Wybrane wyniki ewaluacji Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 projekt z dnia 24 października 2006 roku Michał Górzyński CASE.

Prezentacja na temat: "Wybrane wyniki ewaluacji Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 projekt z dnia 24 października 2006 roku Michał Górzyński CASE."— Zapis prezentacji:

1 Wybrane wyniki ewaluacji Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 projekt z dnia 24 października 2006 roku Michał Górzyński CASE – Doradcy Kraków, 11 stycznia 2007

2 Cel badania ewaluacyjnego Cele badania: Cele badania: optymalizacja podziału środków w ramach Programu, orazoptymalizacja podziału środków w ramach Programu, oraz poprawa jakości projektu Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarkapoprawa jakości projektu Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Cel główny został osiągnięty poprzez realizację zadań w ramach następujących komponentów badania (zgodnych z zapisami ustawy o Narodowym Planie Rozwoju (art. 59) oraz wskazanych w art. 46 (3) Rozporządzenia Ogólnego): Cel główny został osiągnięty poprzez realizację zadań w ramach następujących komponentów badania (zgodnych z zapisami ustawy o Narodowym Planie Rozwoju (art. 59) oraz wskazanych w art. 46 (3) Rozporządzenia Ogólnego): weryfikację analizy społeczno-ekonomicznej oraz ocenę trafności identyfikacji potrzeb;weryfikację analizy społeczno-ekonomicznej oraz ocenę trafności identyfikacji potrzeb; ocenę uzasadnienia ekonomicznego oraz spójności wewnętrznej Programu (w tym również strategii Programu);ocenę uzasadnienia ekonomicznego oraz spójności wewnętrznej Programu (w tym również strategii Programu); ocenę spójności zewnętrznej strategii z wspólnotowymi, krajowymi regionalnymi politykami;ocenę spójności zewnętrznej strategii z wspólnotowymi, krajowymi regionalnymi politykami; ocenę oczekiwanego rezultatu i oddziaływaniaocenę oczekiwanego rezultatu i oddziaływania ocenę proponowanych rozwiązań systemu wdrażania Programu w kontekście doświadczeń krajowych i zagranicznych.ocenę proponowanych rozwiązań systemu wdrażania Programu w kontekście doświadczeń krajowych i zagranicznych.

3 Kryteria ewaluacji Trafność, jako kryterium oceny trafności sformułowanej strategii w stosunku do zidentyfikowanych potrzeb; Trafność, jako kryterium oceny trafności sformułowanej strategii w stosunku do zidentyfikowanych potrzeb; Skuteczność, jako kryterium określające prawdopodobieństwo osiągnięcia celów programu; Skuteczność, jako kryterium określające prawdopodobieństwo osiągnięcia celów programu; Użyteczność, rozumiana jako oszacowanie spodziewanego oddziaływania w stosunku do szerszych społecznych, środowiskowych i gospodarczych potrzeb; Użyteczność, rozumiana jako oszacowanie spodziewanego oddziaływania w stosunku do szerszych społecznych, środowiskowych i gospodarczych potrzeb; Wewnętrzna i zewnętrzna spójność, odnosząca się do struktury strategii, jej finansowych alokacji oraz powiązań z innymi politykami regionalnymi, krajowymi oraz politykami Wspólnoty; Wewnętrzna i zewnętrzna spójność, odnosząca się do struktury strategii, jej finansowych alokacji oraz powiązań z innymi politykami regionalnymi, krajowymi oraz politykami Wspólnoty; Jakość systemu wdrażania - jakość zaproponowanego systemu wdrażania pomoże zrozumieć, w jaki sposób cele programu będą osiągane, oraz Jakość systemu wdrażania - jakość zaproponowanego systemu wdrażania pomoże zrozumieć, w jaki sposób cele programu będą osiągane, oraz Potencjalne przeszkody (ryzyko) dla wdrożenia programu, zarówno w odniesieniu do dokonywanych wyborów (podejmowanych decyzji) w zakresie polityk, jak i zaproponowanego systemu wdrażania. Potencjalne przeszkody (ryzyko) dla wdrożenia programu, zarówno w odniesieniu do dokonywanych wyborów (podejmowanych decyzji) w zakresie polityk, jak i zaproponowanego systemu wdrażania.

4 Ocena diagnozy społeczno – ekonomicznej PO IG Diagnozę zaprezentowaną w PO IG należy określić jako kompleksową i w wielu obszarach trafną. Jednakże w wyniku badania zidentyfikowano obszary wymagające uzupełnienia. Najważniejsze zagadnienia: PO IG w kontekście NSI PO IG w kontekście NSI Kwestia podaży pracy (m.in. powiązanie z potrzebami innowacyjnych przedsiębiorstw) Kwestia podaży pracy (m.in. powiązanie z potrzebami innowacyjnych przedsiębiorstw) Prezentacja czynników wpływających na konkurencyjność polskiej gospodarki w kontekście podnoszenia jej innowacyjności – m.in. zagadnienia dotyczące BIZ Prezentacja czynników wpływających na konkurencyjność polskiej gospodarki w kontekście podnoszenia jej innowacyjności – m.in. zagadnienia dotyczące BIZ Prezentacja i analizy struktury organizacyjnej i własnościowej sektora B+R Prezentacja i analizy struktury organizacyjnej i własnościowej sektora B+R Prezentacja kierunków i priorytetów rozwoju nauki polskiej Prezentacja kierunków i priorytetów rozwoju nauki polskiej

5 Ocena trafności wybranych w Programie obszarów interwencji w kontekście analizy SWOT i sytuacji społeczno – ekonomicznej działania w ramach OP 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii, OP 2 - Infrastruktura sfery B+R, OP 3 - Kapitał dla innowacji oraz OP 5 – Dyfuzja innowacji, zostały trafnie zdefiniowane działania w ramach OP 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii, OP 2 - Infrastruktura sfery B+R, OP 3 - Kapitał dla innowacji oraz OP 5 – Dyfuzja innowacji, zostały trafnie zdefiniowane W przypadku OP 6, działania promocja turystycznych walorów Polski oraz inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym nie znalazły odzwierciedlenia w analizie SWOT, a w diagnozie zostały jednie zasygnalizowane W przypadku OP 6, działania promocja turystycznych walorów Polski oraz inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym nie znalazły odzwierciedlenia w analizie SWOT, a w diagnozie zostały jednie zasygnalizowane OP 7 nie znalazł odzwierciedlenia w analizie SWOT OP 7 nie znalazł odzwierciedlenia w analizie SWOT

6 Ocena trafności wybranych w Programie obszarów interwencji w kontekście analizy SWOT i diagnozy Cztery działania w ramach OP 4 – Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia - znajdują odzwierciedlenie w przeprowadzonej diagnozie oraz analizie SWOT Cztery działania w ramach OP 4 – Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia - znajdują odzwierciedlenie w przeprowadzonej diagnozie oraz analizie SWOT W przypadku działania w ramach OP 4 pn. wsparcie inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki prezentowane w analizie SWOT czynniki odnoszą się pośrednio do proponowanego obszaru interwencji, w diagnozie obszar nie został w dostatecznym stopniu uwzględniony w kontekście potrzeb innowacyjnej gospodarki W przypadku działania w ramach OP 4 pn. wsparcie inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki prezentowane w analizie SWOT czynniki odnoszą się pośrednio do proponowanego obszaru interwencji, w diagnozie obszar nie został w dostatecznym stopniu uwzględniony w kontekście potrzeb innowacyjnej gospodarki

7 Cel główny PO IG Cel główny PO IG – Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa - jest zrozumiały i trafnie zdefiniowany w kontekście potrzeb i wyzwań polskiej gospodarki Cel główny PO IG – Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa - jest zrozumiały i trafnie zdefiniowany w kontekście potrzeb i wyzwań polskiej gospodarki Cel główny PO IG został również trafnie zdefiniowany w kontekście przeprowadzonej w Programie diagnozy oraz analizy SWOT. W Programie w dostatecznym zakresie znalazło się uzasadnienie znaczenia i wpływu innowacyjności na podnoszenie konkurencyjności gospodarki, a w rezultacie na stymulowanie jej rozwoju Cel główny PO IG został również trafnie zdefiniowany w kontekście przeprowadzonej w Programie diagnozy oraz analizy SWOT. W Programie w dostatecznym zakresie znalazło się uzasadnienie znaczenia i wpływu innowacyjności na podnoszenie konkurencyjności gospodarki, a w rezultacie na stymulowanie jej rozwoju

8 Cele szczegółowe PO IG Cele: 1 - zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, 1 - zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, 2 - wzrost konkurencyjności polskiej nauki, 2 - wzrost konkurencyjności polskiej nauki, 3 - zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym 3 - zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym są trafne w kontekście zaprezentowanej w PO IG diagnozy, analizy SWOT, potrzeb i wyzwań rozwojowych oraz realizacji celu głównego; są też wzajemnie spójne.

9 Cele szczegółowe PO IG Cel nr 4 – zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym Cel nr 4 – zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym treść celu 4 jest trafna w kontekście przeprowadzonej diagnozy oraz analizy SWOT;treść celu 4 jest trafna w kontekście przeprowadzonej diagnozy oraz analizy SWOT; cel 4 nie jest trafny w kontekście potrzeb i wyzwań rozwojowych - o wiele ważniejszą kwestią jest zwiększenie stopnia internacjonalizacji i międzynarodowej konkurencyjności sektorów nauki i przedsiębiorstw;cel 4 nie jest trafny w kontekście potrzeb i wyzwań rozwojowych - o wiele ważniejszą kwestią jest zwiększenie stopnia internacjonalizacji i międzynarodowej konkurencyjności sektorów nauki i przedsiębiorstw;

10 Cele szczegółowe PO IG Cel nr 5 – tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy Cel nr 5 – tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy nie znajduje odzwierciedlenia w przeprowadzonej diagnozie oraz analizie SWOT,nie znajduje odzwierciedlenia w przeprowadzonej diagnozie oraz analizie SWOT, wydaje się zasadne, aby w obszarze tworzenia nowych miejsc pracy, biorąc pod uwagę potrzeby oraz wyzwania firm i sektora nauki, działania powinny być nakierowane na tworzenie nowych miejsc pracy w sektorach – nośnikach – Gospodarki Opartej na Wiedzy;wydaje się zasadne, aby w obszarze tworzenia nowych miejsc pracy, biorąc pod uwagę potrzeby oraz wyzwania firm i sektora nauki, działania powinny być nakierowane na tworzenie nowych miejsc pracy w sektorach – nośnikach – Gospodarki Opartej na Wiedzy; istotną kwestią jest również kwestia spójności z celem głównym oraz celami szczegółowymi (w krótkim okresie realizacja celu 5 może wpływać negatywnie na ich realizacje)istotną kwestią jest również kwestia spójności z celem głównym oraz celami szczegółowymi (w krótkim okresie realizacja celu 5 może wpływać negatywnie na ich realizacje)

11 Ocena uzasadnienia ekonomicznego oraz spójności wewnętrznej strategii PO IG Analizując alokacje należy stwierdzić, że w ramach Programu przewidziano na bezpośrednie wsparcie innowacyjności firm i podnoszenie konkurencyjności nauki około 50% całej alokacji (OP 1, 2, 3 i częściowo 4). O ile środki przewidziane dla sfery naukowej wydają się być wystarczające, to wydaje się, że zbyt mało środków przewidziano na bezpośrednie działania nakierowane na podnoszenie innowacyjności krajowych firm Analizując alokacje należy stwierdzić, że w ramach Programu przewidziano na bezpośrednie wsparcie innowacyjności firm i podnoszenie konkurencyjności nauki około 50% całej alokacji (OP 1, 2, 3 i częściowo 4). O ile środki przewidziane dla sfery naukowej wydają się być wystarczające, to wydaje się, że zbyt mało środków przewidziano na bezpośrednie działania nakierowane na podnoszenie innowacyjności krajowych firm Wysoce uzasadnione, również w kontekście realizacji celu głównego programu, są pozostałe działania zapisane w ramach OP 5 Wysoce uzasadnione, również w kontekście realizacji celu głównego programu, są pozostałe działania zapisane w ramach OP 5 O efektach realizacji PO IG w kontekście jego celu dużym stopniu będzie decydowała realizacja działania 4.5. Wsparcie inwestycji o wysokim znaczeniu dla gospodarki; na efektywność realizacji tego działania będą miały wpływ ustalone kryteria. Działanie 4.5 może w krótkim horyzoncie czasowym najbardziej wpłynąć – bezpośrednio i pośrednio – na poprawę naszej pozycji eksportowej. O efektach realizacji PO IG w kontekście jego celu dużym stopniu będzie decydowała realizacja działania 4.5. Wsparcie inwestycji o wysokim znaczeniu dla gospodarki; na efektywność realizacji tego działania będą miały wpływ ustalone kryteria. Działanie 4.5 może w krótkim horyzoncie czasowym najbardziej wpłynąć – bezpośrednio i pośrednio – na poprawę naszej pozycji eksportowej.

12 Ocena uzasadnienia ekonomicznego oraz spójności wewnętrznej strategii PO IG Działania zapisane w ramach OP 6 są znacznie mniej istotne w kontekście potrzeb i wyzwań rozwojowych stojących przed sektorem przedsiębiorstw i naukowo-badawczym Działania zapisane w ramach OP 6 są znacznie mniej istotne w kontekście potrzeb i wyzwań rozwojowych stojących przed sektorem przedsiębiorstw i naukowo-badawczym Brak oceny efektywności działań w ramach OP 7 – na etapie przygotowania ewaluacji opracowywano działania w ramach OP 7: Brak oceny efektywności działań w ramach OP 7 – na etapie przygotowania ewaluacji opracowywano działania w ramach OP 7:

13 Ocena spójności zewnętrznej strategii Brak wyartykułowania działań warunkujących powodzenie PO IG zaprezentowanych w innych PO - głównie PO KL - kwestia podaży pracy; Brak wyartykułowania działań warunkujących powodzenie PO IG zaprezentowanych w innych PO - głównie PO KL - kwestia podaży pracy; Brak czytelnego podziału pomiędzy działaniami realizowanymi w regionach, a tymi zarządzanymi ponad nimi. PO IG ma promować działania wg stopnia rozprzestrzeniania się innowacyjności – należało by doprecyzować, jak mierzyć dyfuzję innowacji oraz jakie czynniki przemawiają za zarządzaniem pewnymi typami innowacji czy też projektami z poziomu PO IG Brak czytelnego podziału pomiędzy działaniami realizowanymi w regionach, a tymi zarządzanymi ponad nimi. PO IG ma promować działania wg stopnia rozprzestrzeniania się innowacyjności – należało by doprecyzować, jak mierzyć dyfuzję innowacji oraz jakie czynniki przemawiają za zarządzaniem pewnymi typami innowacji czy też projektami z poziomu PO IG

14 Lista kontrolna Komisji Europejskiej Ocena systemu wskaźników przy wykorzystaniu listy kontrolnej Komisji Europejskiej wypadła pozytywnie. Ocena systemu wskaźników przy wykorzystaniu listy kontrolnej Komisji Europejskiej wypadła pozytywnie. Słabością są kwestie definicyjne i niedostateczny zakres uwzględnienia we wskaźnikach kwestii płci i wielkości przedsiębiorstw. Słabością są kwestie definicyjne i niedostateczny zakres uwzględnienia we wskaźnikach kwestii płci i wielkości przedsiębiorstw. Nieprecyzyjny jest opis systemu wdrażania PO IG w zakresie wskaźników i ich monitorowania. W szczególności, należy jasno wskazać, kto jest odpowiedzialny za zbieranie i analizę danych. Nieprecyzyjny jest opis systemu wdrażania PO IG w zakresie wskaźników i ich monitorowania. W szczególności, należy jasno wskazać, kto jest odpowiedzialny za zbieranie i analizę danych. Należy wprowadzić zapisy konkretyzujące kwestie składania rocznych raportów, uwzględniające konieczność uwzględniania możliwie najnowszych wartości wskaźników, a także wprowadzić zapisy regulujące regularność informowania Komitetu Monitorującego o zmianach wartości wskaźników. Należy wprowadzić zapisy konkretyzujące kwestie składania rocznych raportów, uwzględniające konieczność uwzględniania możliwie najnowszych wartości wskaźników, a także wprowadzić zapisy regulujące regularność informowania Komitetu Monitorującego o zmianach wartości wskaźników.

15 Wyniki analizy oddziaływania na podstawie modelu Hermin Stopa bezrobocia będzie stopniowo malała wskutek oddziaływania Programu. W największym stopniu obniży się ona pod wpływem funduszy unijnych w 2013 r., kiedy to również wydatkowanie funduszy wspólnotowych będzie największe. Będzie to spadek o 0,34 punktu procentowego. Stopa bezrobocia będzie stopniowo malała wskutek oddziaływania Programu. W największym stopniu obniży się ona pod wpływem funduszy unijnych w 2013 r., kiedy to również wydatkowanie funduszy wspólnotowych będzie największe. Będzie to spadek o 0,34 punktu procentowego. Największy wpływ PO IG na tempo wzrostu gospodarczego (w cenach stałych) będzie odnotowany w 2010 r., kiedy to stopa wzrostu PKB będzie wyższa z tego powodu o 0,33 punktu procentowego. Zmniejszenie skali napływu funduszy unijnych do kraju spowoduje obniżenie tempa wzrostu gospodarczego. Zjawisko to (tj. wpływu PO IG na obniżenie tempa wzrostu gospodarczego) całkowicie wygaśnie dopiero w 2020 r. Największy wpływ PO IG na tempo wzrostu gospodarczego (w cenach stałych) będzie odnotowany w 2010 r., kiedy to stopa wzrostu PKB będzie wyższa z tego powodu o 0,33 punktu procentowego. Zmniejszenie skali napływu funduszy unijnych do kraju spowoduje obniżenie tempa wzrostu gospodarczego. Zjawisko to (tj. wpływu PO IG na obniżenie tempa wzrostu gospodarczego) całkowicie wygaśnie dopiero w 2020 r. PO IG będzie miał nieznaczny wpływ na stopę inflacji (tj. zmianę cen towarów i usług konsumpcyjnych). Wzrośnie ona najbardziej w 2011 r. – ale jedynie o 0,007 punktu procentowego PO IG będzie miał nieznaczny wpływ na stopę inflacji (tj. zmianę cen towarów i usług konsumpcyjnych). Wzrośnie ona najbardziej w 2011 r. – ale jedynie o 0,007 punktu procentowego

16 Wyniki analizy oddziaływania na podstawie modelu Hermin Wpływ PO IG na zatrudnienie będzie największy w 2013 r., w sumie w latach 2007-2013 prognozujemy wzrost zatrudnienia w wyniku realizacji PO IG o około 257 tys. zatrudnionych, do 2020 roku zaś o 238 tys. Wpływ PO IG na zatrudnienie będzie największy w 2013 r., w sumie w latach 2007-2013 prognozujemy wzrost zatrudnienia w wyniku realizacji PO IG o około 257 tys. zatrudnionych, do 2020 roku zaś o 238 tys. Wpływ PO IG na wartość inwestycji będzie rosła do 2013 r. Największy wpływ będzie w 2013 r., kiedy to wartość inwestycji w gospodarce wzrośnie w wyniku PO IG o 4,5 mld zł Wpływ PO IG na wartość inwestycji będzie rosła do 2013 r. Największy wpływ będzie w 2013 r., kiedy to wartość inwestycji w gospodarce wzrośnie w wyniku PO IG o 4,5 mld zł Największy wpływ na stopę wzrostu produktywności pracy będzie widoczny w 2010 r., kiedy to wzrośnie ona o 0,14 punktu procentowego. Największy wpływ na stopę wzrostu produktywności pracy będzie widoczny w 2010 r., kiedy to wzrośnie ona o 0,14 punktu procentowego.

17 Ocena systemu wdrażania PO IG W odniesieniu do kilku instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO IG istnieje deficyt prawny w kontekście rozwiązań instytucjonalnych (prawnych) w obszarze ich funkcjonowania. Brak pewności w obszarze funkcjonowania może zagrozić realizacji PO IG i opóźnić jego rozpoczęcie W odniesieniu do kilku instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO IG istnieje deficyt prawny w kontekście rozwiązań instytucjonalnych (prawnych) w obszarze ich funkcjonowania. Brak pewności w obszarze funkcjonowania może zagrozić realizacji PO IG i opóźnić jego rozpoczęcie W odniesieniu do kilku działań wybór projektów dokonywany powinien być przez doświadczonych ekspertów. Brak ekspertów może zmniejszyć efektywność realizacji działań W odniesieniu do kilku działań wybór projektów dokonywany powinien być przez doświadczonych ekspertów. Brak ekspertów może zmniejszyć efektywność realizacji działań

18 Ocena systemu wdrażania PO IG W odniesieniu do wielu działań konieczne będzie dokonanie notyfikacji programów pomocowych do KE. Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia konieczność notyfikacji pomocy może w znacznym stopniu opóźnić rozpoczęcie realizacji programu W odniesieniu do wielu działań konieczne będzie dokonanie notyfikacji programów pomocowych do KE. Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia konieczność notyfikacji pomocy może w znacznym stopniu opóźnić rozpoczęcie realizacji programu Nikła znajomość procedur z zakresu pomocy publicznej wśród potencjalnych beneficjentów PO IG Nikła znajomość procedur z zakresu pomocy publicznej wśród potencjalnych beneficjentów PO IG Priorytet 6 przewiduje możliwość realizacji projektów w formie partnerstwa publiczno – prywatnego. Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia, koniecznym wydaje się przeanalizowanie możliwości realizacji tych projektów Priorytet 6 przewiduje możliwość realizacji projektów w formie partnerstwa publiczno – prywatnego. Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia, koniecznym wydaje się przeanalizowanie możliwości realizacji tych projektów

19 Najważniejsze wnioski PO IG będzie istotnym narzędziem w procesie podnoszenia innowacyjności polskiej gospodarki, ale należy podkreślić, że nie powinno to być jedyne znaczące narzędzie w tym obszarze (należy podkreślić, że środki zapisane w PO IG nie zapewnią poziomu finansowania działalności B+R na zakładanym poziomie - np. BERD/PKB w 2013 roku ma wynosić około 1,15%) PO IG będzie istotnym narzędziem w procesie podnoszenia innowacyjności polskiej gospodarki, ale należy podkreślić, że nie powinno to być jedyne znaczące narzędzie w tym obszarze (należy podkreślić, że środki zapisane w PO IG nie zapewnią poziomu finansowania działalności B+R na zakładanym poziomie - np. BERD/PKB w 2013 roku ma wynosić około 1,15%) Istotny czynnik konsolidacji sektora B+R Istotny czynnik konsolidacji sektora B+R O sukcesie Programu zadecydują kryteria doboru projektu i sprawność zarządzania projektem O sukcesie Programu zadecydują kryteria doboru projektu i sprawność zarządzania projektem Efektywność realziacji programu powinna być wzmacniana działaniami na poziomie regionów i innych PO (np. PO KL) Efektywność realziacji programu powinna być wzmacniana działaniami na poziomie regionów i innych PO (np. PO KL)

20 Dziękuję za uwagę