Tytuł prezentacji Udziały / akcje znajdujące się w majątku wspólnym małżonków dr Radosław L. Kwaśnicki KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy.

Prezentacja na temat: "Tytuł prezentacji Udziały / akcje znajdujące się w majątku wspólnym małżonków dr Radosław L. Kwaśnicki KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy."— Zapis prezentacji:

1 Tytuł prezentacji Udziały / akcje znajdujące się w majątku wspólnym małżonków dr Radosław L. Kwaśnicki KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

2 „Trzy są sposoby zdobywania mądrości.
MOTTO „Trzy są sposoby zdobywania mądrości. Pierwszy to refleksja – najbardziej szlachetny, następnie naśladowanie – jest on najłatwiejszy, a trzeci to doświadczenie – najbardziej gorzki ze wszystkich.” Konfucjusz KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

3 Tytuł prezentacji Agenda Status wspólnika / akcjonariusza w razie nabycia udziałów / akcji za środki pochodzące z majątku wspólnego w trakcie trwania małżeńskiej wspólności majątkowej Case study Udziały / akcje nabyte z majątku wspólnego w trakcie trwania wspólności majątkowej a majątek wspólny Uzyskanie statusu wspólnika / akcjonariusza – trzy poglądy Nowelizacja KSH z 2004 r. – art oraz art KSH Wykonywanie praw udziałowych / akcyjnych Relacja przepisów KRiO oraz KSH Wykonywanie praw udziałowych / akcyjnych „w spółce” - art. 184 oraz art. 333 § 2 KSH Wykonywanie praw udziałowych / akcyjnych „na zewnątrz spółki” – art. 36 i nast. KRiO III. Podsumowanie KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

4 Czy udziały / akcje wchodzą w skład majątku wspólnego?
Tytuł prezentacji Case study Jeden z małżonków nabył prawo udziałowe / akcyjne w spółce ze środków pochodzących z majątku wspólnego małżonków . Czy udziały / akcje wchodzą w skład majątku wspólnego? Kto uzyskuje status wspólnika / akcjonariusza spółki? KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

5 Prawa udziałowe / akcyjne:
Tytuł prezentacji Przynależność do wspólnego majątku Udziałów / akcji nabytych z majątku wspólnego w trakcie trwania wspólności majątkowej Prawa udziałowe / akcyjne: 1) zostały ukształtowane jako prawa majątkowe, zbywalne, dziedziczne, mogące należeć zarówno do jednego, jak i do kilku podmiotów wspólnie 2) nie wchodzą do majątku osobistego małżonków, bowiem nie są zawarte w katalogu przedmiotów wchodzących do majątku osobistego określonego w art. 33 KRiO Prawa udziałowe / akcyjne nabyte ze środków pochodzących z majątku wspólnego małżonków w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej wchodzą do majątku wspólnego małżonków KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

6 Uzyskanie statusu wspólnika / akcjonariusza w spółce Trzy Poglądy
1. Wspólnikiem / akcjonariuszem staje się wyłącznie małżonek, który uczestniczył w czynności objęcia / nabycia udziałów / akcji 2. Status wspólnika / akcjonariusza uzyskują oboje małżonkowie 3. Status wspólnika / akcjonariusza jest uzyskiwany przez małżonków poprzez ujawnienie woli uczestnictwa w spółce KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

7 Tytuł prezentacji Wspólnikiem / akcjonariuszem staje się tylko małżonek będący stroną czynności objęcia / nabycia udziałów / akcji Założenia: Sprowadzenie istoty prawa udziałowego w spółkach kapitałowych do wierzytelności (stanowisko to zapoczątkował A. Dyoniak) - w tym ujęciu relacja: wspólnik / akcjonariusz a spółka przypomina relację pomiędzy dłużnikiem i wierzycielem Przedmiotem majątku wspólnego mogą być wyłącznie prawa majątkowe, zaś w udziale / akcji inkorporowane są również prawa niemajątkowe Argumenty przeciw: Wspólność majątkowa małżonków, jest wspólnością niepodzielną, zatem nie można dokonywać jej podziału Nie jest możliwe dokonanie dychotomicznego podziału na prawa korporacyjne i organizacyjne Wyłączenie możliwości aktywacji statusu wspólnika / akcjonariusza przez drugiego z małżonków prowadzi do dyskryminacji Ad. relacja: wspólnik / akcjonariusz: Stroną czynności objęcia / nabycia udziałów / akcji staje się tylko małżonek uczestniczący w tej czynności, podobnie jak w przypadku umowy obligacyjnej, w której wierzycielem staje się małżonek, który dokonał czynności, nawet gdy wierzytelność wchodzi do majątku wspólnego KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

