Jak tworzyć Szkołę Promującą Zdrowie

Prezentacja na temat: "Jak tworzyć Szkołę Promującą Zdrowie"— Zapis prezentacji:

1 Jak tworzyć Szkołę Promującą Zdrowie
Katarzyna Stępniak – Krajowy koordynator ds. promocji zdrowia w szkole Biała Podlaska,

2 Po zjeździe I, czyli jak było miesiąc temu – wyniki ewalucji

3 „Zadanie domowe-międzyzjazdowe”
Powołanie zespołu roboczego, pozyskanie sojuszników Przeprowadzenie diagnozy samopoczucia (w całej szkole lub wybranych klasach) Opracowanie wyników diagnozy Wybór problemu priorytetowego

4 Co dobrze, a co źle wpływa na moje samopoczucie w szkole?

5 Prezentacja wyników diagnozy
co się udało, z czym były trudności, czego udało nam się dowiedzieć – wyniki, wybrany do rozwiązania problem priorytetowy.

6 Proces tworzenia szkoły promującej zdrowie:
polega na oddolnym wprowadzaniu zmian poprzez realizację kolejnych projektów (od diagnozy do ewaluacji), przebiega różnie w różnych środowiskach odpowiednio do diagnozy potrzeb i zasobów, realizowany jest zgodnie z zasadą małych kroków.

7 Zmiana Tworzenie SzPZ polega na wprowadzaniu wielu zmian. Wprowadzaniu zmiany towarzyszą opór i emocje (pozytywne i negatywne) ludzi.

8 Proces przechodzenia przez zmianę

9 Etapy tworzenia szpz Model działań w tworzeniu szkoły promującej zdrowie – modyfikacja modelu L. W. Greena i M. Kreutera

10 Planowanie według modelu SzPZ
ćwiczenie

11 Wstępna część planowania

12 Diagnoza stanu wyjściowego Lista problemów

13 KRYTERIA WYBORU PRIORYTETU
W zależności od specyficznej sytuacji szkoły należy wziąć pod uwagę: dużą częstość występowania danego zjawiska, rangę problemu, szczególną jego uciążliwość lub zagrożenie, łatwość osiągnięcia celu (podtrzymanie entuzjazmu), dostępność środków i inne okoliczności sprzyjające rozwiązaniu danego problemu.

14 Opis problemu

15 Uzasadnienie wyboru problemu
W uzasadnieniu bierzemy pod uwagę częstotliwość, dokuczliwość, szkodliwość występowania danego problemu

16 Przyczyny istnienia problemu
Szukamy przyczyny lub przyczyn występowania problemu (wybieramy przyczynę główną)

17 Rozwiązania dla usunięcia problemu
Zbieramy propozycje konkretnych działań/zadań, dzięki którym usuniemy przyczynę problemu

18 Określenie celu Co zamierzamy osiągnąć?
Przy formułowaniu celów ogólnych przydatny może okazać się zbiór następujących rzeczowników: tworzenie, wyrównywanie, rozwiązywanie, przeciwdziałanie, stwarzanie szans, doskonalenie, kształcenie, kształtowanie budowanie. Przy formułowaniu celu ogólnego /strategicznego należy sprawdzić czy jest mierzalny i możliwy do osiągnięcia

19 Kryterium sukcesu Powinno być realne do osiągnięcia, różne dla poszczególnych szkół (co nas zadowoli)

20 Sposób sprawdzenia czy osiągnięto cel (sukces)
Co wskaże ? (wskaźnik) Jak sprawdzimy? (narzędzia) Kto i kiedy sprawdzi? (osoba)

21 Zadanie Co zamierzamy zrobić, aby osiągnąć cel?
Kryterium sukcesu Metody realizacji, terminy Wykonawcy Środki Monitorowanie (termin, osoba) Sposób sprawdzenia wykonania zadań Co wskaże? Jak sprawdzimy? Kto i kiedy sprawdzi?

22 Wybór problemu priorytetowego (przykłady ze szkół)
Wymiar - Aktywność fizyczna w codziennym życiu szkoły (poza lekcjami wf). Problemy priorytetowe podane przez szkoły: Rozwijanie aktywności fizycznej w codziennym życiu szkoły poprzez poszerzenie oferty zajęć rekreacyjnych i integrujących całą społeczność szkolną (czy to jest problem priorytetowy?). Duża grupa uczniów ma nadwagę i otyłość.

