KONFERENCJA Regionalnie czy centralnie

Prezentacja na temat: "KONFERENCJA Regionalnie czy centralnie"— Zapis prezentacji:

1 KONFERENCJA Regionalnie czy centralnie
KONFERENCJA Regionalnie czy centralnie? Ocena efektywności i skuteczności wdrażania instrumentów wsparcia przedsiębiorczości na różnych szczeblach administracji. Sala ……… piętro ……

2 Regionalnie czy centralnie
Logika interwencji publicznej

3 Geneza i cel badania Skąd wziąć pytania badawcze? - Ewaluacja nie korzysta z istniejących teorii/modeli, które mogłyby wspomagać planowanie polityk i programowanie instrumentów wsparcia. W wielu obszarach polityki regionalnej popełniamy nadal proste błędy. Proces uczenia się jak prowadzić efektywną i skuteczną politykę regionalną następuje bardzo powoli. Zdajemy sobie sprawę, że nasze podejście nie uwzględnia „polityki” a daje rekomendacje wyłącznie dla „polityki regionalnej”. Celem badania było dostarczenie instytucjom odpowiedzialnym za programowanie instrumentów wsparcia w ramach funduszy strukturalnych UE, wiedzy dotyczącej efektywnego podziału kompetencji pomiędzy szczeble administracji krajowej i regionalnej w zakresie wdrażania instrumentów wsparcia rozwoju przedsiębiorczości. Efektem ubocznym badania jest możliwość wykorzystania ich wyników do konceptualizacji ewaluacji ex-ante w zakresie skuteczności, efektywności i trwałości planowanej interwencji. 0. RPO MAZOWIECKIE – projekty innowacyjne zgodne z RSI – do 8 mln zł, pozostałe bez ograniczeń kwotowych. 1. Wspólne traktowanie pożyczek i poręczeń. Upieranie się, że pożyczki nie powinny uwzględniać pomocy publicznej, wspólne traktowanie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, brak preferencji dla grup docelowych o utrudnionym dostępie do finansowania zewnętrznego. 2. Dotacje na szkolenia dla KGHM Polska Miedź i innych dużych przedsiębiorstw. 3. Niewykorzystywanie istniejących struktur tylko ciągłe tworzenie nowych (punkty informacyjne przy Urzędach Marszałkowskich, których zadania mogłyby pełnić już istniejące organizacje). 4. Promowanie dotacji w ramach PO IG w ogólnopolskich stacjach radiowych i telewizyjnych. 5. Tworzenie regionalnych baz danych o ofertach technologicznych. 6. Zaprogramowanie środków na seed capital w PO Polska Wschodnia. 7. Brak wymiany wiedzy i doświadczeń. Czy którekolwiek województwo planuje zapytać PARP o doświadczenia z pilotażu programu „Bon na innowacje”? 8. Mitologizacja linii demarkacyjnej i włączanie jej już na etapie składania wniosków. Automatyczne wyłączanie projektów mikroprzedsiębiorców ubiegających się o <300 tys. zł z obszarów wiejskich z RPO jest niepotrzebne i błędne.

