ograniczone prawa rzeczowe

Prezentacja na temat: "ograniczone prawa rzeczowe"— Zapis prezentacji:

1 ograniczone prawa rzeczowe
użytkowanie

2 ograniczone prawa rzeczowe
użytkowanie służebność zastaw spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu hipoteka

3 użytkowanie Art. 252 [Przedmiot i treść]
Rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie).

4 użytkowanie ograniczone prawo rzeczowo o najszerszej treści uprawnień
 największe obciążenie prawa własności korzystania przez osobę trzecią z cudzej rzeczy w szerokim zakresie prawo zbliżone do dzierżawy użytkowanie jest bezwzględnym prawem rzeczowym (skutecznym erga omnes) dzierżawa jest prawem obligacyjnym (skutecznym jedynie względem wydzierżawiającego – konkretnego podmiotu) różnica

5 użytkowanie treść użytkowania Użytkownik może:
używać rzeczy - posiadać ją i korzystać z niej zgodnie z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem pobierać pożytki (naturalne i cywilne) użytkownik posiada użytkowaną rzecz jako posiadacz zależny Art. 53 [Pożytki rzeczy] § 1. Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy. § 2. Pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego.

6 użytkowanie treść użytkowania
Właściciel rzeczy  może jedynie rozporządzać rzeczą, przez czas trwania użytkowania pozbawiony jest możliwości korzystania z niej i pobierania pożytków w zakresie, w jakim uprawnienie to przysługuje użytkownikowi

7 użytkowanie treść użytkowania
obligacyjne elementy stosunku użytkowania  Użytkowanie, mimo że jest prawem bezwzględnym, zawiera w sobie pewne elementy obligacyjne Podmioty użytkowania mogą modyfikować te elementy, ale tylko w granicach wyznaczonych przez istotę prawa użytkowania jako prawa rzeczowego

8 użytkowanie Strony mogą postanowić, że użytkownik będzie zobowiązany do płacenia wynagrodzenia za używanie rzeczy i pobieranie jej pożytków Użytkowanie może zostać ustanowione jako prawo terminowe, lub bezterminowe  niezbywalność użytkowania  nie może być ustanowione na czas dłuższy, niż do chwili śmierci użytkownika (osoby fizycznej) lub ustania użytkownika (osoby prawnej

9 użytkowanie Przedmiot rzeczy (zarówno nieruchome, jak i ruchome)
co do zasady przedmiotem użytkowania są niezużywalne rzeczy oznaczone co do tożsamości przedmiotem użytkowania mogą być także pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku użytkowanie nieprawidłowe (z chwilą wydania przedmiotu użytkowania, użytkownik staje się jego właścicielem - art. 264 KC). prawa (art. 265 § 1 KC)

10 użytkowanie Art. 253 [Ograniczenie zakresu]
§ 1. Zakres użytkowania można ograniczyć przez wyłączenie oznaczonych pożytków rzeczy. § 2. Wykonywanie użytkowania nieruchomości można ograniczyć do jej oznaczonej części.

11 użytkowanie w braku odmiennego postanowienia, użytkowanie daje uprawnienie do korzystania z całej rzeczy i pobierania wszystkich pożytków (naturalnych i cywilnych), które przynosi rzecz  art. 253 zakres dopuszczalnych ograniczeń, dotyczących użytkowania nie jest możliwe wyłączenie z zakresu użytkowania wszystkich pożytków  SN w post. z r. (II CSK 257/16, Legalis): sprzeczna z numerus clausus ograniczonych praw rzeczowych jest umowa użytkowania, wyłączającą uprawnienie do pobierania pożytków ograniczenie wykonywania użytkowania można ograniczyć do oznaczonej części nieruchomości  w drodze postanowienia umownego między właścicielem nieruchomości a użytkownikiem strony mogą ograniczyć zakres i wykonywanie użytkowania w większym stopniu, jednak nie będzie to zmiana prawa rzeczowego, lecz jedynie zobowiązanie wiążące strony

12 użytkowanie Art. 254 [Niezbywalność] Użytkowanie jest niezbywalne.
prawo ściśle związane z podmiotem uprawnionym  niezbywalne zakaz rozporządzenia prawem użytkowania w drodze czynności prawnej między żyjącymi, w drodze czynności prawnej na wypadek śmierci  użytkowanie nie wchodzi w skład spadku

13 użytkowanie Art. 255 [Niewykonywanie]
Użytkowanie wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć. wygasa w konsekwencji niewykonywania przez 10 lat  z mocy samego prawa użytkowanie wygasa najpóźniej z chwilą śmierci uprawnionego będącego osobą fizyczną lub z chwilą ustania osoby prawnej  niezbywalność wygaśnięcie  obowiązek zwrotu właścicielowi przedmiotu użytkowania - art. 262 KC: Art. 262 [Stan po wygaśnięciu] Po wygaśnięciu użytkowania użytkownik obowiązany jest zwrócić rzecz właścicielowi w takim stanie, w jakim powinna się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu użytkowania. rzecz ma być wydana w stanie, w jakim powinna się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu użytkowania,  w stanie wynikającym z prowadzenia prawidłowej gospodarki (art. 256 KC) w stanie wynikającym z dokonywania stosownych nakładów (art. 260 KC) jeśli rzecz znajduje się w stanie gorszym niż powinna według tych przepisów, użytkownik ponosić będzie odpowiedzialność odszkodowawczą (art. 471 KC),

14 użytkowanie Art. 256 [Sposób wykonywania]
Użytkownik powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki. zakres praw użytkownika  w interesie właściciela rzeczy zakres ograniczony okolicznością, że chodzi o prawo do rzeczy cudzej, nie zaś o własność użytkownik nie może wykonywać swego prawa dowolnie w granicach wyznaczonych przez ustawy, zasady współżycia społecznego i społeczno-gospodarcze przeznaczenie rzeczy, jak mógłby to robić właściciel (art. 140 KC), ale zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki

15 użytkowanie Art. 258 [Ciężary]
W stosunkach wzajemnych między użytkownikiem a właścicielem użytkownik ponosi ciężary, które zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki powinny być pokrywane z pożytków rzeczy. głównym obowiązkiem użytkownika jest wykonywania prawa według zasad prawidłowej gospodarki  użytkownik zobowiązany jest ponosić ciężary, które powinny być pokrywane z pożytków rzeczy

16 użytkowanie Art. 259 [Nakłady właściciela]
Właściciel nie ma obowiązku czynić nakładów na rzecz obciążoną użytkowaniem. Jeżeli takie nakłady poczynił, może od użytkownika żądać ich zwrotu według przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. w interesie użytkownika jest, by rzecz przynosiła pożytki, dlatego to on obowiązany jest do dokonywania niektórych nakładów  Art. 260 [Nakłady użytkownika] § 1. Użytkownik obowiązany jest dokonywać napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy. O potrzebie innych napraw i nakładów powinien niezwłocznie zawiadomić właściciela i zezwolić mu na dokonanie potrzebnych robót. § 2. Jeżeli użytkownik poczynił nakłady, do których nie był obowiązany, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

17 użytkowanie Art. 261 [Roszczenia osób trzecich]
Jeżeli osoba trzecia dochodzi przeciwko użytkownikowi roszczeń dotyczących własności rzeczy, użytkownik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym właściciela. obowiązek ten powstaje z chwilą dochodzenia roszczeń dotyczących własności rzeczy przed właściwym organem spełnienie obowiązku  przypozwanie właściciela ( kiedy użytkownik zwróci się do sądu o zawiadomienie właściciela o toczącym się procesie i wezwaniu go do wzięcia w nim udziału) zawiadomienie właściciela o toczącym się postępowaniu powinno nastąpić niezwłocznie jeżeli użytkownik nie uczyni zadość temu obowiązkowi, a właściciel poniesie z tego tytułu szkodę, użytkownik odpowiada względem właściciela za niewykonanie lub nienależyte wykonania zobowiązania (art. 471 KC).

18 użytkowanie Art. 263 [Przedawnienie]
Roszczenie właściciela przeciwko użytkownikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy albo o zwrot nakładów na rzecz, jak również roszczenie użytkownika przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. § 2. (uchylony)

19 użytkowanie Art. 265 [Użytkowanie praw]
§ 1. Przedmiotem użytkowania mogą być także prawa. § 2. Do użytkowania praw stosuje się odpowiednio przepisy o użytkowaniu rzeczy. § 3. Do ustanowienia użytkowania na prawie stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu tego prawa.

20 użytkowanie przedmiotem użytkowania mogą być także prawa, jednak pod warunkiem że są zbywalne prawa, które przynoszą pożytki Art. 54 [Pożytki prawa] Pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem.

21 Użytkowanie przez osoby fizyczne
Niezbywalność  Art. 266 [Termin wygaśnięcia] Użytkowanie ustanowione na rzecz osoby fizycznej wygasa najpóźniej z jej śmiercią.

22 Użytkowanie przez osoby fizyczne
Art. 267 [Treść] § 1. Użytkownik obowiązany jest zachować substancję rzeczy oraz jej dotychczasowe przeznaczenie. § 2. Jednakże użytkownik gruntu może zbudować i eksploatować nowe urządzenia służące do wydobywania kopalin z zachowaniem przepisów prawa geologicznego i górniczego. § 3. Przed przystąpieniem do robót użytkownik powinien w odpowiednim terminie zawiadomić właściciela o swym zamiarze. Jeżeli zamierzone urządzenia zmieniałyby przeznaczenie gruntu albo naruszały wymagania prawidłowej gospodarki, właściciel może żądać ich zaniechania albo zabezpieczenia roszczenia o naprawienie szkody. doprecyzowanie zakresu uprawnień użytkownika - osoby fizycznej użytkownik - osoba fizyczna ma prawo używać rzecz i pobierać jej pożytki (art. 252 KC), powinien wykonywać swe prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki (art. 256 KC) użytkownik - osoba fizyczna powinien również zachować substancję rzeczy oraz jej dotychczasowe przeznaczenie

23 Użytkowanie przez osoby fizyczne
Art. 268 [Nowe urządzenia] Użytkownik może zakładać w pomieszczeniach nowe urządzenia w takich granicach jak najemca. art. 684 [Założenie urządzeń przez najemcę] Najemca może założyć w najętym lokalu oświetlenie elektryczne, gaz, telefon, radio i inne podobne urządzenia, chyba że sposób ich założenia sprzeciwia się obowiązującym przepisom albo zagraża bezpieczeństwu nieruchomości. Jeżeli do założenia urządzeń potrzebne jest współdziałanie wynajmującego, najemca może domagać się tego współdziałania za zwrotem wynikłych stąd kosztów.

24 Użytkowanie przez osoby fizyczne
Art. 269 [Zabezpieczenie; zarządca] § 1. Właściciel może z ważnych powodów żądać od użytkownika zabezpieczenia, wyznaczając mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu właściciel może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy. § 2. Użytkownik może żądać uchylenia zarządu, jeżeli daje odpowiednie zabezpieczenie. właściciel nie ma możliwości rozwiązania lub wypowiedzenia użytkowania w razie wykonywania użytkowania w sposób niezgodny z ustawą lub umową z ważnych powodów właściciel może żądać odpowiedniego zabezpieczenia  np. w przypadku: naruszenia zasad prawidłowej gospodarki (art. 256 KC) niedokonywania napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy (art. 260 KC) naruszania substancji rzeczy lub zmiany jej przeznaczenia (art. 267 § 1 KC) Art. 364 [Sposób zabezpieczenia] § 1. Ilekroć ustawa przewiduje obowiązek zabezpieczenia, zabezpieczenie powinno nastąpić przez złożenie pieniędzy do depozytu sądowego. § 2. Jednakże z ważnych powodów zabezpieczenie może nastąpić w inny sposób.

25 Użytkowanie przez osoby fizyczne
Art. 270 [Zabezpieczenie przy użytkowaniu nieprawidłowym] Właściciel może odmówić wydania przedmiotów objętych użytkowaniem nieprawidłowym, dopóki nie otrzyma odpowiedniego zabezpieczenia.  odnosi się do użytkowania nieprawidłowego,  gdy przedmiotem użytkowania są pieniądze lub inne rzeczy oznaczone tylko co do gatunku

26 Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne
Art. 271 [Grunt Skarbu Państwa] Użytkowanie gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa może być ustanowione na rzecz rolniczej spółdzielni produkcyjnej jako prawo terminowe lub jako prawo bezterminowe. W każdym razie użytkowanie takie wygasa z chwilą likwidacji spółdzielni.

27 Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne
art. 271–275 straciły znaczenie normatywne obecnie nie istnieje możliwość ustanawiania przez Skarb Państwa użytkowania o szczególnej treści na rzecz rolniczych spółdzielni produkcyjnych Skarb Państwa może ustanowić na swym gruncie użytkowanie (art. 13 ustawy o gospodarce nieruchomościami) , ale rolnicze spółdzielnie produkcyjne nie są w takim przypadku uprzywilejowane w żaden sposób

28 Inne wypadki użytkowania
Art. 284 [Odesłanie] Do innych wypadków użytkowania przez osoby prawne stosuje się przepisy rozdziału I i odpowiednio rozdziału II niniejszego działu, o ile użytkowanie to nie jest inaczej uregulowane odrębnymi przepisami. wskazuje, jakie przepisy znajdą zastosowanie, gdy użytkowanie zostanie ustanowione na rzecz osoby prawnej innej niż rolnicza spółdzielnia produkcyjna  ogólne przepisy o użytkowaniu oraz odpowiednio zastosowane przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne

29 Użytkowanie w ramach timeshare
ustawa o timeshare timeshare  umowa, na podstawie której konsument, odpłatnie, nabywa prawo do korzystania, w okresach wskazanych w umowie, z co najmniej jednego miejsca zakwaterowania, zawartą na okres dłuższy niż rok w umowie timeshare można ustanowić na rzecz konsumenta prawo użytkowania, do którego w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się przepisy kodeksu cywilnego poza art. 254, 255, 259, 260 i 266 KC prawo zbywalne Nie wygasa w przypadku niewykonywania go przez 10 lat