23 Wybór problemu priorytetowego (przykłady ze szkół)
Podnosić świadomość uczniów i rodziców w zakresie zdrowego trybu życia i prawidłowego odżywiania się. Zbyt mała liczba uczniów przejawia potrzeby uczestnictwa w zespołowych, grupowych zabawach ruchowych.

24 Wybór problemu priorytetowego (przykłady ze szkół)
Wykorzystać nowe metody, narzędzia i techniki badawcze do diagnozy stanu wyjściowego Przeprowadzić ankietę dotyczącą potrzeb rodziców w zakresie edukacji zdrowotnej Należy zwiększyć ilość szkoleń z edukacji dla nauczycieli, rodziców i pracowników szkoły W dalszym ciągu uczestniczyć w szkoleniach, warsztatach dotyczących spraw promocji zdrowia Stwarzać pracownikom, którzy nie są pracownikami możliwości aktywnego uczestnictwa w życiu szkoły Koniec I części planowania

25 Problem priorytetowy: 10% uczniów naszej szkoły ma nadwagę
Cel główny: Kształtowanie prozdrowotnych nawyków uczniów/prozdrowotnego stylu życia uczniów Kryterium sukcesu: (50%) uczniów zmieni swój styl życia na prozdrowotny Sposób sprawdzenia co wskaże? Liczba uczniów ćwiczących na lekcjach wychowania fizycznego, liczba uczniów uczęszczająca na ruchowe zajęcia pozalekcyjne, liczba uczniów biorących udział w zajęciach sportowych/ruchowych organizowanych w soboty Liczba uczniów przynoszących codziennie śniadania Liczba uczniów zjadających na drugie śniadanie warzywa i owoce Liczba uczniów zjadających w szkole ciepły posiłek Liczba uczniów przynoszących do szkoły słodycze lub czipsy Liczba uczniów przynoszących do szkoły słodkie napoje Monitoring zakupów w sklepiku szkolnym Jak sprawdzimy? Analiza dokumentacji, obserwacja, ankieta

26 Problem priorytetowy: 10% uczniów naszej szkoły ma nadwagę
Cel szczegółowy/strategiczny: Zwiększanie aktywności fizycznej uczniów w codziennym życiu szkoły. Kryterium sukcesu: 50% uczniów zwiększy swoją aktywność fizyczną Sposób sprawdzenia co wskaże? Liczba uczniów ćwiczących na lekcjach wychowania fizycznego, liczba uczniów uczęszczająca na ruchowe zajęcia pozalekcyjne, liczba uczniów biorących udział w zajęciach sportowych organizowanych w soboty Jak sprawdzimy? Analiza dokumentacji

27 Problem priorytetowy: 10% uczniów naszej szkoły ma nadwagę
Cel szczegółowy/strategiczny: Kształtowanie u uczniów prawidłowych nawyków żywieniowych Kryterium sukcesu: 50% uczniów będzie się prawidłowo odżywiać Sposób sprawdzenia co wskaże? Liczba dzieci przynoszących do szkoły drugie śniadania Liczba uczniów zjadających na drugie śniadanie warzywa i owoce Liczba dzieci zjadających w szkole ciepły posiłek Liczba uczniów przynoszących do szkoły wodę lub soki Liczba uczniów przynoszących do szkoły słodycze lub czipsy Liczba uczniów przynoszących do szkoły słodkie napoje Wartość dodana - zmiana w podejściu uczniów do nauki: większa motywacja większa aktywność lepsze wyniki w nauce Jak sprawdzimy? Analiza dokumentacji, obserwacja, ankieta

28 Zadania do pierwszego celu
Rozpoznanie potrzeb i oczekiwań uczniów dotyczących zorganizowania dodatkowych zajęć ruchowych . Lista oczekiwań uczniów Przygotowanie oferty zajęć dodatkowych Oferta zajęć dodatkowych upowszechniona w społeczności szkolnej Zorganizowanie zajęć ruchowych dla uczniów zgodnych z ich oczekiwaniami Liczba uczniów uczęszczających na zajęcia ruchowe Opracowanie i realizacja projektu edukacyjnego np. Ruch „to zdrowie” Liczba uczniów aktywnie uczestniczących w projekcie Prezentacja wyników projektu

