O czym mówi Czerwona Księga ?

Prezentacja na temat: "O czym mówi Czerwona Księga ?"— Zapis prezentacji:

1 O czym mówi Czerwona Księga ?
Jakub Komorowski kl. IB Adam Śmiałkowski kl. IB

2 Co to jest Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych?
Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych jest rejestrem zagrożonych wyginięciem gatunków organizmów. Publikowana jest przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN). Po raz pierwszy ukazała się w roku 1963 r. Do IUCN należy 81 państw, 113 organizacji publicznych, ponad 850 organizacji pozarządowych i około naukowców i ekspertów ze 181 krajów. Dane z 2007 roku są alarmujące: „Życie na Ziemi znika w coraz szybszym tempie i będzie się tak działo, dopóki nie zostaną podjęte pilne działania" - ostrzega IUCN. Polska Czerwona Księga Zwierząt jest rejestrem zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych. Zawiera ona listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony. Dla Polski czerwoną księgę zwierząt opracowuje Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (dawniej Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN), przy współpracy z kilkudziesięcioma naukowcami z całej Polski. Po raz pierwszy dokonano tego w 1992 roku.

3 Kategorie zagrożenia gatunków
Informacje gromadzone w systemie IUCN są grupowane w kategoriach określających stopień zagrożenia wyginięciem danego gatunku. Kryteria zaliczenia gatunku do danej kategorii w roku 2001 określono w dokumencie 2001 Categories & Criteria (version 3.1). oszacowane rozpoznane EX całkowicie wymarłe (extinct), oznaczane znakiem † EW wymarłe na wolności (extinct in the wild) - wymarłe w stanie dzikim - klasyfikuje się jako wymarłe na wolności, co oznacza, że pojedyncze okazy, czy nawet populacje mogą żyć jeszcze w hodowlach i ogrodach zoologicznych Zagrożone wyginięciem CR krytycznie zagrożone (critically endangered) - najbardziej zagrożone gatunki EN zagrożone (endangered) - przypisuje się im wysokie ryzyko wymarcia w niedalekiej przyszłości VU narażone (vulnerable) - gatunki, które mogą wymrzeć stosunkowo niedługo, choć nie tak szybko jak zagrożone NT podwyższonego ryzyka (near threatened - bliskie zagrożenia) - gatunki bliskie zaliczenia do poprzedniej kategorii, ale jeszcze się do niej nie kwalifikujące LC niższego ryzyka (least concern - najmniejszej troski) niedostatecznie rozpoznane DD (data deficient) - taksony o nieokreślonym stopniu zagrożenia, wymagającym dokładniejszych danych nie oszacowane według kryteriów IUCN NE (not evaluated)

4 Co mówią dane (rok 2007) z czerwonej listy gatunków zagrożonych?
Wymarcie grozi: gatunkom na monitorowanym przez IUCNI to o 188 gatunków zagrożonych wymarciem więcej niż rok wcześniej. Zagrożony wyginięciem jest: co czwarty gatunek ssaków, co piąty ptaków, co trzeci płazów 70 % roślin. Wyginęło już : 785 gatunków, 65 żyje obecnie jedynie w niewoli - stwierdza IUCN, która działa od 1948 roku. Polska Czerwona Księga Zwierząt jest rejestrem zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych. Zawiera ona listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony. Dla Polski czerwoną księgę zwierząt opracowuje Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (dawniej Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN), przy współpracy z kilkudziesięcioma naukowcami z całej Polski. Po raz pierwszy dokonano tego w 1992 roku.

5 Co mówią dane z czerwonej listy gatunków zagrożonych?
W "krytycznym niebezpieczeństwie" jest też orangutan sumatrzański (Pongo abelii), a jego kuzyn z Borneo (Pongo pygmaeus) - "w niebezpieczeństwie". Oba gatunki często są ofiarą wylesiania. Polska Czerwona Księga Zwierząt jest rejestrem zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych. Zawiera ona listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony. Dla Polski czerwoną księgę zwierząt opracowuje Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (dawniej Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN), przy współpracy z kilkudziesięcioma naukowcami z całej Polski. Po raz pierwszy dokonano tego w 1992 roku. Gorilla gorilla Wśród ssaków z kategorii "w niebezpieczeństwie" do kategorii "w krytycznym niebezpieczeństwie" awansował goryl równinny (Gorilla gorilla). Jego populacja została zdziesiątkowana wirusem ebola o ponad 60 procent w ciągu 25 lat. Pongo abelli

6 Co mówią dane z czerwonej listy gatunków zagrożonych?
Biały delfin z Jangcy, "baiji" (Lipotes vexillifer), jeden z najstarszych gatunków zwierzęcych, zdziesiątkowany przez zanieczyszczenia, kłusownictwo i ruch na rzece, znajduje się w "krytycznym niebezpieczeństwie". Być może już wyginął, ale chińscy naukowcy w sierpniu na nowo wzbudzili nadzieję, że jednak widziano baiji w prowincji Anhui. Podobnie jest z krokodylem z Gangesu - gawialem gangesowym, któremu wyginięcie grozi z powodu degradacji jego naturalnego środowiska. Populacja gawiali z 436 dorosłych osobników w 1997 roku zmalała do 182 w 2006 roku. Polska Czerwona Księga Zwierząt jest rejestrem zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych. Zawiera ona listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony. Dla Polski czerwoną księgę zwierząt opracowuje Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (dawniej Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN), przy współpracy z kilkudziesięcioma naukowcami z całej Polski. Po raz pierwszy dokonano tego w 1992 roku.

7 Co mówią dane z czerwonej listy gatunków zagrożonych?
Zagrożonych jest ptasich gatunków spośród istniejących 9 956, zwłaszcza czerwony sęp azjatycki (Sarcogyps calvus) Po raz pierwszy na liście znalazły się korale - ofiary ocieplenia klimatu i zjawiska El Ninio. Zagrożonych jest 10 gatunków z Archipelagu Galapagos, z których jednego (Rhizopsammia wellington) najprawdopodobniej już nie ma. Polska Czerwona Księga Zwierząt jest rejestrem zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych. Zawiera ona listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony. Dla Polski czerwoną księgę zwierząt opracowuje Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (dawniej Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN), przy współpracy z kilkudziesięcioma naukowcami z całej Polski. Po raz pierwszy dokonano tego w 1992 roku. i egipski (Neophron percnopterus), zdziesiątkowane przez przeciwzapalny lek diklofenak, podawany bydłu.

8 Co mówią dane z czerwonej listy gatunków zagrożonych?
W królestwie roślinnym sytuacja również nie napawa radością: na gatunki zagrożonych wymarciem jest Wśród gatunków "w niebezpieczeństwie" znalazła się dzika morela (Armeniaca vulgaris) z Azji Środkowej, protoplastka odmian hodowanych dzisiaj w wielu krajach Polska Czerwona Księga Zwierząt jest rejestrem zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych. Zawiera ona listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony. Dla Polski czerwoną księgę zwierząt opracowuje Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (dawniej Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN), przy współpracy z kilkudziesięcioma naukowcami z całej Polski. Po raz pierwszy dokonano tego w 1992 roku.

9 Polska Czerwona Księga Roślin
Polska Czerwona Księga Roślin (1993, 2001); powstała w Instytucie Botaniki PAN i Instytucie Ochrony Przyrody PAN w Krakowie pod redakcją doc. dr hab. Róży Kaźmierczakowej i prof. dr hab. Kazimierza Zarzyckiego (w I wyd. kolejność nazwisk odwrotna). Księga ta obejmuje paprotniki i rośliny kwiatowe. Jej głównym celem jest: zwrócenie uwagi na zagrożone taksony, wykazanie stopnia ubożenia rodzimej flory konieczności podjęcia szczegółowych badań nad konkretnymi taksonami przedsięwzięcie niezbędnych zabiegów ochronnych. Księga zawiera opisy: 31 gatunków całkowicie wymarłych (kategoria EX), 7 gatunków wymarłych w stanie dzikim (kategoria EW), 74 gatunki krytycznie zagrożone (kategoria CR), 59 zagrożonych wyginięciem (kategoria EN), 102 narażonych na wyginięcie (kategoria VU), 21 gatunków w kategorii niższego ryzyka (kategoria LR) 2 gatunki o nieznanym stopniu zagrożenia (kategoria DD).

10 Wybrane rośliny z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin
Zanokcica serpentynowa - mała paproć naskalna rosnąca w zwartych, regularnych kępkach. Jej zamierające na zimę liście podzielone są na zaokrąglone, wachlarzowate, delikatnie karbowane na brzegach odcinki. Zanokcica serpentynowa jest spotykana wyłącznie na Dolnym Śląsku (jako jedynym obszarze występowania skał serpentynitowych). Dziś istnieje jedenaście jej stanowisk aktualnych. Jednym ze stanowisk występowanie zanokcicy jest teren gminy Pieszyce (Kamionki).  Obuwik pospolity – narażony na wyginięcie

11 Wybrane rośliny z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin
                                                                                                      Fiołek bagienny Krytycznie zagrożony Grążel północny Narażony na wyginięcie Kruszczyk drobnolistny Zagrożony wyginięciem

12 Wybrane rośliny z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin
Storczyk samiczy (Orchis morio L.) W Polsce jest jednym z rzadszych gatunków storczyków .W skali kraju w przeważającej części występuje na południu kraju. Bulwy storczyka samiczego używano dawniej w ziołolecznictwie, jako źródło śluzu oraz stosowano przy leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Brzoza niska (Betula humilis Schrank) Występuje w Europie i Azji. W Polsce roślina bardzo rzadka, występująca na rozproszonych stanowiskach na niżu.

13 Polska Czerwona Księga Zwierząt
Pierwsza polska czerwona lista zwierząt ukazała się w roku 1992 (Głowaciński Z. Red Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN, Kraków). Na liście tej figuruje: gatunków, w tym 49 uznanych za wymarłe. Kręgowce są reprezentowane przez 117 gatunków, w tym 12 wymarłych, bezkręgowce - przez gatunki, w tym 37 wymarłych. Najliczniejszą grupą bezkręgowców są owady, spośród których na liście zamieszczono 991 gatunków

14 Wybrane zwierzęta z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt
Wąż Eskulapa. W Polsce występuje jedynie w Bieszczadach, jest bardzo rzadki.

15 Wybrane zwierzęta z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt
Żubr – ssak łożyskowy z rodziny krętorogich, rzędu parzystokopytnych. Aktualnie populacja żubrów na świecie liczy ok osobników, z czego 650 żyje w Polsce na terenie Puszczy Białowieskiej, Puszczy Boreckiej, Puszczy Piskiej, Puszczy Knyszyńskiej oraz w Bieszczadach (dalszych ok. 150 żubrów znajduje się w zamkniętych hodowlach).

16 Wybrane zwierzęta z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt
Sokół wędrowny W latach 50. i 60. XX wieku nastąpił drastyczny spadek jego liczebności, głównie z powodu skażenia środowiska pestycydami Od połowy lat 80. XX wieku w ramach Programu Restytucji Populacji Sokoła Wędrownego. Głuszec zwyczajny Populacja krajowa liczy wg różnych szacunków około kogutów, czyli od 550 do 750 osobników.

17 Wybrane zwierzęta z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt
Europejski bezżuchwowiec pasożytniczy z rodziny minogowatych, występujący na większości europejskich wybrzeży. Minóg rzeczny ma duże znaczenie gospodarcze w rejonie Bałtyku. Jest tam odławiany w dużych ilościach, podczas migracji i jest w niektórych obszarach uważany za wielki przysmak. Minóg rzeczny W Europie minóg rzeczny jest gatunkiem zagrożonym. W Polsce jest pod ścisłą ochroną.

18 Podsumowanie: Analizując listę organizmów zagrożonych wyginięciem oraz powody tego zagrożenia nasuwają się pewne wnioski: Głównym zagrożeniem dla organizmów, które wpisano do Czerwonej Księgi jest wszelka działalność człowieka taka jak: wylesianie, zanieczyszczenia, kłusownictwo, ruch na rzekach, ocieplanie klimatu i inna degradacja środowiska naturalnego. Podchodząc do problemu filozoficznie: Czerwona Księga, tworzona i aktualizowana przez specjalistów może wydawać się próbą naprawienia całego zła, które człowiek bezmyślnie uczynił w przeszłości lub czyni obecnie - czasem zła nieodwracalnego… Każdy z nas – członek wielkiej społeczności Ziemi, aby nie powiększać skutków bezmyślnego czerpania dóbr ze środowiska powinien to dobro Ziemi dawać…. choćby poprzez wiedzę i własną świadomość wpływu na własne najbliższe choć otoczenie i dawanie dobrego przykładu innym.

19 Bibliografia http://turystyka.skar.pl/Foto/FloraFauna/wilk.jpg
Atlas zwierząt csm.jmk.edu