8 Tytuł prezentacji Status Wspólnika / akcjonariusza uzyskują Automatycznie obydwoje małżonkowie Założenia: Wspólność prawa podmiotowego Interpretacja art. 31 i art. 32 KRiO, z których wynika przynależność udziałów / akcji do majątku wspólnego Argumenty przeciw: Komplikacje w funkcjonowaniu spółki Komplikacje dla małżonka KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

9 wspólnikiem / akcjonariuszem staje się małżonek, który ujawnił swoją wolę uczestnictwa w spółce kapitałowej - koncepcja pośrednia - Materialnoprawny status wspólnika / akcjonariusza uzyskuje każdy z małżonków, natomiast status formalny – tylko małżonek, który zostanie ujawniony w księdze udziałów / akcyjnej Małżonek nieujawniony w księdze udziałów / akcyjnej może wykazać swą wolę uczestnictwa w spółce poprzez złożenie wniosku o wpis do ww. księgi W zmodyfikowanej wersji prezentowanego poglądu wspólnikami / akcjonariuszami stają się ex lege obydwoje małżonkowie, jednakże efekt współuprawnienia wobec spółki powstaje dopiero po zawiadomieniu spółki o tym, że udział / akcja należy do majątku wspólnego KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

10 Tytuł prezentacji Nowelizacja KSH z 2004 r. – dodanie przepisu art oraz art KSH Nowelizacja wywołała burzę w szklance wody Odmienne brzmienie ww. przepisów Cel nowelizacji: uregulowanie wykonywania uprawnień korporacyjnych przez małżonka wspólnika / akcjonariusza Dwuznaczność regulacji Zgodnie z art KSH „umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki współmałżonka wspólnika w przypadku, gdy udział lub udziały są objęte wspólnością majątkową małżeńską” Zgodnie z art KSH: „statut spółki może zawierać postanowienie, iż w przypadku, gdy akcje imienne są objęte wspólnością majątkową małżeńską akcjonariuszem może być tylko jeden ze współmałżonków” KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

11 Relacja przepisów ksh oraz krio
Tytuł prezentacji Relacja przepisów ksh oraz krio Spółka KRiO reguluje wykonywanie prawa majątkowych „na zewnątrz spółki”– do czego każdy z małżonków jest uprawniony w zarządzie akcjami / udziałami wchodzącymi do majątku wspólnego KSH reguluje wykonywanie praw majątkowych „w spółce” - w jaki sposób małżonkowie jako współuprawnieni mogą wykonywać swoje prawa wobec spółki KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

12 Tytuł prezentacji wykonywanie praw wspólników / akcjonariuszy „w Spółce” – art. 184 oraz 333 § 2 KSH – zasady ogólne Zgodnie z art. 184 § 1 KSH oraz art. 333 § 2 KSH współuprawnieni z udziałów / akcji wykonują swoje prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela. W opinii Sądu Okręgowego w Warszawie, gdy obaj małżonkowie są wpisani do księgi akcyjnej na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej to: „prawa z akcji wykonują wówczas przez przedstawiciela. Osobą tą może być jeden ze współmałżonków. W takiej sytuacji drugi małżonek udziela mu pełnomocnictwa, co powoduje, że pierwszy małżonek działa w imieniu ich obojga. Gdyby małżonek niedziałający miał się ograniczać do wyrażenia zgody na działania męża / żony, nie byłby, zgodnie z ogólnymi przepisami prawa cywilnego, stroną czynności dokonanych przez małżonka działającego” (postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie, XVI Wydział Gospodarczy z dnia r. , sygn. akt: XVI GCo 75/11) KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

13 Tytuł prezentacji Skutki niewyznaczenia wspólnego przedstawiciela przez współuprawnionych małżonków Sąd Najwyższy w wyroku z dnia r., sygn. akt: III CSK 238/07, LEX nr , stwierdził, iż: „brak wskazania wspólnego przedstawiciela powoduje sytuację, w której prawa z udziału pozostają w zawieszeniu i nie mogą być wykonywane. Współuprawniony nie może zatem wykonywać prawa głosu, zaskarżać uchwał podjętych przez organy statutowe spółki, wykonywać czynności kontrolnych, dywidenda jest wypłacana do depozytu sądowego itp.” KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

