Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Zapewnienie dostępu do poradnictwa zawodowo- -edukacyjnego w wybranych krajach Unii Europejskiej Jerzy Hlousek.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Zapewnienie dostępu do poradnictwa zawodowo- -edukacyjnego w wybranych krajach Unii Europejskiej Jerzy Hlousek."— Zapis prezentacji:

1 Zapewnienie dostępu do poradnictwa zawodowo- -edukacyjnego w wybranych krajach Unii Europejskiej
Jerzy Hlousek

2 Cechy współczesnego (nowoczesnego) poradnictwa edukacyjnego i zawodowego Mapping The Future, OECD Paris, 1996 Poradnictwo - udzielanie informacji jak i sam proces doradzania w szczególności realizowany przez system edukacyjny na terenie szkoły oparty o cztery składowe: treści programu nauczania, planowaniu przyszłości (przez) uczniów, szybko reagujący system pomocy uczniom mającym specyficzne problemy, możliwość działań wspierających wcześniej wspomniane komponenty oraz działań doradczych, które łączą ze sobą inne elementy systemu edukacyjnego. Jerzy Hlousek

3 Cechy współczesnego (nowoczesnego) poradnictwa edukacyjnego i zawodowego Mapping The Future, OECD Paris, 1996 Poradnictwo nie musi przebiegać jedynie w instytucjach stricte edukacyjnych ►co to jest outplacement? Obejmuje ono szeroko rozumiane wsparcie i doradztwo oferowane młodzieży jak i dorosłym w celu umożliwienia im maksymalnego wykorzystania procesu kształcenia, tak by mieli oni możność wybrania najwłaściwszego dla siebie programu nauki i przedmiotów nauczania a także skutecznych metod samokształcenia. Tak, by w efekcie podjąć realistyczne i trafne decyzje zawodowe i wcielić je w życie. Jerzy Hlousek

4 Cechy współczesnego (nowoczesnego) poradnictwa edukacyjnego i zawodowego Mapping The Future, OECD Paris, 1996 Poradnictwo zwykle dotyczy trzech aspektów: Poradnictwo edukacyjne, skoncentrowane na rozwoju intelektualnym jednostki pomocne jest w nabywaniu właściwych nawyków uczenia się, w wyborze najwłaściwszych przedmiotów i ścieżek kształcenia, wyborze rodzaju następnej szkoły, czy w skutecznym przezwyciężaniu kłopotów z uczeniem się. Poradnictwo zawodowe, skoncentrowane na aspiracjach zawodowych, pomaga dokonać wyboru właściwej roli zawodowej, w znalezieniu zatrudnienia i generalnie pomoc w przejściu do życia zawodowego. Poradnictwo osobiste lub społeczne, skoncentrowane wokół problemów jednostki wynikających ze źródeł emocjonalnych czy psychologicznych, albo materialno- -społecznych (np. potrzeby wsparcia materialnego itp.). Jerzy Hlousek

5 Cechy współczesnego (nowoczesnego) poradnictwa edukacyjnego i zawodowego Mapping The Future, OECD Paris, 1996 Podstawowym klientem usługi doradczej najczęściej jest młodzież pozostająca wewnątrz instytucji edukacyjnych i młodzież pracująca. Poradnictwo zawodowe oferowane jest przez szeroki krąg instytucji takich jak szkoły, uniwersytety i inne szkoły wyższe, ośrodki szkoleniowe, biura zatrudnienia i biura pośrednictwa pracy, miejsca pracy skierowane zarówno do młodzieży, jak i do osób dorosłych. W najbardziej efektywnych systemach poradnictwo edukacyjne zlewa się z poradnictwem zawodowym tak, że młodzież czy dorośli podejmując decyzje o przedmiotach, programach, ścieżkach czy kursach łatwiej mogą uzyskać kwalifikacje leżące u podstaw upragnionych zawodów. Jerzy Hlousek

6 Cechy współczesnego (nowoczesnego) poradnictwa edukacyjnego i zawodowego Mapping The Future, OECD Paris, 1996 W całej koncepcji poradnictwa kluczową rolę pełni pojęcie klienta – obojętnie w jakim wieku – któremu należy pomóc we wzięciu odpowiedzialności za własną przyszłość, przygotowanego do podejmowania świadomych wyborów i decyzji w oparciu o samoświadomość i uzyskane informacje. Proces poradnictwa musi sprzyjać rozwijaniu umiejętności przydatnych w przyszłości. Jerzy Hlousek

7 Odpowiedzialność za realizowanie poradnictwa zawodowego
Ministerstwo Edukacji i Ministerstwo Pracy – jak w Finlandii i Polsce. Ministerstwo Edukacji i Zatrudnienia - Anglia i Szkocja. Szkolnictwo jest lokalnie administrowane przez władze wojewódzkie, powiatowe, municypalne i gminne. Jerzy Hlousek

8 Typy instytucji realizujących poradnictwo zawodowe
Instytucje oświatowe – podstawową silną stroną poradnictwa prowadzonego na terenie szkół i uczelni jest to, że nauczyciele i doradcy szkolni znają młodzież, której doradzają i znają ich możliwości edukacyjne, natomiast słabą stroną poradnictwa w ten sposób realizowanego jest to, że nauczyciele, którzy z założenia są skoncentrowani na zdolnościach i postawach uczniów mają na ogół słabą wiedzę o tym gdzie ich potencjał może być zrealizowany, czyli o rynku pracy. Nie są też oni w stanie udzielać pomocy uczniom, którzy szkołę już opuścili. Biura pracy - prowadzone zarówno przez instytucje centralne (ministerstwa), socjalne lub związkowe – silną stroną ich działalności jest to, że są dostępne dla tych, którzy opuścili szkoły a doradcy są w bliskim kontakcie z rynkiem zatrudnienia. Z kolei słabością tego typu instytucji jest ograniczona wiedza na temat możliwości kształcenia się, zaś nacisk na rynek pracy i zatrudnienie owocuje słabym zainteresowaniem i zrozumieniem potrzeb poszczególnych jednostek, co może powodować rozmijanie się potrzeb i aspiracji młodzieży, gdy miejsce zatrudnienia nie jest adekwatne dla potrzeb jednostki. Firmy doradcze Jerzy Hlousek

