NARKOTYKI I NARKOMANIA ZMORĄ XXI wieku

Prezentacja na temat: "NARKOTYKI I NARKOMANIA ZMORĄ XXI wieku"— Zapis prezentacji:

1 NARKOTYKI I NARKOMANIA ZMORĄ XXI wieku
Małgorzata MAJCHROWSKA

2 CO TO JEST ZESPÓŁ UZALEŻNIENIA?
KTO TO JEST NARKOMAN? Najczęściej narkoman kojarzony jest z używaniem narkotyku codziennie (oczywiście oprócz trawy), mieszkaniec dworca, ale także zamożny, dobrze ubrany młodzian, studiujący prawo czekający z utęsknieniem na sobotę, by „przypalić blachę”. CO TO JEST NARKOTYK? Narkotyk to środek wywołujący uzależnienie. Należy przy tym pamiętać, iż pojęcie to obejmuje zarówno substancje uzależniające o działaniu pobudzającym, np. środki psychostymulujące (amfetamina, kokaina) jak i o działaniu silnie hamującym (np. barbiturany, benzodiazepiny, alkohole, w tym alkohol etylowy), a także środki psychodysleptyczne (halucynogenne, np. LSD-25, meskalina, psylocybina). CO TO JEST ZESPÓŁ UZALEŻNIENIA? Na zespół uzależnienia składają się takie zjawiska fizjologiczne i poznawcze, kiedy zachowania związane z używaniem substancji uzyskują wyraźną przewagę nad innymi, które były charakterystyczne dla danej osoby.

3 CECHY I OBJAWY ZESPOŁU UZALEŻNIENIA:
silna potrzeba lub przymus używania substancji psychoaktywnej, utrata samokontroli w używaniu substancji psychoaktywnej, przyjmowanie w celu uniknięcia objawów abstynencyjnych, charakterystyczny indywidualny sposób używania substancji, postępujące zaniedbywanie innych zainteresowań na rzecz zdobywania i przyjmowania substancji uzależniającej, zażywanie środka mimo wyraźnych szkód fizycznych, psychicznych, społecznych, o których wiadomo, że mają związek z przyjmowaniem środka. Jeśli stwierdzimy, że występują co najmniej trzy z powyższych objawów nieprzerwanie przez miesiąc w ciągu ostatniego roku, rozpoznajemy zespół uzależnienia. DLACZEGO BIORĄ ? ? ? Najczęstsze powody sięgania u dzieci i młodzieży po narkotyki są: Ciekawość, presja kolegów i koleżanek, aspirowanie do dorosłości, niezadowolenie z siebie i swojego życia, konflikty, problemy w szkole lub w domu, robienie na przekór dorosłym, brak atrakcyjnych sposobów spędzania wolnego czasu.

4 SLANGOWY JĘZYK MŁODZIEŻOWY – PRZYKŁADY:
KOŃCOWA FAZA DZIAŁANIA NARKOTYKU: zejście, zjazd, dół NARKOTYKI OGÓLNIE: towar, dragi, czady, materiał AMFETAMINA: spid, proszek, proch, amfa, feta EKSTAZA: eska, bleta, piguła, UFO, Superman, Vogel, GRZYBY HALUCYNOGENNE: grzybki, psylocyby, psyfki, baluny HEROINA: hera, hercia, proszek, "kompot" (polska heroina) KOKAINA: koka, koks, gram, porcja, śnieg, biała dama KONOPIE INDYJSKIE: dżoint, skręt, grass, marycha, trawa, skun LSD: kwas, kwach, papierek, kamyczek, trip, listek STERYDY ANABOLICZNE: koks, deka, wino, metka, omka, prima NARKOMAN: ćpun, grzejnik STAN PO ZAŻYCIU: kop, jazda, trzepanie, odlot, odjazd, kręcenie

5 AMFETAMINA to cała grupa środków psychostymulujących pochodnych fenylopropylanu. Środki te, w odróżnieniu od kokainy powodują długotrwałe pobudzenie. UZALEŻNIENIE PSYCHICZNE wywołuje ją atrakcyjny i euforyczny przebieg działania specyfiku, wzmacniany z kolei przez przykre dolegliwości związane z jego odstawieniem (złe samopoczucie, spowolnienie psychiczne, uczucie zmęczenia i apatii), które obserwuje się już po 12 godzinach od ostatniego zażycia amfetaminy. UZALEŻNIENIE FIZYCZNE Symptomy zależności fizycznej są znikome lub wcale nie występują. Jedynie przedłużony czas snu po tzw. ciągu amfetaminowym, nawet do kilku dni, jest przez niektórych specjalistów klasyfikowany jako objaw uzależnienia fizycznego. ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA AMFETAMINY nerwowość, drażliwość, rozszerzone źrenice, kłopoty ze snem, wahania nastroju od euforii do depresji, nadmierne poczucie pewności lub nieuzasadniony strach.