4 Metodologia - wstęp Nie istnieje „najlepszy” model, który byłby najwłaściwszym narzędziem do badania skuteczności, trwałości i efektywności instrumentów wspierania przedsiębiorczości – prezentowane przez nas podejście ma charakter kompilacyjny i korzysta ze znanych teorii. Poszczególne elementy metodologii „nachodzą na siebie” i wzajemnie z siebie wynikają dlatego w celu weryfikacji poprawności zastosowanych hipotez stosowaliśmy metodą falsyfikacji. Główne założenia badawcze: interwencja publiczna powinna mieć miejsce wyłącznie w przypadku występowania niedoskonałości rynku, interwencja publiczna powinna występować na tym szczeblu, na którym występuje niedoskonałość rynku; źródłem niedoskonałości rynku są: występowanie dóbr publicznych, efektów zewnętrznych, kosztów transakcyjnych, asymetrii informacji. Metody badawcze: desk research, wywiady indywidualne. 1. Były obszary, dla których rekomendacje wynikające z dwóch źródeł niedoskonałości rynku były wzajemnie sprzeczne. W takich przypadkach kwestię pozostawiamy nierozstrzygniętą. Przykładem są szkolenia specjalistyczne: efekty zewnętrzne każą robić to regionalnie (korzyści odnosi wyłącznie pracodawca), natomiast koszty transakcyjne kazałyby wdrażać centralnie (transakcja rzadka, angażująca specyficzne aktywa). 2. Teoria ekonomii wymienia szereg innych zjawisk/zależności, które również mogłyby posłużyć jako podstawa wyjaśnienia niedoskonałości rynkowych – np. Korzyści skali i zakresu, ale zjawisko korzyści skali i zakresu może być wyjaśnione m.in. Poprzez teorię kosztów transakcyjnych czy efektów zewnętrznych. Inne zjawisko to „zawodność konkurencji” czyli ustalenie równowagi rynkowej na poziomie innym niż równowaga społeczna (rynek produkuje dane dobro w ilości mniejszej lub większej od tej, która gwarantuje maksymalną użyteczność wszystkich konsumentów). 3. Nachodzenie na siebie – bardzo często, jeśli mamy do czynienia z wysokimi kosztami transakcyjnymi, to fakt ten jest efektem wysokiej asymetrii informacji – koszty transakcyjne (związane z kontraktem) są spore, bo strony kontraktu niewiele o sobie nawzajem wiedzą.

5 Metodologia – pytania badawcze
Jakie mogą być źródła niedoskonałości w poszczególnych instrumentach wsparcia? Na jakim szczeblu one występują? W jakim stopniu pozwala to odpowiedzieć na pytanie regionalnie czy centralnie? 2. Klasyfikacja na podstawie wytycznych KE oraz doświadczeń KSU

6 Metodologia – krok po kroku
Klasyfikacja instrumentów wsparcia. Identyfikacja skali i rodzaju występujących źródeł niedoskonałości rynku (efekty zewnętrzne, dobro publiczne, asymetria informacji i koszty transakcyjne). Analiza zidentyfikowanych niedoskonałości rynku pod kątem miejsca/przyczyn ich występowania (region / międzyregionalnie / kraj). Przyporządkowanie instrumentów wsparcia do właściwych szczebli wdrażania i realizacji w oparciu o analizę miejsca/przyczyn występowania niedoskonałości rynku. 2. Klasyfikacja na podstawie wytycznych KE oraz doświadczeń KSU

7 Metodologia – praktyczne problemy
Co badamy: realizację projektów czy wdrażanie programu? Badanie nie uwzględnia ograniczeń wynikających z regulacji prawnych, których zmiana jest możliwa. Wielość istniejących i potencjalnych instrumentów wsparcia. Ad.1 2. Klasyfikacja na podstawie wytycznych KE oraz doświadczeń KSU. Ad. 3 Badamy tylko te instrumenty, które wydały nam się właściwe z punktu widzenia sensowności wdrażania

8 Metodologia – krok po kroku
Wsparcie informacyjne Profesjonalne usługi informacyjne Doradztwo specjalistyczne Szkolenia Informacyjne serwisy internetowe Porady prawne Planowanie biznesu Szkolenia tradycyjne – ogólne Punkty pierwszego kontaktu Informacje rynkowe Doradztwo funkcjonalne Szkolenia tradycyjne – specjalistyczne Udostępnianie oficjalnych rejestrów i zbiorów Źródła finansowania Doradztwo proinnowacyjne E-learning i szkolenia internetowe Działania promocyjne Informacje techniczne Doradztwo o charakterze ciągłym Szkolenia zawodowe Udostępnianie infrastruktury wideo - konferencyjnej Kojarzenie partnerów Szkolenia świadomościowe 2. Szkolenia specjalistyczne – w oparciu o analizę kosztów transakcyjnych

9 Metodologia – krok po kroku
Źródła finansowania zwrotnego Finansowanie bezzwrotne Infrastruktura rozwoju biznesu Inne Finansowanie typu equity Dotacje inwestycyjne Inkubatory Dostarczenie infrastruktury wspólnej Pożyczki Dotacje na pokrycie kosztów zatrudnienia Parki przemysłowe Organizacja targów i wystaw Kredyty, leasing Parki technologiczne i naukowo - technologiczne Organizacja misji handlowych Poręczenia Inne wspólne przedsięwzięcia promocyjne Promocja kooperacji i networking’u 2. Szkolenia specjalistyczne – w oparciu o analizę kosztów transakcyjnych

