Informatyka 1 Prawa autorskie.

Prezentacja na temat: "Informatyka 1 Prawa autorskie."— Zapis prezentacji:

1 Informatyka 1 Prawa autorskie

2 Czy brak informacji "copyright" lub "wszelkie prawa zastrzeżone" na stronie oznacza przyzwolenie kopiowania z niej treści? Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., każdy utwór (zgodnie z definicją utworu podaną w ustawie) podlega ochronie prawa autorskiego. Oznacza to, że nie można go kopiować bez zgody autora. Informacje typu "copyright" lub "wszelkie prawa zastrzeżone" mogą, ale nie muszą być umieszczone przy naszym utworze, gdyż nie jest to w polskim prawie wymagane. W myśl ustawy utwór bez powyższych dopisków jest tak samo chroniony i zabrania się jego kopiowania jeśli nie uzyskało się zgody autora.

3 Na jakich zasadach możemy korzystać z prawa cytatu?
Korzystać z prawa cytatu czyli tzw. licencji ustawowej możemy na podstawie art. 29 umieszczonego w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. Zgodnie z art. 29 dozwolone jest przytaczanie fragmentów lub drobnych utworów w naszych prywatnych dziełach pod warunkiem, że nasz utwór nie czerpie z tego swojej wartości i sam w sobie jest odrębnym oryginalnym utworem. Przytaczany cytat może służyć tylko i wyłącznie pewnemu uzupełnieniu stworzonego przez nas utworu, nie może być w nim decydującą częścią. Przytaczanie cytatu nie polega na ulepszaniu swojego dzieła, a na jego merytorycznym uzasadnieniu. Oznacza to, że cytat służyć ma jako źródło informacji, ma uprościć nasze wywody i ugruntować nasze własne poglądy.

4 Jak przedstawia się kwestia rozpowszechniania i kopiowania utworów muzycznych?
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozpowszechnianie utworów muzycznych możliwe jest tylko wtedy kiedy posiadamy na to zgodę autora, czyli posiadamy np. pisemną licencję na rozpowszechnianie i wykorzystywanie jego utworów. W przeciwnym wypadku rozpowszechnianie utworów jest zabronione. Kopiowanie utworów muzycznych jest dozwolone pod warunkiem, że jest to użytek prywatny nie wykraczający poza krąg osób pozostających w stosunku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego oraz, że jest kopiowany utwór jest już rozpowszechniony (art. 23 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

5 Wyjątkiem w tym przypadku są programy komputerowe do których zgodnie z art. 77 ustawy nie stosuje się przepisu art. 23. Podstawowa różnica między pobieraniem, a rozpowszechnianiem plików w Internecie sprowadza się do tego, iż pobieranie jest w niektórych przypadkach przez prawo dozwolone, natomiast rozpowszechnianie bez zgody Twórcy zawsze jest zagrożone sankcjami prawnymi

6 Kopiowanych utworów nie można odpłatnie rozpowszechniać w sieci oraz nie można ich umieszczać i rozpowszechniać za darmo w sieciach typu p2p.

7 W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe); 2) plastyczne; 3) fotograficzne; 4) lutnicze; 5) wzornictwa przemysłowego; 6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne; 7) muzyczne i słowno-muzyczne; 8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne; 9) audiowizualne (w tym filmowe).

8 Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego”. Przy czym jak precyzuje ust. 2 przedmiotowego artykułu „zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego”.

