Efektywne wykorzystanie funduszy europejskich i ich znaczenie dla Polski. Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego maj 2008 r.

Prezentacja na temat: "Efektywne wykorzystanie funduszy europejskich i ich znaczenie dla Polski. Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego maj 2008 r."— Zapis prezentacji:

1 Efektywne wykorzystanie funduszy europejskich i ich znaczenie dla Polski. Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego maj 2008 r.

2 Polityka spójności 2007-2013 Cel konwergencja

3 Środki na politykę spójności w Polsce w okresie 2004-2006
UE 94% 12,8 mld euro, w tym: 8,6 mld euro na 7 programów operacyjnych i 2 Inicjatywy Wspólnotowe w ramach funduszy strukturalnych 4,2 mld euro w ramach Funduszu Spójności na duże inwestycje z zakresu transportu i środowiska Polska 6% UE ( ) – 213,0 mld EUR PL ( ) – 12,8 mld EUR

4 Środki na politykę spójności w Polsce 2007 - 2013
Polska - największy beneficjent w UE - ponad 19% całości środków polityki spójności Łączna wielkość zaangażowanych środków finansowych w realizację NSS : ok. 85,6 mld euro (w tym z UE: 67,3 mld euro) 60% środków polityki spójności w Polsce na realizację Strategii Lizbońskiej

5 Polityka Spójności w Polsce Wyzwania
Polska – największy beneficjent w UE - ponad 19% całości środków polityki spójności Duża odpowiedzialność Polska „wizytówką” polityki spójności Dążenie do osiągnięcia celów Strategii Lizbońskiej 64,01 % na poziomie NSS = 42,5 mld euro Od nas zależy, czy przyznane nam środki zostaną wykorzystane w sposób efektywny Efektywne wykorzystanie funduszy europejskich = sprawny system realizacji Zapewnienie odpowiedniej zdolności administracyjnej dla sprawnego wdrażania ok. 120 instytucji zaangażowanych w proces potrzeba silnych IZ

6 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013
Cel strategiczny: Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej Cele horyzontalne: Regionalne PO PO Rozwój Polski Wsch. PO Europejskiej Współpracy Terytor. PO Infrastruktura i środowisko PO Kapitał ludzki PO Innowacyjna gospodarka PO Pomoc Techniczna Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich

7 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013
Struktura nakładów według programów operacyjnych Rezerwa wykonania PO Kapitał ludzki 14,6% PO Rozwój Polski Wschodniej 3,4% PO Infrastruktura i Środowisko 41,9% Regionalne Programy Operacyjne 24,9% PO Pomoc Techniczna 0,8% PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej 1,1% PO Innowacyjna gospodarka 12,4% 27,9 mld EUR 16,6 mld 2,3 mld 9,7 mld 8,3 mld 0,5 mld 0,7 mld 1,3 mld NSRO = 67,3 mld EUR,

8 Charakterystyka programu
Programy realizowane w latach Program Operacyjny Charakterystyka programu PO KL Celem głównym Programu jest: wzrost zatrudnienia i spójności społecznej. Będzie on koncentrował wsparcie na następujących obszarach: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli i wdrażaniem zasady dobrego rządzenia PO KL finansowany będzie w 85 proc. ze środków UE (Europejskiego Funduszu Społecznego) oraz w 15 proc. ze środków krajowych. Całość kwoty, jaką przewidziano na realizację Programu, wynosi prawie 11,5 mld euro, w tym wkład finansowy Europejskiego Funduszu Społecznego to ponad 9,7 mld euro a pozostałą część stanowią środki krajowe PO IG PO IG ma na celu wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności. Interwencja w ramach PO IG będzie obejmowała zarówno bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowych świadczących przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości, a także wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw. W ramach PO IG wspierane będą działania z zakresu innowacyjności produktowej, procesowej, marketingowej i organizacyjnej, które w sposób bezpośredni lub pośredni przyczyniają się do powstawania i rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw. Na realizację PO IG zostanie przeznaczonych ponad 9,7 mld euro. Ze środków UE będzie pochodziło 8,3 mld euro. (cała kwota pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego)