29 Problem priorytetowy i cele - ćwiczenie

30 Zasoby i ograniczenia Zasoby Czym dysponuję? Potrzeby
Jakiego wsparcia potrzebuję? Kogo mogę pozyskać? W jaki sposób?

31 Jakie elementy powinien zawierać plan?

32 Schemat fazy wstępnej planowania

33 Różnice między celem, zadaniami i metodami

34 Niezbędne elementy planu pracy
I. CEL 1. Kryterium sukcesu*. 2. Sposób sprawdzenia czy osiągnięto cel (sukces)*: Co wskaże, że osiągnięto cel (wskaźniki)? Jak sprawdzimy, czy osiągnięto cel (narzędzia)? Kto i kiedy sprawdzi, czy osiągnięto cel (wykonawcy)? II. ZADANIA 2. Metody realizacji. 3. Wykonawcy. 4. Środki. 5. Sposób sprawdzenia*: Przebiegu realizacji zadania (monitorowanie). Czy wykonano zadanie? Co wskaże, czy wykonano zadanie (wskaźniki)? Jak sprawdzimy, czy wykonano zadanie (narzędzia)? Kto i kiedy sprawdzi czy wykonano zadanie (wykonawcy)? Elementy planu oznaczone * są niezbędne dla dokonania ewaluacji.

35 Rodzaje ewaluacji Ewaluacja procesu EWALUACJA (sprawdzanie)
Przebiegu działań Co się zdarzyło? Dlaczego? EWALUACJA (sprawdzanie) II. Ewalaucja wyników Czy osiągnięto cel? Sukces czy niepowodzenie?

36 O czym warto pamiętać przy ewaluacji?
Ewaluacja musi być: - przydatna (oceniać to, co jest potrzebne), - realna do wykonania, - rzetelna, - etyczna (uczciwa, fair), - dostarczać jasność informacji. 2. Sposób zbierania danych powinien być jak najprostszy. 3. Uczestnicy projektu powinni otrzymywać regularne informacje zwrotne o wynikach ewaluacji. 4. Należy zwraca uwagę, czy działania są zgodne z koncepcją szkoły promującej zdrowie. 5. Przedmiotem działania są programy, projekty a nie LUDZIE.

37 Planowanie działań w szkołach
- ćwiczenie

38 Polska Sieć Szkół Promujących Zdrowie – organizacja, specyfika, kryteria przynależności, certyfikaty

39

40 Liczba szkół w sieci Liczba szkół bez kandydujących (stan na czerwiec 2012) – 1944 oraz szacunkowo z woj. lubelskiego – 30 szkół i z województwa lubuskiego 110 – OGÓŁEM 2084 Przedszkola – 240 Szkoły podstawowe – 676 Gimnazjum – 230 Zespoły szkół – 290 Ponadgimnazjalne – 82

41 Poziom krajowy – koordynator ds
Poziom krajowy – koordynator ds. promocji zdrowia w szkole działa w Ośrodku Rozwoju Edukacji w Warszawie. II. Poziom wojewódzki – koordynatorzy w placówkach doskonalenia nauczycieli lub kuratoriach oświaty. Na poziomie wojewódzkim w większości sieci działają także zespoły wspierające, w skład których wchodzą przedstawiciele różnych instytucji z resortu zdrowia i edukacji współpracujących na rzecz szpz na danym terenie.

42 III. Poziom rejonowy, powiatowy – w niektórych sieciach wojewódzkich działa kilka mniejszych sieci rejonowych, co ułatwia koordynację oraz bezpośrednie wspieranie szkół w pracy. Koordynacją tych sieci zajmują się pracownicy ośrodków doskonalenia nauczycieli lub szkół. IV. Poziom szkolny – w każdej szkole promującej zdrowie działa koordynator oraz zespół ds. promocji zdrowia odpowiedzialny m.in. za współpracę z wojewódzkim koordynatorem.