9 Mamy tu więc następujące elementy formalno – prawne korzystania z dobrodziejstwa dozwolonego użytku prywatnego: brak odrębnego zezwolenia twórcy na nasze korzystanie z danego utworu; utwór musi być rozpowszechniony; korzystamy w zakresie własnego użytku osobistego

10 Jak tłumaczy się w doktrynie - stosunek towarzyskie między poszczególnymi osobami ma miejsce wtedy gdy osoby te „pozostają w faktycznym stosunku towarzyskim, tzn. znają się, podtrzymują więzy towarzyskie, a zatem krąg członków klubu nie jest jedynie grupą formalną bardzo luźno związanych ze sobą osób. Wobec powyższego – jak się wydaje – istnieje możliwość przesyłanie plików MP3 czy filmów pomiędzy znajomymi, którzy korzystają z w/w definicji stosunku towarzyskiego (np. przesyłanie za pomocą i). Ale już przesłanie np. do wszystkich adresów, jakie mamy w poczcie – jeśli osoby te nie będą pozostawać z nami, w stosunku towarzyskim – może okazać się przekroczeniem uprawnienia z tytułu dozwolonego użytku prywatnego.

11 Trudności sprawia pojęcie dozwolonego użytku w sieci
Trudności sprawia pojęcie dozwolonego użytku w sieci. "W przypadku płyt jest jasne, że można ich słuchać ze swoją rodziną i przyjaciółmi, w przypadku książek papierowych - że można je komuś pożyczyć Prawnicy nie mogą jednoznacznie określić, czy "w internecie może być w ogóle coś takiego, jak dozwolony użytek

12 Dla przeciętnego internauty umieszczenie piosenki na portalu społecznościowym w celu podzielenia się nią ze swoimi znajomymi nie oznacza łamania prawa, bo nie wiąże się z obrotem finansowym. "Prawo nie określa jednak jasno, czy przypadkiem nie jest to już udostępnianie treści bez zgody posiadacza praw autorskich". W przepisach powinno jasno się określić, czy dopuszczalne jest wymienianie się plikami w celach niekomercyjnych. "Prawo, które obecnie nie określa w sposób przejrzysty, co jest w sieci legalne, powinno zdefiniować szarą strefę internetu" -

13 Prawo autorskie nie nadąża również za nowymi modelami biznesowymi
Większość serwisów internetowych nie zarabia na użytkownikach, którzy korzystają z darmowych usług, np. Google czy Facebook". To uwaga internautów jest obecnie dobrem, na którym zarabiają serwisy internetowe, sprzedając ją reklamodawcom.

14 Czy zdjęcia umieszczone na rożnych stronach internetowych możemy wykorzystać do swoich celów?
Wszystkie zdjęcia publikowane w Internecie podlegają ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994r. Jeśli chcemy je wykorzystać musimy mieć na to zgodę autora zdjęć. Jeśli zdjęcie jest anonimowe nie oznacza to, że jego autor zrzeka się prawa do tego zdjęcia i co za tym idzie zrzeka się prawa do wynagrodzenia. Ponadto ustawa o prawie autorskim nie uznaje za przedmiot prawa autorskiego np. zdjęć prezentujących elewacje budynków, zdjęć dokumentacyjnych oraz zdjęć będących prostymi informacjami prasowymi

15 Jakie są dostępne rodzaje licencji dla oprogramowania i w jaki sposób je chronią?
Licencja na program komercyjny (pełna wersja programu) – program objęty taka licencją nie ma żadnych ograniczeń jeśli chodzi o jego działanie, jest pełnopłatny i wszelkie próby kopiowania, rozpowszechniania są niezgodne z prawem. Objęty jest całkowitym prawem autorskim.

16 Shareware – programy tego typu to programy płatne, jednak rozprowadzane przez producenta są za darmo i można z nich korzystać przez pewien określony czas nie ponosząc żadnych opłat. Po wygaśnięciu terminu dozwolonego darmowego użytkowania program musi zostać odinstalowany, gdyż korzystnie z niego będzie niezgodne z prawem. Jeśli chcemy go nadal używać, musimy go kupić.

17 Adware – to licencja obejmująca programy, które mogą być wykorzystywane za darmo w zamian za dołączanie i wyświetlanie w nich reklamy, lub można za nie uiścić opłatę i korzystać z programu bez dołączanych reklam.

18 Freeware – licencja umożliwiająca darmowe rozpowszechnianie aplikacji bez ujawniania kodów źródłowych. Prawa autorskie twórcy zostają zachowane. Programu nie można w żaden sposób zmieniać. Najczęściej program można wykorzystywać tylko na swój użytek i zabronione jest rozpowszechnianie programu w celach komercyjnych.