10 Homogeniczność rynków Efekty zewnętrzne na poziomie kraju
Duże zróżnicowanie regionalne danego rynku Efekty zewnętrzne na poziomie regionu Małe efekty klubowe Korzyści skali i zakresu możliwe już na poziomie regionu Liczne i częste transakcje Regionalny poziom funkcjonowania zapewnia pełną efektywność „Twórcy” informacji na poziomie regionu Homogeniczność rynków Efekty zewnętrzne na poziomie kraju Transakcje rzadkie i angażujące specyficzne aktywa Korzyści skali i zakresu dopiero na poziomie kraju 2. Duże zróżnicowanie regionalne rynku – np. rozpoczynanie działalności gospodarczej przez osoby bezrobotne – różne przyczyny bezrobocia, zróżnicowanie bezrobocia wg grup społecznych, różne problemy, na które napotyka dana osoba (bezrobotny ze śląska = rolnik z podkarpackiego gospodarujący na 2 ha) 3. Efekty zewnętrzne na poziomie regionu – dość spora literatura skali oddziaływania ponieważ kwestie te badane są przy okazji pomocy publicznej Efekty klubowe na poziomie kraju

11 Efekty zewnętrzne Efekty zewnętrzne, to korzyści dla osób trzecich niezaangażowanych bezpośrednio w realizację projektu (interesariuszy), które są efektem projektu. Efekty zewnętrzne powstają wówczas, gdy określona osoba lub przedsiębiorstwo podejmuje działania, które wywierają wpływ na sytuację innych osób lub przedsiębiorstw, a nie są rekompensowane odpowiednią płatnością. Specyficznym rodzajem efektów zewnętrznych są efekty klubowe, które występują w sytuacji, kiedy korzystającymi z efektów zewnętrznych są z góry określone podmioty, należące do konkretnej struktury, a korzyści wynikaj z przynależności do tej struktury. Najczęstsze problemy, na etapie analizy efektów zewnętrznych: Identyfikacja „wszystkich” efektów zewnętrznych i ich beneficjentów. Wyznaczenie „sprawiedliwej” nagrody lub kary dla „sprawcy” efektów zewnętrznych. Czy powinniśmy płacić „palaczom” za ich poświęcenie do niepalenia? A może niepalący mogą żądać wynagrodzenia od palących za dyskomfort na jaki są narażeni. Czy przedsiębiorca, który sobie radzi, powinien ze swoich podatków wspierać rozpoczynanie działalności przez bezrobotnych? Jakie są korzyści dla osób trzecich z faktu, że zwiększymy przeżywalność nowozakładanych firm? Do którego momentu wzrastający odsetek przeżywalności firm nie skutkuje zmniejszeniem pozytywnych efektów wynikających z bankructw nieefektywnych firm? Punkty informacyjne dla mikroprzedsiębiorców w zakresie „optymalizacji podatkowej” – czy powinny być wspierane ze środków publicznych?? Interwencja publiczna powinna być wdrażana na tym z poziomów, na którym osiągane są kluczowe efekty zewnętrzne.

12 Efekty zewnętrzne EFEKTY ZEWNĘTRZNE

13 Efekty zewnętrzne Zróżnicowanie skali efektów zewnętrznych różnych rodzajów interwencji publicznej: E-usługi Park naukowo-technologiczny Instrumenty rynku pracy Portale internetowe Prace badawczo-rozwojowe Parki przemysłowe Proste doradztwo Pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej

14 Dobro publiczne Dobro publiczne, to takie dobro, którego konsumpcji nie można ani wyłączyć, ani ograniczyć innym osobom (niska konkurencyjność w konsumpcji). Intensywność charakteru publicznego dobra zależy od dwóch czynników: Konkurencyjności w konsumpcji – oznacza to, że używanie danego dobra przez jedną osobę zmniejsza jego ilość dostąpną dla innych konsumentów. Możliwość wyłączenia z konsumpcji – oznacza to, że dobro można dzielić, porcjować, a przez to konsumować indywidualnie. Wpływ czynników na rynek dóbr/usług: Brak konkurencyjności w konsumpcji  koszt krańcowy kolejnej jednostki dobra bliski 0  konsumpcja poniżej poziomu zapewniającego maks. efektywność. Brak możliwości wykluczania  problem gapowicza  niechęć sektora prywatnego do wejścia na rynek.