9 Podstawowe modele poradnictwa edukacyjnego i zawodowego
Poradnictwo realizowane jest przez nauczycieli przedmiotów szkolnych, którzy przeplatają swoje zajęcia przedmiotowe zajęciami o charakterze doradczym . Posiadają oni dodatkowe, specjalistyczne przygotowanie. Podstawową formą pracy są zajęcia grupowe – zarówno w klasie jak i o charakterze warsztatowym. Obok pracy grupowej ma także miejsce praca indywidualna skierowana na poradnictwo edukacyjne. W przypadku trudności do kontynuowania pracy indywidualnej jest powoływany zespół szkolnych specjalistów (pielęgniarka, pedagog szkolny, szkolny psycholog) albo też uczeń kierowany jest do doradcy-psychologa zatrudnionego w Biurze Pracy. Poradnictwo jest realizowane przez specjalistów-doradców, najczęściej po stosownych studiach magisterskich poszerzonych o specjalistyczne studia podyplomowe. Zatrudnieni są oni najczęściej w placówkach doradztwa zawodowego, pracują głównie z klientami indywidualnymi, którzy mają szczególne trudności, czy to edukacyjne, czy psychologiczne, czy też decyzyjne. Istnieje także model pośredni, polegający na angażowaniu specjalistów i doradców z biur i ośrodków pozaszkolnych do prac warsztatowych i innych prac grupowych, a także do odbywających się na terenie szkół spotkań z rodzicami uczniów. Jerzy Hlousek

10 Doświadczenia z Finlandii i Wielkiej Brytanii

11 Finlandia poradnictwo skierowane do uczniów,
W Finlandii funkcjonują dwa główne systemy doradztwa: poradnictwo skierowane do uczniów, doradztwo zawodowe dostępne w urzędach ds. zatrudnienia, które współpracują ze sobą w zakresie scalania informacji o oświacie i rynku pracy. Urzędy pośrednictwa pracy są kierowane centralnie, podlegają Ministerstwu Pracy. Poradnictwo dla uczniów jest finansowane z nakładów przeznaczonych na oświatę szkolną, a pochodzących częściowo z Ministerstwa Oświaty, częściowo zaś z funduszy gmin. Porad udziela się w ramach realizacji ogólnie obowiązującego programu nauczania opracowywanego przez Krajową Radę ds. Oświaty. Równocześnie szkoły wyższe rozwinęły swój własny system poradnictwa dla studentów. Jerzy Hlousek

12 Finlandia- Poradnictwo w szkołach powszechnych (1)
W szkołach powszechnych doradztwo zawodowe prowadzą pedagodzy szkolni. Systematyczna działalność doradcza rozpoczyna się w klasie VI. Pedagog szkolny pomaga uczniom klas młodszych zapoznać się z nową szkołą i obowiązującym w niej rytmem pracy. Zadaniem pedagoga szkolnego, pracującego w klasach starszych, jest doradzanie uczniom w sprawach nauki oraz pomoc w wyborze zawodu. W klasach starszych w planie lekcji uczniowie mają co najmniej dwie godziny tygodniowo orientacji zawodowej, tj. w sumie minimalnie 78 godzin. Jerzy Hlousek

13 Finlandia- Poradnictwo w szkołach powszechnych (2)
Program nauczania tego przedmiotu obejmuje umiejętność uczenia się, poznanie samego siebie, naukę o zawodach i życiu zawodowym i możliwościach dalszego kształcenia. W dwóch ostatnich klasach uczniowie mają obowiązek odbycia stażu-praktyki w rzeczywistych miejscach pracy. Uczniowie mają możliwość zasięgania indywidualnych porad związanych ze szkołą i nauką oraz ich dalszymi planami nauki i kariery zawodowej. Jerzy Hlousek

14 Finlandia- Poradnictwo w szkołach powszechnych (3)
Aleksis Kivi Lower Secondary School w Helsinkach - szkoła podstawowa. Szkoła o profilu artystycznym, uczy się tu 500 dzieci. Poradnictwo realizowane jest indywidualnie, grupowo i klasami - pierwsze spotkanie w VI klasie trwa jedną lekcję - w sumie w VI klasie są przynajmniej 3 spotkania klasowe przygotowujące do przejścia do klasy VII. Generalnie zmierza się do tego, by dzieci swoje pytania odnośnie dalszej edukacji stawiały także innym nauczycielom, a nie tylko na spotkaniach z konsultantem-doradcą. Jerzy Hlousek

15 Aleksis Kivi Lower Secondary School
Dzieci będące w klasie VII dokonują wyboru przedmiotów, których chcą uczyć się w klasie VIII, w klasie VIII dokonują wyboru przedmiotów w klasie IX. Obok trzonu przedmiotów obowiązkowych w wymiarze 21 godzin tygodniowo (język ojczysty, matematyka, język angielski, historia) w klasie VIII jest do wyboru 40 „ścieżek”. Wybrać trzeba od 1 do 8 ścieżek - decyzję podejmuje uczeń. W klasie IX jest do wyboru 50 „ścieżek” a do obowiązkowego wyboru jest 1 do 9 programów. Poszczególne „ścieżki”, czy programy to dodatkowe języki, przedmioty artystyczne jak taniec, balet, muzyka, gospodarstwo domowe, informatyka, dziennikarstwo itp. albo pogłębiona nauka przedmiotów podstawowych (fiński, matematyka,) Jerzy Hlousek

16 Aleksis Kivi Lower Secondary School
Każdy uczeń w klasie VIII pod koniec roku szkolnego ma do odbycia obowiązkowy, jednotygodniowy (a uczeń klasy IX - dwutygodniowy) staż w prawdziwym miejscu pracy - jest to rodzaj praktyki ale z naciskiem na doświadczanie sytuacji społecznej i życiowej, a nie nauki zawodu. Uczeń może sobie sam znaleźć miejsce tego stażu albo zrobi to szkoła. Praktyki te są nieodpłatne. Uczniowie są przez pracodawców oceniani i uzyskują certyfikat. Niejednokrotnie miejsca tych praktyk stają się miejscem (już odpłatnej) wakacyjnej pracy uczniów. Jerzy Hlousek

