmu w blokach, na osiedlach wzmożone oddziaływanie policji na agresywnie zachowujące się grupy młodzieżowe, osób nietrzeźwych (bo to zbiorowości potenc. sprawców) organizowanie grupom młodzieży, wespół z innymi instytucjami, czasu wolnego inspirowanie zarządców miejsc i obiektów do budowy systemów ostrzegania przed kradzieżami, oddziaływanie prewencyjne za pomocą mediów

29 Zwalczanie zjawisk przestępczych
3. Rozboje oraz kradzieże rozbójnicze i wymuszenia (uliczne, z udziałem osób pod wpływem alkoholu, w placówkach oświat.) 4. Bójki i pobicia (uliczne, w lokalach gastronomicznych, w placówkach oświatowych, w rejonach blokowisk) Jak zapobiec tym przestępstwom?

30 Zwalczanie zjawisk przestępczych - prewencja
W obliczu ww. przestępstw należy stosować: wzrost represji wobec osób zakłócających porządek prawny w miejscach publicznych, zwł. nietrzeźwych (bo to potencjalni sprawcy i ofiary); a jak jest w rzeczywistości? edukację i wychowanie (działania te powinny zmierzać do kształtowania u uczniów: poczucia obowiązku przestrzegania prawa, umiejętności unikania zagrożeń stwarzających możliwość stania się ofiarą, poszanowania zasad współżycia społecznego, szacunku dla autorytetów) monitoring i fizyczną ochronę placówek (choćby wzmożone dyżury nauczycieli) patrole policji oraz straży miejskich i rozpoznanie!

31 Zwalczanie zjawisk przestępczych - prewencja
Poprawie bezpieczeństwa osobistego sprzyjają: instalowanie monitoringu i urządzeń ułatwiających szybki kontakt z policją (np. nr 112, ale…) oświetlenie miejsc publicznych mapy zagrożeń i ostrzeganie osób przed tymi miejscami ustalanie miejsc grupowania się elem. chuligańskiego, represyjne oddziaływanie i neutralizowanie go wpływanie na zarządców miejsc, w których ludzie tacy się grupują, aby neutralizowali występujące zagrożenia (zob. okolice sklepów, przysklepowe parkingi)

32 Zwalczanie zjawisk przestępczych - prewencja
System znakowania przedmiotów o cechach trwałych System ewidencji takich przedmiotów Sieć osobowych źródeł informacji, zwłaszcza związanych ze środowiskami zajmującymi się daną przestępczością oraz z miejscami ich obrotu (giełdy, lombardy) Edukacja społeczeństwa i instruowanie go Ulotki i współpraca z mediami: porady, instrukcje

33 Ściganie Ściganie to ostateczność (z punktu widzenia interesu społ.); jest bowiem podejmowane wtedy, gdy przestępstwo zostało popełnione, krzywda wyrządzona! Obejmuje ono: szeroko rozumiane rozpoznanie (tworzenie, restrukturyzacja, rozwój sieci informatorów/współprac.) nadzór nad środowiskami przestępczymi poszukiwanie osób ukrywających się przed wymiarem sprawiedliwości (Zob. elementy tzw. pracy operacyjnej: czynności na miejscu zdarzenia

34 (7) Przestępczość nieletnich i kobiet jako szczególne kategorie
przestępczości ze względu na wiek i płeć sprawców P_W01: student potrafi wykazać się znajomością pojęć (terminów) służących opisowi zjawiska przestępczości

35 Przestępczość nieletnich
Nieletnim nazywamy osobę: wykazującą przejawy demoralizacji do 18. roku życia dopuszczającą się czynu karalnego po ukończeniu 13. roku życia, a przed ukończeniem 17. roku życia wobec której orzeczono środki wychowawcze lub poprawcze w wieku do 21 lat

36 Przestępczość nieletnich
Wg prawa – osoba, która nie ukończyła 17. roku życia, nie jest zdolna do ponoszenia winy, a zatem nie popełnia przestępstwa, lecz jedynie czyn zabroniony pod groźbą kary. Wyjątkiem są czyny, które - wg kk – oznaczają naruszenie najwyżej chronionych wartości. W takich sytuacjach osoba, która nie ukończyła 17., a skończyła 15. rok życia, jest uznawana za zdolną do popełnienia przestępstwa i może być pociągana do odpowiedzialności karnej.