15 Dobro publiczne Dobro publiczne, to takie dobro, którego konsumpcji nie można ani wyłączyć, ani ograniczyć innym osobom (niska konkurencyjność w konsumpcji). Intensywność charakteru publicznego dobra zależy od dwóch czynników: Konkurencyjności w konsumpcji – oznacza to, że używanie danego dobra przez jedną osobę zmniejsza jego ilość dostępną dla innych konsumentów. Możliwość wyłączenia z konsumpcji – oznacza to, że dobro można dzielić, porcjować, a przez to konsumować indywidualnie. Wpływ czynników na rynek dóbr/usług: Brak konkurencyjności w konsumpcji  koszt krańcowy kolejnej jednostki dobra bliski 0  konsumpcja poniżej poziomu zapewniającego maks. efektywność. Brak możliwości wykluczania  problem gapowicza  niechęć sektora prywatnego do wejścia na rynek.

16 Dobra publiczna a dobra prywatne
Konkurencja w konsumpcji Edukacja: szkoła podstawowa  szkoła średnia/zawodowa  studia wyższe  szkoła podyplomowa. Chociaż usługa jako taka jest identyczna, to państwo traktuje szkołę podstawową jak dobro publiczne (zapewnia brak możliwości wykluczania i dąży do minimalizacji konkurencji). Podobnie w usługach medycznych. Drogi: gminne (muszą mieć charakter publiczny – bardzo wysokie koszty wykluczania – jeśli brak możliwości wykluczania to inwestor prywatny nie wejdzie na taki rynek). Doradztwo dla msp: konsumpcja poniżej Możliwość wykluczania z konsumpcji

17 Dobra publiczna a dobra prywatne
Konkurencja w konsumpcji Infrastruktura parku przemysłowego Usługi punktu konsultacyjnego Prace rozwojowe Szkolenia „sprzedażowe” Szkolenia EFS Szkolenia komercyjne Doradztwo specjalistyczne Infrastruktura wspólna Badania przemysłowe Pożyczka Publikacje płatne Publikacje bezpłatne Normy Badania podstawowe Kredyt Kampanie świadomościowe Latarnia morska Bezpłatne serwisy www Płatne serwisy www Dane z KRS Możliwość wykluczania z konsumpcji

18 Dobro publiczne – regionalnie czy centralnie
Dane dobro może mieć różny charakter w zależności od uwarunkowań geograficznych. Przykładowo: Dostępność kredytów dla małych firm Specjalistyczne doradztwo Szkolenia W obszarach, w których występuje geograficzne zróżnicowanie stopnia charakteru publicznego dostarczanego dobra, wdrażanie tej interwencji powinna być realizowana na poziomie regionu.

19 Asymetria informacji Asymetria informacji występuje wtedy, kiedy jedna ze stron gry rynkowej posiada więcej informacji o swoich partnerach lub posiada dostęp do większej ilości i lepszej jakości informacji. Praktyczne przykłady skutków asymetrii informacji: Niedoszacowanie przez przedsiębiorców pozytywnych efektów wynikających z korzystania z doradztwa. Duży udział projektów nie spełniających kryteriów ekonomiczno-technicznych w konkursach w ramach działania 2.3. SPO WKP. Zbyt duża skłonność do ryzyka jeśli działalność została ubezpieczona. Cena nieodpowiadająca wartości przedmiotu transakcji. Koszty funkcjonowania rejestrów i baz danych Inne

20 Koszty transakcyjne Koszty transakcyjne to straty jakie ponosi się przy przygotowaniu, wdrażaniu i egzekwowaniu transakcji rynkowych. Koszty transakcyjne to również straty wynikające z oportunistycznego zachowania się stron kontraktu i niepewności co do zachowania się stron kontraktu. Niedoskonałości rynku występują wtedy, kiedy nie ma pewności co do tego jak zachowają się strony kontraktu, usługi nabywane są stosunkowo rzadko, a do ich świadczenia wymagane są aktywa (w tym kapitał ludzki) o dużym stopniu specyficzności. Praktyczne przykłady skutków występowania kosztów transakcyjnych: Koszty pośredników Koszty własne negocjacji handlowych Koszty sądowe Inne

21 Wsparcie informacyjne
Regionalnie Centralnie punkty pierwszego kontaktu. serwisy www dotyczące kwestii horyzontalnych, wspólnych dla wszystkich regionów bazy danych, rejestry.

22 Profesjonalne usługi informacyjne
Regionalnie Centralnie porady prawne, Informacje rynkowe, źródła finansowania, Informacje techniczne.

23 Doradztwo specjalistyczne
Regionalnie Centralnie doradztwo wysokospecjalistyczne, doradztwo proinnowacyjne. planowanie biznesu, doradztwo funkcjonalne i o charakterze ciągłym, kojarzenie partnerów. Planowanie biznesu – z reguły efekty zewnętrzne są skoncentrowane na otoczeniu, w kórym nowa firma powstaje

24 Szkolenia Regionalnie Centralnie
szkolenia tradycyjne ogólne i specjalistyczne (projekty zamknięte), szkolenia zawodowe. szkolenia tradycyjne ogólne i specjalistyczne (projekty otwarte), e-learning, szkolenia świadomościowe. Efektem zewnętrznym dla szkoleń objętych pomocą publiczną jest wzrost kwalifikacji uczestników szkolenia na rynku pracy.

25 Finansowanie zwrotne Regionalnie Centralnie
pożyczki. seed capital, poręczenia, instrumenty realizowane za pośrednictwem systemu kredytowego. Efektem zewnętrznym dla szkoleń objętych pomocą publiczną jest wzrost kwalifikacji uczestników szkolenia na rynku pracy. Instrumenty realizowane za pośrednictwem systemu kredytowego – jeśli brak zróżnicowania geograficznego (np. kredyty studenckie)

26 Finansowanie bezzwrotne
Regionalnie Centralnie pomoc regionalna na zatrudnienie, dotacje dla start-up, projekty innowacyjne zgodne z RSI projekty innowacyjne, celowe Efektem zewnętrznym dla szkoleń objętych pomocą publiczną jest wzrost kwalifikacji uczestników szkolenia na rynku pracy. Instrumenty realizowane za pośrednictwem systemu kredytowego – jeśli brak zróżnicowania geograficznego (np. kredyty studenckie).

27 Infrastruktura rozwoju biznesu
Regionalnie Centralnie inkubatory przedsiębiorczości, parki przemysłowe. Parki technologiczne i naukowo-technologiczne. Efektem zewnętrznym dla szkoleń objętych pomocą publiczną jest wzrost kwalifikacji uczestników szkolenia na rynku pracy. Instrumenty realizowane za pośrednictwem systemu kredytowego – jeśli brak zróżnicowania geograficznego (np. kredyty studenckie).

28 Transfer technologii Regionalnie Centralnie
Doradztwo w zakresie praw własności intelektualnych Wyszukiwanie nowych technologii Bazy danych nowych technologii, potencjału badawczego itd.

29 Badania i rozwój Regionalnie Centralnie
Badania przemysłowe i prace rozwojowe zgodne z RSI (przy założeniu, że RSI rzeczywiście w sposób precyzyjny wskazuje obszary preferowane przez region. Dotacje dla młodych naukowców Badania podstawowe 1. To co robi teraz Fundacja na rzecz nauki polskiej w ramach PO –IG nie powinno być robione centralnie. W I konkursie wpłynęło 75 prac – 8 nagrodzonych średnio po 110 tys. zł – z punktu widzenia kosztów transakcyjnych uzasadniałoby to poziom centralny. Jednak czy rzeczywiście zainteresowanie jest tak małe? Oraz czy dotacje rzędu 100 tys. zł muszą być przyznawane z poziomu Wawy. Ile będzie kosztować rozliczenia?

30 Inne Regionalnie Centralnie
Instrumenty ekonomii społecznej Promocja gospodarcza regionu Misje handlowe i udział w imprezach targowo-wystawienniczych Klastry?? Promocja gospodarcza Polski Klastry?? 1. Nawet jeśli firma ma zakłady w innych regionach to region odnosi korzyści wizerunkowe z faktu, że ma na swoim terenie taką firmę.

31 Kontynuacja Optymalizacja efektywności i skuteczności poszczególnych instrumentów wsparcie – identyfikacja kryteriów wyboru Analiza przeżywalności firm powstałych w ramach 2.5. ZPORR i identyfikacja czynników sukcesu projektów. Identyfikacja luk rynkowych w obszarze usług (w tym finansowych) dla przedsiębiorstw i osób zakładających działalność gospodarczą. Efektywności, skuteczność i trwałości efektów programów wspierających innowacyjność przedsiębiorstw – badanie porównawcze trzech rodzajów instrumentów: samodzielne B+R vs zakup technologii vs zakup nowoczesnych maszyn i urządzeń.

32 Regionalnie czy centralnie. dr Piotr Tamowicz (e-mail: p. tamowicz@icg
Regionalnie czy centralnie? dr Piotr Tamowicz (

33 Fundusze kapitałowe VC Fundusze poręczeniowe
Centralnie Regionalnie Fundusze kapitałowe VC Sieci business angels Fundusze pożyczkowe Fundusze poręczeniowe ?

34 Skąd problem ? Pomorskie + Zachodniopomorskie Inicjatywa JEREMIE
Jak i na co przeznaczyć wsparcie? granty czy dotacje? jakie instrumenty ?

35 Fundusze pożyczkowe & poręczeniowe
823 mln zł - kapitał pożyczkowy 53 fundusze poręczeniowe 486 mln zł – kapitał poręczeniowy

36 Fundusze pożyczkowe – dlaczego?
tzw. luka finansowa Banki komercyjne Banki spółdzielcze SKOK-i Publiczne instrumenty inżynierii finansowej Luka finansowa rynek

37 Luka finansowa – możliwe przyczyny
Niska konkurencyjność rynku długu Ograniczenia regulacyjne Asymetria informacji

38 Weryfikacja… Hipoteza 1: niska konkurencyjność rynku długu
Jaka jest dynamika rozwoju ? Jaka jest struktura podmiotowa i koncentracja (C3/C5, HHI) Fizyczna dostępność placówek Zróżnicowanie oferty produktowej Baza kapitałowa (depozyty + rynek międzybankowy)

39 Weryfikacja… Hipoteza 2: ograniczenia regulacyjne Rezerwy celowe
Stosowanie MSSF i MSR Bazylea II

40 Weryfikacja… Hipoteza 3: asymetria informacji 1. Statystyki kredytowe

41 Weryfikacja… Hipoteza 3: asymetria informacji 1. Statystyki kredytowe

42 Możliwość oceny ryzyka inwestycyjnego (kredytowego)
ryzyko Akceptowalny poziom ryzyka czas

43 Luka finansowa - przyczyny
Niska konkurencyjność rynku długu -NIE Ograniczenia regulacyjne - NIE Asymetria informacji - TAK

44 Wnioski dla f. pożyczkowych (warunki skutecznej interwencji)
Tworzyć fundusze tylko tam gdzie jest niska gęstość sieci bankowej (lokalnie!) Fundusze tylko dla MSP „upośledzonych” w dostępie do finansowania …

45 Wnioski dla f. poręczeniowych
Kredyt – pożyczka publiczna - poręczenie Kredyt bankowy Pożyczka publiczna Kredyt bankowy Zabezpieczenie prywatne Zabezpieczenie publiczne Zabezpieczenie prywatne Efekty mnożnikowe Infrastruktura = 0

46 Wnioski dla f. pożyczkowych (warunki skutecznej interwencji)
Tworzyć fundusze tylko tam gdzie jest niska gęstość sieci bankowej (lokalnie!) Fundusze tylko dla MSP „upośledzonych” w dostępie do finansowania Wszędzie indziej – f. poręczeniowe !!! (z zachowaniem war. 2)

47 Fundusze kapitałowe Istota finansowania:
Inwestycja we własność przedsięwzięcia Horyzont średnio i długoterminowy Zysk z przyrostu wartości biznesu

48 Fundusze kapitałowe Rodzaje finansowania: Venture capital Seed
Start up

49 Fundusze kapitałowe Reguły działania funduszy kapitałowych
Optymalizacja ryzyka portfela inwestycyjnego Optymalizacja kosztów stałych Wysoka stopa zwrotu (wysoki wskaźnik selekcji)

50 Optymalizacja portfela

51 Optymalizacja kosztów stałych
przygotowania inwestycji Wielkość/wartość inwestycji

52 Konsekwencje tych 3 reguł
Portfel na tyle duży aby ograniczyć ryzyko (ok. 10 inwestycji) Fundusz musi być na tyle duży aby koszty stałe nie ograniczyły rozmiarów portfela Podaż projektów biznesowych na tyle duża aby umożliwić dotarcie do najatrakcyjniejszych pomysłów

53 Przykład… Fundusz: 5m$ 10 inwestycji x 0,5m$ Stopa selekcji 1%-2%
Wymagana podaż aplikacji (od przedsiębiorców) Pytanie: czy w danej lokalizacji jest wystarczająca liczba innowacyjnych biznesów? Jeśli nie, to jakie jest uzasadnienie dla podejmowania ponadprzeciętnego ryzyka?

54 wniosek… Im bardziej „lokalny” (mniejszy obszar działania) jest fundusz VC… …tym większe jest ryzyko porażki… …tym mocniejsze musi być uzasadnienie dla takiego (zawężonego) obszaru działania.

55 f. kapitałowe f. poręczeniowe „upośledzone” MSP „nie upośledzone” MSP
centralnie f. kapitałowe Dotarcie do grupy docelowej Pozycja vis a vis banki Koncentracja kapitału poręczeniowego regionalnie f. poręczeniowe f. pożyczkowe Lokalnie „upośledzone” MSP „nie upośledzone” MSP

56 Optymalizacja portfela f. kapitałowe f. poręczeniowe f. pożyczkowe
centralnie f. kapitałowe regionalnie f. poręczeniowe 3.1 POIG f. pożyczkowe Lokalnie „upośledzone” MSP „nie upośledzone” MSP

57 Konceptualizacja i operacjonalizacja badania
Obserwatorium rynku usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce Konceptualizacja i operacjonalizacja badania Warszawa, 15 grudnia 2008 r.

58 Krajowy System Usług dla MSP
Misją KSU jest „rozwój przedsiębiorczości poprzez zapewnienie najwyższej jakości usług w kluczowych obszarach wymagających wsparcia państwa”. Usługi KSU: Usługi informacyjne Usługi doradcze o charakterze proinnowacyjnym Usługi finansowe: pożyczki i poręczenia Kierunki rozwoju sieci: Otwarcie na nowe usługi Modyfikacja wspieranych usług Znaczenie wsparcia o charakterze systemowym

59 Usługodawcy Odbiorca usług Usługobiorcy
Co to jest wsparcie systemowe – próba definicji Wsparcie szkoleniowe i doradcze dla usługodawców Wsparcie finansowe usługodawców w celu zwiększenia ich potencjału Zasilanie informacją usługodawców Akredytacja usługodawców Odbiorca usług Finansowanie świadczenia usługi – konkursy na dotacje Usługobiorcy Usługi świadczone przez wykonawców wybranych przez PARP w drodze przetargu publicznego Usługi świadczone samodzielnie przez konsultantów PARP Stopień zaangażowania w realizację usługi