6 ECSTASY (MDMA) jest syntetycznym analogiem amfetaminy i meskaliny - z jednej strony wykazuje działanie stymulujące układ nerwowy (podobnie jak amfetamina), z drugiej posiada właściwości psychodeliczne (podobnie jak meskalina). DZIAŁANIE FIZJOLOGICZNE pobudzenie i brak łaknienia, wzrost temperatury ciała, wzmożenie odruchów, rozszerzenie źrenic, kołatanie serca, nagłe wzrosty ciśnienia i uderzenia krwi do głowy Szczękościsk, nudności i wymioty, odwodnienie. POZORNIE "POZYTYWNE" EFEKTY DZIAŁANIA euforia, uczucie przypływu energii, pobudzenie seksualne, uczucie silnej więzi z otoczeniem, uczucie empatii w stosunku do innych, intensyfikacja przeżyć emocjonalnych. NEGATYWNE EFEKTY DZIAŁANIA napięcie emocjonalne, depersonalizacja, niepokój mogący przerodzić się w panikę, nadwrażliwość na bodźce z zewnątrz, poczucie utraty kontroli, nieprzyjemne halucynacje i depresja. ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA rozszerzenie źrenic, pobudzenie, mało racjonalne i dziwne zachowanie (np. okazywanie niecodziennej sympatii wobec innych), czasem brak koordynacji ruchowej.

7 ŚRODKI WZIEWNE: zwyczaj wdychania rozpuszczalników organicznych stosowanych do rozpuszczania kauczuku, farb, klejów, itp. rozpowszechnił się pod koniec lat sześćdziesiątych w Stanach Zjednoczonych, głównie wśród dzieci i młodzieży z raczej biednych środowisk miejskich. W Polsce, tak jak i w innych krajach, po ten rodzaj narkotyków najczęściej sięgają dzieci i młodzież. DZIAŁANIE FIZJOLOGICZNE zażywanie substancji chemicznych już po kilku głębokich wdechach, przedostają się do układu krwionośnego, a następnie powodują gwałtowne uczucie euforii. Stosowanie środków powoduje zburzenia świadomości, które charakteryzują się: euforią z tendencją do fantazjowania, omami i halucynacjami, zamglonym widzeniem, dzwonieniem w uszach, niezborność ruchowa i spowolnienie, zamazanie mowy. WŁAŚCIWOŚCI UZALEŻNIAJĄCE: oprócz uzależnienia psychicznego lotne środki odurzające mogą powodować uzależnienie fizyczne, którego wyrazem są objawy zespołu abstynencyjnego. Pobudzenie, drażliwość, zaburzenia snu i utarta łaknienia - to objawy zespołu abstynencyjnego, pojawiającego się u uzależnionych. ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA: wyraźny zapach rozpuszczalników, zaburzenia mowy, zapalenie spojówek, nieporadność ruchowa, gadatliwość, kichanie, ożywienie.

8 KOKAINA. W Ameryce Południowej Indianie żuli liście krzewu Erythroxylon coca w celu zwiększenia wydolności fizycznej, zmniejszenia głodu i podniesienia nastroju. W 1860 r. wyizolowano z liści tej rośliny alkaloid i nazwano kokainą. DZIAŁANIE FIZJOLOGICZNE KOKAINY: opóźnia objawy zmęczenia, zmniejsza potrzebę odżywiania się i snu, zaburza pracę serca, silnie rozszerza źrenice, powoduje wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie oddechu, większe dawki mogą spowodować drżenie mięśniowe i wzrost temperatury ciała. POZORNIE "POZYTYWNE" EFEKTY DZIAŁANIA: silna euforia, pobudzenie ruchowe i podniecenie seksualne, poczucie wyższości, czas reakcji psychicznej ulega skróceniu - przyspieszeniu ulegają procesy myślowe zanik zdolności odczuwania przykrych wrażeń. NEGATYWNE EFEKTY DZIAŁANIA: brak krytycyzmu co do własnych możliwości i zachowań, niepokój i napięcie, bezsenność, załamanie nerwowe, urojenia o nieprzyjemnej treści. ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA: nadpobudliwość, gadatliwość, niepokój psychoruchowy, zachowania agresywne, rozszerzone źrenice, katar, czerwony nos z krostkami i objawami egzemy.

9 LSD: to środek z grupy halucynogenów, związek kwasu lizergowego, powszechnie znany jako "kwas", powodujący omamy wzrokowe, słuchowe i dotykowe. DZIAŁANIE FIZJOLOGICZNE: zawroty głowy, rozszerzenie źrenic i suchość w ustach, drżenie mięśniowe i skurcze mięśni klatki piersiowej, nudności, kołatanie serca, wzrost ciśnienia krwi, POZORNIE "POZYTYWNE" EFEKTY DZIAŁANIA zmiana poczucia kształtów i barw, niewyraźne widzenie całości i ostrzejsze widzenie kontrastów, wyostrzenie słuchu, omamy, złudzenia i urojenia wzrokowe, subiektywne poczucie wolniejszego upływu czasu gonitwę myśli i zmniejszenie zdolności krytycznego osądu. Przedmioty widziane po otwarciu oczu zwykle zdają się błyszczeć, a nawet najprostsze z nich nabierają niezwykłego znaczenia symbolicznego. NEGATYWNE EFEKTY DZIAŁANIA problemy z zachowaniem równowagi i mówieniem, ocena odległości, wymioty, uczucie nacisku na klatkę piersiową, uczucie oszołomienia, osamotnienia, depersonalizacja, bezsenność, panika, lęk, płacz, śmiech ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA rozszerzone źrenice, nieracjonalne wypowiedzi, wesołkowatość i bełkotliwa mowa, brak koordynacji ruchowej i widoczne zaburzenie orientacji przestrzennej.

10 MARIHUANA I HASZYSZ wyrabiane są z konopi indyjskich, rosnących w południowo-wschodniej Azji oraz w Ameryce Środkowej i Południowej. Można je również hodować w klimacie umiarkowanym. Są to najbardziej rozpowszechnione, a tym samym najczęściej używane narkotyki w Polsce i na świecie. DZIAŁANIE FIZJOLOGICZNE wzrost ciśnienia krwi i przyspieszone tętno, wysuszenie śluzówek jamy ustnej, przekrwienie gałek ocznych, pocenie się, zwiększenie apetytu, zaburzenia pamięci, gorszą sprawność psychofizyczna. POZORNIE "POZYTYWNE" EFEKTY DZIAŁANIA odprężenie i poczucie spokoju, zmiana poczucia mijającego czasu, zwiększenie odczucia przyjemności seksualnych, optymizm i podniesiona samoocena, poczucie absurdu. NEGATYWNE EFEKTY DZIAŁANIA skłonność do ulegania sugestiom, zagubienie, nieracjonalne myśli, zwiększone napięcie i niepokój, pogorszenie pamięci, przyspieszone tętno, lęki i urojenia. ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA słodkawa woń oddechu, włosów i ubrania, gadatliwość, stany euforyczne, przekrwione oczy, kaszel, zwiększone łaknienie, apetyt na słodycze ogólne podniecenie i nadczynność psychoruchowa, zaburzenia orientacji przestrzennej.

11 Do OPIATÓW zalicza się substancje otrzymywane z przetworów maku lekarskiego oraz syntetyczne środki przeciwbólowe, działające na receptor opiatowy. Należą do nich: opium, morfina i heroina. DZIAŁANIE FIZJOLOGICZNE zmniejszenie łaknienia, osłabienie i potliwość obniżenie ciśnienia krwi oraz temperatury ciała, zaparcia i kłopoty z oddawaniem moczu, impotencja, zwężenie źrenic i osłabienie ich zdolności do reagowania na światło. POZORNIE "POZYTYWNE" EFEKTY DZIAŁANIA euforia i uczucie odprężenia, poczucie wewnętrznego zadowolenia i spokoju. NEGATYWNE EFEKTY DZIAŁANIA zmniejszenie uczucia głodu, bólu i potrzeb seksualnych, niepokój ruchowy lub spowolnienie psychoruchowe i senność, subiektywne odczuwanie ciepła przy niewielkim obniżeniu temperatury ciała, zmniejszenie czynników motywacyjnych, apatia i wypalenie emocjonalne. ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA OPIATÓW zamroczenie, ślady wkłuć na ciele, szklane, wodniste oczy, zwężone źrenice, krople krwi na rękawach, katar, brak apetytu.

12 STERYDY. Głównym powodem zażywania sterydów jest chęć zwiększenia siły, kondycji i poprawienia wyglądu poprzez przyrost masy mięśniowej. ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA poprawa nastroju, przypływ energii, poczucie siły i kondycji, nerwowość, agresywność, zmiany skórne, obrzęk twarzy, przerost żuchwy, zaburzenia równowagi hormonalnej. ZAGROŻENIA I NIEBEZPIECZEŃSTWA: długotrwałe przyjmowanie sterydów anabolicznych może prowadzić do: ciężkich uszkodzeń narządów wewnętrznych (wątroby, nerek, serca), osłabienia popędu płciowego, uszkodzenia chromosomów. Sterydy powodują także zaburzenia psychiczne o różnym nasileniu: rozdrażnienie, nerwowość, agresję, lęk, panikę, urojenia prześladowcze, depresję z myślami samobójczymi.

13 LEKI POSIADAJĄCE WŁAŚCIWOŚCI UZALEŻNIAJĄCE
BARBITURANY - środki nasenne. DZIAŁANIE FIZJOLOGICZNE - środki wykazują bardzo silne działanie depresyjne - tłumienie aktywności ośrodkowego układu nerwowego. POZORNIE "POZYTYWNE" EFEKTY DZIAŁANIA euforia i uczucie odprężenia, poczucie wewnętrznego zadowolenia i spokoju. MAŁE DAWKI przyjemne stany relaksacji, podobne do sennego marzenia. WIĘKSZE DAWKI przyćmienie świadomości, pogorszenia zdolności dokonywania oceny silna senność, zlewanie się mowy, utraty koordynacji ruchów. ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA zmniejszenie aktywności życiowej, senność, bełkotliwa mowa, wygląd jak po spożyciu alkoholu, wymioty.

14 JAK ROZPOZNAĆ CZY MOJE DZIECKO "BIERZE"?
NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ: ZACHOWANIE. Niepokojące są radykalne zmiany w sposobie bycia, a zwłaszcza: huśtawka nastrojów, naprzemienne ożywienie i ospałość, kłopoty w szkole, częste wietrzenie pokoju, wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków, zmiana grona przyjaciół, zwłaszcza na starszych od siebie, krótkie rozmowy telefoniczne prowadzone półsłówkami, późne powroty lub nagłe wyjścia z domu, bunt, łamanie obowiązujących w domu zasad, kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu, nadmierne reakcje na krytykę lub niewielkie nawet niepowodzenia. NARKOTYKI LUB PRZYBORY DO ICH UŻYWANIA. Fifki, fajki, bibułki papierosowe, małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, lub suszem, kawałki opalonej folii aluminiowej, białe i kolorowe pastylki, tuby, słoiki, foliowe torby z klejem, igły, strzykawki. WYGLĄD ZEWNĘTRZNY. Nowy styl ubierania się, szybkie wychudzenie lub nagły wzrost masy, przewlekły katar, krwawienie z nosa, zaburzenia pamięci oraz toku myślenia, przekrwione oczy, bełkotliwa, niewyraźna mowa, słodkawa woń oddechu, ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie, "gęsia skórka".

15 INTERPRETACJA WYNIKÓW
TEST OCZNY. Obserwacja ogólna oczu (w warunkach oświetlenia pokojowego). Może to być sygnał, że w grę wchodzić mogą narkotyki, gdy zauważymy: zaczerwienienie spojówek, łzawienie, opadnięcia powieki, zaczerwienienie brzegów powiek, nadmierne rozszerzenie źrenicy, nadmierne zwężenie źrenicy. TESTY DO WYKRYWANIA NARKOTYKÓW W MOCZU AMFETAMINA - TEST IsoTech KOKAINA - TEST IsoTech MORFINA - TEST IsoTech THC - TEST IsoTech INTERPRETACJA WYNIKÓW WYNIK UJEMNY: Pojawiają się dwa barwne prążki: w strefie testowej T i kontrolnej C (intensywność barwy prążka testowego może być słabsza lub mocniejsza niż prążka kontrolnego). W badanym moczu nie stwierdza się obecności narkotyku. WYNIK DODATNI: Pojawia się tylko jeden barwny prążek: w strefie kontrolnej C Brak barwnego prążka w strefie testowej T.

