Jezus w kulturze Starego Testamentu

Prezentacja na temat: "Jezus w kulturze Starego Testamentu"— Zapis prezentacji:

1 Jezus w kulturze Starego Testamentu
Wojtek Jastrzębie, luty i marzec 2003 r.

2 Plan Wstęp: „A po co to?” Temat #1: Kalendarz żydowski i czasy Świąt Pana. Temat #2: Problem „Wielkiego Piątku”. Temat #3: Święta Pana a dzieło Jezusa – cz. 1. Temat #4: Obraz zaślubin. Temat #3: Święta Pana a dzieło Jezusa – cz. 2.

3 Wstęp A Jezus rzekł do nich: Dlatego każdy uczony w Piśmie, który stał się uczniem królestwa niebieskiego, podobny jest do ojca rodziny, który ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare. (Mateusz 13:52, BT) Własna obserwacja: Stary Testament można traktować na poważnie. Chrześcijaństwo nową religią? A może to tylko kontynuacja biblijnego judaizmu?

4 Wstęp

5 ? Test na wstępie Miesiąc w kalendarzu żydowskim ma 30 dni.
Judaizm dopuszcza rozwody. Czwartym dniem tygodnia jest czwartek. Boże Narodzenie jest ważniejszym świętem niż Wielkanoc „december” to nazwa 10 miesiąca roku? Jezusa ukrzyżowano w piątek. Judaizm dopuszcza wielożeństwo. Nowy rok zaczyna się na wiosnę. 9 lutego 2002 r to 7 adar 5763? ?

6 Kalendarz żydowski i czasy Świąt Pana
Temat #1

7 Okresowość czasu Dzień Tydzień Miesiąc: Rok
Jednoznaczny we wszystkich kulturach. Tydzień Ustalony od stworzenia i czasem atakowany dekadą. Problem: pierwszy dzień tygodnia. Miesiąc: Księżycowy 29,5306 dnia więc miesiąc księżycowy ma 29 lub 30 dni Inny: 30 dni, 31 dni ..... Obserwacja: 12* 29,5306 = 354 a to prawie rok (kalendarz arabski). Rok Najczęściej to cykl rolniczy, ale ... ... w kalendarzu arabskim już tylko 354 dni a w juliańskim 365 i ¼ (prawosławie)

8 Kalendarz gregoriański
Wprowadzony przez Grzegorza XIII obowiązuje od 1582r. i wyparł używany gdzieniegdzie do dziś, podobny kalendarz juliański wprowadzony w 46 p. ch. przez Juliusza Cezara. Kalendarz słoneczny, zakładający 365 lub 366 dni w roku (365,2425 ). Lata przestępne to te, których numer kolejny jest liczbą podzielną przez 4, z wyjątkiem lat wyrażających się pełnymi setkami, wśród których tylko podzielne przez 400 są latami przestępnymi. Np był przestępny a 1900 nie Zakłada więc długość roku jako 365,2425 dnia (bo 0,2425 to 97 dni przestępnych na każde 400 lat); Ponieważ rok zwrotnikowy trwa 365, to błąd (26 s na rok) jednego dnia pojawia się co około 3360 lat.

9 Kalendarz żydowski Kalendarz słoneczno-księżycowy
słońce wyznacza rok; księżyc miesiące; ... ... a początek roku, pierwszy nów wiosenny. Pierwszy dzień miesiąca to pierwszy dzień po nowiu księżyca. (sposób wyznaczania wg. Talmudu) Pierwszy dzień roku to pierwszy dzień miesiąca po przesileniu wiosennym – pierwszy dzień wiosennego miesiąca nisan. Dlatego Miesiąc księżycowy ma 29 lub 30 dni. Rok ma 12 lub 13 miesięcy. Wazny jest punkt obserwacji i centralne zarządzanie.

10 Problem 13 miesiąca Adar 1 Adar 2 Nisan Iyar marzec kwiecień maj
Przesilenie wiosenne niedziela pełnia marzec kwiecień maj nów Nów przed samym przesileniem Pascha 14 dni Adar 1 Adar 2 Nisan Iyar Pierwszy dzień miesiąca ale nie pierwszego miesiąca Pierwszy dzień pierwszego miesiąca

11 Pory roku w Polsce 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Zima Jesień Wiosna Lato

12 Pory roku w Izraelu Pora mokra Pora sucha 10 11 9 12 8 13 (?) 7 jesień
4 5 6 7 8 9 10 11 12 10 11 9 12 8 Pora mokra 13 (?) 7 jesień wiosna Pora sucha 1 6 2 5 3 4

13 Święta Pana w kalendarzu
Nazwa Czas Pascha 14 nisan o zmierzchu Święto Przaśników Tydzień od 15 do 21 nisan Święto Pierwszych Plonów pierwszy dzień po szabacie w trakcie Święta Przaśników Święto Tygodni 50 dni po szabacie Przaśników Nowy Rok 1 tiszri Dzień Pojednania 10 tiszri Święto Namiotów Tydzień od 15 do 21 tiszri

14 Pascha (1/2) Księga Kapłańska 23.5: W miesiącu pierwszym, czternastego dnia tegoż miesiąca o zmierzchu jest Pascha Pana. Księga Wyjścia 12:1-6-11 Niech się każdy postara o baranka dla rodziny, o baranka dla domu. (...) Będziecie go strzec aż do czternastego dnia tego miesiąca, a wtedy zabije go całe zgromadzenie Izraela o zmierzchu. I wezmą krew baranka, i pokropią nią odrzwia i progi domu, w którym będą go spożywać. I tej samej nocy spożyją mięso pieczone w ogniu, spożyją je z chlebem niekwaszonym i gorzkimi ziołami. (...) Tak zaś spożywać go będziecie: Biodra wasze będą przepasane, sandały na waszych nogach i laska w waszym ręku. Spożywać będziecie pośpiesznie, gdyż jest to Pascha na cześć Pana.

15 Pascha (2/2) Kiedy: 14 nissan Inne nazwy Co robić: Pesach, Passover
Przygotowanie (dlatego, bo to dzień przed wieczerzą – coś jak wigilia Bożego Narodzenia) Wielkanoc – wyjście z Egiptu Co robić: Przygotować: sprzątanie i koszerowanie, przygotowanie wieczerzy. Zasiąść. „Seder” co oznacza porządek: liturgia wieczerzy.

16 Święto Przaśników (1/2) Księga Kapłańska : A piętnastego dnia tegoż miesiąca jest Święto Przaśników Pana. Przez siedem dni będziecie jedli przaśniki. Pierwszego dnia będzie dla was ogłoszone święte zgromadzenie; żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie, lecz będziecie składać Panu ofiary ogniowe przez siedem dni. Siódmego dnia będzie święte zgromadzenie, nie będziecie wykonywać żadnej ciężkiej pracy.

17 Święto Przaśników (2/2) Święto trwa tydzień: 15-21 nisan
Hebrajska nazwa: Hag Hamatzot, Feast of Unleavened Bread W czasie tego tygodnia spożywa się tylko przaśny chleb. Wspomina się wyjście z Egiptu jako wyzwolenie ze świata i grzechu. Pierwszy i ostatni dzień są obchodzone szczególnie uroczyście: dni są szabatem i zwoływane są zgromadzenia.

18 Święto Pierwszych Plonów
Księga Kapłańska Gdy wejdziecie do ziemi, którą ja wam dam, i będziecie zbierać żniwo, to snop z pierwocin waszego żniwa przyniesiecie do kapłana, a on dokona obrzędu potrząsania tym snopem przed Panem, aby zyskać dla was upodobanie. Nazajutrz po sabacie kapłan dokona nim obrzędu potrząsania. W dniu obrzędu potrząsania tym snopem złożycie roczne jagnię bez skazy na ofiarę całopalną dla Pana, wraz z ofiarą z pokarmów dla niego z dwóch dziesiątych efy przedniej mąki, zaczynionej oliwą, jako ofiarę ogniową, woń przyjemną dla Pana, oraz jako ofiarę z płynów dla niego jedną czwartą hinu wina; chleba zaś ani prażonego lub świeżego ziarna zboża jeść nie będziecie aż do tego dnia, w którym przyniesiecie swojemu Bogu dar. Jest to ustawa wieczna dla waszych pokoleń we wszystkich siedzibach waszych.

19 Święto Pierwszych Plonów
Kiedy: dzień po szabacie w trakcie Przaśników Inne nazwy: Yom Habikkurim, Day of the First Fruits Co robić: przynieść pierwociny plonów do kapłana; złożyć ofiarę.

20 Święta wiosenne - zestawienie
Pierwsze plony – dzień po szabacie Pascha - Przygotowanie Pełnia Przaśniki nisan Nisan 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

21 14 dzień pierwszego miesiąca - Nisan
Pascha a Wielkanoc (1/5) Pascha przypada 14 dnia pierwszego miesiąca. Pierwszy miesiąc to ten, który zaczyna się po przesileniu wiosennym. Miesiąc zaczyna się w pierwszym dniu po nowiu. fazy słońca fazy księżyca nów 14 dzień pierwszego miesiąca - Nisan 14 dni Adar Nisan Iyar

22 Niedziela po wiosennej pełni
Pascha a Wielkanoc (2/5) Wielkanoc (w kalendarzu gregoriańskim) przypada w pierwszą niedziele, po pierwszej pełni, po przesileniu wiosennym. Przesilenie wiosenne 21 marca fazy słońca fazy księżyca niedziela Niedziela po wiosennej pełni pełnia marzec kwiecień maj

23 Pascha a Wielkanoc (3/5) Przypadek bliski
Niedziela po wiosennej pełni Przesilenie wiosenne niedziela pełnia marzec kwiecień maj N P nów 14 dzień pierwszego miesiąca 14 dni Adar Nisan Iyar

24 Pascha a Wielkanoc (4/5) Przypadek daleki
Niedziela po wiosennej pełni Przesilenie wiosenne niedziela pełnia marzec kwiecień maj P N nów 14 dzień pierwszego miesiąca 14 dni Adar Nisan Iyar

25 Pascha a Wielkanoc (5/5) Inne kultury „okołobiblijne”
Świadkowie Jehowy: Pamiątkę obchodzi się wtedy, gdy Ciało Kierownicze, na podstawie obliczeń i obserwacji określi, kiedy należy ją obchodzić. Nie szkodzi, że Nowy Jork leży gdzie indziej niż Jerozolima. W końcu to w Nowym Jorku jest kwatera główna SJ. Prawosławie: Pierwsza niedziela po pierwszej pełni przypadającej po 21 marca. To nic, że 21 marca przypada w tej chwili wg. kalendarza juliańskiego 14 dni po przesileniu wiosennym. To Prawosławie zachowuje tradycje a nie ciągle coś zmienia jak heretycki Rzym!

26 Święto tygodni Księga Kapłańska 23.15-21
Od następnego dnia po sabacie, kiedyście przynieśli snop dla dokonania obrzędu potrząsania, odliczycie sobie pełnych siedem tygodni. Aż do następnego dnia po siódmym sabacie odliczycie pięćdziesiąt dni i wtedy złożycie nową ofiarę z pokarmów dla Pana. Ze swoich siedzib przyniesiecie na obrzęd potrząsania po dwa chleby, każdy z dwóch dziesiątych efy przedniej mąki. Będą one upieczone na kwasie jako pierwociny dla Pana. Oprócz chleba złożycie w ofierze siedem rocznych jagniąt bez skazy, jednego cielca i dwa barany; będą one ofiarą całopalną dla Pana wraz z ich ofiarą z pokarmów i ofiarami z płynów. Są to ofiary ogniowe, woń przyjemna dla Pana. Przyrządzicie też jednego kozła na ofiarę za grzech i dwa roczne jagnięta na ofiarę pojednania. Kapłan dokona nimi wraz z chlebem pierwocin i oboma jagniętami obrzędu potrząsania przed Panem; są one poświęcone Panu, a należą do kapłana. W tym samym dniu obwołacie święto. Będzie to dla was święte zgromadzenie. Nie będziecie wykonywać żadnej ciężkiej pracy.

27 Święto tygodni Kiedy: 50 dni po szabacie Przaśników Inne nazwy:
Szewuot, Shavout, Feast of Weeks Święto tygodni, Zielone Świątki, Święto plonów; Co należy czynić: przynieść na ofiarę pierwociny, z wszystkiego co wyrosło.

28 Nowy Rok Księga Kapłańska 23.24-25
W miesiącu siódmym, pierwszego dnia tegoż miesiąca, będziecie mieli dzień odpoczynku, dzień pamiętny, obwołane trąbieniem, święte zgromadzenie; żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie, a składać będziecie ofiary ogniowe dla Pana.

29 Nowy Rok Kiedy: 1 tiszri Inne nazwy:
Święto Trąb, Trąbki, Rosh Hashana, Feast of Trumpets Święto obchodzone na pamiątkę stworzenia, dlatego do roku dodaje się jeden (27 września 2003 to początek 5764 roku po Adamie) Co należy czynić: Zwołać zgromadzenie. Trąbić (szofar)  ale nie zawsze. Rozpocząć osobiste „rozliczanie się z Bogiem” w ramach Sądnych Dni, więc należy: wyznać grzechy, zapisać na kartce, wrzucić do wody. (zob. obraz Chełmońskiego „Trąbki”)

30 Dzień Pojednania Księga kapłańska 23.27-32
Dziesiątego dnia jednak tego samego siódmego miesiąca będzie dzień pojednania. Będzie to dla was święte zgromadzenie. Ukorzycie się i złożycie Panu ofiary ogniowe. Żadnej pracy w tym dniu wykonywać nie będziecie, gdyż jest to dzień pojednania, aby pojednać się z Panem, Bogiem waszym. Każdy zaś, kto się nie ukorzy w tym dniu, będzie wytracony ze swojego ludu. Każdego, kto w tym dniu wykonywać będzie jakąkolwiek pracę, wytępię spośród jego ludu. Żadnej pracy wykonywać nie będziecie; jest to wieczna ustawa dla waszych pokoleń we wszystkich siedzibach waszych. Jest to sabat, dzień całkowitego odpoczynku. Ukorzcie się więc. Dziewiątego dnia tego miesiąca wieczorem, od wieczora do wieczora obchodzić będziecie wasz sabat.

31 Dzień Pojednania Księga Kapłańska 23:28 BW: Żadnej pracy w tym dniu wykonywać nie będziecie, gdyż jest to dzień pojednania, aby pojednać się z Panem, Bogiem waszym. BT: W tym dniu nie będziecie wykonywać żadnej pracy, bo jest to Dzień Przebłagania, ażeby dokonano przebłagania za wasze winy przed Panem, Bogiem waszym. BG: Żadnej roboty nie będziecie czynili w ten dzień; bo dzień oczyszczania jest na oczyszczenie was przed obliczem Pana, Boga waszego.

32 Dzień Pojednania Kiedy: 10 tiszri Inne nazwy Co czynić:
Jom Kippur, Yom Kippur, Day of Atonement Sądny dzień Co czynić: uznać grzeszność; złożyć ofiarę za grzech: Tego dnia kapłan wchodził do miejsca najświętszego; Tego dnia wypuszczano kozła dla Azazela; Problem współczesnego judaizmu – co zrobić z grzechem?

33 Święto Namiotów Księga kapłańska 23.34-43
Powiedz synom izraelskim tak: Piętnastego dnia tego samego siódmego miesiąca będzie przez siedem dni Święto Szałasów dla Pana. Pierwszego. dnia będzie święte zgromadzenie. Żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie. Przez siedem dni będziecie składać Panu ofiarę ogniową. Ósmego dnia będziecie mieli święte zgromadzenie i złożycie Panu ofiarę ogniową. Jest to uroczyste zgromadzenie, żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie. (...) Lecz piętnastego dnia siódmego miesiąca, gdy zbierzecie plony ziemi, obchodzić będziecie święto Pana przez siedem dni. W pierwszym dniu będzie całkowity odpoczynek i w ósmym dniu będzie całkowity odpoczynek. W pierwszym dniu weźmiecie sobie owocu ze szlachetnych drzew, gałązki palmowe, gałązki z drzew rozłożystych i z wierzby znad potoku i będziecie się weselić przed Panem, Bogiem waszym, przez siedem dni. Będziecie je uroczyście obchodzić jako święto Pana przez siedem dni co rok. Jest to wieczna ustawa dla waszych pokoleń. W siódmym miesiącu będziecie je obchodzić, Będziecie mieszkać w szałasach przez siedem dni. Wszyscy krajowcy w Izraelu mieszkać będą w szałasach, Aby wiedziały wasze przyszłe pokolenia, że w szałasach kazałem mieszkać synom izraelskim, gdy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej. Ja, Pan, jestem Bogiem waszym.

34 Święto Namiotów Kiedy: tydzień od 15 do 21 tiszri Inne nazwy:
Sukkot, Succot Kuczki, Święto Szałasów, Feast of Tabernacles Na pamiątkę pobytu na pustyni, pobytu w Bożej Obecności. Poganie pielgrzymują do Jeruzalem (na pewno robią to chrześcijanie rozumiejący znaczenie Izraela). Co robić: Radować się. Mieszkać w szałasach, namiotach, w taki sposób aby w nocy widzieć gwiazdy.

35 Pozostałe święta Judaizmu
Purrim – pamiątka wyzwolenia Żydów 14 dania miesiąca Adar (styczeń) Historia zapisana w księdze Estery Hamany i Moddechaje  Korowody przebierańców Chanuka, Święto Świateł 25 dnia miesiąca Kislew – koniec grudnia Historia zapisana w księgach Machabejskich To ile ramion w końcu ma ten świecznik? Happy Whatever Holiday You Celebrate! Tisha B’Aw - Post 9 Aw – pamiątka zniszczenia świątyni Simhat Tora – radość tory (22 Tuszri)

36 Problem „Wielkiego Piątku”
Temat #2

37 Jezus – złożony na Pasche Baranek Boży
Jezus był bożym barankiem ofiarnym. Potwierdza to zapisane świadectwo Jana Chrzciciela: Nazajutrz zobaczył Jezusa, nadchodzącego ku niemu, i rzekł: Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata. (Ew.Jana 1.29) Jako taki, Jezus musiał zostać zabity 14 nisan zgodnie z tym, co o baranku paschalnym napisał Mojżesz: Będziecie go strzec aż do czternastego dnia tego miesiąca, a wtedy zabije go całe zgromadzenie Izraela o zmierzchu. (Ks.Wyjścia 12.6) Pozostaje do rozwiązania problem, w jaki dzień tygodnia przypadło 14 nisan. Ukrzyżowanie Przaśniki nisan 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

38 Jezus – pierwszy zmartwychwstały
Jezus był pierwszym który zmartwychwstał, a zmartwychwstanie dokonane w święto Pierwszych Plonów miało dla Żydów swoją szczególną wymowę. Święto to nie ma stałej daty i przypadało pierwszego dnia tygodnia, czyli w niedzielę, w czasie tygodniowego Święta Przaśników. Czytamy u Mojżesza: Mów do Izraelitów i powiedz im: Kiedy wejdziecie do ziemi, którą Ja wam dam, i zbierzecie plon, przyniesiecie kapłanowi snop jako pierwociny waszego plonu. (...) Dokona nim gestu kołysania w następnym dniu po szabacie. (Ks.Kapłańska 23.10‑11) O tym, że Jezus zmartwychwstał tego właśnie dnia czytamy na przykład: Po upływie szabatu, o świcie pierwszego dnia tygodnia przyszła Maria Magdalena i druga Maria obejrzeć grób. (...) Anioł zaś przemówił do niewiast: Wy się nie bójcie! Gdyż wiem, że szukacie Jezusa Ukrzyżowanego. (Ew.Mateusza 28.1‑5) Pozostaje problem, w jaki dzień miesiąca wypadła ta świąteczna niedziela. Święto Pierwszych Plonów - Zmartwychwstanie Przaśniki nisan Szabat sobotni nd pn wt śr cz pi so nd pn wt śr cz pi ? ?

39 Tradycja: Ukrzyżowanie miało miejsce w piątek
Zmartwychwstanie dokonało się w niedziele; Tak się to święto w tradycji obchodzi i ... ... nie zadaje się pytań, dlaczego tak. Zmartwychwstanie Wjazd do Jerozolimy Ukrzyżowanie Ostatnia wieczerza śr cz pi so nd pn wt śr cz pi so nd pn Szabat sobotni Pascha – przygotowanie Szabat sobotni

40 Teza: Ukrzyżowanie miało miejsce w czwartek
Ukrzyżowanie miało miejsce w czwartek 14 nisan; Zmartwychwstanie dokonało się w niedziele święta Przaśników (wtedy niedziela 17 nisan) i ... .... wszystko pasuje. Zmartwychwstanie Wjazd do Jerozolimy Ukrzyżowanie Przybycie do Betanii Ostatnia wieczerza 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr Szabat sobotni Pascha – przygotowanie Dzień wyboru baranka Szabat Świąteczny Szabat sobotni

41 Argument #1 6 dzień przed Paschą nie był sobotą
Jezus jako Żyd nie miał zwyczaju podróżować w szabat. Czytamy jednak, że: Na sześć dni przed Paschą Jezus przybył do Betanii, gdzie mieszkał Łazarz, którego Jezus wskrzesił z martwych. (J12.1) Gdyby Przygotowanie Paschy 14 nisan przypadała w piątek to 6 dni przed wypadało by w szabat – w dzień, w którym nie podróżowano. Przybycie do Betanii Pascha – przygotowanie -6 -5 -4 -3 -2 -1 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr Szabat sobotni

42 Argument #2 Uczta w Betani wypadła w sobotę
U Jana można wyczytać: Na sześć dni przed Paschą Jezus przybył do Betanii (...). Urządzono tam dla Niego ucztę. Marta posługiwała, a Łazarz był jednym z zasiadających z Nim przy stole. (J12.1n) Szabat służy do urządzania uczt, co wiąże nam 5 dni przez Paschą z sobotą. Przybycie do Betanii Uczta do Betanii Pascha – przygotowanie -5 -4 -3 -2 -1 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr Szabat sobotni

43 Argument #3 Świadectwo Niedzieli Palmowej
Tradycja przekazuje, że Jezus wjechał do Jerozolimy w niedzielę. Na sześć dni przed Paschą Jezus przybył do Betanii (...). Urządzono tam dla Niego ucztę. (...) Nazajutrz wielki tłum, który przybył na święto, usłyszawszy, że Jezus przybywa do Jerozolimy, wziął gałązki palmowe i wybiegł Mu naprzeciw. Wołali: Hosanna! Błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie oraz Król izraelski! (J12.1,2,12‑13) To wiąże nam 4 dzień przez Paschą z niedzielą. Wjazd do Jerozolimy Pascha – przygotowanie -4 -3 -2 -1 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr Dzień wyboru baranka

44 Argument #4 Wybór i obserwacja baranka
Wyboru baranka paschalnego dokonywano 10 nisan. Czytamy o tym Księdze Wyjścia: Powiedzcie całemu zgromadzeniu Izraela tak: Dziesiątego dnia tego miesiąca [nisan] niech się każdy postara o baranka dla rodziny, o baranka dla domu. (...) Baranek będzie bez skazy, samiec, jednoroczny; wziąć możecie jagnię albo koźlę. Będziecie go strzec aż do czternastego dnia tego miesiąca, a wtedy zabije go całe zgromadzenie Izraela o zmierzchu. (Ex 12.3) Przez cztery dni, od 10 do 14 nisan wybrany baranek był pod dokładną obserwacją – sprawdza się czy nie jest trefny. Od niedzieli do środy, przez cztery dni Jezus codziennie pojawiał się publicznie w świątyni a uważnie się mu przyglądali i żadnej skazy nie znaleźli o czym czytamy u Mateusza: Tymczasem arcykapłani i cała Wysoka Rada szukali fałszywego świadectwa przeciw Jezusowi, aby Go zgładzić. Lecz nie znaleźli. (Mt 26.59) Pascha – przygotowanie Wjazd do Jerozolimy 1 2 3 4 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr Dzień wyboru baranka

45 Argument #5 Jezus spożył Seder dzień wcześniej
Wypowiedź Jana dotycząca wyjścia Judasza w trakcie wieczerzy: A po spożyciu kawałka chleba wszedł w niego szatan. Jezus zaś rzekł do niego: Co chcesz czynić, czyń prędzej. Nikt jednak z biesiadników nie rozumiał, dlaczego mu to powiedział. Ponieważ Judasz miał pieczę nad trzosem, niektórzy sądzili, że Jezus powiedział do niego: Zakup, czego nam potrzeba na święto, albo żeby dał coś ubogim. A on po spożyciu kawałka chleba zaraz wyszedł. A była noc. (J 13.27‑30) Gdyby wieczerza ta odbywała się w czwartek nikt z biesiadników by nie sądził, że Judasz poszedł na zakupy. W czasie Wieczerzy Paschalnej (Sederowej) obowiązywał już szabat świąteczny i nikt niczego by mu nie sprzedał. Seder, Wieczerza Pasch. Ostatnia wieczerza 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr Proces Jezusa Pascha - Przygotowanie

46 Argument #6 Ukrzyżowanie w dzień przed szabatem ale czy w piątek? (1/2)
Dzień Przygotowania Paschy (14 nisan) jest jednocześnie dniem przygotowanie do szabatu i tak to znajdujemy zapisane u Marka: Pod wieczór już, ponieważ było Przygotowanie, czyli dzień przed szabatem, przyszedł Józef z Arymatei, poważny członek Rady, który również wyczekiwał królestwa Bożego. Śmiało udał się do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. (Mk ) Obserwacja: nie chodzi jednak zwykły szabat sobotni, ale szabat pierwszego dnia święta Przaśników. Czytamy o tym w rozdziale Księgi Kapłańskiej opisującej szczegółowo wszystkie Święta Pańskie: A piętnastego dnia tego miesiąca jest Święto Przaśników dla Pana - przez siedem dni będziecie jedli tylko przaśne chleby. Pierwszego dnia będzie dla was zwołanie święte: nie będziecie wykonywać żadnej pracy. (Kpł ) 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr Szabat Przaśników Szabat sobotni

47 Argument #6 Ukrzyżowanie w dzień przed szabatem ale czy w piątek? (2/2)
Słowo szabat nie oznacza tylko, jak się powszechnie uważa, siódmego dnia tygodnia - soboty, ale znaczy też tyle co "bezruch" czy "niedziałanie". O szabatach nie przypadających w sobotę możemy przeczytać na przykład przy okazji opisu święta Jom Kippur. Czytamy: Dziesiątego dnia siódmego miesiąca jest Dzień Przebłagania (...) Będzie to dla was uroczysty szabat. Będziecie pościli. Dziewiątego dnia miesiąca, wieczorem, to jest od wieczora do wieczora, będziecie obchodzić wasz szabat. (Kpł ) Szabat po ukrzyżowaniu Jezusa dwudniowy, był wielkim świętem jak to czytamy u Jana: Ponieważ był to dzień Przygotowania, aby zatem ciała nie pozostawały na krzyżu w szabat - ów bowiem dzień szabatu był wielkim świętem - Żydzi prosili Piłata, aby ukrzyżowanym połamano golenie i usunięto ich ciała. (J 19.31) 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr Szabat Przaśników Szabat sobotni

48 Argument #7 Pascha przypada przed szabatem
O tym, że Przygotowanie jest dniem przed szabatem czytamy też u Marka: Pod wieczór już, ponieważ było Przygotowanie, czyli dzień przed szabatem, przyszedł Józef z Arymatei, poważny członek Rady, który również wyczekiwał królestwa Bożego. Śmiało udał się do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. (Mk 15.42n) W tym miejscu Marek zaznaczył, że Przygotowanie jest dniem przed szabatem. Nie może mu jednak chodzić o sobotę a o szabat świąteczny, ponieważ jak wiadomo Przygotowanie jest świętem, które ma stałą datę 14 nisan i dlatego nie zawsze przypada w piątek. 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Pascha – Przygotowanie Szabat Przaśników

49 Argument #8 Zapowiedź Jezusa: znak Jonasza
Jezus zapowiedział, że po swojej śmierci przez trzy dni i trzy noce jego ciało spoczywać będzie w grobie. Czytamy u Mateusza: Lecz On im odpowiedział: Plemię przewrotne i wiarołomne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, prócz znaku proroka Jonasza. Albowiem jak Jonasz był trzy dni i trzy noce we wnętrznościach wielkiej ryby, tak Syn Człowieczy będzie trzy dni i trzy noce w łonie ziemi. (Mt 12.39‑40) Jeżeli ukrzyżowanie mało by być dokonane w piątek to brakować będzie jednej nocy. Jeżeli jednak ukrzyżowanie przypadnie na czwartek to wątpliwe tłumaczenie że liczy się tu każdy zaczęty dzień nie będzie konieczne. Ukrzyżowanie Zmartwychwstanie 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr 3 2 1 3 2 1

50 Argument #9 Wypowiedzi uczniów idących do Emaus
Uczniowie idący w niedzielę (patrz Łk 24.1;13) do Emaus powiedzieli Jezusowi, który im się objawił, że jego śmierć miała miejsce ... i tu jest problem ... Zapytał ich: Cóż takiego? Odpowiedzieli Mu: To, co się stało z Jezusem (...) którego arcykapłani i nasi przywódcy wydali na śmierć i ukrzyżowali (...) Tak, a po tym wszystkim dziś już trzeci dzień, jak się to stało. (Łk ) W greckim oryginale mamy tu: "trzeci ten dzień upływa od kiedy stało się to„, można więc określić to tak: jest niedziela; w sobotę było "wczoraj„; w piątek to "przedwczoraj" albo "dwa dni temu„; w czwartek to "trzy dni temu„. -1 -2 -3 -1 -2 -3 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr

51 Argument #10 – Wypowiedź Świętego Pawła
Są jednak miejsca w Biblii mówiące o tym, że Jezus trzeciego dnia zmartwychwstał (podobnie Wyznanie Wiary). Jest tak na przykład u Świętego Pawła: Przekazałem wam na początku to, co przejąłem; że Chrystus umarł - zgodnie z Pismem - za nasze grzechy, że został pogrzebany, że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem; (1Kor 15.34) Ale czy czasem nie można tego rozumieć w ten sposób: czwartek - Przygotowanie Paschy, ukrzyżowanie Jezusa pierwszy dzień - piątek, szabat Świąteczny, pierwszy dzień Przaśników drugi dzień - sobota, szabat sobotni trzeci dzień - niedziela, Święto Pierwocin, zmartwychwstanie Jezusa Można tak, ale można też tradycyjnie. 3 2 1 7 cz 8 pi 9 so 10 nd 11 pn 12 wt 13 śr 14 cz 15 pi 16 so 17 nd 18 pn 6 śr

52 Miejsca trudne (1/2) Czytamy u Łukasza:
Nadchodziła uroczystość Przaśników, tak zwana Pascha. (Łk 22.1) I z tym w zasadzie można się rozprawić prosto. Łukasz jako poganin nie za bardzo czuł na czym polegały święta obchodzone przez Żydów. Jest to co prawda sprzeczne z opinią jaką mamy o Łukaszu - doskonałym obserwatorze i historyku, ale cóż. Mógł się w tym wypadku pomylić. Nie da się jednak takiego naciąganego tłumaczenia zastosować w przypadku pozostałych ewangelistów.

53 Miejsca trudne (2/2) A u wszystkich synoptyków pojawia się jedno, bardzo podobnie brzmiące zdanie: W pierwszy dzień Przaśników, kiedy ofiarowywano Paschę, zapytali Jezusa Jego uczniowie: Gdzie chcesz, abyśmy poszli poczynić przygotowania, żebyś mógł spożyć Paschę? (Mk 14.12) Tak nadszedł dzień Przaśników, w którym należało ofiarować Paschę. Jezus posłał Piotra i Jana z poleceniem: Idźcie i przygotujcie nam Paschę, byśmy mogli ją spożyć. (Łk 22.7‑8) W pierwszy dzień Przaśników przystąpili do Jezusa uczniowie i zapytali Go: Gdzie chcesz, żebyśmy Ci przygotowali Paschę do spożycia? (Mt 26.17) Wypowiedzi te kontrastują z założeniami świąt podanymi u Mojżesza. Pierwszy dzień Przaśników przed Paschą? No cóż. Nad rozwiązanie tej zagadki będę musiał jeszcze popracować.

54 A po co to ... Ale czy to wszystko jest ważne? Czy w ogóle warto brać się za takie dociekania? Może lepiej nie spierać się o to i niech każdy zostanie przy swoim? Otóż ja osobiście uważam, że warto. Warto bo widzę dwa zastosowania dla moich twierdzeń. Po pierwsze, powyższe rozważanie przekonuje mnie, po raz kolejny o spójności i poprawność Biblii. Paweł pisał: "wiem, komu zawierzyłem" ale on w okolicach Damaszku spotkał zmartwychwstałego Pana. Ja muszę zawierzyć Pismu, a pismo co nie trzyma się kupy nie warte jest takiego zawierzenia. Dzięki tym rozważaniom pogłębiła się więc moja wiara, że inne pozorne niespójności i sprzeczności przez dokładne studiowanie Pisma Świętego też dadzą się wyjaśnić. Drugie zastosowanie jest testem, papierkiem lakmusowym informujący mnie na ile jestem otwarty na prawdę spisaną w Biblii, a na ile będę się upierać przy swoich tradycyjnych wierzeniach. Jakże często jest tak, że te tradycje wierzenia nie posiadają żadnej bądź posiadającą wątpliwą, niebiblijną argumentację. Ja chcę aby w moim życiu Pismo Święte było "ostatecznym autorytetem w dziedzinie nauki i moralności". Nie mogę więc "wczytywać" w nie czegoś, co nie zostało tam wpisane przez natchnionych Duchem Świętym autorów. Gliwice, dnia 8 kwietnia 1995 Wojtek Apel

55 Święta Pana a dzieło Jezusa
Temat #3 cz. 1

56 Święta Pana a dzieło Jezusa
Nazwa Czas Symbolika Pascha 14 nisan o zmierzchu Święto Przaśników Tydzień od 15 do 21 nisan Święto Pierwszych Plonów pierwszy dzień po szabacie w trakcie Święta Przaśników Święto Tygodni 50 dni po szabacie Przaśników Nowy Rok 1 tiszri Dzień Pojednania 10 tiszri Święto Namiotów Tydzień od 15 do 21 tiszri

57 Pasha Księga Wyjścia 12:1-6
Pan powiedział do Mojżesza i Aarona (...): Powiedzcie całemu zgromadzeniu Izraela tak: Dziesiątego dnia tego miesiąca niech się każdy postara o baranka dla rodziny, o baranka dla domu. Jeśliby zaś rodzina była za mała do spożycia baranka, to niech się postara o niego razem ze swym sąsiadem, który mieszka najbliżej jego domu, aby była odpowiednia liczba osób. Liczyć je zaś będziecie dla spożycia baranka według tego, co każdy może spożyć. Baranek będzie bez skazy, samiec, jednoroczny; wziąć możecie jagnię albo koźlę. Będziecie go strzec aż do czternastego dnia tego miesiąca, a wtedy zabije go całe zgromadzenie Izraela o zmierzchu. Izajasz o Mesjaszu (Iz 53:7) Dręczono Go, lecz sam się dał gnębić, nawet nie otworzył ust swoich. Jak baranek na rzeź prowadzony, jak owca niema wobec strzygących ją, tak On nie otworzył ust swoich. Patrz: rozmowa Filipa z dworzaninem królowej etiopskiej (Dz 8) Jan Chrzciciel o Mesjaszu (J 1:29) [ Jan ] Nazajutrz zobaczył Jezusa, nadchodzącego ku niemu, i rzekł: Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata.

58 Pasha List do Rzymian 5:8-9
Bóg zaś okazuje nam swoją miłość [właśnie] przez to, że Chrystus umarł za nas, gdyśmy byli jeszcze grzesznikami. Tym bardziej więc będziemy przez Niego zachowani od karzącego gniewu, gdy teraz przez krew Jego zostaliśmy usprawiedliwieni. List do Kolosan 1:19-20 Zechciał bowiem Bóg, aby (...) przez Niego znów pojednać wszystko z sobą: przez Niego - i to, co na ziemi, i to, co w niebiosach, wprowadziwszy pokój przez krew Jego krzyża. Apokalipsa 1:5 [ Łaska wam i pokój ] od Jezusa Chrystusa, Świadka Wiernego, Pierworodnego umarłych i Władcy królów ziemi. Temu, który nas miłuje i który przez swą krew uwolnił nas od naszych grzechów, 1 List Jana 1:7 Jeżeli zaś chodzimy w światłości, tak jak On sam trwa w światłości, wtedy mamy jedni z drugimi współuczestnictwo, a krew Jezusa, Syna Jego, oczyszcza nas z wszelkiego grzechu.

59 Pascha Hipoteza: Jezus dopełni święto Paschy dając się zabić za grzech ludzi jako Baranek Boży. Zbieżności: Data – zabity w dzień Pesach – Przygotowania. Podobne znaczenie krwi – znak dla anioła wykonującego sąd boży. Zachowanie Jezusa w dni poprzedzające przypomina ceremonie wyboru baranka.

60 Święto Przaśników Hipoteza: święto to obrazuje nowe życie, które Jezus możliwe jest dzięki ofierze paschalnej Jezusa. Dzięki krwi Jezusa Bóg nie widzi już naszego grzechu. Egipt – symbol grzechu i świata Wyzwolenie z Egiptu Wyzwolenie ze świata Wyzwolenie z grzechu Przaśny chleb – symbol życia bez grzechu

61 Święto Pierwszych Plonów Święto Pierwocin
Księga kapłańska Przemów do synów izraelskich i powiedz im tak: Gdy wejdziecie do ziemi, którą ja wam dam, i będziecie zbierać żniwo, to snop z pierwocin waszego żniwa przyniesiecie do kapłana, a on dokona obrzędu potrząsania tym snopem przed Panem 1 List do Koryntian 15:20-23 Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli. Ponieważ bowiem przez człowieka [przyszła] śmierć, przez człowieka też [dokona się] zmartwychwstanie. I jak w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy będą ożywieni, lecz każdy według własnej kolejności. Chrystus jako pierwszy, potem ci, co należą do Chrystusa, w czasie Jego przyjścia.

62 Święto Pierwszych Plonów Święto Pierwocin
I Corinthians 15:20-23 But now is Christ risen from the dead, and become the firstfruits of them that slept. For since by man came death, by man came also the resurrection of the dead. For as in Adam all die, even so in Christ shall all be made alive. But every man in his own order: Christ the firstfruits; afterward they that are Christ's at his coming. 1 List do Koryntian 15:20 BT: Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli. BW, BG: A jednak Chrystus został wzbudzony z martwych i jest pierwiastkiem tych, którzy zasnęli.

63 Święto Pierwszych Plonów Święto Pierwocin
Hipoteza: Święto Pierwszych Plonów zostało dopełnione przez Jezusa poprzez jego zmartwychwstanie dokonane w tym właśnie dniu. Argument: Po upływie szabatu, o świcie pierwszego dnia tygodnia przyszła Maria Magdalena i druga Maria obejrzeć grób. (...) Anioł zaś przemówił do niewiast: Wy się nie bójcie! Gdyż wiem, że szukacie Jezusa Ukrzyżowanego. (Ew.Mateusza 28.1‑5)

64 Święto Tygodni Święto Plonów
Dzieje Apostolskie 2:1-4 Kiedy nadszedł wreszcie dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić.

65 Święto Tygodni Święto Plonów
Dzieje Apostolskie 2:5, 14, 37, 41 Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem. (...) Wtedy stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił do nich donośnym głosem: Mężowie Judejczycy i wszyscy mieszkańcy Jerozolimy, przyjmijcie do wiadomości i posłuchajcie uważnie mych słów. (...) Gdy to usłyszeli, przejęli się do głębi serca: Cóż mamy czynić, bracia? - zapytali Piotra i pozostałych Apostołów. Nawróćcie się - powiedział do nich Piotr - i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych, a weźmiecie w darze Ducha Świętego.(...) Ci więc, którzy przyjęli jego naukę, zostali ochrzczeni. I przyłączyło się owego dnia około trzech tysięcy dusz.

66 Święto Tygodni Święto Plonów
Hipoteza: Święto Tygodni zostało dopełnione poprzez Jezusa poprzez Zesłanie Ducha Świętego i ... ... Dokonanie dzieła zbawienia na 3000 osób. Oba te wydarzenia były początkiem Kościoła. Argument: Jan 15:8 „Ojciec mój przez to dozna chwały, że owoc obfity przyniesiecie i staniecie się moimi uczniami.”

67 Święta Pana a dzieło Jezusa
Święto Symbolika świąt Dzieło Jezusa Pascha Wspomnienie nocy wyjścia z Egiptu: zabicia baranka, którego krew chroni przez Bożym Sądem nad Egiptem. Śmierć na krzyżu za grzechy świata. Święto Przaśników Wspomnienie wyzwolenie z Egiptu, ze świata, z grzechu Odkupienie i nowe życie dla tych, którzy go przyjęli. Święto Pierwszych Plonów Przyniesienie przez Boga pierwszych kłosów Jezus pierwszym zmartwychwstałym. Święto Tygodni Święto plonów. Przyniesienie przed Boga plonów. Zesłanie Ducha Świętego. Zbawienie 3000 osób. Nowy Rok Pamiątka stworzenia świata. Trąbienie. Zagadka 1 Dzień Pojednania Dzień pojednania, przebłagania, oczyszczenia. Zagadka 2 Święto Namiotów Radość z przebywania w Bożej Obecności. Zagadka 3

68 Konkurs Godło uczestnika: (np. żółty słonik) Święto
Dzieło Jezusa wypełniające to święto Nowy Rok Odpowiedź 1 Dzień Pojednania Odpowiedź 2 Święto Namiotów Odpowiedź 3 Odpowiedzi do 9 marca można: Wysłać na Wysłać faksem na Dostarczyć Jarkowi

69 Obraz zaślubin Temat #4

70 Dlaczego to jest ważne Paweł tego używa do wykładu swojej teologii
Czy Paweł miał prawo tak robić? Tak, bo Jezus takich obrazów używał. Za kogo uważał się Jezus skoro powiedział: „Czy goście weselni mogą pościć, dopóki pan młody jest z nimi? Nie mogą pościć, jak długo pana młodego majką u siebie.” Mk 2:19 Ale czy do końca wszystko to rozumiemy?

71 Ważne elementy (1/3) Zaślubiny to coś dużo silniejsze, niż narzeczeństwo w naszej kulturze. De facto jest zawarciem nierozerwalnego małżeństwa. Zaślubieni nie mieszkają razem, do czasu, gdy ojciec Pana młodego nie zdecyduje o tym, że jego syn się do pełnego życia w małżeństwie nadaje. Symbolicznym testem tego było rozbudowanie domu dla nowej rodziny. Ceremonia zaślubin miała ważne elementy: Podpisanie kontraktu przez rodziców. Zgodę panny młodej na małżeństwo wyrażoną poprzez wypicie wina z kielicha podanego przez pana młodego.

72 Ważne elementy (2/3) Wesele wyprawiane było w domu pana młodego, w chwili gdy mógł on już przyprowadzić do niego swoją oblubienice. Pan młody przyprowadzał do siebie żonę w orszaku, do którego dołączało się wiele panien pragnących załapać się na wesele. Wesele trwało 7 dni. Zawieranie małżeństw w takiej formie jest to praktykowane przez ortodoksów do dziś.

73 Ważne elementy (3/3) Wesele Zaślubiny uzgodnienia rodziców kontrakt
osobiste decyzja kielich wyjście po pannę młodą orszak weseli (dni 7) wspólne zamieszkanie dojrzałość budowa domu decyzja ojca oczekiwanie koleżanki

74 Ketubah - kontrakt

75 Problem Józefa Łukasz 1:26-35
Posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą. Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. (...) Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. Mateusz 1:18-25 Z narodzeniem Jezusa Chrystusa było tak. Po zaślubinach Matki Jego, Maryi, z Józefem, wpierw nim zamieszkali razem, znalazła się brzemienną za sprawą Ducha Świętego. Mąż Jej, Józef, który był człowiekiem sprawiedliwym i nie chciał narazić Jej na zniesławienie, zamierzał oddalić Ją potajemnie. Gdy powziął tę myśl, oto anioł Pański ukazał mu się we śnie i rzekł: Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki; albowiem z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło. Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów. A stało się to wszystko, aby się wypełniło słowo Pańskie powiedziane przez Proroka: Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to znaczy: Bóg z nami. Zbudziwszy się ze snu, Józef uczynił tak, jak mu polecił anioł Pański: wziął swoją Małżonkę do siebie, lecz nie zbliżał się do Niej, aż porodziła Syna, któremu nadał imię Jezus.

76 Józef wziął swoją małżonkę do siebie
Problem Józefa Narodzenie Jezusa Józef wziął swoją małżonkę do siebie Anioł u Józefa Poczęcie Jezusa Zaślubiny

77 Problem Józefa Oczami społeczności Oczami Józefa
Józef wziął Maryje do siebie, a więc jakby przyznał się do „wpadki”. To jest „wpadka” ale nie jest to cudzołóstwo. Jezus narodził się w normalnej rodzinie – nie jest dzieckiem z nieprawego łoża, co miało by miejsce gdyby Józef zadziałał po ludzku, do czego miał prawo. Oczami Józefa On wiedział, że to nie wpadka ale ... ... zawierzył Bogu.

78 Czas na kielich goryczy
Zaślubiny albo i nie uzgodnienia rodziców kontrakt osobiste poznanie się decyzja oblubienicy

79 Kielich goryczy Mateusz 26:39-42
I odszedłszy nieco dalej, upadł na twarz i modlił się tymi słowami: Ojcze mój, jeśli to możliwe, niech Mnie ominie ten kielich! Wszakże nie jak Ja chcę, ale jak Ty. Potem przyszedł do uczniów i zastał ich śpiących. Rzekł więc do Piotra: Tak, jednej godziny nie mogliście czuwać ze Mną? Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie; duch wprawdzie ochoczy, ale ciało słabe. Powtórnie odszedł i tak się modlił: Ojcze mój, jeśli nie może ominąć Mnie ten kielich, i muszę go wypić, niech się stanie wola Twoja! Mateusz 23:36 Jeruzalem, Jeruzalem! Ty zabijasz proroków i kamienujesz tych, którzy do ciebie są posłani. Ile razy chciałem zgromadzić twoje dzieci, jak ptak swe pisklęta zbiera pod skrzydła, a nie chcieliście.

80 Decyzja Ojca Wesele Zaślubiny dojrzałość budowa domu decyzja ojca

81 Decyzja Ojca Jan 14:2-3 W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce. A gdy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem. Mateusz 24:32-36 A od figowego drzewa uczcie się przez podobieństwo! Gdy jego gałązka staje się soczysta i liście wypuszcza, poznajecie, że zbliża się lato. Tak samo i wy, kiedy ujrzycie to wszystko, wiedzcie, że blisko jest, we drzwiach. Zaprawdę, powiadam wam: Nie przeminie to pokolenie, aż się to wszystko stanie. Niebo i ziemia przeminą, ale moje słowa nie przeminą. Lecz o dniu owym i godzinie nikt nie wie, nawet aniołowie niebiescy, tylko sam Ojciec. Marek 13:28-32 A od drzewa figowego (...) Lecz o dniu owym lub godzinie nikt nie wie, ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec.

82 Dziesięć panien Mateusz 25:1-13
Wtedy podobne będzie królestwo niebieskie do dziesięciu panien, które wzięły swoje lampy i wyszły na spotkanie pana młodego. Pięć z nich było nierozsądnych, a pięć roztropnych. Nierozsądne wzięły lampy, ale nie wzięły z sobą oliwy. Roztropne zaś razem z lampami zabrały również oliwę w naczyniach. Gdy się pan młody opóźniał, zmorzone snem wszystkie zasnęły. Lecz o północy rozległo się wołanie: Pan młody idzie, wyjdźcie mu na spotkanie! Wtedy powstały wszystkie owe panny i opatrzyły swe lampy. A nierozsądne rzekły do roztropnych: Użyczcie nam swej oliwy, bo nasze lampy gasną. Odpowiedziały roztropne: Mogłoby i nam, i wam nie wystarczyć. Idźcie raczej do sprzedających i kupcie sobie! Gdy one szły kupić, nadszedł pan młody. Te, które były gotowe, weszły z nim na ucztę weselną, i drzwi zamknięto. W końcu nadchodzą i pozostałe panny, prosząc: Panie, panie, otwórz nam! Lecz on odpowiedział: Zaprawdę, powiadam wam, nie znam was. Czuwajcie więc, bo nie znacie dnia ani godziny.

83 Oblubieniec nadchodzi
Dziesięć panien Wesele Oblubieniec nadchodzi Oczekiwanie, czuwanie Problem ... Poszukiwania oliwy

84 Eschatologia Przyjście Jezusa po swój Kościół:
przychodzi, zabiera oblubienice i odchodzi na wesele Wesele w niebie: 1000 królestwo - 7 dni wesela? Ciekawy temat do badania.

85 Święta Pana a dzieło Jezusa
Temat #3 cz. 2

86 Dokonane dzieła Jezusa
Udział w stworzeniu Śmierć za grzech ludzi Zmartwychwstanie Zesłanie Ducha Świętego

87 Przyszłe dzieła Jezusa
Przyjście po Kościół Powtórne przyjście na ziemie Zaangażowanie w walce z ludami zgromadzonymi na wojnie przeciw Jerozolimie. Obecność w świątyni. Problem pojednania z Żydami. Królowanie w Tysiącletnim Królestwie

88 Przyszłe dzieła Jezusa (schemat na podstawie Panoramy Biblii)
Czas dla Kościoła

89 Trąbienie w nowym testamencie
Ewangelia Mateusza 24:30-31 Wówczas ukaże się na niebie znak Syna Człowieczego, i wtedy będą narzekać wszystkie narody ziemi; i ujrzą Syna Człowieczego, przychodzącego na obłokach niebieskich z wielką mocą i chwałą. Pośle On swoich aniołów z trąbą o głosie potężnym, i zgromadzą Jego wybranych z czterech stron świata, od jednego krańca nieba aż do drugiego. 1 List Koryntian 15:51-52 Oto ogłaszam wam tajemnicę: nie wszyscy pomrzemy, lecz wszyscy będziemy odmienieni. W jednym momencie, w mgnieniu oka, na dźwięk ostatniej trąby - zabrzmi bowiem trąba - umarli powstaną nienaruszeni, a my będziemy odmienieni. 1 List Tesaloniczan 4:16-18 Sam bowiem Pan zstąpi z nieba na hasło i na głos archanioła, i na dźwięk trąby Bożej, a zmarli w Chrystusie powstaną pierwsi. Potem my, żywi i pozostawieni, wraz z nimi będziemy porwani w powietrze, na obłoki naprzeciw Pana, i w ten sposób zawsze będziemy z Panem. Przeto wzajemnie się pocieszajcie tymi słowami!

90 Nowy Rok – Święto trąb Hipoteza: Święto Trąb obrazuje przyszłe pochwycenie Kościoła-Oblubienicy na odbywające się w niebie wesele baranka. Argumenty: Wypowiedź Jezusa jak i komentarz Św. Pawła świadczą, że to przyszłe wydarzenie odbędzie się na dźwięk trąby. Ich symbolem może być doroczne trąbienie w szofar. Święto to jest pamiątka stworzenia świata. Może właśnie to zakończy okres obecności Kościoła na ziemi. 6000 lat tego świata lat z przyszłego Tysiącletniego Królestwa daje 7000 lat a 7 to taka ładna liczba. Uwaga: Jeżeli święto wypada w szabat, to się nie trąbi!

91 Dzień pojednania Księga kapłańska 23.27-32
Dziesiątego dnia jednak tego samego siódmego miesiąca będzie dzień pojednania. (...) Ukorzycie się i złożycie Panu ofiary ogniowe (...) gdyż jest to dzień pojednania, aby pojednać się z Panem, Bogiem waszym. List do Rzymian 11:25-26 Nie chcę jednak, bracia, pozostawiać was w nieświadomości co do tej tajemnicy, (...) że zatwardziałość dotknęła tylko część Izraela aż do czasu, gdy wejdzie [do Kościoła] pełnia pogan. I tak cały Izrael będzie zbawiony, jak to jest napisane: Przyjdzie z Syjonu wybawiciel, odwróci nieprawości od Jakuba.

92 Powtórne przyjście dla Pogan: Przyjście w obronie Jerozolimy
Księga Zachariasza 14:1-8 Oto nadchodzi dzień Pana, gdy będę dzielił w twoim gronie łupy odebrane tobie. I zbiorę wszystkie narody do walki z Jeruzalemem. Miasto będzie zajęte, domy splądrowane, kobiety zhańbione. Połowa miasta pójdzie w niewolę, lecz resztka ludności nie będzie usunięta z miasta. Potem wyruszy Pan i będzie walczył z tymi narodami, jak zwykł walczyć w dniu bitwy. Jego nogi staną w owym dniu na Górze Oliwnej, która leży naprzeciwko Jeruzalemu od wschodu, tak że Góra Oliwna rozpadnie się w środku na wschód i na zachód, tworząc wielką dolinę. (...) Wtedy będziecie uciekać do tej doliny między moimi górami, gdyż ta dolina będzie sięgała aż do Azel; a będziecie uciekać tak, jak uciekaliście przed trzęsieniem w czasach Uzjasza, króla judzkiego. Potem przyjdzie Pan, mój Bóg, a z nim wszyscy święci. W owym dniu stanie się tak: Nie będzie ani upału, ani zimna, ani mrozu. I będzie tylko jeden ciągły dzień, zna go Pan, nie dzień i nie noc, a pod wieczór będzie światło. I stanie się w owym dniu, że popłyną żywe wody z Jeruzalemu, połowa do morza na wschodzie, a połowa do morza na zachodzie, i tak będzie w lecie i w zimie.

93 Powtórne przyjście Zachariasz 12:2-10 Oto uczynię Jeruzalem upajającą czarą dla wszystkich postronnych narodów. Na Judę również ześlę doświadczenie w czasie oblężenia Jeruzalem. W owym dniu uczynię Jeruzalem ciężkim głazem dla wszystkich ludów. Każdy, kto go spróbuje podnieść, dotkliwie się pokaleczy. Wszystkie narody się zgromadzą przeciw niemu. W owym dniu - wyrocznia Pana - porażę każdego konia trwogą, a jeźdźca obłędem. Lecz na naród judzki spojrzę łaskawie, wszystkie zaś <konie> pogan porażę ślepotą. Wówczas przywódcy judzcy pomyślą sobie: Potężną pomoc otrzymują mieszkańcy Jeruzalem od swego Boga, Pana Zastępów. W owym dniu sprawię, że przywódcy judzcy będą jak kocioł na ogniu i jak żagiew płonąca wśród snopów; i wyniszczą wszystkie sąsiednie ludy na prawo i lewo. Jednak Jeruzalem pozostanie nadal na swoim miejscu. Najpierw wesprze Pan rody judzkie, aby sława domu Dawida i sława mieszkańców Jeruzalem nie przewyższała Judy. W owym dniu Pan będzie obroną mieszkańców Jeruzalem, a każdy z nich, kto jest słaby, będzie jak Dawid, a dom Dawida jak bóstwo, jak anioł Pański na ich czele. W owym dniu sprawię, że wszystkie ludy, które targnęły się na Jeruzalem, będą zniszczone. Na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalem wyleję Ducha pobożności. Będą patrzeć na tego, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym.

94 Powtórne przyjście dla Żydów: Przyjście do świątyni.
Malachiasz 3:1-5 Oto Ja posyłam mojego anioła, aby mi przygotował drogę przede mną. Potem nagle przyjdzie do swej świątyni Pan, którego oczekujecie, to jest anioł przymierza, którego pragniecie. Zaiste, on przyjdzie mówi Pan Zastępów. Lecz kto będzie mógł znieść dzień jego przyjścia i kto się ostoi, gdy się ukaże? Gdyż jest on jak ogień odlewacza, jak ług foluszników. Usiądzie, aby wytapiać i czyścić srebro. Będzie czyścił synów Lewiego i będzie ich płukał jak złoto i srebro. Potem będą mogli składać Panu ofiary w sprawiedliwości. I miła będzie Panu ofiara Judy i Jeruzalemu jak za dni dawnych, jak w latach minionych. Wtedy przyjdę do was na sąd i rychło wystąpię jako oskarżyciel czarowników, cudzołożników i krzywoprzysięzców, tych, którzy uciskają najemnika, wdowę i sierotę, gnębią obcego przybysza, a mnie się nie boją - mówi Pan Zastępów.

95 Dzień Pojednania Hipoteza: Święto Pojednania symbolizuje przyszłe pojednanie Żydów z Bogiem dokonane w dniu ponownego przyjścia Jezusa na ziemie, przyjścia w pełni mocy i chwały. Problem: Od czasu gdy powstał Kościół nie jest składana ofiara za grzech, gdyż nie ma świątyni. Problemu tego nie rozwiązał współczesny Judaizm .... ... ale problem grzechu istnieje i wielu Żydów jest jego świadomym. Problemu grzechu Żydów nie rozwiązał Kościół ale ... ... są w Biblii proroctwa i nauczania, że problem będzie rozwiązany. Argumenty: Wiemy, że Jezus przyjdzie do Jerozolimy i wybawi ją, ale wejdzie też do świątyni, w której będzie składana ofiara (Mal 3.1nn) Wtedy Żydzi właśnie ujrzą tego, którego przebodli (Zach 12.10) Może wtedy „cały Izrael będzie zbawiony” (Rz 11.26)... ... wszak obietnice Boga są niezmienne.

96 Czasy po powtórnym przyjściu
Księga Zachariasza 14:7-16 Będzie to jeden jedyny dzień - Pan tylko wie o nim - nie będzie to dzień ani noc, wieczorną porą będzie jasno. W owym dniu wypłyną z Jerozolimy strumienie wód, połowa z nich [popłynie] do morza wschodniego, a połowa do morza zachodniego. I w lecie, i w zimie tak będzie. A Pan będzie królem nad całą ziemią. Wówczas Pan będzie jeden i jedno będzie Jego imię. Cały kraj zmieni się w równinę, od Geba aż po Rimmon na południe od Jerozolimy. Ona jednak będzie wzniesiona i zamieszkana na swoim miejscu: od Bramy Beniamina aż do miejsca dawnej bramy, do Bramy Narożnej, od wieży Chananela aż do tłoczni królewskich. Będą w niej mieszkali, a klątwa już jej nie dosięgnie. Jerozolima żyć będzie bezpiecznie. (...) Wszyscy ci, którzy ocaleją spośród wszystkich ludów, biorących udział w wyprawie na Jerozolimę, rokrocznie pielgrzymować będą, by oddać pokłon Królowi - Panu Zastępów - i obchodzić Święto Namiotów.

97 Święto Namiotów Hipoteza: Święto namiotów jest obrazem przyszłego przebywania na ziemi w obecności bożej w trakcie Tysiącletniego Królestwa. Argumenty: Jest obchodzone na pamiątkę chodzenia w bożej obecności po pustyni, chodzenia poprzedzającego wejście do Ziemi Obiecanej. Podobnie u proroków, przed końcem czasów i wejściem do nowej, niebiańskiej Jerozolimy mowa jest o przebywaniu w odnowionej ale Jerozolimie, która jest tu, na ziemi. Tysiącletnie królestwo dotyczy Żydów jak i Pogan podobnie jak to święto, w które już teraz poganie pielgrzymują do Jerozolimy.

98 Święta Pana a dzieła Jezusa (schemat na podstawie Panoramy Biblii)
4 5 7 2 6 1 3 Czas dla Żydów Czas dla Kościoła

99 Symbolika Świąt Pana a dzieło Jezusa
Święto Symbolika świąt Dzieło Jezusa Pascha Wspomnienie nocy wyjścia z Egiptu: zabicia baranka, którego krew chroni przez Bożym Sądem nad Egiptem. Śmierć na krzyżu za grzechy świata. Święto Przaśników Wspomnienie wyzwolenie z Egiptu, ze świata, z grzechu Odkupienie i nowe życie dla tych, którzy go przyjęli. Święto Pierwszych Plonów Przyniesienie przez Boga pierwszych kłosów Jezus pierwszym zmartwychwstałym. Święto Tygodni Święto plonów. Przyniesienie przed Boga plonów. Zesłanie Ducha Świętego. Zbawienie 3000 osób. Nowy Rok Pamiątka stworzenia świata. Trąbienie. Pochwycenie Kościoła Dzień Pojednania Dzień pojednania, przebłagania, oczyszczenia. Powtórne przyjście, udział w obronie Jerozolimy, wejście do świątyni. Święto Namiotów Radość z przebywania w Bożej Obecności. Królowanie w Tysiącletnim Królestwie

100 Jezus w kulturze Starego Testamentu
Koniec Wojtek Jastrzębie, luty i marzec 2003 r.

101 Notatki

102 Jezus w kulturze Starego Testamentu
Slajdy do streszczenia i na folie Wojtek Jastrzębie, luty i marzec 2003 r.

103 Plan Wstęp: „A po co to?” Temat #1: Kalendarz żydowski i czasy Świąt Pana. Temat #2: Problem „Wielkiego Piątku”. Temat #3: Święta Pana a dzieło Jezusa – cz. 1. Temat #4: Obraz zaślubin. Temat #3: Święta Pana a dzieło Jezusa – cz. 2.

104 Kalendarze (streszczenie)
Okresowość czasu: rok, miesiąc, tydzień, dzień Kalendarz gregoriański Słońce wyznacza rok Przestępność lat – problem kalendarza juliańskiego Kalendarz żydowski Księżyc wyznacza miesiące Ciekawostki 13 miesiąc Pory roku w Izraelu i w Polsce Wielkanoc (Pascha) w kalendarzu żydowskim Wielkanoc w kalendarzu gregoriańskim Wielkanoc w kulturach okołobiblijnych

105 Święta Pana w kalendarzu (streszczenie)
Nazwa Czas Pascha 14 nisan o zmierzchu Święto Przaśników Tydzień od 15 do 21 nisan Święto Pierwszych Plonów pierwszy dzień po szabacie w trakcie Święta Przaśników Święto Tygodni 50 dni po szabacie Przaśników Nowy Rok 1 tiszri Dzień Pojednania 10 tiszri Święto Namiotów Tydzień od 15 do 21 tiszri Dokładny opis w Księdze Kapłańskiej, rozdział 23

106 Obraz zaślubin (streszczenie)
Dlaczego jest to ważne W ewangeliach W teologii Świętego Pawła Ważne elementy Zaślubiny: kontrakt, decyzja, kielich Czas do wesela: dojrzałość, budowa domu, decyzja ojca Wesele: wyjście po panne młodą, orszak, zabawa Przykłady z Nowego Testamentu Problem Józefa Kielich goryczy Decyzja ojca Dziesięć panien Eschatologia

107 Problem „Wielkiego Piątku” (streszczenie 1/4)
Dzieło Jezusa a Święta Pana Pascha - Jezus Barankiem Paschalnym. Pierwsze plony - Jezus pierwszym zmartwychwstałym. Dwie teorie Tradycja: Ukrzyżowanie miało miejsce w piątek. Zmartwychwstanie w niedziele przed świtem. Moja Teza: Ukrzyżowanie miało miejsce w czwartek, 14 nisan, w paschę Zmartwychwstanie w niedzielę święta przaśników (święto pierwszych plonów).

108 Problem „Wielkiego Piątku” (streszczenie 2/4)
Argumenty: 6 dzień przed Paschą nie był sobotą (J12.1). Uczta w Betani wypadła w sobotę (J12.1n). Świadectwo Niedzieli Palmowej (J12.1,2,12‑13). Wybór i obserwacja baranka (Ex 12.3, Mt 26.59). Jezus spożył Seder dzień wcześniej (J 13.27‑30). Ukrzyżowanie w dzień przed szabatem ale czy w piątek? (Mk ; Kpł ; Kpł ; J 19.31)

109 Problem „Wielkiego Piątku” (streszczenie 3/4)
Argumenty: Pascha przypada przed szabatem. (Mk 15.42n) Zapowiedź Jezusa: znak Jonasza. (Mt 12.39‑40; Jon 2.1) Wypowiedzi uczniów idących do Emaus. (Łk 24.1,13,19-21) Wypowiedź Świętego Pawła. (1Kor 15.34) Miejsce trudne w Łk (uroczystość Przaśników, tak zwana Pascha) Miejsce trudne u synoptyków. (Łk 22.6; Mk 14.12; Mt 26.17)

110 Problem „Wielkiego Piątku” (streszczenie 4/4)
Czy to jest ważne: „Wiem komu zawierzyłem” a „wiara jest ze słuchania, a słuchanie przez Słowo Chrystusowe”. Test na otwartość, na gotowość rewizji swoich poglądów na poglądy biblijne.

111 Symbolika Świąt Pana a dzieło Jezusa (streszczenie)
Święto Symbolika świąt Dzieło Jezusa Pascha Wspomnienie nocy wyjścia z Egiptu: zabicia baranka, którego krew chroni przez Bożym Sądem nad Egiptem. Śmierć na krzyżu za grzechy świata. Święto Przaśników Wspomnienie wyzwolenie z Egiptu, ze świata, z grzechu Odkupienie i nowe życie dla tych, którzy go przyjęli. Święto Pierwszych Plonów Przyniesienie przez Boga pierwszych kłosów Jezus pierwszym zmartwychwstałym. Święto Tygodni Święto plonów. Przyniesienie przed Boga plonów. Zesłanie Ducha Świętego. Zbawienie 3000 osób. Nowy Rok Pamiątka stworzenia świata. Trąbienie. Pochwycenie Kościoła Dzień Pojednania Dzień pojednania, przebłagania, oczyszczenia. Powtórne przyjście, udział w obronie Jerozolimy, wejście do świątyni. Święto Namiotów Radość z przebywania w Bożej Obecności. Królowanie w Tysiącletnim Królestwie

112 Święta Pana a dzieła Jezusa (schemat na podstawie Panoramy Biblii) (streszczenie)
4 5 7 2 6 1 3 Czas dla Żydów Czas dla Kościoła