60 Nowy model wspierania usług dla MSP
Podaż usług dla MSP podlega stałemu monitoringowi. Jeśli okaże się, że na rynku pojawiła się znacząca podaż danego typu usług, będzie podejmowana decyzja o zaprzestaniu finansowania ich ze środków publicznych w ramach KSU. Równolegle, analizowane będzie rynek i kierunki działań rządu w zakresie wspierania rozwoju przedsiębiorczości w celu definiowania usług, które nie są oferowane przez rynek, a należy je uznać za ważne z punktu widzenia realizacji określonej polityki rządu. W przypadku stwierdzenia takich luk, system instytucjonalnego wsparcia będzie wprowadzał do swej oferty nową, współfinansowaną ze środków publicznych usługę, z założeniem, że w miarę rozwoju popytu na nią, pojawi się też rynkowa podaż. W celu finansowania nowych usług, ustanowiony został tzw. fundusz dotacji na świadczenie usług pilotażowych. Po opracowaniu zakresu usługi, jej standardu, ogłoszony zostanie konkurs, w wyniku którego wybrani zostaną usługodawcy, którzy otrzymają wsparcie na ich świadczenie.

61 Logika interwencji publicznej programowane w ramach Obserwatorium
Krótkookresowo, nowy punkt równowagi ustali się dla Ceny C1. Zwiększona liczba świadczonych usług będzie okupiona wyższą ceną. Krzywa podaży przesunie się trwale na prawo. W długim okresie, interwencja skutkować będzie, wraz ze wzrostem liczby świadczonych usług, korzyściami skali i zakresu dla usługodawców. Po stronie popytu, kolejni przedsiębiorcy uświadomią sobie zalety korzystania z usług, co w długim okresie przesunie krzywą popytu w prawo. Długookresowy efekt interwencji to przesunięcie punktu równowagi z Q1 do Q2. Zmniejszą się koszty transakcyjne i asymetria informacji ponieważ obie strony (popyt i podaż) będą wiedzieć o sobie więcej, usługodawcy wypracują kodeks etyczny, powstaną ogólnie przestrzegane standardy, pojawią się wzory umów itd. Cena C1 Równowaga rynkowa C0 Q1 Q2 Ilość

62 Obserwatorium – podstawowe dane
Cel projektu: dostarczenie wiedzy o tym, jakie usługi okołobiznesowe i w jakim zakresie powinny być finansowane ze środków publicznych, a także za pośrednictwem jakich instrumentów/mechanizmów. Wyniki prowadzonych prac badawczych pozwolić mają także na wyłonienie rodzajów i zakresów usług do wsparcia w ramach wyżej opisanego funduszu dotacji na świadczenie usług pilotażowych, ustanowionego w projekcie systemowym Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, finansowanym z EFS w ramach PO KL, poddziałania Okres realizacji: Budżet: 1,4 mln zł Wykonawca badania: wyłoniony w przetargu publicznym Aktualnie, wykonywane są prace zmierzające do konceptualizacji i operacjonalizacji projektu „Obserwatorium..”. W ramach tych prac prowadzone są m.in. wywiady indywidualne i moderowane dyskusje grupowe. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zaprasza do współpracy w celu jak najlepszego dopracowania przedmiotu i sposobu planowanych badań.

63 Obserwatorium – główne zadania na etapie konceptualizacji i oepracjonalizacji „Obserwatorium…”
Opracowanie metodyki identyfikacji przesłanek, które powinny decydować o systemowym wsparciu usług dla przedsiębiorców i osób podejmujących działalność gospodarczą. Metodyka powinna opierać się na założeniu, ze luka rynkowa w obszarze usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności jest konsekwencją istnienia niedoskonałości rynku usług okołobiznesowych dla przedsiębiorstw, które są skutkiem występowania niekorzystnych zjawisk typu asymetria informacji, wysokie koszty transakcyjne i inne. Metodyka powinna również uwzględniać identyfikację rodzajów przesłanek dla wsparcia bezpośredniego przedsiębiorców oraz poprzez finansowanie / dofinansowanie usług pośredników (np. instytucji otoczenia biznesu); Opracowanie wskaźników służących weryfikacji obecności ww. przesłanek, a w szczególności wskaźników luki rynkowej w obszarze usług okołobiznesowych wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce; Doprecyzowanie celów, pytań i hipotez badawczych projektu „Obserwatorium …”; Określenie metod pozyskiwania wskaźników (w tym sposobów doboru prób badawczych, określenie grup docelowych badania, operatów losowania).