43 Struktura szkolna Szkolny koordynator ds. promocji zdrowia – kluczowa osoba w tworzeniu SzPZ. Lider, który inicjuje i ułatwia dokonywanie zmian. Szkolny zespół promocji zdrowia – przedstawiciele wszystkich grup społeczności szkolnej, osoby aktywne, otwarte na nowości, zaangażowane, wspierające koordynatora

44 Szkolny koordynator jest liderem w tworzeniu i działaniach szpz
Szkolny koordynator jest liderem w tworzeniu i działaniach szpz. Jest on często inicjatorem zmian, ale także ich rzecznikiem. Do jego zadań należy m.in.: pozyskiwanie sojuszników dla idei szpz w społeczności szkolnej i lokalnej, inicjowanie, koordynowanie i organizacja prac na terenie szkoły, kierowanie szkolnym zespołem ds. promocji zdrowia, współdziałanie w doskonaleniu, kształceniu pracowników szkoły, uczniów, rodziców w zakresie promocji zdrowia w szkole, ciągłe doskonalenie i podnoszenie swoich kompetencji w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, monitorowanie działania szkoły w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia.

45 Kryteria przynależności szkoły do wojewódzkiej sieci SzPZ
Warunki wstępne aktywność na rzecz promocji zdrowia w szkole i środowisku (działania w tym zakresie są zapisane w misji i wizji szkoły oraz widoczne są w dokumentacji szkoły lub szkolnego koordynatora ds. promocji zdrowia), otwartość na zmiany, przekonanie dyrektora oraz większości rady pedagogicznej o słuszności koncepcji szkoły promującej zdrowie (SzPZ) i gotowości do wdrażania jej w praktyce, aktywność i twórcze zaangażowanie w realizację edukacji zdrowotnej.

46 Kryteria przynależności szkoły do wojewódzkiej sieci SzPZ
Okres przygotowawczy Okres przygotowawczy trwa co najmniej 1 rok, w tym czasie niezbędne jest: kontakt z rejonowym/wojewódzkim koordynatorem, uchwała rady pedagogicznej, pisemna deklaracja szkoły o chęci przystąpienia do sieci, szkolenie rady pedagogicznej w zakresie zasad tworzenia SzPZ, powołanie koordynatora i szkolnego zespołu ds. promocji zdrowia, co najmniej dwukrotne badanie samopoczucia członków społeczności szkolnej  (badanie stopnia zadowolenia ze szkoły), podjęcie systemowych działań w zakresie promocji zdrowia – diagnoza potrzeb i zasobów, wybranie problemu priorytetowego i opracowanie planu działań, zawarcie porozumienia pomiędzy szkołą a wojewódzkim koordynatorem (60% społeczności szkolnej wyraża gotowość wstąpienia do sieci). Po spełnieniu ww. warunków wojewódzki koordynator wraz z zespołem wspierającym przyjmują szkołę do wojewódzkiej sieci.

47 Kryteria przyznawania szkole wojewódzkiego certyfikatu SzPZ
Po upływie co najmniej 2 lat przynależności do wojewódzkiej sieci szkoła może ubiegać się o wojewódzki certyfikat pod warunkiem: Zrealizowania projektu opracowanego na podstawie przeprowadzonej diagnozy Przedstawienia raportu, który powinien zawierać: wyniki diagnozy, opis problemu priorytetowego, sprawozdanie z realizacji projektu mającego na celu rozwiązanie problemu priorytetowego, ewaluację projektu, opis stopnia akceptacji środowiska dla idei SzPZ, w tym stopień świadomości   i zaangażowania rady pedagogicznej, opis realizacji edukacji zdrowotnej, informację o współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym, informację o zakresie szkoleń rady pedagogicznej, uczniów, rodziców, nauczycieli, pracowników administracji i obsługi, opis pracy szkolnego koordynatora i zespołu ds. promocji zdrowia, informację na temat wyników monitorowania samopoczucia całej społeczności szkolnej (stopnia zadowolenia ze szkoły), opis dostępnego dla szkoły sposobu współpracy z pielęgniarką szkolną.

48 Kryteria przyznawania szkole wojewódzkiego certyfikatu SzPZ
Certyfikat wojewódzki wydaje się na ustalony, przez wojewódzkiego koordynatora, okres czasu, Warunkiem ponownego uzyskania certyfikatu wojewódzkiego jest m.in.: dokonanie autoewaluacji pracy placówki w zakresie realizacji dwóch standardów szkoły promującej zdrowie (w tym standardu IV).

49 Krajowy Certyfikat Szkoła Promująca Zdrowie
Warunki ubiegania się szkoły o przyznanie certyfikatu /materiał/

50 Czas na: pytania, wątpliwości, wyjaśnienia

51 „Celuj w księżyc, jeśli Ci się nie uda
trafisz w gwiazdy”

52 P O W O D Z E N I A !