Umowa ubezpieczenia OC – cz. 1

Prezentacja na temat: "Umowa ubezpieczenia OC – cz. 1"— Zapis prezentacji:

1 Umowa ubezpieczenia OC – cz. 1
dr hab. Marcin Krajewski Instytut Prawa Cywilnego Katedra Prawa Cywilnego

2 Definicja umowy ubezpieczenia
Zagadnienia ogólne Definicja umowy ubezpieczenia Art. 805. § 1. Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. teoria świadczenia pieniężnego teoria ponoszenia ryzyka

3 Zagadnienia ogólne 2. Rodzaje ubezpieczeń
Art. 805 § 2. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie: 1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku; 2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej. Art. 821. Przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu.

4 Zagadnienia ogólne 3. Definicja umowy ubezpieczenia OC Art. 822. § 1. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

5 Zagadnienia ogólne 4. Cechy szczególne ubezpieczenia OC na tle innych ubezpieczeń majątkowych ubezpieczenie pasywów problem wyrównania utraconych korzyści ubezpieczenie odpowiedzialności a ubezpieczenie odszkodowania ochrona ubezpieczonego czy poszkodowanego? ubezpieczalność winy umyślnej regres nietypowy ubezpieczenia obowiązkowe

6 Ubezpieczenia obowiązkowe
Rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ubezpieczenia OC rolników ubezpieczenia budynków rolniczych ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych Problem „inflacji” ubezpieczeń obowiązkowych oraz ubezpieczeń obowiązkowych innych niż OC

7 Ubezpieczenia obowiązkowe
Źródła prawa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Art. 22. 1. Do umów ubezpieczenia obowiązkowego, w sprawach nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego. rozporządzenia Ministra Finansów w odniesieniu do ubezpieczeń obowiązkowych innych niż powszechne

8 Ubezpieczenia obowiązkowe
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny Zaspokaja roszczenia w zakresie ubezpieczeń obowiązkowych OC posiadaczy pojazdów i rolników za szkody: 1) na osobie gdy szkoda wyrządzona ruchem pojazdu, a nie ustalono tożsamości posiadacza ani kierowcy; 2) w mieniu gdy szkoda wyrządzona ruchem pojazdu, a nie ustalono tożsamości posiadacza ani kierowcy i jednocześnie towarzyszy temu poważna szkoda na osobie; w mieniu i na osobie, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu lub rolnik nie był ubezpieczony pomimo obowiązku ubezpieczenia. Poza tym w ustawowych granicach zaspokaja także niektóre roszczenia w razie upadłości zakładu ubezpieczeń.

9 Rodzaje odpowiedzialności objęte ubezpieczeniem
Art. 822. § 1. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Pojęcie odpowiedzialności – tu: synonim zobowiązania Konieczna odpowiedzialność cywilna za szkodę ubezpieczonego Problem możliwości objęcia ubezpieczeniem innej odpowiedzialności, np. notariusze jako płatnicy podatku, D&O

10 Rodzaje odpowiedzialności objęte ubezpieczeniem
Odpowiedzialność deliktowa Odpowiedzialność kontraktowa – wątpliwości w sytuacji, gdy odszkodowanie zastępuje wartość niespełnionego świadczenia Art. 9. 1. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków. 3. Inne rodzaje odpowiedzialności odszkodowawczej

11 Rodzaje odpowiedzialności objęte ubezpieczeniem
Odszkodowawczy charakter odpowiedzialności brak definicji odpowiedzialności odszkodowawczej szkoda przesłanką odpowiedzialności, a zobowiązanie kieruje się na jej naprawienie problem definicji szkody odpowiedzialność odszkodowawcza to taka, którą w ten sposób określi ustawodawca wyłączenie odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela Art. 820. Przepisów tytułu niniejszego nie stosuje się do ubezpieczeń morskich oraz do ubezpieczeń pośrednich (reasekuracji).

12 Rodzaje odpowiedzialności objęte ubezpieczeniem
Odszkodowawczy charakter odpowiedzialności Odpowiedzialność za zapłatę kary umownej Art. 483. § 1. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Art. 484. § 1. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.

13 Rodzaje odpowiedzialności objęte ubezpieczeniem
Odszkodowawczy charakter odpowiedzialności 2) Odpowiedzialność z tytułu odsetek za opóźnienie Art. 481. § 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

14 Rodzaje odpowiedzialności objęte ubezpieczeniem
Odszkodowawczy charakter odpowiedzialności 3) Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. Art. 299. § 1. k.s.h. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. § 2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

15 Rodzaje odpowiedzialności objęte ubezpieczeniem
Odszkodowawczy charakter odpowiedzialności 4) Roszczenie o zapłatę na wskazany cel społeczny Art. 448. W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia

16