III DEKLINACJA 1.

Prezentacja na temat: "III DEKLINACJA 1."— Zapis prezentacji:

1 III DEKLINACJA 1

2 III DEKLINACJA TO OŚ SYMETRII WSZYSTKICH DEKLINACJI
IV V f m m m f n f n n 2

3 N. SG. MOŻE MIEĆ WIELE RÓŻNYCH KOŃCÓWEK
masculina feminina neutra - o - o - us - l - ar - or - s - es - a - ur - os - is - n - us - er - as - c - ex - x - e - es - aus - t 3

4 DEKLINACJĘ III ROZPOZNAJEMY PO
G. sg. - is N. forma N. soma N. ventus N. tempus G. formae G. somatis G. venti G. temporis N. minister N. imber G. ministri G. imbris 4

5 KOŃCÓWKI III DEKLINACJI
singularis pluralis m, f n m, f n N. - różne N. - es - a G. - is G. - um D. - i D. - ibus Acc. - em - różne Acc. - es - a Abl. - e Abl. - ibus V. - różne V. - es - a 5

6 FORMA GENETIWU ZWYKLE BARDZO SIĘ RÓŻNI OD FORMY NOMINATIWU
N. divisio G. divisionis N. tempus G. temporis N. iter G. itineris 6

7 W III DEKLINACJI SĄ 3 TYPY ODMIANY
Typ spółgłoskowy Typ mieszany Typ samogłoskowy CZYM SIĘ RÓŻNIĄ ? Abl. sg. - e Abl. sg. - e Abl. sg. - i G. pl. - um G. pl - ium G. pl - ium neutra : N. pl. - a neutra : N. pl. - a neutra : N. pl. - ia 7

8 JAK POZNAĆ, W KTÓRYM TYPIE ODMIENIA SIĘ WYRAZ ?
Typ spółgłoskowy Typ mieszany Typ samogłoskowy Imparisyllaba, temat zakończony na 1 spółgłoskę Imparisyllaba, temat zakończony na 2 spółgłoski Neutra, N. sg. - al., - ar, - e Parisyllaba, tzw. rodzina z wieszczem i psem Parisyllaba, na ogół feminina z N. sg. - is, - es Przymiotniki 8

9 PRZYKŁADY Typ spółgłoskowy Typ mieszany N. lex N. nox G. le - gis
IMPARISYLLABA N. lex N. nox G. le - gis G. noc - tis PRZYKŁADY PARISYLLABA N. ca - nis N. a - vis G. ca - nis G. a - vis N. animal N. exemplar N. mare Typ samogłoskowy 9

10 masculinum – rodzaj męski
MASCULINA to w skrócie wyrazy rodzaju męskiego

11 femininum – rodzaj żeński
FEMININA to w skrócie wyrazy rodzaju żeńskiego

12 neutrum – rodzaj nijaki
NEUTRA to w skrócie wyrazy rodzaju nijakiego

13 TYP SPÓŁGŁOSKOWY singularis pluralis m, f n m, f n N. - różne N. - es
- um D. - i D. - ibus Acc. - em - różne Acc. - es - a Abl. - e Abl. - ibus V. - różne V. - es - a 13

14 TYP SAMOGŁOSKOWY singularis pluralis m, f n m, f n N. - różne N. - es
- ia G. - is G. - ium D. - i D. - ibus Acc. - em - różne Acc. - es - ia Abl. - i Abl. - ibus V. - różne V. - es - ia 14

15 TYP MIESZANY singularis pluralis m, f n m, f n N. - różne N. - es - a
- ium D. - i D. - ibus Acc. - em - różne Acc. - es - a Abl. - e Abl. - ibus V. - różne V. - es - a 15

16 MASCULINA - o sermo, sermonis - or amor, amoris - os mos, moris - er
carcer, carceris - ex G. - icis index, indicis - es imparisyllabum pes, pedis 16

17 FEMININA - o - do, - go, - io valetudo, valetudinis - s po spółgłosce
lens, lentis - is auris, auris - as libertas, libertatis - x lex, legis - aus laus, laudis - us salus, salutis - es parisyllabum nubes, nubis 17

18 NEUTRA - l animal, animalis - a drama, dramatis - n flumen, fluminis
- c lac, lactis - e mare, maris - t caput, capitis - ar exemplar, exemplaris - ur sulfur, sulfuris - us G. - oris, - eris, - uris corpus, corporis 18

19 RODZINA Z WIESZCZEM I PSEM TO 7 RZECZOWNIKÓW
pater, - tris - ojciec senex, senis - starzec mater, - tris - matka vates, - is - wieszcz frater, - tris - brat canis, - is - pies iuvenis, - is - młodzieniec 19

20 IMPARISYLLABA to wyrazy nierównozgłoskowe
IMPARISYLLABUM impar - nierówny IMPARISYLLABA to wyrazy nierównozgłoskowe czyli takie, które mają różną ilość sylab (zgłosek) w N. sg. i G. sg. N. scrip - tor N. cor N. so - ma G. scrip - to - ris G. cor - dis G. so - ma - tis

21 PARISYLLABA to wyrazy równozgłoskowe
PARISYLLABUM par - równy PARISYLLABA to wyrazy równozgłoskowe czyli takie, które mają jednakową ilość sylab (zgłosek) w N. sg. i G. sg. N. nu - bes N. con -val - lis N. im - ber G. nu - bis G. con -val - lis G. im - bris

22 PRZYMIOTNIKI O 3 zakończeniach w N.sg O 2 zakończeniach w N.sg O 1 zakończeniu w N.sg - er - is -e - is - e -x - ns orator celeber labor gravis pater felix ars celebris poena gravis mater felix nomen celebre periculum grave nomen felix