Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich

Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich
Załącznik nr 1 do umowy - wzory slajdów Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich Prezentacja szkoleniowa pn. „Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich” została przygotowana na potrzeby popularyzacji przekazu kampanii „Szanuj życie! Bezpieczna praca w gospodarstwie rolnym”, której celem jest dążenie do ograniczenia ryzyka wypadkowego oraz poprawy ochrony zdrowia wśród rolników i członków ich rodzin.

Wprowadzenie Sielski obrazek – krowy na pastwisku. Ale praca ze zwierzętami może być zagrożeniem zdrowia, a nawet życia. Większości ludzi wydaje się, że praca ze zwierzętami jest przyjemna i prosta. Nawet ci, co pracują z nimi codziennie nie zawsze zdają sobie sprawę jak groźne dla człowieka mogą być zwierzęta. Zwłaszcza te duże jak bydło czy konie. Ale i przy obsłudze mniejszych zwierząt należy zdawać sobie sprawę z zagrożeń.

Wprowadzenie Obsługa zwierząt w wielu gospodarstwach zajmuje większość czasu pracy rolnika. Jest prowadzona każdego dnia, często o różnych porach. Zwierzęta trzeba obsłużyć codziennie bez względu na święta, stan zdrowia czy niesprzyjające warunki np.: pogodowe. Rolnik i jego rodzina muszą obsługiwać zwierzęta każdego dnia. Bez względu na okoliczności. Wymagają one karmienia, zmiany ściółki czy zabiegów pielęgnacyjnych, jest to ciężka fizyczna praca. Dlatego przy obsłudze powinni pracować wyłącznie dorosłe, sprawne fizycznie osoby. Poza przeciążeniami fizycznymi, zdrowiu obsługujących osób zagrażają tzw. zoonozy, czyli choroby odzwierzęce, którymi człowiek może się zarazić. Dlatego, przy ich obsłudze dochodzi do wielu wypadków, z udziałem rolników, jak i członków ich rodzin.

! Każdego roku przy obsłudze zwierząt giną co najmniej 3 osoby !
Wypadki z udziałem zwierząt Według statystyk, prowadzonych przez KRUS, średnio każdego roku, około 12% wszystkich wypadków, za które wypłacono odszkodowania wiąże się z obsługą zwierząt gospodarskich Statystki pokazują, że najwięcej wypadków jest przy obsłudze bydła. Nic dziwnego! Krowa waży 600 – 700 kilogramów i nawet jeżeli nie chce, to może zrobić człowiekowi krzywdę. Matki bronią swoje dzieci, więc szczególną uwagę należy zachować przy obsłudze matek – krów „mamek”, loch a nawet owiec. Najgroźniejsze bywają jednak samce – buhaje, ogiery, knury, tryki a nawet koguty. Ktoś zapyta: Co może zrobić kogut? Może, na przykład podziobać i przewrócić, powodując groźny uraz wskutek upadku - co zdarza się na fermach drobiu. Wystarczy chwila nieuwagi. ! Każdego roku przy obsłudze zwierząt giną co najmniej 3 osoby !

Dzieci w gospodarstwie
Praca dzieci poniżej 16 roku życia jest prawnie zabroniona. Jednak podyktowana tradycjami pomoc dzieci przy lekkich pracach w gospodarstwie daje im możliwość m.in. kontaktu ze zwierzętami, co z kolei kształtuje w nich wrażliwość i empatię. Rodzaje czynności, w których uczestniczą dzieci powinny być dostosowane do ich i możliwości fizycznych oraz psychicznych. Dzieci mogą pomagać tylko pod kontrolą rodziców. Pomoc dzieci w gospodarstwie nie powinna odbywać się kosztem zabawy, czy nauki. Bezwzględnie należy przestrzegać wykazu prac zabronionych dzieciom poniżej 16 roku życia, narażających je na utratę zdrowia i życia. Udział dzieci poniżej 16 roku życia przy pracach związanych z obsługą zwierząt nie jest bezpieczny. Szczególne zagrożenie stanowi pomoc przy obsłudze dużych zwierząt gospodarskich oraz zwierząt uznawanych za niebezpieczne np. samców rozpłodowych - buhajów, knurów czy ogierów.

Zasady bezpiecznej pracy
Podstawą bezpiecznej pracy ze zwierzętami, jest stworzenie im odpowiednich warunków bytowych i umożliwienie wykazywania naturalnych zachowań behawioralnych, czyli zapewnienie dobrostanu. Dobre warunki pracy dla obsługi oraz prawidłowe warunki utrzymania zwierząt, to przyjemniejsza i bezpieczniejsza praca.

Przy zapewnieniu dobrych warunków zoohigienicznych, zwierzęta czują się dobrze, są spokojniejsze, dzięki temu również ich obsługa jest bezpieczniejsza Utrzymywanie zwierząt w dobrych warunkach zoohigienicznych: suche, jasne i pozbawione przeciągów pomieszczenia, o optymalnym dla każdego gatunku zagęszczeniu, sprzyjają spokojnemu zachowaniu zwierząt, a przez to bezpieczeństwu obsługi. Ciemność, duża wilgotność, przeciągi, duże zagęszczenie, powodują że zwierzęta źle się czują, są pobudzone i mogą być agresywne. Złe warunki utrzymania powodują, że zwierzęta są pobudzone, niespokojne, mogą nawet prowadzić do agresywnych zachowań zwierząt, co z kolei stwarza zagrożenie dla obsługi.

Dbanie o higienę osobistą - częste mycie rąk i całego ciała po zakończonej pracy, opatrywanie drobnych ran i skaleczeń oraz regularne pranie odzieży roboczej, zmniejsza ryzyko zarażenia się chorobami odzwierzęcymi. Osoby obsługujące zwierzęta powinny szczególnie dbać o higienę osobistą – myć ręce po każdym kontakcie ze zwierzętami oraz często zmieniać i prać ubranie robocze – uchroni to przed zarażeniem zoonozami.