14 Tytuł prezentacji umożliwianie wspólnikom / akcjonariuszom udziału w walnych zgromadzeniach Ani przewodniczący walnego zgromadzenia, ani zarząd spółki kapitałowej nie powinni decydować o tym, któremu z małżonków przysługuje prawo do udziału w zgromadzeniu Jeśli na walnym zgromadzeniu stawią się oboje małżonkowie (nie wyznaczywszy wspólnego przedstawiciela) to wydaje się, że przewodniczący bądź zarząd powinni im umożliwić wspólne uczestnictwo na zgromadzeniu Uczestnictwo w zgromadzeniu obydwu małżonków eliminuje ryzyko pokrzywdzenia jednego ze współuprawnionych, bądź ryzyko wzruszenia danej czynności przez nieobecnego współuprawnionego W wyroku Sądu Najwyższego z dnia r., sygn. akt: II CK 715/04, OSP 2006/5/55, Biul.SN 2005/10/13, Sąd Najwyższy zajął stanowisko, iż należy w sposób najpełniejszy uwzględniać prawa akcjonariuszy i umożliwiać im uczestnictwo na walnym zgromadzeniu KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

15 Tytuł prezentacji kworum Konsekwencją dopuszczenia współuprawnionych do uczestnictwa na walnym zgromadzeniu jest wliczanie reprezentowanego przez nich kapitału zakładowego do kworum Wliczenie reprezentowanego przez współuprawnionych kapitału zakładowego do kworum nie rodzi ryzyka dla współuprawnionych, w razie uznania, że dana uchwała godzi w ich interesy, bądź nie wyrażają na nią zgody Sąd Najwyższy w wyroku z dnia r., sygn. akt: III CSK 238/07, LEX nr , Prawo Spółek rok 2008, Nr 9, str. 55 stwierdził, iż „udział będący powodem współuprawnienia o jakim mowa w art. 184 KSH wlicza się do kworum również wówczas, gdy współuprawnieni nie wskazali wspólnego przedstawiciela” KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

16 Wykonywanie prawa głosu
Tytuł prezentacji Wykonywanie prawa głosu Niejednolite wykonywanie prawa głosu przez współuprawnionych: oddane przez współuprawnionych głosy należy uznać za nieważne oddane głosy nie powinny być brane pod uwagę przy liczeniu głosów Jednolite wykonywanie prawa głosu przez współuprawnionych: oddane przez współuprawnionych głosy należy uznać za ważne oddane głosy powinny być brane pod uwagę przy liczeniu głosów KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

17 Tytuł prezentacji wykonywanie praw wspólników / akcjonariuszy „na zewnątrz spółki” – art. 36 i nast. Krio – zasady ogólne Wobec czynności zarządu prawami udziałowymi / akcyjnymi, które nie angażują bezpośrednio – jako strony uprawnionej bądź zobowiązanej – spółki, nie znajdzie zastosowania reguła ich realizacji poprzez wspólnego przedstawiciela, lecz zasady określone w przepisach normujących poszczególne formy własności – regulacje KRiO W świetle art. 36 § 2 KRiO każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać przedmiotami oraz prawami majątkowymi wchodzącymi w skład majątku wspólnego (tzw. „zasada samodzielności”) Powyższa zasada dotyczy wykonywania zarządu majątkiem wspólnym wobec osób trzecich KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

18 Rozporządzanie udziałami / akcjami
Tytuł prezentacji Rozporządzanie udziałami / akcjami Rozporządzanie udziałami / akcjami nie wymaga zgody drugiego z małżonków, zaś udziały / akcje nie mogą być uznane za przedmiot służący jednemu małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności gospodarczej Każdy z małżonków, jest w pełni uprawniony do samodzielnego rozporządzania udziałami / akcjami (w tym do ich sprzedaży) KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

19 Tytuł prezentacji podsumowanie Wspólnikiem / akcjonariuszem spółki kapitałowej może stać się także małżonek, który w odpowiednim czasie ujawnił wolę uczestnictwa w spółce, gdy czynność objęcia / nabycia udziałów / akcji dokonana jest za środki pochodzące z majątku wspólnego małżonków w trakcie trwania ustroju wspólności majątkowej Współmałżonek może ujawnić wolę uczestnictwa w spółce poprzez złożenie wniosku o wpis do księgi udziałów / akcyjnej Współuprawnieni małżonkowie wykonują swe prawa przez wspólnego przedstawiciela, a w przypadku braku wyznaczenia przedstawiciela – poprzez wspólne (jednakowe w treści) decyzje dot. praw udziałowych / akcyjnych KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy

20 KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy