Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Treść prezentacji: Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem Praca a starzejące się społeczeństwo.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Treść prezentacji: Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem Praca a starzejące się społeczeństwo."— Zapis prezentacji:

1 Określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze

2 Treść prezentacji: Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE Kryteria kwalifikowania osób jako: a. pracujące w warunkach szkodliwych, b. pracujące w warunkach szczególnych c. wykonujące prace o szczególnym charakterze

3 Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji
1. Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji

4 Liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia i liczba uznanych chorób zawodowych w Polsce w latach 1987 – 2007

5 Warunki pracy w Polsce w 2007 r. (dane wstępne)
wypadków w pracy (o 3706 więcej niż w 2006 r.) wypadków śmiertelnych (o 14 mniej niż w 2006 r.) wypadków ciężkich (o 15 więcej niż w 2006 r.) chorób zawodowych (o 156 więcej niż w 2006 r.) (nowe przypadki)

6 Zatrudnienie w warunkach zagrożenia wg GUS w 2006 r
Zatrudnienie w warunkach zagrożenia wg GUS w 2006 r. (ogółem - 590,5 tys. osób)

7 Subiektywna ocena poszczególnych czynników zagrożeń zawodowych nie pokrywa się z ich obiektywną oceną i danymi GUS Odsetek pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami środowiskowymi. Porównanie wyników badań ankietowych  i badań środowiskowych  (wg CIOP-PIB) oraz danych statystycznych  (Z-10).

8 Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy
W 2006 roku łączne koszty rent inwalidzkich i rodzinnych, jednorazowych odszkodowań, zasiłków chorobowych oraz świadczeń rehabilitacyjnych wypłaconych z funduszu wypadkowego ZUS z tytułu chorób zawodowych, wypadków przy pracy oraz w drodze do i z pracy (renty) wyniosły około 4,35 mld zł, co stanowiło 3,7 % ogólnej kwoty świadczeń wypłaconych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ZUS

9 Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy
Jak wykazują analizy prowadzone w krajach UE, koszty pośrednie są 3-4 razy wyższe niż koszty rent i odszkodowań. Dawało by to w ciągu roku sumę kosztów spowodowanych niewłaściwymi warunkami pracy wynoszącą 13,05 -17,4 mld zł, a łącznie z wypłacanymi świadczeniami z funduszu wypadkowego ZUS 17,4 - 21,75 mld zł, co w 2006 r. stanowiło ok.1,7 - 2,1% Produktu Krajowego Brutto.

10 Wydatki na bezpieczeństwo i higienę pracy
Wydatki związane z bezpieczeństwem i higiena pracy stanowią obecnie (według pracodawców) tylko 1% kosztów pracy 1,1% w dużych przedsiębiorstwach 0,6% w małych przedsiębiorstwach Koszty pracy w gospodarce narodowej w 2004 r. - GUS Warszawa 2005 r.

11 Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem
2. Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem

12 Zmiany ogólnej wydolności fizycznej
Maksymalne pobieranie tlenu VO2 max w l/min u mężczyzn (N =640) wg J. Bugajskiej, T. Makowiec-Dąbrowskiej PCZ / 1 wg J. Bugajska, 2003

13 Zmiany ogólnej wydolności fizycznej
Maksymalne pobieranie tlenu VO2 max w l/min u kobiet (N =584) wg J. Bugajskiej, T. Makowiec-Dąbrowskiej PCZ / 1 wg J. Bugajska, 2003

14 Zmiany funkcjonalne w układzie mięśniowym
Różnice siły mięśni kończyny górnej (kgP – prawa, kgL – lewa) i dolnej (kdP, kdL) w różnych grupach wiekowych wg T.Tokarskiego, J. Kamińskiej PCZ / 2 wg J. Bugajska, 2003

15 Zmiany funkcjonalne w układzie mięśniowym
Różnice mocy maksymalnej i wysokości wyskoku w różnych grupach wiekowych wg T.Tokarskiego, J. Kamińskiej PCZ / 2 wg J. Bugajska, 2003

16 Zmiany w tolerancji pracy w środowisku gorącym
wg A. Marszałek PCZ / 4 wg J. Bugajska, 2003

17 Zmiany z wiekiem zdolności do pracy mężczyzn,
zatrudnionych w systemie pracy zmianowej, w ruchu ciągłym Pracownicy umysłowi – mężczyźni (N=52) dobra umiarkowana zła wg K. Zużewicz PCZ / 10 wg J. Bugajska, 2003

