Podział wyrazu na podstawę słowotwórczą i formant

Prezentacja na temat: "Podział wyrazu na podstawę słowotwórczą i formant"— Zapis prezentacji:

1 Podział wyrazu na podstawę słowotwórczą i formant
Lekcja dla klasy IV lub dla I klasy gimnazjum 1

2 Drogi Uczniu Celem lekcji jest przypomnienie podstawowych wiadomości oraz utrwalenia umiejętności, w które wyposażyła Cię szkoła podstawowa. Dlatego Czytaj uważnie polecenia. W karcie pracy, którą masz przed sobą, rozwiązuj kolejne zadania. Dopiero wtedy przechodź do następnego slajdu. 2

3 Wyraz podstawowy składa się z podstawy słowotwórczej i formantu
Wiadomości powrót Wyraz podstawowy składa się z podstawy słowotwórczej i formantu chleb - ak formant podstawa słowotwórcza 3

4 Podstawa słowotwórcza
Jest to część wyrazu pochodnego, która jest wspólna dla wyrazu pochodnego i podstawowego chlebak chleb wyraz pochodny wyraz podstawowy powrót 4

5 Formant Jest to element, za pomocą którego został utworzony wyraz pochodny i którym różni się od wyrazu podstawowego. chleb - ak powrót podstawa słowotwórcza formant 5

6 Dwa podstawowe formanty przyrostek i przedrostek
przyrostki przedrostki koń - ski nad - wrażliwy prze - jechać biał - awy niedo - myć pisz - ący do - jechać góral - ka powrót 6

7 Przyrostki i przedrostki mają znaczenie.
koń – ski mający związek z koniem pisz – ący wykonujący czynność pisania wyraża wzmocnienie cechy nad - wrażliwy niedokładnie wykonać czynność niedo - myć 7

8 Ćwiczenia Zapamiętaj zasadę
Wyrazy pochodne utworzone przez dodanie tych samych przyrostków. Przykład: góra + nik = górnik rola + nik = rolnik powrót strona + nik = stronnik komora + nik = komornik 8 Zapamiętaj zasadę

9 Kreślić + -arz = kreślarz
Przykład Kreślić arz = kreślarz S P R A W D Ź nudzić + -arz = nudziarz + - arz = pisarz pisać stół + - arz = stolarz + - arz = kolejarz kolej powrót 9

10 Jeżeli pojawiły się trudności, wróć do poprzednich slajdów
Karta pracy Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności, przejdź do wykonania zadania nr w karcie pracy. Jeżeli pojawiły się trudności, wróć do poprzednich slajdów Podstawa słowotwórcza i formant – slajdy nr 3 i 4. 10 Ćwiczenia - slajdy nr 8 i 9. Formant i formant

11 Wiadomości Są takie wyrazy pochodne, które zostały utworzone przez równoczesne dodanie przedrostka i przyrostka. za - les - ić przedrostek przyrostek 11 Slajd nr 14

12 polepszyć = po + lepszy + yć
Ćwiczenia Przykład: polepszyć = po + lepszy + yć S P R A W D Ź zaludnić za + ludny ić wydobrzeć wy + dobry + eć Slajd nr 14 roze zły + ić rozeźlić 12

13 Łączenie wyrażeń przyimkowych
Za lasem – zalesie przedrostek podstawa słowotwórcza Przed polem - przedpole Przed szkołą - przedszkole sprawdź przedmurze przed murem przedproże przed progiem 13 Slajd nr 14

14 Jeżeli pojawiły się trudności, wróć do poprzednich slajdów
Karta pracy Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności, przejdź do wykonania zadania nr w karcie pracy. Jeżeli pojawiły się trudności, wróć do poprzednich slajdów Wiadomości: slajd nr 11 Ćwiczenia slajdy nr 12 i 13 14

15 To nie wszystkie sposoby tworzenia wyrazów.
Inne poznasz na kolejnej lekcji. Sprawdź kartę pracy i oddaj ją nauczycielowi języka polskiego. Do zobaczenia 15