17 Średnie szkoły ogólnokształcące
38 godzin zajęć z poradnictwa ogółem w ciągu trzech lat, szkoła sama decyduje, kiedy zajęcia się odbędą. Mało jest szkół średnich ogólnokształcących posiadających pełny etat doradcy zawodowego. W większości przypadków jest to część etatu, dlatego też ten sam nauczyciel naucza również innych przedmiotów. Każdy uczeń jest przyporządkowany do grupy podlegającej liderowi, który, podobnie jak wychowawca klasy w szkole powszechnej, udziela nieformalnych rad uczniom. Jerzy Hlousek

18 Średnie szkoły ogólnokształcące
W średnich szkołach ogólnokształcących uczniowie mają większą dowolność w decydowaniu o kolejności zaliczania poszczególnych modułów, czy to obowiązkowych, czy nadobowiązkowych. Reforma ta przyczyniła się do znacznego wzrostu popytu na doradztwo zawodowe i edukacyjne i nadała mu wyższą rangę. Uczniowie mają większą swobodę wyboru i dlatego potrzebują więcej wsparcia w dokonywaniu tychże wyborów. Zdaniem doradców w tych sytuacjach częściej potrzeba indywidualnej porady niż grupowej. Jerzy Hlousek

19 Makelanrinne Upper Secondary School w Helsinkach - liceum ogólnokształcące o profilu sportowym
Oprócz nauczycieli przedmiotów są też nauczyciele-doradcy, których zadaniem jest udzielanie każdemu uczniowi porad przy wyborze programu. Szkoła zatrudnia 3 takich doradców. Jerzy Hlousek

20 Makelanrinne Upper Secondary School w Helsinkach - liceum ogólnokształcące o profilu sportowym
W szkole nie ma tradycyjnego, powszechnego w Polsce, podziału na klasy. Uczniowie, którzy rozpoczynają naukę, są podzieleni na grupy 28 osobowe. Mają oni stałego nauczyciela-opiekuna (tutor) i 3 stałych opiekunów spośród uczniów starszych klas. Na początku każdego roku szkolnego tworzy się 5 takich grup. Na początku roku szkolnego grupa wraz z nauczycielem i wolontariuszami wyjeżdża na kilkudniowy obóz integracyjny, na którym prezentuje się system kursów, praktykę realizowania zajęć, różnic w kursach itp. Uczeń w ciągu 2-3 tygodni musi podjąć ostateczną decyzję o konfiguracji kursów. Rola nauczyciela- -tutora, który na ogół jest też nauczycielem przedmiotu, polega na opiekowaniu się swoimi podopiecznymi w sposób podobny jak czyni to nasz nauczyciel-wychowawca klasy. Uczeń, pomimo że jest w stałej grupie z jednym tutorem, to uczy się w różnych grupach, bo praktycznie każdy realizuje swoją własną ścieżkę składającą się z wybranych kursów o różnym stopniu zaawansowania. Jerzy Hlousek

21 Makelanrinne Upper Secondary School w Helsinkach - liceum ogólnokształcące o profilu sportowym
Okres nauki może trwać dwa i pół roku, trzy lata lub cztery lata - uczeń wybiera w jak długim czasie chce zrealizować program szkoły. Musi w tym okresie przerobić minimum 45 kursów, 38-godzinnych, każdy z nich zakończony egzaminem (35 godzin zajęć plus 3-godziny egzamin). Jest jeszcze do wyboru dodatkowych 30 kursów, dodatkowych przedmiotów lub pogłębionych przedmiotów podstawowych. Jest do wyboru wiele kursów językowych o różnym stopniu zaawansowania, a także pewne przedmioty akademickie (psychologia, socjologia). Intensywność zajęć zależy od zadeklarowanych przez ucznia lat nauki - by szkołę ukończyć i móc przystąpić do egzaminu maturalnego trzeba zrealizować minimum 75 kursów. W tygodniu jest godzin zajęć sportowych. Mimo sportowego charakteru szkoły, jedna trzecia uczniów (140 uczniów) realizuje „zwykły” program zajęć sportowych, natomiast pozostali –„pogłębiony”. Jerzy Hlousek

22 Makelanrinne Upper Secondary School w Helsinkach - liceum ogólnokształcące o profilu sportowym
W sytuacji gdy uczeń nie uzyskuje sukcesów w wybranym przez siebie kursie, konsultant-doradca, tutor i uczeń zastanawiają się, co zrobić - szkoła organizuje dodatkowe zajęcia wspierające, które nie wchodzą w pulę godzin przeznaczonych na edukację ucznia. Uczniowie wyjeżdżający na dłuższy czas (szkoła sportowa) muszą przygotować się podczas pobytu poza domem i po powrocie zdać egzamin. Egzaminy przeprowadzane są przez nauczycieli szkoły, także przez nich przygotowywane są testy czy pytania egzaminacyjne. Natomiast matura ma charakter ogólnokrajowy. Jerzy Hlousek

23 Makelanrinne Upper Secondary School w Helsinkach - liceum ogólnokształcące o profilu sportowym
Szkoła prowadzi obligatoryjny 20-godzinny kurs przygotowujący do wyboru szkół i zawodu. Niezależnie od tego, doradcy- -konsultanci udzielają indywidualnych porad zawodowych i są dostępni dla uczniów przez 6 godzin w tygodniu. Ze względu na bardzo duże zapotrzebowanie na porady, czy to dotyczące konfiguracji kursów, lat nauki i zainteresowań, szkoła musi zatrudniać 3 konsultantów-doradców, którzy oprócz tego są nauczycielami przedmiotów. Jerzy Hlousek

24 Makelanrinne Upper Secondary School w Helsinkach - liceum ogólnokształcące o profilu sportowym
Rok szkolny podzielony jest na 5 okresów 7- -tygodniowych. Każdy z nich kończy się tygodniem, w którym przeprowadzane są egzaminy z każdego przedmiotu. Podczas tego tygodnia codziennie o godzinie 9 rano uczniowie zdają 3-godzinny egzamin. Żeby móc przystąpić do egzaminu maturalnego, uczeń musi zrealizować i zdać egzamin co najmniej z 75 kursów. Egzamin maturalny zdaje się co najmniej z czterech przedmiotów na najbardziej zaawansowanym poziomie A. Prace egzaminacyjne sprawdzane są przez nauczyciela uczącego a następnie wysyłane do drugiego niezależnego egzaminatora z Państwowej Komisji Egzaminacyjnej. Jerzy Hlousek

25 Makelanrinne Upper Secondary School w Helsinkach – wrażania i refleksje
Szkoła pracująca w systemie non-grade, jak powyższa, wymaga od ucznia znacznej samodzielności, odpowiedzialności i samowiedzy. Efektywne realizowanie przez uczniów wybranego profilu wykształcenia wymaga profesjonalnej pomocy doradczej w partnerskiej i rzeczowej atmosferze. Doradztwo może być skuteczne w sytuacji rzetelnej wymiany informacji pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami: uczniem, tutorem, nauczycielami, konsultantem-doradcą, rodzicami. Odwiedzana przez nas szkoła ma ok. 25 lat i jest pierwszą w Finlandii placówką typu non-grade, wzorowaną na szkole typu Comprehensive Secondary School ze Stanów Zjednoczonych. Jerzy Hlousek

26 Finlandia - Placówki kształcenia zawodowego
Uczniowie dokonali już wyboru zawodu poprzez wybór danej szkoły zawodowej. Szkoły zawodowe mówią więc raczej o udzielaniu porad w sprawach związanych z nauką, doradztwie, czy „prowadzeniu” ucznia. Poradnictwo może zapobiegać niepotrzebnym, początkowym niepowodzeniom szkolnym. Jerzy Hlousek

27 Finlandia - Placówki kształcenia zawodowego
Uczniowie bliscy ukończenia szkoły potrzebują informacji o możliwościach dalszego kształcenia lub znalezienia pracy. W placówkach tych poradnictwo zawodowe jest integralną częścią programu nauczania - wszyscy nauczyciele wnoszą swój wkład w tej dziedzinie. Jedynie niektóre elementy programu są realizowane w ramach specjalnie do tego przewidzianych zajęć. Jerzy Hlousek

28 Finlandia - Placówki kształcenia zawodowego
Porad indywidualnych udziela doradca odpowiednio przeszkolony do pracy w szkołach zawodowych. Do jego obowiązków ( często nauczyciela przedmiotu w danej szkole) jest współpraca z doradcami ze szkół powszechnych i średnich ogólnokształcących. W większości przypadków zajmuje się on też współpracą z urzędami pracy i wieloma innymi instytucjami pozaszkolnymi. Jerzy Hlousek

29 Myyrmaki Vocational Institute w Vantaa - średnia szkoła zawodowa w Vantaa
W szkole kształcenie skoncentrowane jest wokół 5 departamentów (w języku szkoły): 1. Spożywczego. 2. Elektrotechniki użytkowej. 3. Mechaniki. 4. Elektryczności. 5. Elektroniki (użytkowej i technicznej). Nauka w szkole trwa 3 lata i obejmuje podstawy teoretyczne i bardzo rozwinięte kształcenie umiejętności praktycznych. Jerzy Hlousek

30 Myyrmaki Vocational Institute w Vantaa - średnia szkoła zawodowa w Vantaa
W szkole praktycznie nie ma klasycznych sal wykładowych, tylko: gabinety do zajęć teoretycznych, np. rysunek techniczny, czy gabinet komputerowy do zajęć z informatyki, warsztaty ze stanowiskami do pracy indywidualnej będące normalnymi miejscami pracy, kuchnie i piekarnie są wyposażone w normalne urządzenia służące danej produkcji gdzie w trakcie zajęć wytwarza się normalne produkty, notabene sprzedawane są one w szkolnym sklepie, który jest popularnym miejscem zakupów mieszkańców Vantaa. edukuje się uczniów we wszystkich aspektach produkcji łącznie z kalkulowaniem zysków, a więc z całą stroną ekonomiczną, organizacyjną i marketingową Jerzy Hlousek

31 Myyrmaki Vocational Institute w Vantaa - średnia szkoła zawodowa w Vantaa
Podobnie w warsztatach napraw elektroniki czy to domowej (telewizory, magnetowidy itp.) czy informatycznej (komputery itp.) poddany doświadczaniu praktycznemu jest cały proces technologiczny, organizacyjny i społeczny. To samo dotyczy mechaniki ( w tym samochodowej), elektrotechniki (narzędzia i urządzenia domowe jak odkurzacze, miksery itp., ale także narzędzia i maszyny przemysłowe), elektryczności i telekomunikacji. Jerzy Hlousek

32 Myyrmaki Vocational Institute w Vantaa - średnia szkoła zawodowa w Vantaa
Podstawowym zadaniem konsultanta-doradcy jest: udzielanie porad w wyborze departamentu (kierunku) zaś potem, w trakcie realizowania nauki, towarzyszenie w decyzjach dotyczących rozszerzania swojego bazowego programu o zajęcia dodatkowe, reagowanie na przejawy trudności w opanowywaniu pewnych obszarów wiedzy i umiejętności przez uczniów, możliwie szybkie organizowanie pomocy ze strony innych nauczycieli przedmiotów. Do jego zadań należy także poradnictwo zawodowe skupiające się na zbieraniu danych o miejscach pracy i ścisłym kontakcie z lokalnym biurem zatrudnienia, oraz oczywiście udzielanie porad w tej mierze. Jerzy Hlousek

33 Myyrmaki Vocational Institute w Vantaa - średnia szkoła zawodowa w Vantaa
Uczniowie, którzy chcą uzyskać maturę, muszą uzupełnić swoją wiedzę o pogłębione kursy z podstawowych przedmiotów (język ojczysty, matematyka itp.) i zdać egzamin, na terenie szkoły, w sposób ogólnokrajowy. Jerzy Hlousek

34 Myyrmaki Vocational Institute w Vantaa - średnia szkoła zawodowa w Vantaa - wrażenia
Uwagę gości z Polski zwraca atmosfera partnerskich stosunków między nauczycielami a uczniami, oparta przede wszystkim na prymacie realizowania zadań. Jak wynika z dłuższej rozmowy z uczniami, a szczególnie z uczennicą, która do niedawna jeszcze uczyła się w szkole w Estonii, podstawowa spostrzegana przez nią różnica, między jej szkołą w Estonii a aktualną w Finlandii, polega właśnie na partnerstwie, prymacie realizowania zadań, rzeczowej i konstruktywnej oceny prac uczniów. To, co sprawiało jej trudność, to ustawiczne podejmowanie decyzji co do rozszerzania czy uzupełniania swego wykształcenia. Opisana rozmowa jest o tyle ważna, że trudno jest znaleźć osoby, które mogą dokonać właśnie takiego porównania. Okazuje się, że mimo formalnego podobieństwa typów szkół, różnica może przede wszystkim polegać na sposobie realizacji zadań szkoły Jerzy Hlousek

35 Finlandia – urzędy pracy
Uczniowie i studenci mają również możliwość zgłoszenia się po poradę do instytucji prowadzonych przez Ministerstwo Pracy. Usługi oferowane w tym systemie są dla osób, które ukończyły już edukację szkolną. W skali roku uczniowie i studenci w wieku poniżej 25 lat stanowią 21% klienteli poradni zawodowych funkcjonujących przy urzędach pracy. Zgodnie z ustawą o urzędach pracy poradnie zawodowe mają obowiązek “pomagać jednostkom w rozwiązywaniu problemów związanych z karierą i rozwojem zawodowym oraz zatrudnieniem. Udzielając porady należy brać pod uwagę osobiste cechy i zalety klienta oraz jego możliwości i skłonności do pracy w określonej dziedzinie czy nauki w określonym kierunku.” Podstawową formą pracy jest poradnictwo indywidualne. Zależnie od potrzeb klient jest zapraszany na jedno lub więcej spotkań z psychologiem (przeciętnie 2,5 spotkania). W razie potrzeby wykonywane są testy psychologiczne. Czasem przeprowadzane są inne, dodatkowe badania i próby stanu zdrowia klienta i zdolności do wykonywania danej pracy. Porad indywidualnych udzielają psychologowie pracy, przygotowani do zawodu poprzez sześcioletnie studia uniwersyteckie na wydziale psychologii. Dla nowoprzyjętych psychologów pracy Ministerstwo Pracy organizuje 55-dniowe szkolenie specjalistyczne. Prócz poradni zawodowych, w ramach urzędów pracy działają również ośrodki informacji o pracy i możliwościach kształcenia, z których pomocy mogą korzystać także uczniowie i studenci. Pracownik działu informacji zna pytania związane z edukacją i pracą, jakie nurtują klientów. Opowiada na nie w rozmowie bezpośredniej lub przez telefon. W dziale informacji zgromadzonych jest wiele danych; w systemie komputerowym opartym o sieć Internetową znajdują się dane o możliwościach kształcenia i pracy, wydawane są różne publikacje, prospekty i udostępniane kasety video. Rocznie ok. 50% pytań zadawanych jest przez osoby w wieku poniżej 25 lat. Jerzy Hlousek

36 Vantaa Myyrmaki employment office - Urząd Zatrudnienia w Vantaa
Podstawowym zadaniem Urzędu Zatrudnienia jest pomoc w znalezieniu właściwego zatrudnienia osobom dorosłym, poszukującym pracy, czy to z powodu wchodzenia na rynek pracy, czy z powodu utracenia dotychczasowego zatrudnienia. Urząd Zatrudnienia w Vantaa zatrudnia czterech psychologów-konsultantów, dwie osoby personelu technicznego i czworo do sześciorga konsultantów- -wolontariuszy, będących na co dzień studentami czy uczniami. Młodzież szkolna stanowi około 10% osób poszukujących informacji o stałych miejscach pracy i o miejscach pracy sezonowej (wakacyjnej). Bank informacji oparty jest w chwili obecnej na sieci Internetowej oraz na różnorodnych informatorach, drukowanych w postaci bądź broszur, bądź pism ulotnych. Jerzy Hlousek

37 Vantaa Myyrmaki employment office - Urząd Zatrudnienia w Vantaa
Osoby wymagające pogłębionej porady psychologicznej stanowią ok. 10% klientów Urzędu. Jedno spotkanie z psychologiem-konsultantem trwa 1 - 1,5 godziny i oparte jest na rozmowie, diagnozie osobowości i zainteresowań. Czasami, jeśli są to uczniowie udaje się umieścić taką osobę na stażu mającym na celu lepsze jej zorientowanie się w swoich zainteresowaniach, potrzebach czy wręcz umiejętnościach. Praca z jedną osobą wymagającą pogłębionej porady to 3-4 spotkania. Do zadań psychologa należy odbycie ok.100 spotkań rocznie. Szkolni doradcy zawodowi rzadko współpracują z Urzędem Zatrudnienia, ale gdy jest ku temu potrzeba, odbywa się to w sposób bardzo ścisły, najczęściej zresztą w sytuacji kierowania do psychologa osób, które mają trudności z podjęciem decyzji, czy też szukają pracy mając istotne ograniczenia ze względu na stan swojego zdrowia. Jerzy Hlousek

38 Vantaa Myyrmaki employment office - Urząd Zatrudnienia w Vantaa
Wrażenia i refleksje: Ze względu na bank informacji o pracach sezonowych (wakacyjnych) Urząd Zatrudnienia funkcjonuje w świadomości uczniów jako bardzo praktyczna instytucja nauczająca poruszania się po rynku pracy i służąca użyteczną pomocą, a nie jako instytucja wspierająca pomocą osoby upośledzone społecznie. Jest to bardzo istotna zmiana w spostrzeganiu Firmy Zatrudnienia, która powoduje, że korzystanie z jego usług jest społecznie akceptowane. Jerzy Hlousek