19 GNU GPL (General Public License) – jedna z licencji wolnego oprogramowania, zezwalająca na uruchamianie programu w dowolnym celu, analizowanie jego działania i dostosowywania do swoich potrzeb, kopiowania oraz udoskonalania i wprowadzania swoich poprawek. Użytkownik programu objętego taką licencja ma dostęp do jego kodów źródłowych.

20 Kiedy bez obaw możemy kopiować treści zawarte w Internecie?
Po pierwsze kiedy uzyskamy zgodę autora na kopiowanie jego utworów. Po drugie kiedy treści będą oparte na licencji GPL, czyli np. GPL GNU (w przypadku oprogramowania) lub licencji GPL FDL (Free Documentation License) przeznaczonej do stosowania w przypadku podręczników, instrukcji czy innej dokumentacji. Licencje typu GPL zapewniają każdemu wolność kopiowania i rozpowszechniania materiałów. Po trzecie, kiedy utwory czyli treści, obrazy muzyka itp. będą należeć do domeny publicznej (Public Domain) zgodnie z założeniami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 36 i następne).

21 Czym jest Domena Publiczna (Public Domain) w Polsce?
W myśl definicji Domeny Publicznej w USA, wobec utworów znajdujących się w domenie publicznej wygasły wszelkie prawa autorskie. W polskim prawodawstwie jednak zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozróżniamy dwa rodzaje praw autorskich: autorskie prawa osobiste i autorskie prawa majątkowe. Zgodnie z ustawą, autorskie prawa osobiste chronią utwór na czas nieograniczony i nie podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu. Dlatego też obecność utworu w domenie publicznej według prawa polskiego oznacza jedynie brak jakichkolwiek praw majątkowych. Oraz zgodnie z art. 36 ustawy o prawie autorskim utwór przechodzi do domeny publicznej po upływie 70 lat od chwili śmierci twórcy, a w przypadku współtwórstwa od chwili śmierci ostatniego współtwórcy. Jeżeli autor dzieła nie jest znany, wówczas okres ten liczy się od daty pierwszego rozpowszechnienia.

22 Jak zgodnie z prawem założyć radio internetowe na swojej stronie?
Założenie radia internetowego nie wymaga uzyskania koncesji, której udziela Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Jednak samo emitowanie utworów w naszym radiu jest już odrębnym zagadnieniem i wymaga odpowiednich licencji. Musimy posiadać pisemną zgodę od uprawnionych twórców na emitowanie ich muzyki. Najczęściej jednak chcemy emitować w naszej stacji znane i popularne utwory muzyczne zarówno zagranicznych, jak i polskich wykonawców i w tym przypadku nie mając bezpośredniego dostępu do wykonawców musimy skorzystać z usług organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. W Polsce zgodę i licencję na rozpowszechnianie utworów muzycznych można uzyskać od organizacji ZAiKS.

23 Anti-Counterfeiting Trade Agreement Umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrabianymi
Porozumienie wielostronne, mające ustalić międzynarodowe standardy w walce z naruszeniami własności intelektualnej. Przedmiotem regulacji są kwestie obrotu podrabianymi dobrami, zasady handlu lekami generycznymi oraz problem rozpowszechniania dzieł prawnie chronionych poprzez Internet (tzw. piractwo medialne).

24 Krytyka Strony umowy zapewniają dostępność i skuteczność procedur umożliwiających powyższe czynności, w tym doraźne środki zapobiegawcze i odstraszające. Realizacja postanowień nie powinna powodować tworzenia barier handlowych ani naruszać zasad podstawowych: wolności słowa, prawa do sprawiedliwego procesu oraz prawa do prywatności. Strony mogą zapewnić odpowiednim organom prawo do żądania ujawnienia przez ISP informacji na temat abonentów, wobec których zachodzi podejrzenie naruszenia praw własności intelektualnej. Ochrona prawna obejmuje w szczególności środki techniczne stosowane do zabezpieczania nagrań prawnie zastrzeżonych. Ich nieupoważnione obchodzenie albo rozpowszechnianie umożliwiających to technologii powinno spowodować podjęcie odpowiednich czynności prawnych. Podobnej ochronie podlegają elektroniczne informacje o zarządzaniu prawami. Strony mogą wprowadzić własne ograniczenia wobec powyższych ustaleń.

25 ROZDZIAŁ II: SEKCJA 5 ARTYKUŁ 25 PUNKT 1 W odniesieniu do przestępstw, o których mowa w art. 23 (Przestępstwa) ust. 1, 2, 3 i 4, dla których Strona ustanawia procedury karne i kary, Strona ta zapewnia swoim właściwym organom prawo do wydania nakazu konfiskaty towarów, co do których istnieje podejrzenie, że są towarami oznaczonymi podrobionym znakiem towarowym lub pirackimi towarami chronionymi prawem autorskim, wszelkich związanych z nimi materiałów i narzędzi wykorzystywanych do popełnienia domniemanego przestępstwa, dokumentacji odnoszącej się do domniemanego przestępstwa oraz majątku pochodzącego z domniemanej działalności naruszającej prawo lub uzyskanego pośrednio lub bezpośrednio w jej wyniku.

26 Jak można zauważyć w wyżej wymienionym artykule znajduje się zapis o „domniemanym przestępstwie”. Jest to bardzo sprytny zabieg, zważywszy na fakt, iż obecnie w Polsce obowiązuje domniemanie niewinności, „Nie winny, dopóki nie udowodni się winy”. Z tego zapisu ewidentnie wynika, iż każda osoba potencjalnie jest przestępcą

27 ROZDZIAŁ II: SEKCJA 5 ARTYKUŁ 25 PUNKT 2 Jeśli Strona wymaga identyfikacji artykułów podlegających konfiskacie przed wydaniem nakazu, o którym mowa w ustępie 1, Strona ta nie wymaga opisu artykułów, który byłby bardziej szczegółowy niż niezbędny do ich identyfikacji w celu konfiskaty.

28 ROZDZIAŁ I: SEKCJA 2 ARTYKUŁ 5 PUNKT L posiadacz praw obejmuje federacje i stowarzyszenia posiadające zdolność prawną do dochodzenia praw do własności intelektualnej

29 Według tego zapisu posiadaczem praw nie jest autor, twórca, wynalazca, a jedynie federacja czy stowarzyszenie. W takim razie kogo będzie chroniło to prawo?

30 Wiele środowisk, w tym liczne stowarzyszenia na rzecz praw użytkowników Internetu, wyraża opinie, że regulacje te naruszają konstytucyjną wolność słowa. Ograniczą one również swobodny rozwój innowacyjnych rozwiązań, w tym oprogramowania typu open-source. Opresyjne i niesprawiedliwe prawo będzie korzystne tylko dla dużych korporacji, posiadających prawa do znanych marek, patentów czy wytworów kultury. Umowę skrytykowała organizacja Reporterzy bez Granic, a także 15 laureatów Nagrody Sacharowa. W 2010 roku organizacja Lekarze bez Granic podniosła problem trudności z dostępem do leków genetycznych w krajach rozwijających się, jeżeli w życie weszłyby planowane zaostrzenia kontroli granicznych

31 Stanowisko Polski: Nie będzie konieczne dokonywanie zmian w prawie polskim, Przepis ACTA dotyczący ujawniania właścicielowi praw informacji koniecznych do zidentyfikowania konkretnego użytkownika (art. 27 ust. 4), który może budzić zastrzeżenia pod kątem jego zgodności z prawem unijnym, został ujęty jako fakultatywny, Związania się przepisami ACTA jest istotne z punktu widzenia utrzymania dobrych relacji z inicjatorami umowy, czyli Stanami Zjednoczonymi Ameryki i Japonią.

32

33