Pobierz prezentację
Pobieranie prezentacji. Proszę czekać
1
Absorpcja i Ekstrakcja
Inżynieria Chemiczna i Procesowa Absorpcja i Ekstrakcja Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
2
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Większość przemysłowych procesów wymiany masy polega na przenikaniu składnika lub kilku składników z głębi jednej fazy do drugiej przez powierzchnię międzyfazową. Należą do tej grupy bardzo ważne praktycznie procesy rozdzielania substancji, np. ekstrakcja, absorpcja, destylacja, suszenie itp.. Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
3
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Przenoszenie masy podczas przenikania obejmuje trzy następujące etapy: 1) Wnikanie masy z wnętrza pierwszej fazy do powierzchni międzyfazowej 2) przenoszenie masy przez powierzchnię międzyfazową 3) wnikanie masy od powierzchni między fazowej do wnętrza drugiej fazy Stwierdzono doświadczalnie, że opór powierzchniowy przenoszenia jest pomijalny, a zatem sytuacja na granicy faz odpowiada stanowi równowagi dynamicznej. Stąd też stężenia na powierzchni rozdziału faz układu o ograniczonej rozpuszczalności możemy określić jako równowagowe. Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
4
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Rozpatrzmy typowy ustalony proces przenikania masy pomiędzy fazą gazową i ciekłą. Stosownie do teorii dwóch warstw granicznych przyjmujemy, że szybkość przenoszenia masy po obu stronach powierzchni międzyfazowej uzależniona jest wyłącznie od oporów dyfuzyjnych warstw zastępczych. Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
5
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Przy pominięciu oporu międzyfazowego stężenie na powierzchni rozdziału możemy wyznaczyć jako równowagowe: i możemy dzięki temu określić siły napędowe procesu transportu masy w każdej fazie: gdzie: pi , ci – stężenie składnika dyfundującego na powierzchni międzyfazowej. p, c – stężenia w głębi faz. Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
6
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Stężenia w głębi faz są łatwe do określenia i z reguły znane, dysponując zależnością opisującą krzywą równowagi możemy określić stężenia panujące na powierzchni międzyfazowej: krzywa równowagi prosta przechodząca przez punkt (p, c) i (pi , ci) Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
7
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Z powyższego wykresu wynika, że stosunek stężeń w oby fazach zależy od oporów wnikania wyrażanych wartościami współczynników wnikania kc i kp oraz od kształtu krzywej równowagi. Operowanie w obliczeniach wartościami stężeń na powierzchni międzyfazowej jest niewygodne , dlatego też równanie przenikania doprowadza się do postaci, w której jako siła napędowa występuje różnica stężeń w głębi obu faz. Wymaga to zdefiniowania stężeń równoważnych, a mianowicie stężenia p*, jakie było by w równowadze w stosunku do roztworu ciekłego o stężeniu c, lub odwrotnie, stężenia równowagowego c* odpowiadającego ciśnieniu cząstkowemu p w mieszaninie gazowej Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
8
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Rozkład sił napędowych procesu wygląda następująco: Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
9
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Zastosowanie stężeń równoważnych umożliwia określenie strumienia masy składnika w postaci zależności: współczynniki przenikania masy Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
10
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Rozkład stężeń w obu fazach zależy od położenia linii równowagi, w skrajnych przypadkach bardzo dobrej lub bardzo złej rozpuszczalności gazu w równaniach można stosować współczynniki wnikania gazu: Bardzo dobra rozpuszczalność gazu: ciecz gaz główny opór wnikania masy znajduje się po stronie cieczy Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
11
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Bardzo zła rozpuszczalność gazu: główny opór wnikania masy znajduje się po stronie gazu ciecz gaz Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
12
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Jeżeli pomiędzy stężeniami równowagowymi istnieje proporcjonalność, np. w układzie gaz – ciecz obowiązuje prawo Henry`ego : współczynnik przenikania masy może być łatwo określony. Zgodnie z zależnościami dla stężeń równoważnych możemy napisać: oraz dla stężeń na granicy faz: Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
13
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Czyli: eliminując z całkowitą różnicę stężeń: Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
14
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Postępując analogicznie Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
15
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Dyskusja równań dla skrajnych wartości m potwierdza wnioski wyprowadzone wcześniej: m bardzo małe (słaba rozpuszczalność gazu w cieczy) opory po stronie gazu m bardzo duże (dobra rozpuszczalność gazu w cieczy) opory po stronie cieczy Wykład nr 16 : Teoria procesów wymiany masy
16
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Absorpcja jest procesem wymiany masy pomiędzy faza gazową i fazą ciekła. Rozdzielenie mieszaniny gazowej usunięcie zanieczyszczeń Mieszanina Gazowa Dwu składnikowa Ciecz Faza ciekła jest jednoskładnikowa. Rozpuszczalnik jest tak dobrany aby rozpuszczał sie w nim tylko jeden ze składników mieszaniny gazowej. Warunek selektywności Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
17
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Pary alkoholu metylowego zawarte w powietrzu mogą być zaabsorbowane w wodzie Ponieważ alkohol dobrze rozpuszcza się w wodzie a powietrze słabo. Rozpuszczalnik ciekły musi się jeszcze charakteryzować dużą pojemnością absorpcyjną Duża pojemność absorpcyjna oznacza możliwość rozdzielenia danej mieszaniny gazowej w stosunkowo niewielkiej objętości płynu. Ekonomia i techniczne rozwiązanie procesu Duże strumienie, nakłady energetyczne, koszty surowca itp.. Potrzeba optymalizacji Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
18
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Z punktu widzenia doboru rozpuszczalnika ważną cechą jest możliwość odzyskania z mieszaniny ciekłej zaabsorbowanego gazu. Jest to ściśle związane z charakterem procesu absorpcji : ABSOPRPCJA Absorpcja fizyczna Absorpcja chemiczna Polega na rozpuszczaniu absorbowanego składnika w rozpuszczalniku. Składnik mieszaniny gazowej reaguje z fazą ciekła, tworząc nowe związki podczas odwracalnej lub nieodwracalnej przemiany chemicznej. Odzyskanie zaabsorbowanego składnika polega na jego desorpcji w odpowiednio wysokiej temperaturze Odzyskanie składnika zależy od konkretnego przypadku i własności reakcji chemicznej. Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
19
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Równowaga absorpcyjna Faza gazowa : składnik absorbowany, składnik inertny , pary rozpuszczalnika Faza ciekła: rozpuszczalnik, rozpuszczony gaz i częściowo rozpuszczony gaz inertny Zawartość par rozpuszczalnika w gazie oraz gazu inertnego w cieczy jest pomijalna. T = const Równowagę absorpcji można zatem przedstawić na płaszczyźnie dla zadanej temperatury jako zależność stężenia składnika absorbowanego w gazie (y) i w cieczy (x) Dla punktu (y*, x*) szybkość absorpcji z gazu do cieczy jest równa desorpcji z cieczy do gazu Gaz y* i ciecz xB Absorpcja Gaz y* i ciecz xC Desorpcja Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
20
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
W celu przeprowadzenia bilansu materiałowego procesu składy wyraża się w postaci X kg składnika absorbowanego na 1 kg rozpuszczalnika: Ułamek molowy składnika Masy cząsteczkowe W fazie gazowej Y kg składnika na 1 kg gazu inertnego : Ciśnienie cząstkowe składnika absorbowanego Ciśnienie całkowite Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
21
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Dysponując danymi doświadczalnymi dla danego ciśnienia ogólnego P można Przedstawić izotermę równowagi (X, Y) Nachylenie krzywej jest miarą stopnia rozpuszczalności Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
22
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Maleje rozpuszczalność Rośnie rozpuszczalność Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
23
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Bilans procesu: Wlot = Wylot Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
24
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Dla odcinka kolumny: Zależność pomiędzy składem jednej i drugiej fazy w dowolnym przekroju apartu: Linia operacyjna Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
25
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Nachylenie nie może być dowolnie małe. Istnieje wartość min Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
26
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wyznaczanie liczby półek teoretycznych Linia operacyjna Linię równowagi często można Przybliżyć równaniem: Linia równowagi Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
27
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Ekstrakcja Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
28
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Proces ekstrakcji polega na przenikaniu składnika z rotworu do drugiej fazy ciekłej, Rozpuszczalnika. W wyniku czego otrzymujemy EKSTRAKT i RAFINAT. EKSTRAKT roztwór składnika cennego w rozpuszczalniku; RAFINAT pozostałości roztworu pierwotnego Rozpuszczalnik EKSTRAKT mieszanie rozdzielanie RAFINAT Roztwór pierwotny Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
29
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
30
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
31
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
32
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
33
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
34
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
35
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
36
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
37
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
38
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
39
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
40
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
41
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
42
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
43
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
44
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
45
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
46
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
47
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
48
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
49
Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Wykład nr 18 : Procesy stopniowane. Absorpcja i Ekstrakcja
Podobne prezentacje
© 2024 SlidePlayer.pl Inc.
All rights reserved.