37 Przestępczość nieletnich
Demoralizacja To taki stan struktur poznawczych, które prowadzą do nierespektowania norm moralnych i sprzyjają naruszaniu norm prawnokarnych. Niedostosowanie (nieprzystosowanie) społeczne To zachowania, które są „nieadekwatnymi, powtarzającymi się reakcjami jednostki na wymogi i nakazy zawarte w przypisanych im przez system społecznych rolach” (może to być np. rola dziecka w rodzinie, ucznia w szkole, pracownika w zakładzie pracy, studenta na zajęciach). Przejawem nieadekwatności reagowania będzie jaskrawe i uporczywe łamanie podstawowych norm społecznych (moralnych, prawnych, obyczajowych) oraz lekceważenie oczekiwań społecznych

38 Przestępczość nieletnich
Jeśli mamy do czynienia z człowiekiem zdemoralizowanym (zwłaszcza młodym), oznacza to, że w procesie jego socjalizacji wystąpiły jakieś zakłócenia, zaniedbania; że – innymi słowy – jest on ofiarą socjalizacji nieprawidłowej, a jeszcze gorzej - kontrsocjalizacji. Kontrsocjalizacja to proces dostarczania jednostce wartości, norm i wzorów zachowań, które wpływają niekorzystnie na jej osobowość i czynią prawdopodobnym jej konflikt z prawem Cytat – motto dla tej problematyki: „Im więcej w danej społeczności ludzi o niskiej kulturze moralnej i moralności płytkiej (źle wychowanych), tym gorsze, w skali społecznej, efekty wychowania moralnego (...). Krąg się zamyka: źle wychowani” źle wychowują” /S. Pikus, Zaniedbania w wychowaniu moralnym jako czynnik sprzyjający patologii społecznej wśród młodzieży/

39 Przestępczość nieletnich
a. środowisko rodzinne Osobowości członków rodziny: ich zaburzenia typu psycho-, charaktero-, socjopatycznego; ich dojrzałość emocjonalna, społeczna; Sytuacja w domu – konflikty, wzajemna akceptacja i samoakceptacja lub ich brak, a także: zdrowie członów rodziny; wyznawane w rodzinie wartości, honorowane wzory zachowań; zakres i ukształtowanie pełnionych ról;

40 Przestępczość nieletnich
Wśród czynników, które mają znaczenie dla kontrsocjalizacyjnej funkcji rodziny, występują: takie, które działają samoistnie, m.in. niewłaściwy klimat uczuciowy w rodzinie nieprawidłowe metody wychowawcze  takie, które działają przy wystąpieniu innych czynników (niesamoistne) złe warunki materialne (zob. przypadki odbierania dzieci rodzicom) zaburzenia struktury rodziny czynniki niesamoistne oznaczają, że jednostka jest bardziej podatna na kontrsocjalizację z uwagi na: doświadczanie braku czegoś/kogoś niedostatek mechanizmów powstrzymujących przed kontrsocjalizacją brak należytej kontroli ze strony rodziny, brak pozytywnego wsparcia

41 Modele rodziny a wpływy kontrsocjalizacyjne
model antypersonalistyczny: rodzina ponad jednostką, hierarchia, podział i sztywne określenie ról; rodzina źródłem niepodważalnych wartości i norm; krytyczne nastawienie do wpływów zewnętrznych; model personalistyczny: zakłada swego rodzaju równowagę pomiędzy członkami a rodziną jako instytucją, role są elastyczne, co nie znaczy, że nieokreślone; występuje poszanowanie podmiotowości, relacje partnerskie, oparte na więziach osobowych, nie instytucjonalnych (Verba docet, exempla trahunt) model indywidualistyczny (antypersonalist. i antyrodzinny) jednostka ponad wszystko, rodzina służy zaspokajaniu egoistycznych potrzeb swoich członków; relacje wewnątrzrodzinne też temu służą; role nie są wyraźnie określone; słaba kontrola zachowań członków, uzależnienie od środowiska

42 Przestępczość nieletnich
b. Czynnikiem istotnym z punktu widzenia kontrsocjalizacji jest środowisko szkolne, a mianowicie w postaci: nadmiernych lub niewystarczających wymagań edukacyjnych i wychowawczych właściwych bądź niewłaściwych postaw nauczycieli zachowań agresywnych ze strony uczniów nieprawidłowych postaw wobec obowiązków szkolnych braku właściwej kontroli (ze strony szkoły, nauczycieli, ale i rodziny; jest to zresztą zależne od relacji szkoły i rodziców)

43 Przestępczość nieletnich
c. wśród wymienionych czynników niezwykle istotnym jest negatywny wpływ grupy rówieśniczej, która pełni funkcje: ochronną (zaspokaja poczucie przynależności i bezpieczeństwa) satysfakcyjną (zaspokaja potrzebę uznania) Grupa modeluje zachowania swoich członków, bo: wywiera na nich silną presję behawioralną zaznajamia z technikami przestępczymi i racjonalizacją zachowań przestępczych utrudnia realizację pozytywnych ról społecznych

44 Przestępczość nieletnich
d. Osobowościowo-charakterologiczne uwarunkowania przestępczości nieletnich Uważa się, że należący do tej kategorii sprawców cechują się niedojrzałością psychomoralną i niesamodzielnością społeczną. Przejawiane przez nieletnich zachowania destrukcyjne, antyspołeczne i bezprawne to m.in.: agresja i przemoc wobec rodziny, w szkole (wobec uczniów, mienia, czasem także nauczycieli); używanie narkotyków (innych środków odurzających); ucieczki z domów, przynależność do subkultur o charakterze destrukcyjnym; czyny zagrożone sankcją karną (przestępstwa, w tym wandalizm); autoagresja (z samobójstwem włącznie);

45 Jak zapobiegać przestępczości nieletnich
Ze względu na różnorakie źródła konfliktu nieletnich z prawem karnym – działania profilaktyczne w tym obszarze również powinny być zróżnicowane. Jeśli nieletni silnie identyfikują się z grupą – dobrym rozwiązaniem jest organizowanie zajęć grupowych (sportowych i para-sportowych, hobbystycznych itp.) – szkolnych i pozaszkolnych. Ponieważ prawidłowością jest, że nieletni wchodzą w konflikt z prawem niejako powielając swoje doświadczenia (doświadczywszy zatem czegoś złego wchodzą w rolę sprawców lub ofiar podobnych przestępstw) - trzeba albo nie dopuszczać do takich doświadczeń, albo redukować ich skutki, jeśli już do nich doszło (zob. alkoholizm, zob. molestowanie seksualne itp.)

46 Co zatem robić? trzeba dostosować działania do etapu rozwoju jednostki i zjawiska łamania norm, bo zachowania antyspołeczne i antyprawne charakteryzują się dynamiką (jako funkcją wieku jednostki) trzeba permanentnie edukować wszystkich odpowiedzialnych za wychowanie (w zakresie przyczyn i przejawów zachowań nagannych); jednym z efektów powinna być właściwa i ścisła współpraca rodziców i środowisk szkolnych (z uwzględnieniem samych dzieci) trzeba w maksymalnym stopniu dbać o to, by środowisko wychowawcze młodego człowieka było prawidłowe, by dostarczało mu właściwego systemu aksjologiczno-normatywnego, by sprzyjało nauce, rozwojowi pozytywnych zainteresowań

47 dobrze jest zadbać o obecność w przestrzeni publicznej autorytetów (zapewnić je)
należy współpracować w zakresie profilaktyki z formacjami mundurowymi (zwłaszcza policją, ale nie tylko; takie formacje dyscyplinują, uczą systematyczności, konsekwencji itp.) choć to trudne – należy ograniczać kontakt młodych z przejawami przemocy i agresji w mediach trzeba maksymalnie uatrakcyjniać młodzieży oferty spędzania czasu wolnego byłoby dobrze, aby życie dorosłych stanowiło przykład sfery, w której dba się o standardy, „trzyma się linię”

48 Przestępczość kobiet 1. Przyczyny (tej przestępczości, tego, że kobiety popełniają przestępstw mniej, że przestępczość kobiet jest różna od przestępczości mężczyzn) a. teorie biopsychologiczne C. Lombroso - kobiety z natury są pasywne, ich aktywność jest więc rodzajem dewiacji; taką naturalną dewiacją jest ze strony kobiet prostytucja, nie zaś popełnianie przestępstw); na zachowanie kobiet mogą wpływać hormony (w okresie ciąży, po urodzeniu dziecka, w okresie napięcia przedmiesiączkowego) Z. Freud (kompleks męskości) A. Adler, C. Jung, E. Erikson, A. Aichhorn (rekompensowanie poczucia niższej wartości, próba osiągnięcia statusu mężczyzny)

49 b. teorie socjologiczne
(chodzi o pozycję kobiet w społeczeństwie, wpływ przypisanych im kulturowo ról na zachowania, na odbiór otoczenia itp.); uwarunkowania przestępczości kobiet wywodzące się z rodzin pochodzenia (ze środowiska wychowawczego): patologiczność tegoż środowiska: przestępczość, prostytucja, psychotropy konfliktowe relacje rodziców brak kontroli i opieki ze strony rodziców konflikt z rodzicami (zwłaszcza z ojcem) problemy w szkole złe warunki bytowo-socjalne (zob. galerianki)

50 Przestępczość kobiet uwarunkowania przestępczości kobiet tkwiące w rodzinach prokreacyjnych: zaburzenia w pełnieniu roli matki i żony (wynikające stąd problemy, sytuacje domagające się rozwiązania) karalność partnerów kobiet konfliktowość relacji z partnerem (zdrady, alkoholizm, wychowywanie dzieci, różnice w wykształceniu i statusie zawodowym) przemoc fizyczna i psychiczna (często wiąże się z powyższym) złe warunki socjalno-bytowe

51 Przestępczość kobiet c. Charakterystyka przestępczości kobiet:
przestępczość odwetowa (wcześniej kobieta była ofiarą – np. przemocy domowej) przestępczość sytuacyjna (podobnie jak wyżej, tyle że nie towarzyszyła działaniom intencjonalność; niektóre zabójstwa bywają po prostu przypadkowe, „spontaniczne”) przestępstwa wobec dzieci przestępczość zorganizowana (z kierowaniem grupą przestępczą włącznie) przestępczość narkotykowa

52 Przestępczość kobiet d. Profilaktyka przestępczości kobiet
edukacja (żeby wiedziały, jakie mogą podjąć działania obronne, zgodne z prawem, zanim zostaną zmuszone do ostateczności) podniesienie poziomu bezpieczeństwa socjalnego (mniej bezrobocia, poprawa warunków bytowych, wyrównywanie statusu społeczno-zawodowego) odpowiednia polityka społeczna wobec rodziny szybsze diagnozowanie potrzeb rodzin, które wymagają wsparcia (różnorakiego: materialnego, zdrowotnego, wychowawczego) intensyfikacja działań na rzecz zapobiegania przemocy w rodzinie