Ubranie, obuwie robocze i ochrony osobiste
Przed przystąpieniem do pracy ze zwierzętami należy zaopatrzyć się w odpowiednią odzież roboczą oraz niezbędne środki ochrony indywidualnej. Ubranie do pracy powinno być: - przylegające do ciała, - pozapinane, - bez luźnych elementów, - buty powinny mieć podeszwę antypoślizgową. Jednym z czynników wpływających na bezpieczeństwo pracy jest zakładanie odpowiedniego ubrania. Najlepszy jest jednoczęściowy kombinezon lub ubranie typu szwedzkiego, czyli spodnie ogrodniczki oraz bluza. Stosowanie odpowiedniego ubrania – bez luźnych, powiewających elementów, zmniejsza ryzyko pochwycenia przez zwierzęta lub ruchome części urządzeń i narzędzi stooanych przy produkcji zwierzęcej.

Obuwie stosowane przy obsłudze zwierząt powinno sięgać powyżej kostki, posiadać wkładkę ochronną na palce i zapiętek, a także antypoślizgowy, nie wytarty protektor. Bezpieczne obuwie chroni przed urazami do jakich może dojść w wyniku nadepnięcia przez zwierzę lub upadku ciężkiego przedmiotu na stopę. Zapobiega też poślizgnięciom na ciągach komunikacyjnych, które są bardzo powszechne. Obecnie w sprzedaży jest wiele typów obuwia i każdy może kupić obuwie dopasowane do swoich potrzeb. Zalecane jest stosowanie obuwia roboczego dostosowanego do warunków pogodowych np.: podczas pracy w wilgotnym środowisku lub podczas opadów deszczu najlepiej sprawdzają się gumowce. Podeszwa buta powinna mieć głęboki protektor zapobiegający poślizgowi.

Zakładanie do pracy klapków lub innego obuwia nie spełniającego zaleceń bhp, stwarza zagrożenie potknięcia, poślizgnięcia lub urazu wskutek upadku przedmiotu na stopę Stosowanie klapków, sandałów czy innego lekkiego obuwia tekstylnego latem jest bardzo popularne. Wielu rolników twierdzi, że w obuwiu roboczym jest im za gorąco. Jednak osoby, które tak mówią najpewniej nigdy nie używali odpowiednio dobranego obuwia roboczego. Oto przykład lekceważenia zagrożeń: rolniczka prowadziła udój bydła w oborze stanowiskowej. Stojąc między krowami podłączała dojarkę do instalacji podciśnieniowej. Wtedy jedna z krów nastąpiła jej na stopę, w wyniku czego kobieta doznała złamania kości śródstopia. Na nogach miała tenisówki, gdyby miała buty ochronne do urazu by nie doszło.

Ochrony osobiste pomagają zachować zdrowie. Podczas prac w dużym zapyleniu wskazane jest stosowanie ochron dróg oddechowych, np. przy sporządzaniu pasz treściwych. Młynki i mieszalniki stoją często w pomieszczeniach o małej kubaturze, a stężenie pyłów jest w nich bardzo wysokie. Półmaska przeciwpyłowa zapobiegnie dostaniu się pyłu do płuc. Równie ważna jest ochrona słuchu i wzroku, nauszniki ochronne zapobiegną utracie słuchu, a okulary chronią oczy przed dostaniem się drobin ze słomy, siana czy pasz treściwych. Przy pracy ze zwierzętami należy stosować zalecane środki ochrony osobistej tj. fartuchy wodoodporne, okulary czy ochrony dróg oddechowych.

Bezpieczne podwórze Część przydomowa gospodarstwa powinna być oddzielona od części produkcyjnej i utwardzona. W sezonie zimowym ciągi komunikacyjne należy posypywać piaskiem lub żwirem, by uniknąć poślizgnięć. Odgrodzenie części przydomowej od części produkcyjnej jest szczególnie ważne, gdy w gospodarstwie są dzieci. Dzięki temu mamy pewność, że dzieci nie wbiegną nagle pod przejeżdżające ciągniki i inne maszyny. Utwardzenie podwórza zapobiega tworzeniu się kałuż i błota. W zimie nawierzchnia powinna być posypana piaskiem, żwirem lub chociaż trocinami, w celu zapobiegania poślizgom i upadkom, które nierzadko kończą się tragicznie.

Bezpieczne podwórze Błoto, kałuże i nierówności często są przyczyną upadków w drodze do budynków inwentarskich. Przedstawione na zdjęciu zabłocone i nieutwardzone podwórze zagraża zdrowiu nie tylko rolnika, ale również jego dzieciom. Śliska nawierzchnia, zabłocona lub oblodzona bardzo często jest przyczyną upadków osób. Skręcenia, zwichnięcia stawów i naciągnięcia ścięgien nie są być może poważnymi kontuzjami, jednak wymagają leczenia i powodują czasową niezdolność do pracy. A przecież, o zastępstwo przy pracy w gospodarstwie nie jest łatwo.

Bezpieczne podwórze Utrzymanie ładu i porządku na terenie gospodarstwa nie wymaga wiele pracy, tylko systematycznego sprzątania. Utrzymywanie ładu i porządku w obejściu sprzyja bezpiecznemu przemieszczaniu się pomiędzy budynkami inwentarskimi, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy wcześnie robi się ciemno.

Bezpieczne podwórze Na takim podwórzu łatwo o potknięcie i upadek!
Bałagan w gospodarstwie – skupiska maszyn, złomu czy drewna, często bywają przyczyną potknięć na ciągach komunikacyjnych. Do poważnego urazu może dojść wskutek przewrócenia się na porozrzucane, np. ostre przedmioty. Pewien rolnik szedł w listopadowy wieczór z domu do obory. Potknął się o coś porzuconego i upadł. Doznał 28 ran kłutych tułowia, ponieważ upadł na bronę chwastownik, pozostawioną na środku podwórza kilka tygodni wcześniej. Na takim podwórzu łatwo o potknięcie i upadek!

Bezpieczne podwórze Nawet w małym gospodarstwie można wyznaczyć bezpieczne miejsce do składowania maszyn i narzędzi. W każdym gospodarstwie powinno być wyznaczone miejsce do postoju maszyn i składowania narzędzi rolniczych. Może to być garaż, wiata czy po prostu kawałek placu, w zależności od ilości sprzętów i możliwości gospodarstwa. Ważne, żeby były to miejsca oddalone od szlaków komunikacyjnych i przejść.

Bezpieczne podwórze Kable,przedłużacze i przewody elektryczne luźno leżące na ziemi mogą stać się przyczyną potknięć, a nawet porażeń prądem elektrycznym. Luźne kable i przewody, zwłaszcza te przeznaczone do użytkowania w domu – czyli nie posiadające grubej otuliny zabezpieczającej, mogą łatwo się przecierać i stanowić zagrożenie porażenia prądem. Jeżeli już musimy dostarczyć energię elektryczną do odbiorników znajdujących się na podwórzu, starajmy się używać kabli z grubą otuliną i podwieszać je do ścian lub zakopywać w ziemi, tak aby nie leżały na wierzchu.

Podwórze powinno być dobrze oświetlone.
Bezpieczne podwórze Odpowiednie oświetlenie podwórza, schodów czy wejść do budynków pomaga w bezpiecznym poruszaniu się po zmierzchu i w nocy. Podwórze powinno być dobrze oświetlone.

Bezpieczne podwórze W przypadku prowadzenia pasieki, należy odgrodzić miejsca hodowli od domów i miejsc uczęszczanych przez ludzi, aby ograniczyć kontakt z owadami. W gospodarstwach, gdzie hoduje się pszczoły należy pamiętać o odgrodzeniu domostw i miejsc uczęszczanych przez ludzi żywopłotami. Ogranicza to przeloty pszczół i ewentualne użądlenia przypadkowych osób.

Bezpieczne podwórze Otwarte zbiorniki na gnojowicę powinny być ogrodzone płotem o wysokości 200 cm. Brak ogrodzenia lub zbyt niskie ogrodzenie stwarza ryzyko wpadnięcia do zbiornika i groźnej dla życia „kąpieli”. Zdjęcie po prawej stronie przedstawia miejsce wypadku przy pracy rolniczej. Rolnik wychodząc z obory potknął się i wpadł do zbiornika. Płot o wysokości 90 cm nie zapobiegł wpadnięciu do zbiornika, wręcz przeciwnie - jego górna poprzeczka stanowiła punkt obrotu ciała rolnika. Ogrodzenie otwartych zbiorników musi mieć 200 cm wysokości od poziomu podłoża.

Bezpieczne podwórze Niestety, co roku dochodzi do utonięć w nieprawidłowo zabezpieczonych zbiornikach na gnojowicę i gnojówkę. Ofiarami najczęściej są dzieci, które nie mają świadomości zagrożeń i często beztrosko biegają po całym podwórzu. Brak pokryw zagłębień w ziemi (na szamba, czy studzienki) lub ich zły stan techniczny może skończyć się wpadnięciem do zbiornika.

Bezpieczne podwórze Klapy powinny być wykonane ze stali, betonu lub z grubych drewnianych bali i wyrównane do powierzchni podłoża. Zabezpieczenia wykonane z solidnego dają pewność, że nie wpadnie się do zbiornika, ich wyrównanie z podłożem zapobiegnie potknięciom i upadkom. Klapy zabezpieczające powinny być metalowe lub betonowe. Powinny też być ułożone równo z poziomem podłoża, by nie tworzyły występów i nierówności w nawierzchni podwórza.

W zbiornikach na gnojowicę, gnojówkę, szambach itp. zbierają się trujące gazy, z których najniebezpieczniejszy dla życia jest siarkowodór. Jest to gaz silnie trujący !!! Wchodzenie do zbiorników na gnojowicę, gnojówkę, szamb i silosów jest bardzo niebezpieczne, gdyż zbierają się w nich gazy fermentacyjne tj. metan, amoniak, dwutlenek węgla i siarkowodór. Ten ostatni stanowi śmiertelne zagrożenie, nawet w niewielkich stężeniach. Znanych jest wiele przypadków śmierci, która nastąpiła w ciągu kilku minut od wejścia do zbiornika. Dlatego pod żadnym pozorem nie należy wchodzić do zbiorników bez odpowiednich, dostosowanych do zagrożenia masek ochronnych. Znanych jest wiele przypadków śmierci, która nastąpiła w ciągu kilku minut od wejścia do takiego zbiornika. Kiedyś jeden z rolników, który został w porę wyciągnięty ze zbiornika zapytał: „Panie ale kto mógł wiedzieć, że smród zabija?!”

Psy w gospodarstwie Pies w gospodarstwie często pełni rolę stróża. Poza okresem stróżowania - w nocy, powinien przebywać w odpowiednio dużym, najlepiej zadaszonym, usytuowanym w zacienionym miejscu kojcu. Nie będzie wtedy stanowił zagrożenia dla osób postronnych, przebywających i pracujących w gospodarstwie. Należy pamiętać, by zapewnić psu budę, stały dostęp do świeżej wody i pokarmu. Psy utrzymywane w złych warunkach, drażnione lub bite stają się agresywne i mogą stanowić zagrożenie, zwłaszcza dla dzieci. Psy stróżujące powinny być utrzymywane w sposób niezagrażający osobom postronnym, najlepiej w kojcach.

Budynki inwentarskie Budynki w gospodarstwie powinny być wyposażone w instalację odgromową – tzw. piorunochrony. Wprawdzie obowiązujące przepisy nie wymagają, aby budynki były wyposażone w instalacje odgromowe, ale dla bezpieczeństwa przeciwpożarowego warto je stosować. Nie dotyczy to budynków o metalowej konstrukcji.

Budynki inwentarskie Uderzenia niezabezpieczonymi drzwiami i potknięcia o progi w wejściach, to częste zdarzenia wypadkowe. Zastosowanie przesuwnych skrzydeł drzwiowych eliminuje zagrożenie związane z samoczynnym zamykaniem wrót wskutek podmuchów wiatru. Brak progów w wejściach eliminuje potknięcia i upadki oraz ułatwia użytkowanie taczek i wózków. Szerokie, rozsuwane wrota i brak progów - takie wejścia są bezpieczniejsze i ułatwiają pracę.

Budynki inwentarskie Zabezpieczenie drzwi przy pomocy specjalnych nóżek, haczyków czy łańcuszków mocowanych do ścian, zapobiega ich niekontrolowanemu ruchowi i uderzaniu w przechodzącego akurat człowieka. Drzwi, a zwłaszcza duże wrota zamykane podmuchem wiatrów, mogą uderzyć z dużą siłą w człowieka, nawet łamiąc przy tym kości. Znam kilkanaście przypadków, gdzie uderzenie wrotami spowodowało połamania barku, nóg a nawet miednicy. Do tego dochodzą obrażenia spowodowane upadkiem. Zabezpieczenie drzwi i wrót przed zamknięciem zapobiega ich przypadkowemu uderzeniu w człowieka, np. przy silnym wietrze.

Budynki inwentarskie Niestety w większości budynków inwentarskich występują progi, stopnie lub schody. Wtedy należy je trwale oznaczyć żółto-czarnymi pasami ostrzegawczymi. Zwracają one uwagę przechodzących osób i zapobiegają potknięciom. Jeżeli w wejściach są progi, należy oznaczyć je w widoczny sposób, np. poprzez namalowanie na nich żółto-czarnych pasów lub oklejenie taśmą ostrzegawczą.

Pomieszczenia socjalne
Pomieszczenia socjalne w dużych budynkach inwentarskich są potrzebne w celach zjedzenia posiłku, czy odpoczynku w trakcie przerw w pracy. Jest to także miejsce, w którym powinny znajdować się szafki, w których trzymana jest odzież robocza, zakładana do pracy. Zmiana odzieży roboczej na codzienną po zakończeniu pracy, zapobiega przenoszeniu zarazków z pracy do domu. W gospodarstwie powinno być wydzielone pomieszczenie socjalne, w którym można przebrać się w odzież i obuwie robocze oraz odpocząć podczas przerw w pracy.

Budynki inwentarskie W budynkach inwentarskich powinna znajdować się pomieszczenie higieniczno-sanitarne, a w nim: toaleta, umywalka i prysznic (z doprowadzoną ciepłą wodą). Dotyczy to zwłaszcza dużych obiektów zbudowanych w ostatnich latach. Odpowiednia dbałość o higienę zapobiega przenoszeniu się chorób odzwierzęcych. Pomieszczenie higieniczno-sanitarne, znajdujące się najczęściej na terenie gospodarstwa w budynkach inwentarskich powinno uwzględniać potrzebę prania brudnej odzieży roboczej. Najważniejsze jednak, aby było wyposażone w toaletę, umywalkę i prysznic. Po pracy ze zwierzętami najlepiej jest umyć całe ciało ciepłą wodą z mydłem, przed przebraniem się w odzież codzienną. Twarz i dłonie powinny być myte w ciągu dnia pracy, przed każdym posiłkiem i np. zapaleniem papierosa.

Bezpieczne rozwiązania
Przy dużych stadach zwierząt wskazana jest mechanizacja żywienia. W hodowli dużych stad, liczących setki zwierząt wskazana jest mechanizacja żywienia, tzn. korzystanie z paszociągów i karmideł automatycznych w przypadku hodowli trzody chlewnej i drobiu. Przy hodowli bydła stosuje się wozy paszowe.

Korytarze w oborach powinny być na tyle szerokie, aby umożliwiały swobodne ręczne lub mechaniczne zadawanie paszy. Szerokie korytarze w budynkach inwentarskich umożliwiają mechanizację części prac, np. zadawania paszy. Ponadto ułatwiają użytkowanie ręcznych wózków, taczek, czy wózków widłowych. Niestety, w wielu budynkach stawianych w latach 70, 80 i 90 korytarze są zbyt wąskie, co niejednokrotnie utrudnia pracę i czyni ją mniej bezpieczną.

Korytarze w oborach wolnostanowiskowych powinny być na tyle szerokie, żeby można było zadawać paszę za pomocą paszowozów, o pojemności dostosowanej do wielkości stada. Szerokie korytarze obór wolnostanowiskowych pozwalają na użytkowanie dużych paszowozów do zadawania bydłu wymieszanej paszy. Dlatego projektując obory nie należy oszczędzać na szerokości korytarzy. Obora posłuży nam jakieś na lat, nawet jeśli w chwili obecnej nie korzystamy z wozów paszowych, nie wykluczone, że za parę lat to się zmieni. Dlatego lepiej być przewidywalnym i brać pod uwagę różne rozwiązania technologiczne i konstrukcyjne, już na etapie planowania wybudowania nowej obory.

Wąskie, pozastawiane workami, wiadrami i narzędziami przejścia i korytarze są powodem wielu potknięć i upadków w budynkach inwentarskich. Pewien rolnik nie przywiązywał uwagi do odkładania narzędzi po pracy na miejsce. Przechodząc korytarzem w oborze nadepnął na porzucone w przejściu grabie i dostał w twarz trzonkiem. Trzonek wybił mu cztery zęby i połamał żuchwę. Może wydawać się, to mało prawdopodobne, ale trzonek miał średnicę 5 cm, bo jak sam rolnik stwierdził „lubił coś trzymać w ręku”. Wąskie, pozastawiane przejścia stanowią utrudnienie i zagrożenie dla obsługi.

Wystające bolce, haki, czy ostre krawędzie ścian, zwłaszcza w przejściach, stanowią poważne zagrożenie. Urazy ramion czy głowy nie należą do rzadkości. Najczęściej takie „udogodnienia” montują sobie sami rolnicy, po to, aby było gdzie „coś” powiesić. Haki, bolce i inne wystające ze ścian elementy do wysokości 2,5 metra, często są przyczyną urazów ramion i głowy.

Progi, stopnie i nierówności w budynkach mogą być przyczyną potknięć, a dodatkowo utrudniają korzystanie z wózków. Przykład prostego rozwiązania problemu różnicy poziomów w wejściu – betonowa rampa. Aby zlikwidować progi w starych budynkach inwentarskich, można np. niewielkim nakładem pracy wykonać rampy umożliwiające wykorzystywanie taczek i wózków do pracy. Rampy zmniejszają również prawdopodobieństwo potknięcia się i upadku.

Kanały gnojowe powinny być zabezpieczone pomostami, umożliwiającymi bezpieczne przejście. Pomosty powinny być zrównane z podłogą. Kanały gnojowe powinny być przykryte pomostami odpowiadającymi szerokością, szerokości korytarzy. Oczywiście ich poziom powinien być zrównany z poziomem posadzki. Dzięi temu unikniemy potknięć i groźnych upadków.

Schody należy zabezpieczyć barierkami o wysokości 110 cm. Barierki i poręcze niwelują ryzyko upadku z wysokości. Pewien rolnik schodząc po schodach z kostką słomy ze strychu chlewni, doznał złamania barku w wyniku upadku. A całe zajście opisał tak: „Schodziłem po schodach niosąc kostkę słomy. Wdepłem w wiadro, bo żonka trzyma wiadra na schodach. Straciłem równowagę, spadłem i mało się nie utopiłem.” Padnie pytanie - jak to się utopił? Wyjaśnienie jest proste. Zdarzenie miało miejsce w chlewni, a rolnik poił świnie serwatką. Trzymał ją w dużym zbiorniku o pojemności około 6000 litrów i właśnie do niego wpadł, uderzając się ramieniem w brzeg. Gdyby uderzył się głową i stracił przytomność, pewnie by utonął , bo w chlewni pracował sam. Oczywiście przy schodach nie było barierki, a żona ustawiała na schodach nie tylko wiadra...

Amatorskie przeróbki i prowizorycznie podłączone instalacji elektrycznej, stanowią śmiertelne zagrożenie! Instalacja elektryczna w gospodarstwie powinna być wykonana przez fachowca z uprawnieniami. W budynkach inwentarskich z powodu dużej wilgotności i zapylenia należy stosować izolowane przewody elektryczne. Wskazane jest też, aby instalacja miała sprawny układ zapobiegający porażeniu. W nowszych instalacjach rolę tę spełniają wyłączniki różnicowoprądowe. Wszelkie prowizoryczne podłączenia, watowanie bezpieczników i inne przeróbki „na własną rękę” są bardzo niebezpieczne i stanowią zagrożenie zdrowia, a nawet życia. Instalacja elektryczna w budynkach inwentarskich powinna być w pełni sprawna i dostosowana do warunków pracy (przewody izolowane).

Bezpieczne rozwiązania Lampy bez kloszy często są przyczyną pożarów.
„Goła żarówka”, pajęczyna i pył zbierający się na niej, to częsta przyczyna pożarów w budynkach inwentarskich. Wysoka temperatura powoduje zapłon osadzonych na żarówce pyłów i mamy pożar. Szczególnie często ma to miejsce w paszarniach i na poddaszach. Bezpieczna instalacja oświetleniowa powinna być hermetyczna i co jakiś czas czyszczona. Lampy oświetleniowe powinny być hermetyczne i co jakiś czas czyszczone.

Bezpieczna obsługa zwierząt
Znane są przypadki wypicia przez dzieci płynnych środków chemicznych, przechowywanych w opakowaniach po napojach. Środki do mycia i dezynfekcji sprzętu dojarskiego są bardzo niebezpieczne. To rozcieńczone zasady, kwasy i powinny być odpowiednio oznakowane, zabezpieczone i przechowywane w miejscu niedostępnym dla osób postronnych, zwłaszcza dzieci. Nie należy przetrzymywać ich w ogólnodostępnych pomieszczeniach gospodarskich. Pomieszczenie z zbiornikiem na mleko, to nie magazyn środków chemicznych! Można w nim trzymać wyłącznie środki używane na bieżąco.

Bezpieczne drabiny Drabiny, po których wchodzi się na poddasze muszą być solidnie wykonane i zabezpieczone przed przesuwaniem się po podłodze. U góry powinny być przymocowane hakami do stropu. Drabiny używane w budynkach inwentarskich przeważnie stoją w jednym miejscu. Powinny więc być zabezpieczone w sposób pokazany na zdjęciach ale przede wszystkim powinny być solidne. Najlepsze są atestowane drabiny kupione w sklepie. Te robione we własnym zakresie, z drewnianych podłużnic i szczebli, malowane lub naprawiane we własnym zakresie, często są przyczyną wypadków. Od poszkodowanych słyszę czasem: „Patrz Pan chodzę po niej ponad 20 lat i wzięła się połamała”. Po dwudziestu latach drewniana drabina miała prawo się połamać, zwłaszcza, że jest używana w warunkach które przyśpieszają starzenie się drewna.

Zastosowanie wieszaków na narzędzia pozwoli utrzymać ład i porządek.
Dobre praktyki Zastosowanie wieszaków na narzędzia pozwoli utrzymać ład i porządek. Tam gdzie panuje ład i porządek wypadków jest mniej. Wieszaki na ręczne narzędzia dobrze jest umieścić przy wejściach do budynków. Wchodząc bierzemy potrzebne narzędzie, a wychodząc odwieszamy je. Jednak samo zainstalowanie wieszaków na nic się nie przyda, jeżeli obsługa nie będzie miała nawyku odwieszania narzędzi na miejsce.

Dobre praktyki W wielu gospodarstwach w dalszym ciągu używa się parników elektrycznych. Choć to niezbyt skomplikowane urządzenia, ich obsługa wymaga wiedzy i zachowania ostrożności. Parnik powinien być podłączony do sprawnej instalacji elektrycznej, najlepiej z systemem przeciwporażeniowym. Przy opróżnianiu go należy stanąć z boku, a nie przed parnikiem. Naczynie lub wiadro, do którego nalewamy gorącą wodę powinno stać na ziemi, nie należy trzymać go w rękach, bo można się dotkliwie poparzyć.

Bezurazowa obsługa Wchodzenie między duże zwierzęta tj. bydło, konie i dorosłą trzodę chlewną nie jest bezpieczne, dlatego należy tosować rozwiązania techniczne i konstrukcyjne ograniczające wykonywanie prac obsługowych pomiędzy zwierzętami. Koryta, żłoby, czy powinny być umieszczone od strony korytarza, co usprawni zadawanie pasz i wody oraz uczyni pracę bezpieczniejszą. Wysokość bramek i przegród w boksach powinna umożliwiać podawanie ściółki z korytarza, bez konieczności wchodzenia do boksów. Koryta, żłoby i poidła powinny być umieszczone od strony korytarza tak, aby osoby z obsługi nie musiały wchodzić do boksów dla zwierząt w celu zadania paszy.

Dobre praktyki Promienniki podczerwieni spełniają rolę miejscowych ogrzewaczy. np dla piskląt, czy prosiąt. Promienniki powinny być podwieszoną na wysokości co najmniej 60 cm od zwierząt, ściółki i innych łatwopalnych elementów. Należy je również wyposażyć w osłonę, najlepiej specjalną oprawę, chroniącą ogrzewane zwierzęta przed bezpośrednim kontaktem z rozgrzaną żarówką. Bardzo ważna jest również sprawna instalacja elektryczna. Urządzenia należy podłączać do uziemionych gniazd, w celu zapobiegania pożarom i porażeniom prądem elektrycznym. Promienniki podczerwieni muszą być podwieszone na łańcuchach i podłączone do uziemionych gniazd. Żarówka powinna być zabezpieczona oprawą.

Bramki i śluzy sortujące pozwalają wybrać ze stada konkretne zwierzę.
Dobre praktyki Bramki i śluzy sortujące pozwalają wybrać ze stada konkretne zwierzę. Bramki i łapacze, a w przypadku bydła mięsnego „korale” pozwalają wyłapać konkretne zwierzę z dużego stada. Ułatwia to przeprowadzenie selekcji do zabiegów pielęgnacyjnych, inseminacji czy badań weterynaryjnych. Trudno jest złapać konkretną krowę w oborze, gdzie na dużej powierzchni jest ich 70, 100 czy 250. Jeszcze trudniej jest w przypadku ras mięsnych, utrzymywanych w systemie pastwiskowym.

Dobre praktyki Rampy przeznaczone do załadunku zwierząt na samochody, usprawniają pracę obsługi i minimalizują stres wierzą spowodowany nietypową sytuacją. Do podłogi ramp powinno się przymocować żeberka zapobiegające ślizganiu się zwierząt. Do załadunku zwierząt najlepiej używać ramp, po których zwierzęta wejdą na środek transportu.

Dobre praktyki Taczki i wózki ograniczają ręczne noszenie ciężkich przedmiotów, dzięki czemu spada ryzyko wystąpienia dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Używanie taczek i wózków transportowych usprawnia i ułatwia pracę rolnika. Ręczne dźwiganie ciężkich bel słomy, czy kostek siana bardzo odciąża kręgosłup i stawy. Wielokrotne wykonywanie tych czynności może spowodować poważny uraz kręgosłupa oraz czasową niezdolność do pracy. Dlatego tak ważne jest ograniczanie ręcznych prac transportowych i, o ile to możliwe, zmechanizowanie części prac.

Dobre praktyki Poskrom pomaga bezpiecznie wykonywać zabiegi pielęgnacyjne, zootechniczne i weterynaryjne na dużych zwierzętach, do jakich należy bydło i konie. Unieruchomienie krowy na stanowisku w czasie zabiegu pielęgnacyjnego wymaga udziału kilku osób. Poskrom pozwala to samo zrobić jednej osobie. Poskrom powinien być na wyposażeniu każdego gospodarstwa zajmującego się hodowlą bydła i koni.

Poskramiacze są pomocne np. podczas zabiegów pielęgnacyjnych.
Dobre praktyki W każdym gospodarstwie powinny być różnego rodzaju poskramiacze, służące do unieruchamiania zwierząt. Kleszcze nosowe, laska poskromu, dutka nosowa, itp. narzędzia są niezwykle pomocne przy obsłudze zwierząt, zwłaszcza przy wykonywaniu bolesnych zabiegów zootechnicznych i weterynaryjnych. Dzięki ich wykorzystaniu zabiegi można przeprowadzić dużo szybciej, ograniczając tym samym stres zwierząt. Jednocześnie używanie poskramiaczy zwiększa bezpieczeństwo obsługi. Poskramiacze są pomocne np. podczas zabiegów pielęgnacyjnych.

Dobre praktyki W gospodarstwach, w których prowadzi się naturalne rozmnażanie zwierząt, należy wyznaczyć miejsca krycia samic. W gospodarstwach, w których praktykowane jest naturalne zapładnianie samic zwierząt gospodarskich, powinny być miejsca do stanówki, zapewniające bezpieczeństwo zarówno zwierzętom, jak i ludziom. Należy pamiętać, że w czasie kopulacji nie należy stresować zwierząt, a obsługa powinna mieć możliwość ukrycia się w razie ataku pobudzonego samca.

Poruszając się pomiędzy zwierzętami należy sygnalizować im swoją obecność głosem lub poprzez dotyk, dzięki temu unikniemy przestraszenia zwierząt i ich niespodziewanej, często stwarzającej zagrożenie reakcji. Jeśli nagle wtargniemy w pole widzenia zwierzęta, możemy je przestraszyć. Dlatego wchodząc do boksu lub poruszając się pomiędzy dużymi zwierzętami należy sygnalizować im swoją obecność głosem lub dotykiem. W innym wypadku, zwierzę może niespodziewanie zareagować i np. kopnąć nas, ugryźć lub przygnieść do ściany. Sytuacje te często kończą się groźnymi dla życia, a nawet śmiertelnymi obrażeniami.

W czasie udoju na stanowiskach wiele razy trzeba kucać, a często zostawać w przysiadzie. Taka pozycja obciąża kręgosłup i stawy kolanowe. Podpinany pod pośladki stołek ułatwia dojenie i odciąża plecy i stawy kolanowe. W oborach uwięziowych, dój przeprowadzany jest na stanowiskach. Jeżeli krów w stadzie jest więcej, niż 20 na jedną osobę obsługującą, to po obsłużeniu kilkunastu sztuk bydła praca staje się bardzo uciążliwa. Szczególnie obciążone są plecy, stawy biodrowe i kolanowe. Przy każdej krowie trzeba w czasie udoju przykucnąć, co najmniej 4 razy. A rolnik przecież musi później wykonywać inne zajęcia. Dobrym i ergonomicznym rozwiązaniem jest korzystanie z mocowanego na ciele osoby obsługującej stołka dojarskiego, który odciąża stawy i kręgosłup.

Udój w halach udojowych jest zdecydowanie bardziej ergonomiczny i wydajny w stosunku do doju ręcznego. Dój odbywa się w komfortowych warunkach nie tylko dla dojarza, ale również dla zwierząt. W dużych hodowlach już od dawna stosowane są hale udojowe różnego typu. Jest to rozwiązanie, które pozwala na obsługę dużej ilości krów w stosunkowo krótkim czasie. Co więcej, kontakt obsługi ze zwierzętami jest ograniczony, a więc praca jest bezpieczniejsza.

Buhaje w wieku powyżej 12. miesiąca życia powinny być prowadzone z wykorzystaniem tyczki o długości co najmniej 140 cm, przymocowanej do pierścienia nosowego. Tyczka powinna być zapinana do pierścienia w czasie przebywania buhaja w boksie. Natomiast buhaje poniżej 12. miesiąca życia powinny być prowadzone na uwięzi, w obecności drugiej osoby. Utrzymywanie buhajów w celach rozpłodowych jest popularne w wielu gospodarstwach. W przypadku ras mięsnych, przebywanie buhajów w stadzie jest normą. Dlatego wszystkie buhaje powyżej 12-go miesiąca życia muszą mieć założone kółka nosowe. Najlepiej zakładać kółka już w wieku 3 miesięcy. Przegroda nosowa jest wtedy cienka i jej przebicie często nie wywołuje nawet krwawienia. Młode zwierzęta przyzwyczajają się też szybciej do „nosowej biżuterii”.

Buhaje powyżej 12. miesiąca życia mogą być obsługiwane wyłącznie przez sprawnych fizycznie mężczyzn. Buhaje stanowią największe zagrożenie dla obsługi. Często z pozoru spokojne osobniki, mogą niespodziewanie zaatakować bez wyraźnej przyczyny. Buhaj podczas ataku dosłownie miażdży swoja ofiarę. Człowiek nie ma żadnych szans w zderzeniu z 700 i więcej kilogramowym zwierzęciem. Samce innych gatunków, np. ogiery, knury czy tryki, również bywają niebezpieczne, jednak są bardziej przewidywalne. Tylko zdrowi, doświadczeni i sprawni fizycznie mężczyźni mogą obsługiwać dorosłe samce rozpłodowe, zwłaszcza te przebywające w stadzie (buhaje ras mięsnych, tryki czy capy). Rodziny osób poszkodowanych w wypadkach ze zwierzętami często mówią: „To był taki spokojny byczek.” A na pytanie ile ważył odpowiadają : „A niedużo, trochę ponad 800 kg”. Takie zwierzę jest w stanie zabić samym ciężarem, np. przygniatając człowieka. Podczas obsługi buhajów dochodzi do większości śmiertelnych i ciężkich wypadków związanych z pracą przy zwierzętach.

Rogi służą bydłu do obronny w naturalnym środowisku. W warunkach hodowlanych rogate bydło może jedynie stwarzać zagrożenie, zarówno dla obsługujących osób, jak i innych zwierząt. Przeważnie krowy nie są agresywne i większość zdarzeń wypadkowych jest przypadkowa np.: w czasie wiązania krów na stanowiskach dochodzi do uderzeń obsługi rogami. Dlatego zwierzęta przeznaczone do chowu w wieku cielęcym powinny być pozbawiane rogów, czyli poddawane dekornizacji. Krowy utrzymywane w oborach wolnostanowiskowych powinny być pozbawione rogów. Zalecane jest to także w oborach uwięziowych.

Wszystkie matki bronią swoje potomstwo, dlatego przy ich obsłudze należy zachowywać szczególną ostrożność. Nierozważne postępowanie może doprowadzić do ataku samicy, w obronie młodych. Matki broniące swoich młodych mogę być bardzo niebezpieczne. Kobyły mogą kopnąć lub ugryźć, a lochy gryzą na wysokości łydki. Zabiegi na młodych należy wykonywać poza polem widzenia matki, aby nie kojarzyła obsługi z zagrożeniem dla młodych. Unikamy tym samym niebezpiecznych sytuacji i ataków ze strony samic.

Niektóre konie wykazują niepożądane zachowania. Gryzą, kopią a często jedno i drugie. W celu zapewnienia bezpieczeństwa osób obsługujących należy w grzywę konia gryzącego i w ogon konia kopiącego wpleść czerwoną wstążkę. Dodatkowo, na boksach osobników uznawanych za agresywne, należy wywiesić tabliczki informujące o zagrożeniu. Zwłaszcza, że stadniny koni prowadzące jazdy konne są bardzo popularne, często odwiedzają je rodzice z dziećmi. Konie gryzące lub kopiące, powinny mieć wplecione w grzywę i ogon czerwone wstążki, stanowiące ostrzeżenie dla osób postronnych.

Koniom należy zapewnić codziennie odpowiednią ilość ruchu. Dla koni zimnokrwistych dobra jest praca lub wybieg. A dla ras lżejszych wybiegi, jazda pod siodłem lub zaprzęg. U koni pozbawionych ruchu mogą wystąpić tzw. nałogi tj. łykawość (polegająca na chwytaniu np. żłobu zębami i wciąganiu powietrza do przełyku, a następnie wydalaniu go ze świstem) i tkanie (czyli stałe przestępowanie konia z nogi na nogę, przy czym głowa i szyja wykonują ruch wahadłowy. Czasami zdarza się, że konie stają się złośliwe, a w skrajnych przypadkach również agresywne. Konie lubią ruch. Dlatego powinny kilka godzin dziennie spędzać na wybiegu, przy pracy lub pod siodłem.

Przepędzanie zwierząt powinno odbywać się wzdłuż szlaków wyznaczonych przy użyciu np. przenośnych przegród. Do wyznaczenia trasy przepędzania zwierząt można użyć na przykład kostek słomy, zastaw wykonanych z płyt pilśniowych itp. Rozwiązań. Dzięki nim zwierzęta łatwiej zorientują się, w jakim kierunku powinny się przemieszczać.

Przy obsłudze drobiu należy zachowywać się spokojnie i w miarę cicho, dzięki czemu zwierzęta się nie spłoszą. Drób należy do płochliwych gatunków, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z dużym stadem. Przestraszone zwierzęta mogą być nieprzewidywalne i np. zacząć uciekać przed, siebie tratując się nawzajem. Dlatego przy obsłudze drobiu należy zachowywać się spokojnie i nie hałasować. W budynkach, w których utrzymywany jest drób należy zastosować odpowiednie oświetlenie, barwy niebieskiej, które uspokaja ptaki.

W wypadku drobiu, agresywne wobec człowieka bywają tylko samce – koguty, indory i gąsiory. Mogą zaatakować w obronie swojego terytorium lub stada. Koguty, indory czy gąsiory mogą zaatakować człowieka.

Podsumowanie W produkcji zwierzęcej coraz częściej wykorzystywane są nowe technologie np.: roboty udojowe. Wyręczają one człowieka w pracy. Warto z nich korzystać, adaptując je do potrzeb swojego gospodarstwa. W ostatnich latach postęp technologiczny pozwolił na zmechanizowanie, a nawet zautomatyzowanie wielu prac rolniczych. Roboty udojowe, systemy zadawania paszy i usuwania odchodów są dziś powszechnie wykorzystywanych, nawet w mniejszych gospodarstwach. Dzięki nim praca jest lżejsza, bardziej wydajna, ale, co ważniejsze, również bezpieczniejsza. Należy korzystać z osiągnięć techniki, ale w sposób odpowiadający specyfice danego gospodarstwa. Błędy w wyborze technologii chowu i utrzymania, mogą skutkować latami. Zmiany zbyt kosztowne, a często są również niemożliwe do realizacji. Należy dokonywać przemyślanych wyborów i zawsze mieć na uwadze nakład pracy własnej potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa.

Podsumowanie Ze względu na utrzymującą się od lat wysoką liczbę wypadków Państwowa Inspekcja Pracy, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i inni partnerzy prowadzą wiele działań zmierzających do ograniczania ryzyka zawodowego w rolnictwie.. Tysiące tragicznych wypadków rocznie są impulsem dla wielu instytucji i organizacji, w tym dla Państwowej Inspekcji Pracy do podejmowania cyklicznych działań profilaktycznych, których nadrzędnym celem jest dążenie do poprawy ochrony zdrowia i życia w gospodarstwach rolnych. Prowadzone są szkolenia rolników i członków ich rodzin, wizytacje gospodarstw i prac polowych, konkursy oraz promocja w mediach. Działania te przekładają się na wzrost świadomości rolników nt. zagrożeń wypadkowych w miejscu pracy i powoduje powolny spadek liczby śmiertelnych i ciężkich wypadków przy pracy rolniczej. Oznacza to, że dotychczas podejmowane przez PIP inicjatywy wymagają kontynuacji.

Podsumowanie Z wielu konkursów organizowanych przez PIP oraz KRUS i inne instytucje działające na rzecz poprawy warunków pracy w rolnictwie, największym uznaniem cieszy się ogólnopolski konkurs na najbezpieczniejsze gospodarstwo rolne. W ciągu kilkunastu ostatnich lat wzięło w nim udział tysiące właścicieli gospodarstw rolnych. I w każdym startującym gospodarstwie warunki pracy uległy poprawie, a wiele zagrożeń zostało usuniętych. Laureaci konkursu są wzorem dla sąsiadów, którzy starają się również poprawić warunki w swoich gospodarstwach, a bezpieczne rozwiązania, podpatrzone u finalistów są później promowane m.in. przez inspektorów pracy, jako dobre praktyki. Duża popularnością cieszy się konkurs „Bezpieczne gospodarstwo rolne”, w którym wzięły już udział tysiące gospodarstw. W każdym z nich warunki pracy poprawiły się w mniejszym lub większym stopniu.

Podsumowanie Dbajcie Państwo o siebie i swoje rodziny! Pracujcie bezpiecznie w swoich gospodarstwach! Podsumowując należy podkreślić, że wszystkie działania poprawiające warunki pracy przynoszą efekty. Usunięcie choćby jednego zagrożenia związanego z obsługą zwierząt, zmniejsza ryzyko wypadku w znaczny sposób. Zawsze trzeba być ostrożnym, bo nikt nie da gwarancji, że wypadek się nie zdarzy. Jednak stosowanie się do zaleceń i zasad bezpiecznej pracy znacznie ogranicza ryzyko nieszczęśliwych zdarzeń i pozwala cieszyć się z osiągniętych rezultatów. Co więcej, prowadzenie bezpiecznego gospodarstwa daje poczucie, że naszej rodzinie nic nie zagraża.

TROSKA O BEZPIECZEŃSTWO TO TWOJA ROLA !

www.pip.gov.pl www.bhpwrolnictwie.pl
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres

Wejść

Zaloguj się poprzez sieć społeczną:

Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres