Metodyka starszoharcerska

Prezentacja na temat: "Metodyka starszoharcerska"— Zapis prezentacji:

1 Metodyka starszoharcerska
jak pracować z drużyną starszoharcerską czyli co, z czym i jak jest powiązane?

2 Co tutaj znajdziesz? Celem tej prezentacji jest pomoc w zrozumieniu całego systemu metodycznego w odniesieniu do grupy starszoharcerskiej. Przede wszystkim zobaczysz w jaki sposób są ze sobą powiązane poszczególne elementy metody harcerskiej oraz kluczowe pojęcia metodyki starszoharcerskiej.

3 Powiązania? Gdzie, co umieścić?
Ciąg wychowawczy i rozwój psychofizyczny Harcerski System Wychowawczy Metodyki Instrumenty metodyczne

4 Legenda Całość prezentowanej metodyki oparta jest na podstawowych pojęciach metody harcerskiej, oraz słowach-kluczach zaczerpniętych z opisu metodyk (Uchwała RN 24/XXXII) Został przypisany im symbol lub kolor, tak aby łatwo było zapamiętać poszczególne związki. Dlatego warto mieć przy sobie wydrukowane symbole występujące w legendzie

5 Legenda czyli co jest co?
Elementy metody harcerskiej Instrumenty metodyczne Pozostałe słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej Inne ważne pojęcia charakteryzujące metodykę starszoharcerską Oznaczono wskazówki charakteryzujące dane pojęcie metodyczne

6 Elementy metody harcerskiej
Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Stale doskonalony i stymulujący program Uczenie przez działanie System małych grup

7 Elementy metody harcerskiej
Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Fundament pracy wychowawczej z harcerką starszą i harcerzem starszym. Rozpoczyna się proces świadomego akceptowania i przestrzegania norm, zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu.

8 Elementy metody harcerskiej
Stale doskonalony i stymulujący program Uwzględnia specyficzną dla tego wieku potrzebę poznawania i poszukiwań. Ukierunkowany jest: zadaniami prób na stopnie harcerskie, zainteresowaniami harcerek i harcerzy, poszukiwaniem pól działania i sfer aktywności.

9 Elementy metody harcerskiej
Uczenie przez działanie Charakterystyczną formą aktywności jest poszukiwanie. Odkrywanie pól działania, pasji i zainteresowań w poszukiwaniu własnej drogi. Wszystkie działania oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach.

10 Elementy metody harcerskiej
System małych grup Dziewczęta i chłopcy są zorganizowani w odrębnych zastępach. Mogą pojawić się również grupy zadaniowe. Tworzone są one jedynie na czas realizacji zadania..

11 Elementy metody harcerskiej
Stale doskonalony i stymulujący program Uwzględnia specyficzną dla tego wieku potrzebę poznawania i poszukiwań. Ukierunkowany jest: zadaniami prób na stopnie harcerskie, zainteresowaniami harcerek i harcerzy, poszukiwaniem pól działania i sfer aktywności. Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Fundament pracy wychowawczej z harcerką starszą i harcerzem starszym. Rozpoczyna się proces świadomego akceptowania i przestrzegania norm, zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu. System małych grup Dziewczęta i chłopcy są zorganizowani w odrębnych zastępach. Mogą pojawić się również grupy zadaniowe. Tworzone są one jedynie na czas realizacji zadania.. Uczenie przez działanie Charakterystyczną formą aktywności jest poszukiwanie. Odkrywanie pól działania, pasji i zainteresowań w poszukiwaniu własnej drogi. Wszystkie działania oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach.

12 Instrumenty metodyczne
Próba harcerki i harcerza Stopnie harcerskie Sprawności Projekt starszoharcerski

13 Instrumenty metodyczne
Jej zakończenie wiąże się z dopuszczeniem do Przyrzeczenia Harcerskiego i pozwala na otwarcie próby na stopień harcerski właściwy dla wieku harcerki/ harcerza. Próba harcerki/ harcerza trwa do 6 miesięcy. Nie będziemy o niej rozmawiać. Próba harcerki i harcerza Stopnie harcerskie Sprawności Wymagania realizowane są zarówno na zbiórkach, jak i indywidualnie. Realizacja zadań odbywa się pod opieką drużynowego, przybocznych lub zastępowych starszych stopniem. Sprawności są zdobywane indywidualnie. Najlepiej odpowiadającym wiekowi starszoharcerskiemu instrumentem metodycznym jest sprawność dwu- i trzygwiazdkowa, przygotowująca do mistrzostwa. Projekt sth Zadanie podjęte z własnej inicjatywy wykonawców, wspólnie zaplanowane, realizowane i oceniane przez grupę. Projekt rozwija zainteresowania harcerzy starszych, kształci ich odpowiedzialność i umiejętność pracy w zespole.

14 Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej
Poszukiwanie Rola drużynowego Działanie drużyny Charakterystyczne formy pracy Samodzielny programowo obóz

15 Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej
Charakterystyczną formą aktywności harcerek starszych i harcerzy starszych jest poszukiwanie, polegające na przewartościowywaniu dotychczasowego sposobu patrzenia na świat i autorytety. Poszukiwanie

16 Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej
Rola drużynowego Drużynowy jest przewodnikiem w poszukiwaniach, W istotny sposób wpływa na program drużyny i jej organizację. Świadomie część decyzji powierza radzie drużyny. Drużynowy dba o rozwój przybocznych i wychowuje następcę.

17 Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej
Działanie drużyny Śródroczna działalność drużyny prowadzona jest na zbiórkach drużyny i zbiórkach zastępów. Zbiórki odbywa się regularnie. Harcerki i harcerze włączają się w organizację, przygotowanie programu jak i prowadzenie zbiórek drużyny. W miarę potrzeb pojawiają się grupy zadaniowe. Dużą rolę odgrywa rada drużyny, która planuje i po zrealizowaniu zadania je ocenia.

18 Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej
Szczególnie zalecane są takie formy pracy, które stwarzają możliwość aktywnego poszukiwania, takie jak: wycieczka, zwiad, różnorodne formy dyskusyjne, zbiórka tematyczna, zajęcia specjalnościowe. Charakterystyczne formy pracy Drużyna organizuje samodzielny programowo obóz letni, podsumowujący całoroczną pracę wychowawczą. Szczególną formą obozu jest obóz tematyczny i obóz zagraniczny Samodzielny programowo obóz

19 Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej
Rola drużynowego Drużynowy jest przewodnikiem w poszukiwaniach, W istotny sposób wpływa na program drużyny i jej organizację. Świadomie część decyzji powierza radzie drużyny. Drużynowy dba o rozwój przybocznych i wychowuje następcę. Poszukiwanie Charakterystyczną formą aktywności harcerek starszych i harcerzy starszych jest poszukiwanie, polegające na przewartościowywaniu dotychczasowego sposobu patrzenia na świat i autorytety. Szczególnie zalecane są takie formy pracy, które stwarzają możliwość aktywnego poszukiwania, takie jak: wycieczka, zwiad, różnorodne formy dyskusyjne, zbiórka tematyczna, zajęcia specjalnościowe. Charakterystyczne formy pracy Działanie drużyny Śródroczna działalność drużyny prowadzona jest na zbiórkach drużyny i zbiórkach zastępów. Zbiórki odbywa się regularnie. Harcerki i harcerze włączają się w organizację, przygotowanie programu jak i prowadzenie zbiórek drużyny. W miarę potrzeb pojawiają się grupy zadaniowe. Dużą rolę odgrywa rada drużyny, która planuje i po zrealizowaniu zadania je ocenia. Drużyna organizuje samodzielny programowo obóz letni, podsumowujący całoroczną pracę wychowawczą. Szczególną formą obozu jest obóz tematyczny i obóz zagraniczny Samodzielny programowo obóz

20 Inne ważne pojęcia charakteryzujące metodykę starszoharcerską
Moje potrzeby Indywidualne potrzeby harcerza starszego Wyzwania Zadania w drużynie starszoharcerskiej powinny być na miarę wyzwań Osadzone w realnym życiu Potrzeby rozwojowe Potrzeby wynikające z etapu rozwoju człowieka Wszystkie działania oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach.

21 Legenda obrazkowo System małych grup
Uczenie przez działanie System małych grup Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Stale doskonalony i stymulujący program Rola drużynowego Poszukiwanie Projekt sth Działanie drużyny Osadzone w realnym życiu Potrzeby rozwojowe Oznaczono wskazówki charakteryzujące dane pojęcie metodyczne Moje potrzeby Wyzwania

22 Co, z czym i jak jest powiązane?

23 Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie
elementy metody harcerskiej

24 Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie
Poszukiwanie wartości realizowane na zbiórkach przez burzliwa krytyka odbywa się zgodnie z systemem wartości zawartym w Prawie i Przyrzeczeniu z której wynika znalezienie i zaakceptowanie systemu wartości wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa charakterystyczne formy pracy Działanie drużyny realizują Program .

25 Stale doskonalony i stymulujący program
elementy metody harcerskiej

26 Program Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Poszukiwanie wartości
charakterystyczne formy pracy realizują realizowane na zbiórkach przez Poszukiwanie wartości wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa „ubranie” programu w wartości Projekt sth realizowany w ramach zawierają się i wpływają na charakterystycznych formy pracy jest realizowane w ramach realizują Działanie drużyny O programie decydują drużynowy i rada drużyny realizowany w ramach z inicjatywy Program Systemu małych grup realizowany w ramach Samodzielnego programowo obozu realizowany w ramach Potrzeby rozwojowe Planie pracy drużyny zapisany w wpływają na realizowany wpływają na nie dostosowujemy programu do zdobywanych stopni, jesteśmy wyczuleni na umożliwienie realizacji wymagań! w ramach sprawności Poszukiwanie zainteresowań to Moje potrzeby muszą być Osadzone w realnym życiu w ramach prób na stopnie

27 Instrumenty metodyczne

28 Program Projekt sth sprawności prób na stopnie Moje potrzeby
zawierają się i wpływają na realizowany w ramach Projekt sth wpływają oraz są wpisane w istotę wymagań oraz są wpisane w istotę wymagań realizowany w ramach Poszukiwanie zainteresowań to wpływają na sprawności wpływają na zdobywanie oraz są wpisane w istotę wymagań Osadzone w realnym życiu muszą być prób na stopnie wpływają na próby oraz są wpisane w istotę wymagań Moje potrzeby Potrzeby rozwojowe

29 Zorganizowanie drużyny do działania
Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej

30 Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie
Poszukiwanie wartości realizowane na zbiórkach przez jest realizowane ramach burzliwa krytyka odbywa się zgodnie z systemem wartości zawartym w Prawie i Przyrzeczeniu „ubranie” programu w wartości z której wynika znalezienie i zaakceptowanie systemu wartości wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa charakterystycznych form pracy charakterystycznych form pracy realizują Działanie drużyny realizują Program O programie decyduje drużynowi i rada drużyny

31 Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie
Program O programie decyduje drużynowy i rada drużyny odbywa się zgodnie z systemem wartości zawartym w PiPH Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Systemu małych grup = zastępy realizowany w ramach Działanie drużyny Planie pracy drużyny zapisany w zostawić miejsce na samodzielność Rola drużynowego kierują = zorganizowanie do pracy dzieli się swoimi obowiązkami Przewodnik we wszystkich poszukiwaniach Podział obowiązków między drużynowego a radę drużyny Pracuje ze swoją kadrą W tej grupie wiekowej szczególnie ważna jest jego charyzma Potrafi radzić sobie z buntem, w tym buntem przeciwko sobie tworzy program drużyny zapisać w REGULAMINIE RADA DRUŻYNY tworzy tworzą ją Prawa i obowiązki drużynowego Prawa i obowiązki rady drużyny „opisy funkcji” i kompetencje Zasady zmieniania regulaminu Zasady doboru dodatkowych kandydatów do rady drużyny drużynowy + przyboczni + zastępowi akceptowani przez drużynowego (ew. stymulowany wybór) wybierani przez zastęp + + na zasadach ew. inni .

32 Samodzielnego programowo obozu charakterystyczne formy pracy
zapisany w Program Systemu małych grup = zastępy realizowany w ramach Samodzielnego programowo obozu realizowany w ramach podsumowywany w ramach zostawić miejsce na samodzielność charakterystyczne formy pracy specyficzna forma pracy Plan pracy drużyny RADA DRUŻYNY tworzy .

33 PLAN PRACY-PROCEDURA Rada Drużyny ustala cele wychowawcze oraz główne działania drużyny (które realizują cele wychowawcze). Zostawia „miejsce” na projekty Zastępy planują pracę w odniesieniu do celów i w odniesieniu do samodzielnych projektów Plan pracy jest stale doskonalony, kontrolowany, uzupełniany o nowe projekty Na końcu roku podsumowana jest całość działań Projekty realizowane przez grupy zadaniowe również uzupełniają plan

34 elementy metody harcerskiej
System małych grup elementy metody harcerskiej

35 Program Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Poszukiwanie wartości
charakterystyczne formy pracy realizują realizowane na zbiórkach przez Poszukiwanie wartości wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa „ubranie” programu w wartości Projekt sth realizowany w ramach zawierają się i wpływają na charakterystycznych formy pracy jest realizowane w ramach realizują Działanie drużyny O programie decydują drużynowy i rada drużyny realizowany w ramach z inicjatywy Program Systemu małych grup realizowany w ramach Samodzielnego programowo obozu realizowany w ramach Potrzeby rozwojowe Planie pracy drużyny zapisany w wpływają na realizowany wpływają na w ramach sprawności Poszukiwanie zainteresowań to Moje potrzeby muszą być Osadzone w realnym życiu w ramach prób na stopnie

36 + System małych grup = zastępy zastępowi Projekt sth Program
z inicjatywy realizowany w ramach Program realizowany w ramach poszukiwanie wartości poszukiwanie zainteresowań w tym pól działania/służby odgrywa ważną rolę w realizowany w ramach zawierają się i wpływają na Plan pracy drużyny zapisany w inne grupy projektowe System małych grup = zastępy zostawić miejsce na samodzielność GRUPA RÓWIEŚNICZA kluczowa rola realizowana jest w tworzy brak koedukacji m.in. wchodzą w skład członkowie zastępu w jednym wieku zastępowi kierują samodzielne RADA DRUŻYNY akceptowani przez drużynowego (ew. stymulowany wybór) wybierani przez zastęp + Drużynowy Pracuje ze swoją kadrą drużyna również

37 Projekt Instrumenty metodyczne

38 Projekt Program Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Poszukiwanie wartości
charakterystycznych form pracy realizują realizowane na zbiórkach przez Poszukiwanie wartości wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa „ubranie” programu w wartości charakterystyczne formy pracy jest realizowane ramach realizują Projekt realizowany w ramach zawierają się i wpływają na Działanie drużyny O programie decyduje drużynowi i rada drużyny realizowany w ramach z inicjatywy Program Systemu małych grup realizowany w ramach Samodzielnego programowo obozu realizowany w ramach Potrzeby rozwojowe Planie pracy drużyny zapisany w wpływają na realizowany wpływają na w ramach sprawności Poszukiwanie zainteresowań to Moje potrzeby muszą być Osadzone w realnym życiu w ramach prób na stopnie

39 poszukiwanie zainteresowań w tym pól działania/służby
w ramach osadzone w realnym życiu kadra musi nad nimi panować Program realizowany w ramach zawierają się i wpływają na adekwatne do możliwości czyli Wyzwania Projekt sth nie utożsamiać z wysiłkiem fizycznym System małych grup z inicjatywy realizowany w ramach Potrzeby rozwojowe Moje potrzeby wpływają na wybór oraz są wpisane w istotę wymagań inne grupy projektowe

40 Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej
Poszukiwanie Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej

41 + System małych grup = zastępy zastępowi Projekt sth Program
z inicjatywy realizowany w ramach Program realizowany w ramach poszukiwanie wartości poszukiwanie zainteresowań w tym pól działania/służby odgrywa ważną rolę w realizowany w ramach zawierają się i wpływają na Plan pracy drużyny zapisany w inne grupy projektowe System małych grup = zastępy zostawić miejsce na samodzielność GRUPA RÓWIEŚNICZA kluczowa rola realizowana jest w tworzy brak koedukacji m.in. wchodzą w skład członkowie zastępu w jednym wieku zastępowi kierują samodzielne RADA DRUŻYNY akceptowani przez drużynowego (ew. stymulowany wybór) wybierani przez zastęp + Drużynowy Pracuje ze swoją kadrą drużyna również

42 . Im dłużej w drużynie tym więcej służby
Od akcyjności do stałych działań/pól służby (stałość służby będzie u wędrowników) przechodzimy Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Jedna z dróg to „bycie kadrą” w drużynach Realizowanie służby jeśli natrafimy na takie pole później burzliwa krytyka Poszukiwanie zainteresowań w tym pól działania/służby z której wynika znalezienie i zaakceptowanie systemu wartości Poszukiwanie wartości Program wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa „ubranie” programu w wartości GRUPA RÓWIEŚNICZA odgrywa ważną rolę w charakterystyczne formy pracy jest realizowane w ramach realizują w ramach osadzone w realnym życiu Moje potrzeby Potrzeby rozwojowe zawierają się i wpływają na realizowany w ramach Projekt .

43 staż w drużynie starszoharcerskiej
akcyjne działania stałe pola służby

44 Uczenie przez działanie
elementy metody harcerskiej

45 Uczenie przez działanie
Wszystkie działania drużyny i w drużynie starszoharcerskiej oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach. każde z działań cechuje…

46 Cechy metody harcerskiej

47 Cechy metody harcerskiej
Dobrowolność Świadomość celów Indywidualność Pośredniość Pozytywność Naturalność Wzajemność odziaływań

48 bo dobra wola i brak przymusu są lepsze od przymusu i nakazu,
Dobrowolność bo dobra wola i brak przymusu są lepsze od przymusu i nakazu, efekt wychowawczy uzyskasz: kiedy przekonasz podopiecznych, że to od nich zależy jaki styl życia przyjmą za własny, oraz że muszą tego wyboru dokonać świadomie, kiedy harcerka, harcerz powie: wiem i zgadzam się … gdy sam zrozumiesz i przekażesz wychowankom, że dobra wola i chęci mają większą moc niż przymus i nakaz, gdy wciąż będziesz zachęcał do samowychowania gdy chcę dać coś z siebie, chcę być aktywny gdy chcę ponosić odpowiedzialność za swoje czyny

49 gdy znamy końcowy cel (np. GIEWONT) łatwiej przemierzyć nam szlak ,
Świadomość celów gdy znamy końcowy cel (np. GIEWONT) łatwiej przemierzyć nam szlak , efekt wychowawczy uzyskasz: kiedy stworzysz warunki, w których każdy członek organizacji będzie starał się uświadomić sobie do czego zmierza będąc w harcerstwie i że jest to dążenie do ideałów zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu, kiedy każde proponowane przez ciebie zaplanowane zajęcia, zbiórki, przedsięwzięcia... będą miały swój wychowawczy cel, gdy wciąż będziesz zachęcał do samowychowania

50 Indywidualność bo każdy z nas jest inny, każdy ma coś do zaoferowania organizacji, bo każdy chce od organizacji czegoś innego, bo możliwe jest samowychowanie efekt wychowawczy uzyskasz: kiedy uznasz potrzeby indywidualne i motywy bycia w harcerstwie każdego i będziesz starał się dostosować działania tak, by każdy znalazł coś dla siebie, kiedy bardzo dobrze poznasz każdego zucha i harcerza w gromadzie/drużynie, o każdym będziesz potrafił powiedzieć choć kilka dłuższych zdań, kiedy każdej osobie w gromadzie/drużynie dasz czas na rozwijanie zdolności, gdy pozwolisz rozwijać się zgodnie z wiekiem, płcią każdej harcerce i każdemu harcerzowi , uwzględnisz ich osobiste zainteresowania np. zadbasz, aby programy prób na stopnie i sprawności, zapewniały wszechstronny rozwój jednostce – a także w zbiorowości,

51 Pośredniość bo liczy się spryt, smykałka i pomysłowość drużynowego w wymyślaniu atrakcyjnych sposobów na realizację celów wychowawczych, sprzyja temu zabawa, gra, poszukiwanie i służba efekt wychowawczy uzyskasz: kiedy poprzez zdobywanie stopni i sprawności każdy rozwijał własne zainteresowania, umiejętności, zdobywał nowe doświadczenia, kiedy zastosujesz różnorodne umiejętnie dobrane do celów formy i metody pracy gdy zrozumiesz znaczenie zwyczajów, obrzędów i tajemnic... i wprowadzisz je w życie gdy nauczysz się opowiadać gawędy przy ognisku, kominku… gdy dasz przykład swoją postawą, kiedy będziesz wzorem do naśladowania,

52 Pozytywność bo chodzi o to, by harcerstwo było radosne, aby każdego dnia budziło się do życia coś dobrego co drzemie w każdym z nas... efekt wychowawczy uzyskasz: gdy będziesz starał się znaleźć w każdym jego najlepsze z możliwych cechy charakteru, jego uzdolnienia, drzemiące w nim zainteresowania i pasje, kiedy każdy uczestnik harcerskiego życia będzie miał okazję „zarazić” kogoś drugiego swoja pozytywną energią, i sam „zarazi” się od innego, kiedy każdy zrozumie, że Prawo i Przyrzeczenie niosą w sobie same pozytywne treści a kierując się zawartymi w nich normami pozytywnie oddziałujemy na innych, gdy uwierzysz w możliwości swoich podopiecznych i będziesz zawsze dawał im szansę, gdy ułożysz plan działania tak, aby wszyscy z radością oczekiwali każdego następnego spotkania, wyjazdu, przedsięwzięcia, zadania, gdy szukasz rozwiązań sytuacji problemowych a nie siejesz pesymizmem, narzekaniem, niechęciom, gdy potrafisz przyznać się do błędów kiedy udowodnisz swoją postawą, że lubisz członków swojej drużyny, hufca..., że ci na nich zależy jak na nikim innym, że wierzysz w szczere chęci i wolę stawania się coraz lepszymi – bez krytykowania, ganienia, krzyku i agresji.

53 Naturalność bo chodzi o to, by w harcerstwie każdy czuł się dobrze, a nawet bardzo dobrze, by czuł się w „harcerskiej skórze jak w swojej” , by był pewien, że to, co robi ma sens i czemuś służy efekt wychowawczy uzyskasz: gdy będziesz dobierał zadania i formy pracy zgodnie z potrzebami, wiekiem, możliwościami, płcią, gdy nie będą one ani zbyt trudne, ani zbyt łatwe – ale w sam raz, kiedy w próbach na stopnie i sprawności znajdą się elementy kształtujące osobowość i charakter zdobywającego a nie aspiracje drużynowego, kiedy przekonasz podopiecznych, że życie w zgodzie z Prawem i Przyrzeczeniem jest rzeczą naturalną, zwyczajną, że nie ma konieczności udawania w codziennym życiu, że jest się kimś innym, dając możliwość obcowania w naturalnym środowisku i spotykania współczesnych bohaterów życia codziennego, szukania odpowiedzi na nurtujące pytania we współczesnym świecie, kiedy do szóstek i zastępów ich członkowie dobierać się będą w sposób naturalny, bo się lubią, znają, chcą ze sobą przebywać, gdy sam uznasz, że harcerstwo nie jest niczym zawiłym, skomplikowanym, czymś co trzeba długo tłumaczyć a jest atrakcyjnym sposobem na życie kiedy podejmowane działania będą przydatne, będą odpowiadały na potrzeby otoczenia.

54 Wzajemność oddziaływań
bo w harcerstwie nie działamy sami a zawsze w jakiejś grupie, z ludźmi, każdy na każdego ma wpływ, mały na dużego i duży na małego, mały na małego i duży na dużego. efekt wychowawczy uzyskasz: gdy pozwolisz na wzajemne uczenie się od siebie członków gromady/drużyny od siebie, gdy dasz szansę pochwalenia się sobą, swoimi umiejętnościami, każdy ma coś do zaoferowania, poprzez stosowanie zasad partnerstwa oraz podtrzymywanie braterstwa, przyjaźni, kiedy „zadziała” wzorzec osobowy – i to nie tylko Twój jako drużynowego, ale wszystkich instruktorów gdy dasz szanse podejowania wspólnych decyzji gdy stworzysz im warunki do wypowiadania własnego zdania i uszanujesz to zdanie gdy uczysz się od swoich podopiecznych

55 Harcerstwo starsze to miejsce dla Ciebie!
To przygoda prawdziwego działania. To miejsce podejmowania wyzwań. To ludzie, którzy w podobny sposób patrzą na świat. To miejsce robienia rzeczy, które są dla Ciebie ważne. Znajdź je! Jesteś dla nas ważny, jesteś indywidualnością, szanujemy twoje potrzeby Mamy atrakcyjny program, adekwatny do wieku, to nie jest gra Samodzielność, większe oczekiwania, większa trudność, poprzez którą dokonuje się rozwój, smakowanie świata. Stwarzanie okazji (program) do podejmowania wyzwań. Podejmowanie działań na rzecz innych (środowiska). To jest twoja grupa rówieśnicza, w której poszukujesz siebie i podejmujesz wspólne działania. Poszukiwanie zainteresowań. Ty będziesz decydować co będziesz robić w pracy zastępu

56 Materiał niniejszy jest wynikiem współpracy Wydziału Starszoharcerskiego GK ZHP, CSI, referatów starszoharcerskich i instruktorów współpracujących. Powstał po warsztatach w marcu i maju 2005, inspirowanych przez CSI. Wydział Starszoharcerski dziękuję hm. Annie Filipow i kierownikom referatów starszoharcerskich oraz instruktorom wspierającym, biorących udział w przygotowaniu niniejszego materiału.

57 Skład zespołu: hm. Anna Filipow – CSI hm
Skład zespołu: hm. Anna Filipow – CSI hm. Ewa Gąsiorowska – WSH GK ZHP phm. Wojtek Witkowski – WSH GK ZHP hm. Mirek Grodzki – WSH GK ZHP phm. Grzegorz Sierak - – WSH GK ZHP phm. Magda Ustaborowicz phm. Jagoda Gajdowska hm. Mariusz Przybyła phm. Krzysiek Machtel hm. Mateusz Żukowski hm. Kasia Metras pwd. Magdalena Tire hm. Eliza Gilewska hm. Ela Czapara pwd. Magdalena Kłusek pwd. Magdalena Janczewska

58 POWODZENIA!