39 Wielka Brytania Anglia
Całokształt działań związanych z edukacją i zatrudnieniem w Wielkiej Brytanii od 1991 roku leży w gestii jednego ministerstwa: Ministerstwa Edukacji i Zatrudnienia (DfEE). Przekształconego w Department for Education and Skills od 28 czerwca 2007 w: The Department for Children, Schools and Families is one of three new government departments set up by the Prime Minister on 28 June 2007; the others are the Department for Innovation, Universities and Skills (DIUS) and the Department for Business, Enterprise and Regulatory Reform (DBERR). Praktycznie realizacja zadań wynikających z polityki rządu odbywa w oparciu o podpisywanie z konkretnymi placówkami kontraktów na realizowanie zadań związanych z doradztwem zawodowym. 10 Centrów Informacji Zawodowej (Careers and Ocupational Information Centre – COIC – obecnie podległe Department for Work and Pensions) ma uprawnienia do zawierania kontraktów z lokalnymi ośrodkami prowadzącymi doradztwo (w Anglii 66 placówek z czego 50% to placówki prywatne, ogółem zatrudniają ok ludzi), zarówno w odrębnych placówkach jak i na terenie szkoły. Kontrakty zawierane są na okresy pięcioletnie w oparciu o biznesplany. Pierwsze trzy lata w dokumentacji są zaprojektowane bardzo szczegółowo, natomiast lata pozostałe, bardziej ogólnie. Jerzy Hlousek

40 Wielka Brytania Anglia
Preorientacja zawodowa zapewniona jest ustawowo (Education Act 1997, part VII) każdemu uczniowi między 13. a 19. rokiem życia. Za realizację tych zadań odpowiedzialne są szkoły. Poradnictwo edukacyjne realizowane jest indywidualnie i grupowo. Rozpoczyna się w 13. roku życia i ma charakter poradnictwa grupowego, prowadzone często w klasie. Od 16. roku życia ma charakter poradnictwa indywidualnego i każdy uczeń ma zapewnioną możliwość odbycia indywidualnych sesji z doradcą zawodowym. Od września 1998 roku poradnictwo zawodowe jest obowiązkowym zadaniem szkoły, choć nie wchodzi w programy szkolne. Praktycznie realizowane jest to w oparciu o partnerską współpracę pomiędzy szkołami a centrami zawodowymi (Careers Centers). Jerzy Hlousek

41 Wielka Brytania Anglia
Oprócz możliwości korzystania z kontaktów z doradcami istnieje możliwość korzystania z materiałów informacyjnych grupowanych w bibliotekach szkolnych i bardzo starannie aktualizowanych. W 2500 szkół w Anglii dostępne są bardzo szczegółowe materiały informacyjne o zawodach (przypominające swoją konstrukcją teczki informacji o zawodach będące do dyspozycji w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy w Polsce). Materiały te stanowią punkt wyjścia do indywidualnego kontaktu ucznia z doradcą. Jerzy Hlousek

42 Sheffield Guidance Careers Services - Biura Poradnictwa Zawodowego w Sheffield
Biuro zatrudnia ok. 100 doradców zawodowych oraz ok. 40 pracowników obsługi i zajmuje się 5000 uczniami okręgu Sheffield. Jednym z podstawowych elementów funkcjonowania Biura jest ścisła współpraca ze szkołami, polegająca na prowadzeniu działalności na terenie szkoły. Udzielanie podstawowych informacji i proces doradztwa ma miejsce na terenie szkoły z zaangażowaniem nauczycieli, rodziców i profesjonalnych instytucji. Formy i zakres realizowanych zadań to np. prowadzenie warsztatów zawodoznawczych dla uczniów dotyczących takich zagadnień jak: możliwości zdobycia zawodu i zatrudnienia, samowiedza uczniów, uwarunkowania i konsekwencje podejmowanych decyzji zawodowych, ćwiczenie praktycznych umiejętności jak np. pisania listów motywacyjnych, CV, itp. Jerzy Hlousek

43 Sheffield Guidance Careers Services - Biura Poradnictwa Zawodowego w Sheffield
Biuro wygrało kontrakt na zajmowanie się poradnictwem zawodowym w okręgu Sheffield. Podstawowym zadaniem Biura jest poradnictwo zawodowe i pomoc młodzieży, która kończy obowiązkową szkołę typu secondary ( lat). Pomoc dotyczy wyboru najwłaściwszego typu szkoły lub znalezienia zatrudnienia. Analizując losy absolwentów, ustalono, że uczniowie kończący Secondary School w 70% kontynuują naukę w college’ach, bądź w średnich szkołach zawodowych, w 20% przechodzą szkolenie zawodowe albo praktyki zawodowe, w 6% podejmują pracę zawodową a w 4% pozostają bez pracy i nie podejmują nauki. Podstawowa forma pracy Biura w swojej siedzibie to dostarczanie informacji na temat możliwości zatrudnienia, zarówno stałego jak i wakacyjnego, możliwości dalszej edukacji, możliwość dokonania samoewaluacji swoich zainteresowań i potrzeb edukacyjnych, zarówno w kontakcie z doradcą jak i tylko za pośrednictwem technik komputerowych. Notabene Biuro wygrało konkurs na sprzedaż do Czech i Słowacji swojego interaktywnego programu komputerowego. Jerzy Hlousek

44 Sheffield Guidance Careers Services - Biura Poradnictwa Zawodowego w Sheffield
Z każdym zainteresowanym uczniem pracuje się indywidualnie, organizuje się również grupowe spotkania z rodzicami. Biuro współpracuje również bezpośrednio z nauczycielami przygotowując ich do pełnienia roli „pierwszego źródła informacji” na tematy kariery zawodowej. Biuro zasila biblioteki w materiały informacyjne oraz samo przygotowuje programy komputerowe wspierające cały proces doradztwa zawodowego - zarówno dla młodzieży jak i dorosłych. Jerzy Hlousek