16 I FAZA – EKSPERYMENTOWANIA. POSTAWA: NIE ROBIĘ NIC ZŁEGO
WCHODZENIE W UZALEŻNIENIE I FAZA – EKSPERYMENTOWANIA. Drobne kłamstwa najczęściej dotyczące: spóźnień, towarzystwo w którym przebywa Zmiany w wyglądzie i zachowaniu: dziwny zapach włosów i ubrań, ospałość, rozszerzone źrenice, po powrotach do domu przemykanie niezauważonym do swojego pokoju. POSTAWA: NIE ROBIĘ TEGO II FAZA - PRZYJEMNOŚĆ ZE STANU ODURZENIA. Znaczna zmiana środowiska, złe nastroje dziecka, zamykanie się w sobie, izolowanie się od rodzinnych spotkań, zamykanie się w pokoju, zaniedbanie podstawowych czynności, wagary, posługiwanie się slangiem zwłaszcza przez telefon, pierwsze kradzieże. POSTAWA: NIE ROBIĘ NIC ZŁEGO

17 III FAZA - NAJWAŻNIEJSZE TO BYĆ NA HAJU ZA WSZELKĄ CENĘ
WCHODZENIE W UZALEŻNIENIE III FAZA - NAJWAŻNIEJSZE TO BYĆ NA HAJU ZA WSZELKĄ CENĘ Coraz gorsze zachowanie, częste odurzanie się, pierwsze przedawkowania, jawne identyfikowanie się z narkomanami, kradzieże i handel narkotykami dla zdobycia pieniędzy, porzucenie szkoły, konflikty z prawem, objawy po odstawieniu narkotyku. POSTAWA: NIE ROBIĘ NIC, CO BY MI SZKODZIŁO, MOGĘ PRZESTAĆ KIEDY ZECHCĘ, NIE HANDLUJĘ NARKOTYKAMI, KUPUJĘ TYLKO DLA SIEBIE, KRADNĘ PIENIĄDZE TYLKO RODZICOM IV FAZA - BIORĘ NARKOTYKI ŻEBY CZUĆ SIĘ NORMALNIE Całkowite wyniszczenie organizmu, chroniczny kaszel, częste kłopoty z policją, wybuchy wściekłości, agresja wobec najbliższych, chroniczne depresje, normalne samopoczucie tylko po wzięciu narkotyku, paranoje narkotyczne, myśli samobójcze.

18 NARKOMANIA jest chorobą złożoną, a wiele problemów zdrowotnych może mieć skutek śmiertelny, jeśli pozostanie bez leczenia. Głębokie zaawansowanie chorób, niechęć do systematycznego leczenia i nierzadko złe nastawienie pracowników służby zdrowia do narkomanów sprawia, że śmiertelność w tej grupie społeczeństwa jest bardzo wysoka, a AIDS jest podstawową przyczyną zgonów wśród narkomanów dożylnych.

19 WNIOSKI NARKOMAN pozostawiony bez pomocy nie jest w stanie samodzielnie kierować swoim życiem tak, by uniknąć zagrożeń zdrowotnych, ani nie jest w stanie sam podjąć leczenia. Racjonalne podejście do planowania systemowej opieki osób uzależnionych powinno odnosić się do trzech zasadniczych elementów: · zmniejszenia śmiertelności z powodu przyjmowania substancje szkodliwych, · poprawy jakości życia, w tym stanu zdrowia, · skutków epidemiologicznych związanych z szerzeniem się niektórych chorób zakaźnych (HIV, WZW typu B, C, gruźlica).     Pozostawieni bez pomocy, źle traktowani przez służby porządkowe, a nawet przez niektóre środowiska medyczne, napiętnowani przez opinię społeczną, odrzuceni przez własne rodziny, nierzadko umierają z przedawkowania narkotyków lub w wyniku chorób.

20 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