9 Charakterystyka programu
Programy realizowane w latach Program Operacyjny Charakterystyka programu 16 RPO Główne cele Regionalnych Programów Operacyjnych związane są z podnoszeniem konkurencyjności poszczególnych regionów oraz promowaniem zrównoważonego rozwoju. Cele będą osiągane poprzez tworzenie warunków dla wzrostu inwestycji na poziomie regionalnym i lokalnym oraz tworzenie warunków dla wzrostu zatrudnienia. PO RPW Celem głównym Programu jest: „przyspieszenie tempa rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju”. W ramach PO RPW będą realizowane projekty o kluczowym znaczeniu dla rozwoju społeczno-gospodarczego pięciu województw Polski Wschodniej. Finansowane będą przede wszystkim inwestycje w zakresie infrastruktury wspierającej działalność naukową i badawczą oraz zakładające modernizację miejskich lub regionalnych systemów komunikacyjnych, a także realizowane będą przedsięwzięcia zwiększające atrakcyjność inwestycyjną i turystyczną tego obszaru.

10 Charakterystyka programu
Programy realizowane w latach Program Operacyjny Charakterystyka programu PO IiŚ Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Łączna wielkość środków finansowych zaangażowanych w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata wyniesie 37,6 mld euro, z czego wkład unijny wynosić będzie 27,9 mld euro, zaś wkład krajowy – 9,7 mld euro. PO EWT W latach współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym będzie realizowana w ramach odrębnego celu polityki spójności Unii Europejskiej –Cel Europejska Współpraca Terytorialna (EWT). Polska alokacja na realizację programów w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej wyniesie 557,8 mln euro. Dodatkowe 173,3 mln euro zostanie przeznaczonych przez Polskę na współpracę transgraniczną z państwami nie należącymi do Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP).

11 Charakterystyka programu
Programy realizowane w latach Program Operacyjny Charakterystyka programu PO PT Celem nadrzędnym Programu jest zapewnienie sprawnego i efektywnego przebiegu realizacji NSRO. Zostanie on osiągnięty poprzez realizację celów szczegółowych, mających za zadanie możliwie skuteczną neutralizację słabych stron i zagrożeń, przy jednoczesnym jak najefektywniejszym wykorzystaniu mocnych stron oraz istniejących szans

12 System instytucjonalny PO/RPO
Instytucja Zarządzająca (IZ) - odpowiada za przygotowanie i realizację programu operacyjnego MRR w przypadku programów zarządzanych centralnie Zarządy Województw w przypadku regionalnych programów operacyjnych Instytucja Pośrednicząca - organ administracji publicznej lub inna jednostka sektora finansów publicznych, której została powierzona, w drodze porozumienia zawartego z Instytucją Zarządzającą, część zadań związanych z realizacją programu operacyjnego (art.5 pkt3 Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju) właściwe ministerstwa w przypadku programów zarządzanych centralnie (oprócz PO RPW) Instytucje Pośredniczące II stopnia - podmiot publiczny lub prywatny odpowiedzialny za realizację części lub całości priorytetów programu operacyjnego (art.5 pkt3 Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju) funkcję IP II dla działań (grup operacji) w ramach danej osi priorytetowej pełni podmiot wybrany zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

13 System instytucjonalny PO/RPO Instytucja certyfikująca i audytowa
Zadania Instytucji Certyfikującej realizowane są za pomocą komórki organizacyjnej MRR (Departament Instytucji Certyfikującej), która jest niezależna od komórek wykonujących funkcje IZ W ramach RPO Instytucja Certyfikująca deleguje część swoich zadań w zakresie certyfikacji do Urzędów Wojewódzkich pełniących rolę tzw. Instytucji Pośredniczących w Certyfikacji na podstawie porozumienia. Instytucja audytowa Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej (GIKS), którego funkcję pełni sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, niezależny od IZ PO/RPO, Instytucji Pośredniczących, Instytucji Pośredniczących II stopnia oraz Instytucji Certyfikującej. Za pośrednictwem Departamentu Certyfikacji i Poświadczeń Środków z UE oraz 16 urzędów kontroli skarbowej umiejscowionych na poziomie województwa.

14 System instytucjonalny PO/RPO Komitet monitorujący
Podstawą prawną powołania komitetów monitorujących są: przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności i uchylającego Rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, przepisy ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Narodowa Strategia Spójności na lata r. Komitetowi monitorującemu PO przewodniczy minister właściwy pełniący rolę instytucji zarządzającej, tj. Minister Rozwoju Regionalnego. Komitetowi monitorującemu RPO przewodniczy przedstawiciel właściwej instytucji zarządzającej RPO, tj. właściwego miejscowo zarządu województwa. W komitecie monitorującym zostanie zapewnione uczestnictwo stronie rządowej, samorządowej oraz partnerom społecznym i gospodarczym, w tym partnerom zajmującym się zagadnieniami środowiska naturalnego oraz wspierania równości szans kobiet i mężczyzn

15 Zarządzanie Programami Operacyjnymi na lata 2007-2013
Najważniejsze instytucje: MRR – kordynacja, Instytucja Certyfikująca MRR * 5 Instytucji Zarządzających 16 RPO 16 Urzędów Marszałkowskich * 16 Instytucji Zarządzających PO Infrastruktura i Środowisko PO Innowacyjna Gospodarka PO Kapitał Ludzki PO Rozwój Polski Wschodniej Ministerstwo Finansów - Instytucja Audytowa PO Pomoc Techniczna

16 Znaczenie funduszy europejskich dla Polski

17 Struktura projektów w ramach NPR 2004-2006
Struktura ilościowa (w tys.) Struktura wartościowa (w mld zł) Najwięcej projektów wg ilości dotyczy sektora produkcyjnego (powyżej 80%), których wartość stanowi tylko 32,5% wartości projektów ogółem. Projekty z zakresu infrastruktury (ilościowo 4,7%) stanowią powyżej 56% wartości projektów ogółem.

18 Struktura dofinansowania wspólnotowego (wg wartości)
Największa wartościowo część wsparcia udzielana jest na przedsięwzięcia z zakresu infrastruktury transportowej i środowiskowej (łącznie 30,9 mld zł tj. prawie 59% całej alokacji na lata ). Niewielki jest udział wsparcia przeznaczonego na B+R, rozwój społeczeństwa informacyjnego i cele społeczne

19 Beneficjenci Beneficjenci realizujący projekty o najwyższej wartości:
mln zł Beneficjenci realizujący projekty o najwyższej wartości: JST – 38,1% wartości projektów ogółem, przedsiębiorstwa – 24,8%, jednostki budżetowe – 23,2% Fakt, iż ponad 38% projektów (wg wartości) realizują JST świadczy o aktywności tych jednostek w zaspokajaniu potrzeb lokalnych.

20 Realizacja celów Strategii Lizbońskiej
Projekty prolizbońskie wg priorytetów SL ( % wartości) Według przeprowadzonych ewaluacji, środki dostępne z ramach programów operacyjnych przyczyniły się w latach do poprawy podstawowych kategorii makroekonomicznych związanych z realizacją priorytetów Strategii Lizbońskiej (wzrost gospodarczy, zatrudnienie, stopa inwestycji) w kilku lub kilkunastu procentach. Projekty prolizbońskie w dużym stopniu zorientowane są na kapitał rzeczowy i ludzki, przyczyniający się do szybkiego wzrostu wydajności. Natomiast wiele projektów nielizbońskich nakierowanych jest na infrastrukturę, co skutkuje szybszym zwiększeniem zatrudnienia.

21 Maksymalny wpływ przewidywany jest na lata 2013-2015
Ocena wpływu realizacji NPR i NSRO na poziom PKB (w %) Źródło: Ocena makroekonomicznego wpływu realizacji NPR oraz NSRO przy użyciu modelu HERMIN dla polskiej gospodarki, WARR, lipiec 2007 r. oraz szacunki IBnGR przygotowane na zlecenie MRR, czerwiec 2007r. W latach efekty oddziaływania funduszy UE były jeszcze nieznaczne, co wynika z ograniczonego zaangażowania środków w tym okresie. Zwiększenie tego wpływu można było zaobserwować już w roku 2007. Ocenia się, że w 2007 r. poziom PKB był wyższy od 0,9% do 3,3% (w zależności od modelu) w stosunku do poziomu braku interwencji w ramach NPR Maksymalny wpływ przewidywany jest na lata

22 Ocena wpływu realizacji NPR i NSRO na liczbę pracujących (tys. osób) (według modelu HERMIN) Źródło: Ocena makroekonomicznego wpływu realizacji NPR oraz NSRO przy użyciu modelu HERMIN dla polskiej gospodarki, WARR, lipiec 2007 r. Wykorzystanie funduszy unijnych ma wyraźny wpływ na wzrost liczby pracujących. Wg modelu HERMIN, dzięki tym funduszom, w 2007 r. nastąpił przyrost liczby pracujących o 316 tys., co jest zbieżne z wynikami przeprowadzonej ewaluacji w tym obszarze.

23 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ul. Wspólna 2/4 www.mrr.gov.pl
Dziękuję za uwagę. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ul. Wspólna 2/4