18 Wydolność funkcjonalna
Wiedza Umiejętności Zdrowie Wydolność funkcjonalna Zdolność do pracy Kompetencje Wiedza Umiejętności Wartości Podejście do życia/ pracy Motywacje Praca Relacje między pracownikami Zarządzanie Organizacja Środowisko pracy Wymagania Narażenie wg D. Koradecka 2007 (mod. J. Ilmarinen 2003

19 Wiek zakończenia aktywności zawodowej w warunkach szczególnych
Model ustalania wieku kończenia aktywności zawodowej w zależności od rodzaju wykonywanej pracy Wiek zakończenia aktywności zawodowej w warunkach szczególnych Wiek emerytalny

20 Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE
3. Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE

21 Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wieku
4 czerwca 1980 W ramach krajowej polityki, na wszystkich etapach życia zawodowego, powinny zostać podjęte środki umożliwiające pracownikom w starszym wieku kontynuowanie zatrudnienia w zadowalających warunkach pracy

22 Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wieku
4 czerwca 1980 c.d. Dla pracowników starszych wiekiem należy zastosować środki mające na celu: ograniczanie szczególnie obciążających warunków środowiska pracy (np. ciężka praca fizyczna, mikroklimat, praca zmianowa), zmianę form organizacji pracy i czasu pracy, które prowadzą do stresu lub przeciążenia rytmem pracy, przez dostosowanie ich do możliwości pracowników

23 zapewnienie systematycznego nadzoru nad stanem zdrowia pracowników
Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wieku 4 czerwca 1980 c.d. dostosowanie stanowiska pracy i zadań do pracownika z uwzględnieniem dostępnych środków technicznych, a w szczególności zasad ergonomii, w celu ochrony zdrowia, zapobiegania wypadkom i zachowania zdolności do pracy zapewnienie systematycznego nadzoru nad stanem zdrowia pracowników

24 DECYZJA RADY UE z dnia 22 lipca 2003 r
DECYZJA RADY UE z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie wytycznych polityk zatrudnienia Państw Członkowskich (2003/578/WE) Krajowe polityki powinny wykorzystywać potencjał zatrudnienia osób z wszystkich kategorii wiekowych Unia Europejska powinna doprowadzić, do roku 2010, do postępującego przedłużenia o około pięć lat przeciętnego wieku zakończenia aktywności zawodowej. (wiek ten w roku 2001 był szacowany w UE na około 59,9 lat, w Polsce wynosi 55 lat dla kobiet i 59 dla mężczyzn)

25 Zaleca się, aby kraje członkowskie promowały politykę mającą na celu:
Raport Rady i Komisji „W kierunku zwiększenia partycypacji w rynku pracy i promocji aktywnego starzenia się” (marzec, 2001 r) Zaleca się, aby kraje członkowskie promowały politykę mającą na celu: zniesienie programów wcześniejszego przechodzenia na emeryturę, ustalania bardziej elastycznych godzin pracy zwiększenia dostępu do szkolenia ustawicznego

26 Od 1 maja 2004 r. Polska jest członkiem Unii Europejskiej
Oznacza to w szczególności konieczność : nowego podejścia do zagadnień bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (dyrektywa ramowa 89/391/EWG) pełnej likwidacji dyskryminacji w dziedzinie zatrudnienia, pracy i kształcenia zawodowego, w szczególności ze względu na religię i przekonania, wiek, niepełnosprawność i orientację seksualną (dyrektywa 2000/78/WE)

27 Reasumując: Utrzymywanie dotychczasowego systemu wcześniejszych emerytur jest niezgodne z: konwencjami MOP dyrektywami UE, w szczególności z dyrektywą ramową 89/391/EWG decyzjami Rady Europy

28 Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w roku 2006

29 Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w Polsce i w UE w latach 1997 - 2006

30 Kryteria kwalifikowania osób jako pracujących:
4. Kryteria kwalifikowania osób jako pracujących: a) w warunkach szkodliwych, b) w warunkach szczególnych c) wykonujących prace o szczególnym charakterze

31 PRACA W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH PRACA O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
SZKODLIWE WARUNKI PRACY: Przekroczone obowiązujące normatywy higieniczne ODPOWIEDNIE WARUNKI PRACY: Nieprzekroczone obowiązujące normatywy higieniczne

32 Szkodliwe warunki pracy to nie są szczególne warunki pracy
Uwaga! Szkodliwe warunki pracy to nie są szczególne warunki pracy

33 Szkodliwe warunki pracy
Kryteria szkodliwości: Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN) Wartość średnia ważona stężenia lub wartość średnia natężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń

34 Dyrektywa Rady 89/391/EWG o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy warunków zdrowia pracowników podczas pracy Artykuł 5 1. pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczeństwo i ochronę ich zdrowia w każdym aspekcie związanym z pracą (...) Artykuł 6 1. W ramach swej odpowiedzialności pracodawca powinien podjąć niezbędne środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włączając w to zapobieganie ryzyku zawodowemu, informowanie, organizowanie szkolenia oraz zapewnienie koniecznych środków i właściwej organizacji (...)

