Ulla Wimmer, Sieć Kompetencyjna dla Bibliotek (KNB) BIX – Indeks biblioteczny Ogólnoniemiecki ranking bibliotek na podstawie oceny wybranych wskaźników.

Prezentacja na temat: "Ulla Wimmer, Sieć Kompetencyjna dla Bibliotek (KNB) BIX – Indeks biblioteczny Ogólnoniemiecki ranking bibliotek na podstawie oceny wybranych wskaźników."— Zapis prezentacji:

1 Ulla Wimmer, Sieć Kompetencyjna dla Bibliotek (KNB) BIX – Indeks biblioteczny Ogólnoniemiecki ranking bibliotek na podstawie oceny wybranych wskaźników

2 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de BIX – Indeks biblioteczny Cele Metodyka Ocena i prezentacja wyników Organizacja

3 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de BIX – Indeks biblioteczny Dobrowolny udział bibliotek publicznych i naukowych w ocenie porównawczej Publikacja wyników w formie rankingu W roku 2007 w badaniu BIX uczestniczyło 244 bibliotek: 168 bibliotek publicznych (z 2.200) 76 bibliotek naukowych (z 350) W tym jedna z Austrii i 1 ze Słowenii

4 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Magazyn BIX-Magazin – rezultat BIX

5 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Nowe projekty i portrety bibliotek

6 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Tabele i rankingi Biblioteka i podst. grupy użytkowników Miejsce na liście i uzyskana łączna ilość punktów (od pierwszego miejsca malejąco) Miejsce i ilość punktów w poszczególnych wymiarach Dane porównawcze wskaźników

7 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Bank danych BIX online... www.bix- bibliotheksindeks.de …zapewnia możliwość indywidualnego porównania i opracowania wyników

8 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Cele BIX przybliżenie i pokazanie zbiorów i usług oferowanych przez biblioteki stworzenie empirycznej podstawy dialogu z założycielami/jednostkami finansującymi biblioteki wskazanie podstaw doskonalenia jakości.

9 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de BIX jest przeznaczony na zewnątrz: głównie dla jednostek założycielskich, sponsorów, użytkowników, mediów, opinii publicznej, administracji w dziedzinie kultury i szkolnictwa ograniczona liczba wskaźników wysoki poziom standaryzacji duże zagęszczenie wyników (ranking) jawność uczestnictwa atrakcyjna forma prezentacji

10 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Ocena wskaźnikowa na potrzeby wewnętrzne: Przygotowanie danych jako podstawy dla podejmowania decyzji zarządczych: wielość różnych danych i wskaźników indywidualne opracowanie zróżnicowany dostęp ew. dane niejawne sposób prezentacji odgrywa mniejszą rolę

11 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Metodyka BIX Metodyka to tylko jeden element oceny biblioteki! Nie ma metodyki doskonałej! Złota reguła oceny funkcjonalnej: nakład/czas/przygotowanie metodyki (wskaźniki, ścieżki obliczeniowe, definicje, kontrola danych) <= (mniejsze lub równe) nakład/czas/opracowanie wyników (sposób prezentacji, opracowanie, interpretacja, działania PR)

12 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Podział bibliotek na kategorie: Dwa odrębne indeksy: dla bibliotek publicznych 5 kategorii wg wielkości jedn. samorządowej dla bibliotek naukowych 3 kategorie wg typów 8 kategorii, w każdej ok. 20 – 45 bibliotek 8 pierwszych miejsc, 8 drugich miejsc itd.

13 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Zestawy wskaźników w 4 wymiarach (Balanced Scorecard) (Stand: BIX 2008) Bibl. publiczne. (17)Bibl. naukowe (16) zasoby (6 wskaźników)oferty (5) ukierunkowanie na użytkownika (4) wykorzystanie (4) efektywność (4)efektywność (3) rozwój (3)rozwój (4)

14 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Wskaźniki dla bibliotek naukowych BIX-WB oferty m2 części użytkowej /1,000 p.N. Zatrudnienie/1,000 p.N. Wydatki na literaturę/info. /1,000 p.N. Wydatki na zbiory elektron. Godziny pracy/ tydzień (bibl.centr.) wykorzystanie pobyty w bibliotece/ p.N. a: realne b: wirtualne Godziny szkolenia /1,000 p.N. Dostępność multimediów (udział wypożyczeń bez rezerwacji w łącznej liczbie wypożyczeń) efektywność Bieżące wydatki na aktywnego wypożyczającego w szkole Stosunek wydatków na zbiory dowydatków osobowych Wydajność pracowników (opracowanie mediów) rozwój dni kształcenia ustawicznego na pracownika Udział budżetu biblioteki w budżecie szkoły Udział w budżecie pozostałych środków i dotacji Udział personelu w usługach elektronicznych p. N. = podstawowe grupy użytkowników = studenci + wykładowcy uczelni macierzystej

15 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Zaangażowanie bibliotek BIX-WB wymaga wprowadzenia 24 danych podstawowych 11 pobieranych jest 1:1 z DBS 8 oblicza się na podstawie danych DBS 5 nie pochodzi ze statystyk bibliotecznych DBS 2 z nich wymagają notowania/szacowania czasu pracy 1 z nich (korzystanie wirtualne) wymaga centralnej infrastruktury (wprowadzone po raz pierwszy w 2008 r.)

16 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Przepływ i jakość danych Jawność rankingu wymaga zachowania nadzwyczajnej jakości danych! Wszystkie dane oparte na badaniach własnych! Wprowadzanie danych online i opracowanie w Excelu Sprawdzenie wiarygodności pod względem matematycznym Sprawdzenie wiarygodności przez dwie doświadczone koleżanki (Korekty w przypadku 98-100% bibliotek) Pierwsze wyliczenie indeksu Sprawdzenie przez redakcję BIX i biblioteki (Korekty w przypadku 20-30% bibliotek) Drugie wyliczenie indeksu Końcowe sprawdzenie przez biblioteki Publikacja wyników

17 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Od danych podstawowych do indeksu biblioteki wprowadzają 24 pozycje danych podstawowych online część użytkowa w m2 = 1000 podstawowi użytkownicy = 2500 wyliczenie wskaźników400 qm na 1000 p.N. przeliczenie wskaźników na punkty (Bib – wartośc średnia) / SD 400 qm /1000 p.N. = 75 punkty obliczenie punktów i miejsca dla każdego wymiaru 276 punkty w wym. oferty = 1. miejsce w wym. oferty suma punktów dla czterech wymiarów daje łączną ilość punktów i miejsce 821 punkty w klasyf. łacznej = 3. miejsce w klasyf. łącznej

18 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Interpretacja jako część oceny biblioteki Żaden wynik liczbowy nie jest jednoznaczny! Każdy wynik może działać pozytywnie lub negatywnie! Interpretacja i przetworzenie wyników jest potrzebne zawsze jako część składowa oceny Prezentacja wyniku to także część koncepcji

19 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Podstawowa zasada BIX: dobrowolność udziału! Publiczna ocena wyników wymaga odwagi Nie można oceniać wyników gdy brak gotowości współpracy Zestaw wskaźników nie zawsze pasuje do sytuacji/biblioteki Biblioteki mogą już odnosić korzyści z racji udziału w BIX BIX działa na rzecz *wszystkich* bibliotek!

20 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Działania PR z zastosowaniem BIX Ogólnokrajowa informacja prasowa i wysyłka BIX-Magazin do organizacji i stowarzyszeń, do administracji kulturalnej i szkolnictwa Biblioteki otrzymują wzory informacji prasowej i prezentacji, dyplomów, plakiet Bardzo duży odzew w prasie, dużoodniesień regionalnych Brak sformalizowanego powiązania z rankingami szkół wyższych lub modelami finansowania

21 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Potencjał argumentacyjny BIX: Wykorzystanie wyników negatywnych: najniższy udział odnowienia zbiorów wyraźnie zbyt mała powierzchnia Liczne możliwości przekazu pozytywnego: w ścisłej czołówce: 24 biblioteki Miejsce w TOP 5 danego wymiaru: 85 biblioteki Miejsce w kraju związkowym w danym wymiarze... ale również:... Zatrudnienie powyżej przeciętnej Biblioteka czynna zbyt krótko...

22 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Formy prezentacji ocen bibliotecznych FormaZaletyWady Porównania w zamkniętym kręgu (brak prezentacji na zewnątrz) Możliwość eksperymentowania, Brak ryzyka, duża ilość danych Wymagania z zewnątrz nie są uwzględniane Ukierunkowana informacja dla jednostek założycielskich i finansujących Dokładna informacja Uwzględnienie specyfiki Mniej objektywna Rezygnacja z publicity Grupy zamiast rankingu (np.Ampel) (Link)Link Brak pozornej dokładności, Mniejsza konkurencja Rezygnacja z możliwości argumentacji pozytywnej Matryca wskaźników (Link)Link Nie wymienia poszczególnych bibliotek, Szeroka baza danych Brak neutralnej instancji, Rezygnacja z publicity, Brak odniesień regionalnych

23 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Powstanie indeksu BIX 1999: Fundacja Bertelsmanna i Deutscher Bibliotheksverband zapoczątkowują projekt BIX dla bibliotek publicznych inicjatywa ze strony bibliotek, a nie twórców projektu! 2003-4: eksperci bibliotekarstwa opracowują wskaźniki BIX-WB wysokie profesjonalne standardy! Grupa sterująca z udziałem 20 przedstawicieli bibliotek i ekspertów określa dalszy rozwój BIX biblioteki zachowują możliwość wpływu! 1999 – 2005: Fundacja Bertelsmanna opracowuje i finansuje projekt BIX w okresie 6 lat 2005: przejęcie BIX w ramach Sieci Kompetencyjnej dla Bibliotek.

24 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Zarządzanie w Sieci Kompetencyjnej KNB: BIX powstaje we współpracy 6 instytucji: dbv: kierownictwo projektu i zarządzanie uczestnikami, BIX-Magazin (współpraca z czasopismem fachowym B.I.T.-Online) Centra biblioteczne szkół wyższych hbz i infas: bank danych i obliczenia indeksu (współpraca z Wyższą Szkołą Mediów ze Stuttgartu) Fundacja Bertelsmanna: towarzyszenie projektowi 2 osoby umowa o dzieło do kontroli danych

25 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Składki od uczestników projektu biblioteki zawierają z dbv umowę o współpracy roczna składka uczestnika wynosi 170 euro na pokrycie kosztów rzeczowych BIX (tj. bez kosztów osobowych) wymagania osobowe: ok. 1,5 – 2 etatu w fazie wprowadzania projektu

26 Ulla Wimmer | BIX-Redaktion | wimmer@bibliotheksverband.de Ważne punkty do dyskusji Jakość i dokładność danych Ambiwalencja wyników Zestaw wskaźników - selekcjonuje tylko niektóre funkcje - biblioteka nie ma wpływu na niektóre czynniki Dostosowanie do zachodzących zmian