45 Sheffield Guidance Careers Services - Biura Poradnictwa Zawodowego w Sheffield
Finansowanie działalności doradczej i preorientującej polega na zawieraniu kontraktów na prowadzenie określonej działalności lub zrealizowanie konkretnego projektu. Finanse pochodzą ze źródeł rządowych, lokalnych lub innych, np. europejskich funduszy celowych lub pomocowych – przetargi są tutaj podstawową drogą wyłaniania instytucji realizujących je. Korzystanie z możliwości realizowania kontraktów celowych pozwala na objęcie działalnością takich obszarów, które w sytuacji finansowania czy to poprzez budżet placówki, czy bezpośrednio centralnie zwykle schodzą na plan dalszy, jak np. programy dla wąskich grup młodzieży pozostającej poza systemem edukacji i nie pracującej. Podstawowym kryterium jest zapewnienie jakości oferowanych usług i efektywność finansowa tych usług. Dostęp do kontraktów i przetargów mają instytucje zarówno publiczne jak i prywatne, a wśród prywatnych zarówno profitowe, jak i nieprofitowe. Jerzy Hlousek

46 Wielka Brytania Szkocja
W Szkocji odpowiedzialność za poradnictwo edukacyjne i zawodowe jest podzielona pomiędzy lokalne władze edukacyjne a rząd Szkocki (Scotland Office a w nim Scottish Executive Education Department), który jest odpowiedzialny za politykę oświatową i dotyczącą zatrudnienia. Poradnictwo w szkołach jest częścią programów nauczania zwykle realizowaną w obrębie przedmiotów społecznych i humanistycznych. Co więcej każda szkoła typu secondary comprehensive (gimnazjum) ściśle współpracuje z doradcą zawodowym (careers officer) zatrudnionym przez lokalne biuro pracy. Poradnictwo w następnych etapach edukacji, jak koledże i uniwersytety jest mniej systematyczne jak to w okresie kończenia szkoły, poszukiwania zatrudnienia czy zmiany zatrudnienia. Ustawowo zapewnione poradnictwo mają uczniowie w wieku od 12 do 18 lat. Praktycznie odpowiedzialność za funkcjonowanie systemu poradnictwa jest rozdzielona pomiędzy szkoły i college, należące do systemu oświaty, Biura Pracy (Careers Service), które powiązane są z pracodawcami za pośrednictwem Lokalnych Stowarzyszeń Przedsiębiorców (Local Enterprise Companies – LEC). Jerzy Hlousek

47 Wielka Brytania Szkocja
W szkole typu primary (5 – 11 lat) nie prowadzi się działalności preorientującej sensu stricte, choć jest wiele głosów przekonujących by taką działalność wprowadzić – tak by rozwijać orientację na umiejętności uczenia się w przeciągu całego życia. W szkołach typu secondary comprehensive (12 – 16 lat) istnieje obowiązek realizowania przez te szkoły preorientacji i doradztwa zawodowego, w taki sposób, że każdy uczeń jest przyporządkowany nauczycielowi realizującemu zajęcia preorientujące. W większości szkół uczniowie odbywają zajęcia w wymiarze jednej godziny tygodniowo obejmujące rozwój społeczny i osobisty. W wielu przypadkach zajęcia te dotyczą takich zagadnień jak rozumienie samego siebie, rodzina, relacje i związki rodzinne i inne szeroko obejmujące zagadnienia rozumienia współczesnego świata, w tym świata pracy. Jerzy Hlousek

48 Wielka Brytania Szkocja
Działalność informacyjna prowadzona na terenie szkół odbywa się w trzech ostatnich klasach secondary comprehensive school. Pod koniec edukacji szkolnej każdy uczeń otrzymuje informacje o możliwości dalszego kontynuowania nauki, ewentualnym zatrudnieniu oraz formach pomocy jakich może oczekiwać od placówki (Career Development Center). Uczniowie za pośrednictwem CDC korzystają z możliwości treningu zawodowego na terenie zakładu pracy, za niewielkim wynagrodzeniem. Jerzy Hlousek

49 Career Development Edinburgh and Lothian
Ośrodek uzyskał status organizacji nieprofitowej. Aktualnie placówką kierują cztery instytucje: władze lokalne i trzy instytucje reprezentujące przemysł prywatny. Źródła finansowania pochodzą głównie ze Scotland Office (budżet państwowy), w 1997 budżet ten wynosił 2,7 mln funtów + 0,5 mln funtów pochodzących z zawartych kontraktów. Instytucja zatrudnia 140 osób, z czego 100 opłacanych jest przez Scotland Office, zaś 40 osób ze środków pozyskanych kontraktami. Rejon działania instytucji zamieszkuje 750 tysięcy osób. Cele strategiczne Ośrodka w latach to utrzymanie jakości świadczonych usług, szeroki zakres usług dla różnych grup klientów (szkoły, uczniowie, poszukujący pracy itp.), promocja równego dostępu do usług, utrzymanie właściwych związków między edukacją a przemysłem, rozwój usług informacyjnych na rynku pracy, rozwijanie usług poradnictwa dla wszystkich grup wiekowych. Jerzy Hlousek

50 Career Development Edinburgh and Lothian
W ramach współpracy ze szkołami wykonano 9000 wywiadów i planów karier (planów działania - Action Plan), 5000 analiz klinicznych, informacji o możliwościach zdobycia zawodu, dla 5000 osób zorganizowano praktyki w zakładach pracy, przeprowadzono wywiadów z uczniami, którzy opuścili szkoły i poszukują pracy. Ośrodek prowadzi bogatą działalność publikacyjną, przygotowuje materiały informacyjne o możliwościach wyboru dalszego kształcenia i/lub zdobycia zawodu (dla młodzieży po 16. roku życia), materiały informacyjne dla nauczycieli oraz materiały pomocnicze dla doradców zawodowych. Ośrodek organizuje targi szkolne (w marcu każdego roku) dla uczniów wybierających nowe szkoły oraz we wrześniu „targi” wyższych uczelni. Jerzy Hlousek

51 Career Development Edinburgh and Lothian
Ośrodek realizuje szereg projektów o charakterze unikalnym, nierutynowym jak np. Edinburgh Compact dotyczący zatrudniania osób z różnymi problemami (130 porozumień z pracodawcami), czterem szkołom udziela wsparcia w realizowaniu dodatkowych zajęć rozwijających poszukiwane przez pracodawców umiejętności. Dzięki programowi „Placement Service” umieszczono 700 nauczycieli różnych typów szkół w zakładach przemysłowych w celu zapoznania ich z konkretnymi umiejętnościami potrzebnymi w sytuacji pracy oraz w celu lepszego przygotowania młodzieży do praktyk w tych instytucjach. Ośrodek prowadzi działalność mającą na celu wyszukiwanie miejsc odbywania przez uczniów praktyk zawodowych („Service to Schools”). Jerzy Hlousek