35 Rozdział I: Podstawowe obowiązki pracodawcy Art. 207
KODEKS PRACY Rozdział I: Podstawowe obowiązki pracodawcy Art. 207 § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. § 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

36 Odpowiednie warunki pracy
Szkodliwe warunki pracy Praca o szczególnym charakterze Praca w szczególnych warunkach

37 Dotychczasowe regulacje prawne dotyczące prac w warunkach szczególnych:
Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze 49 zarządzeń i uchwał resortowych ok. 300 zawodów ok stanowisk pracy zakwalifikowanych jako spełniające wymagania dotyczące pracy w tzw. warunkach szczególnych

38 PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH w POLSCE wg starych przepisów
Procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych: Programista fotoskładu/przy bezpośredniej obsłudze monitora ekranowego Operator monitora ekranowego Fotograf reprodukcyjny Pomocnik ogólnowydziałowy Zarządzenie nr.64 Ministra Komunikacji z dnia r. Pracownicy poczt ruchomych: Ekspedient Starszy ekspedient Asystent Starszy asystent Kontroler/kierownik ambulansu Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia r.

39 PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH w POLSCE wg starych przepisów
Produkcja środków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu: Pakowacz Sprzątacz produkcyjny Robotnik transportowy Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła: Malarz ozdób choinkowych Pakowacz szkła Grawer szkła Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10 listopada 1986 roku

40 PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH w POLSCE wg starych przepisów
Sprzątacz produkcyjny: W hutnictwie, przemyśle metalowym Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami technicznymi Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i farb Produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów, środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoli Produkcja leków, półproduktów, środków kontrastowych, prefiksów, nici chirurgicznych i sprzętu medycznego jednorazowego użytku Produkcja środków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu Obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia r.

41 PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH w POLSCE wg starych przepisów
Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemyśle muzycznym: Stroiciel harmonijek ustnych Stroiciel-intonator fortepianów i pianin Intonator języczków głosowych Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10 listopada 1986 roku Praca telefonistek central międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowo telekomunikacyjnych i telekomunik. Telefonistka Starsza telefonistka Kontroler Kontroler-kierownik zmiany Starszy kontroler-kierownik zmiany Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia r.

42 PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH w POLSCE wg starych przepisów
W przemyśle lekkim: Sortowacz włókien, szmat i odpadów Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych: Pracz Sprzątacz hal produkcyjnych Uchwała nr 106 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów z dnia roku. Służba zdrowia, opieka społeczna: Lekarz, Psycholog, Technik/laborant/fizjoterapii, i Instruktor gimnastyki leczniczej, Instruktor terapii zajęciowej, Masażysta, Salowa-sprzątaczka Zarządzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzędu ds. Wyznań z r.

43 Zadaniem państwa jest określenie - z wykorzystaniem wiedzy ekspertów z dziedziny medycyny i ochrony pracy – wykazów nie stanowisk, lecz prac spełniających kryteria pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

44 GRUPY EKSPERTÓW POWOŁANE DO USTALENIA DEFINICJI I WYKAZU PRAC W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH LUB O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE 1998 – 2000 Komisja ds. Uprawnień do Obniżonego Wieku Emerytalnego Osób Zatrudnionych w Szczególnych Warunkach lub Szczególnym Charakterze – 2006 Zespół Ekspertów Medycyny Pracy do Spraw Zweryfikowania Wykazu Rodzajów Prac w Szczególnych Warunkach i Wykazu Prac o Szczególnym Charakterze

45 DEFINICJA pracy w szczególnych warunkach
Praca wykonywana: stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, w ekstremalnych warunkach środowiska determinowanych, negatywnymi siłami natury lub procesami technologicznymi, które mogą powodować trwałe skutki zdrowotne i którym nie można zapobiec stosując odpowiednie środki profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej

46 Ekstremalne warunki środowiska
Nagromadzenie takich czynników ryzyka, które z dużym prawdopodobieństwem mogą spowodować trwałe uszkodzenia zdrowia pracowników zatrudnionych w takich warunkach

47 Kryteria pracy w szczególnych warunkach
Praca w środowisku zagrożonym działaniem sił natury (pod ziemią, pod wodą, na wodzie, w powietrzu) Długotrwałe i jednoczesne narażenie na kilka czynników niebezpiecznych i szkodliwych środowiska pracy, stwarzających wysokie ryzyko negatywnych skutków zdrowotnych, którym nie można zapobiec przez zastosowanie odpowiednich środków prewencji technicznej, organizacyjnej i medycznej

48 Praca w warunkach szczególnych
UWAGA: Prace w warunkach szczególnych mogą być wykonywane na różnych stanowiskach pracy wymienionych w dotychczasowych przepisach Stanowisko 1 Stanowisko 2 Praca w warunkach szczególnych Stanowisko 3 Stanowisko N

49 Przykład Transformacja wykazu stanowisk pracy wymienionych w dotychczasowych przepisach na wykaz prac w warunkach szczególnych Monter kadłubów okrętowych Malowanie, nitowanie i montowanie elementów wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.). Nitowacz Malarz okrętowy Monter rurociągów okrętowych

50 Zasadniczo, zmianą jest więc wprowadzenie rodzajów prac w miejsce stanowisk pracy

51 Definicja prac o szczególnym charakterze
Prace o szczególnym charakterze są to prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej, której obniżenie spowodowane naturalnym procesem starzenia się uniemożliwia, po osiągnięciu określonego wieku, wykonywanie tych prac w sposób zapewniający bezpieczeństwo publiczne.

52 PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE w POLSCE wg starych przepisów
Pracownicy wykonujący działalność twórczą lub artystyczną: Komik cyrkowy, Aktor teatru lalek, Operator obrazu filmowego. Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

53 PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
Piloci statków powietrznych Nawigatorzy na statkach morskich lub promach pasażersko-towarowych oraz piloci morscy Kontrolerzy ruchu lotniczego Maszyniści pojazdów trakcyjnych w transporcie publicznym Prace zatrudnieni bezpośrednio przy ustawianiu drogi przebiegu pociągu Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych oraz kierowcy przewożący ładunki niebezpieczne. Kierowcy autobusów, trolejbusów oraz motorniczowie tramwajów w transporcie publicznym

54 PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
Operatorzy żurawi wieżowych, do obsługi których wymagane są uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne, oraz dźwignic porowych lub stoczniowych Operatorzy reaktorów jądrowych Operatorzy przy obsłudze i nadzorze bloków energetycznych wytwarzających energię elektryczną i cieplną Dyspozytorzy bezpośrednio sterujący procesami technologicznymi mogącymi stwarzać zagrożenie wystąpienia poważnej awarii ze skutkami dla środowiska lub bezpieczeństwa publicznego Pracownicy bezpośrednio zatrudnieni przy produkcji materiałów wybuchowych, środków strzałowych, wyrobów pirotechnicznych oraz ich konfekcjonowaniu Członkowie zespołów ratownictwa medycznego Członkowie zawodowych ekip ratownictwa (chemicznego, górskiego, morskiego, górnictwa otworowego) Pracownicy zakładowych straży pożarnych biorący udział w akcjach ratowniczych Monterzy napowietrznych linii elektroenergetycznych zatrudnieni bezpośrednio przy usuwaniu awarii

55 Przykład Transformacja wykazu stanowisk pracy wymienionych w dotychczasowych przepisach na wykaz prac w warunkach szczególnych Maszynista pojazdów trakcyjnych w transporcie publicznym Maszynista pojazdów trakcyjnych Maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej Pomocnik maszynisty pojazdów trakcyjnych Rodzaje prac Maszynista instruktor Rodzaje stanowisk pracy

56 W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH LUB O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
UPRAWNIENIA NIE ZOSTAŁY WIĘC OGRANICZONE W STOSUNKU DO OSÓB RZECZYWIŚCIE PRACUJĄCYCH W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH LUB O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE

57 Podsumowanie: Wydłużenie czasu życia jest oznaką długofalowego zjawiska poprawy warunków życia (w tym pracy) społeczeństwa, którego naturalną konsekwencją jest wzrost aktywności osób starszych we wszystkich dziedzinach życia, w tym także życia zawodowego.

58 Osiągnięcie założeń strategii lizbońskiej do roku 2010 powinno zapewnić, aby wskaźnik zatrudnienia osób starszych w wieku od 55 do 64 lat w krajach UE wzrósł do 50%.

59 Wymaga to realizacji krajowych programów przedłużania aktywności zawodowej osób starszych. Powinny one uwzględniać między innymi: ograniczanie wpływu czynników środowiska pracy i cech pracy, które mogą przedwcześnie obniżać zdolność do pracy, zasady kształtowania takich warunków środowiska i organizacji pracy, które będą sprzyjały pozostawianiu w zatrudnieniu również po przekroczeniu ustawowego wieku.

60 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!


Pobierz ppt "Treść prezentacji: Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem Praca a starzejące się społeczeństwo."

Podobne prezentacje


Reklamy Google