52 Tabelka porównawcza cech systemów poradnictwa w Finlandii, Polsce i Wielkiej Brytanii:
Cechy Polska Finlandia Wielka Brytania Momenty zwrotne 12 lat; 15 lat; 19-20 lat 12 lat; 15 lat; 18-20 lat 11 lat; 16 lat Podległość resortowa MEN - młodzież MPiPS - dorośli MP - dorośli Min. Edukacji i Zatrudn. - wszyscy Pierwszy kontakt (preorientacja) Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne Szkoła Kwalifikacje doradców (warunki dopuszczające) Studia psychologiczne - Specjalizacja nie jest wymagana Wyższe studia nauczycielskie + studium podyplomowe (Anglia) - Wyższe studia magisterskie + studia podyplomowe (Szkocja) - Studia nauczycielskie + nieobowiązkowe szkolenia Prawne uregulowanie dostępu do usługi Każdy uczeń ma prawo do porady w PPP Szkoła prowadzi obligatoryjne zajęcia w ramach programu Każdy uczeń (13-19lat) ma prawo porady. Za realizację odpowiada szkoła. Jerzy Hlousek

53 Wskazówki do wykorzystania w polskim systemie poradnictwa edukacyjnego i zawodowego
Doradztwo jest zadaniem własnym szkoły, zarówno w Finlandii jak i w Anglii i Szkocji. Wszelkie instytucje, takie jak Biura Pracy, czy Zatrudnienia, pełnią funkcje wykonawcze czy pomocnicze, podstawowe informacje i proces doradztwa ma miejsce na terenie szkoły z zaangażowaniem nauczycieli, rodziców i profesjonalnych instytucji. Zatem postulujemy, by preorientacja zawodowa i zapewnienie doradztwa były zadaniami własnymi szkoły. Jerzy Hlousek

54 Wskazówki do wykorzystania w polskim systemie poradnictwa edukacyjnego i zawodowego
Do prac związanych z preorientacją i doradztwem zawodowym kierowani są specjaliści przygotowani poprzez najczęściej dodatkowe studia zawodowe w zakresie doradztwa i poradnictwa. W klasach starszych szkół podstawowych uczniowie mają sporo zajęć orientacji zawodowej dostępnych w różnorodnych formach (indywidualnie, małe grupy i klasy), a program tego przedmiotu obejmuje nauczanie umiejętności uczenia się, samowiedzę - poznanie samego siebie, swoich zainteresowań, mocnych stron, naukę o zawodach i życiu zawodowym, możliwościach dalszego kształcenia się. Jerzy Hlousek

55 Wskazówki do wykorzystania w polskim systemie poradnictwa edukacyjnego i zawodowego
Ważnym elementem rozwijającym „świadomość zawodową” uczniów są staże w miejscach pracy, które mają charakter obowiązkowy (VIII klasa - 1 tydzień, IX klasa - 2 tygodnie). Warto rozważyć wprowadzenie takiej formy poznawania przez uczniów środowiska technicznego, organizacyjnego i społecznego pracy. Podstawowy bank informacji o dostępnych szkołach i ich profilach oraz o dostępnych miejscach pracy w chwili obecnej oparty jest o sieć Internetową a nie o komputery z bazami danych. Podstawowym problemem z bazami danych jest to kto ma uaktualniać bazy i jak łatwy jest do nich dostęp. Jest to kardynalna różnica - sieć Internetowa cechuje się przede wszystkim aktualnością i szybkością informacji. Niezbędne wyposażenie techniczne jest bardzo skromne: komputer, modem, drukarka. Należy rozwijać tę formę docierania do informacji. Jerzy Hlousek

56 Wskazówki do wykorzystania w polskim systemie poradnictwa edukacyjnego i zawodowego
Stale bardzo ważnym elementem zapewniania informacji jest dostarczanie aktualnych materiałów informacyjnych przygotowywanych tradycyjnie: druki, informatory, katalogi, ich jakość i przejrzystość jest ważnym czynnikiem potęgującym skuteczność w docieraniu do zainteresowanych osób. Niedużym kosztem można rozszerzyć funkcje bibliotek szkolnych o szkolne centrum informacji o szkołach, zawodach i miejscach uzyskania bardziej fachowej pomocy w podejmowaniu decyzji. Ze względu na bank informacji o pracach sezonowych (wakacyjnych) Urząd Zatrudnienia funkcjonuje w świadomości uczniów jako bardzo praktyczna instytucja nauczająca poruszania się po rynku pracy i służąca użyteczną pomocą a nie jako instytucja wspierająca pomocą osoby upośledzone społecznie. Jest to bardzo istotna zmiana w wizerunku Urzędu Zatrudnienia, którą warto wyraźniej propagować. Jerzy Hlousek

57 Wskazówki do wykorzystania w polskim systemie poradnictwa edukacyjnego i zawodowego
Trzeba rozszerzać możliwość realizowania zadań poradnictwa drogą zawierania kontraktów finansowanych z funduszy celowych czy pomocowych, przy uwzględnieniu polskich realiów. Znaczna część działalności placówek poradnictwa może być realizowana w oparciu o autorskie projekty, czy zadania, często o jednostkowym charakterze, finansowane z różnorodnych źródeł. Zwraca uwagę duża liczba doradców zaangażowanych w proces przygotowania młodzieży do wyboru zawodu i szkoły w różnorodnych instytucjach zajmujących się poradnictwem zawodowym i edukacyjnym, zarówno w Finlandii jak i Wielkiej Brytanii – fiński model uzyskiwania kompetencji doradcy edukacyjnego drogą studiów podyplomowych mógłby stosunkowo szybko uzupełnić braki przygotowanego do pracy doradczej personelu w szkołach. Jerzy Hlousek


Pobierz ppt "Zapewnienie dostępu do poradnictwa zawodowo- -edukacyjnego w wybranych krajach Unii Europejskiej Jerzy Hlousek."

Podobne prezentacje


Reklamy Google