Wczesny Wszechświat w laboratorium...

Prezentacja na temat: "Wczesny Wszechświat w laboratorium..."— Zapis prezentacji:

1 Wczesny Wszechświat w laboratorium...
… czyli Big Bang i “small bang” w jednym miejscu Marek Kowalski Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Krakowie Małopolska Noc Naukowców 2016 30 września 2016

2 Materia jest złożona Kwarki wewnątrz nukleonu są
Nie można usunąć kwarku z nukleonu Kwarki wewnątrz nukleonu są powiązane ze soba gluonami 6/4/2018 MNN 2016 ALICE

3 Ale… Zgniatając i podgrzewając materię jądrową możemy uwolnić kwarki
Plazma Kwarkowo-Gluonowa 6/4/2018 MNN 2016 ALICE

4 LHC jest maszyną czasu 8.8 x 1023 km P K-G R~1 mm 6/4/2018
13.7 mld lat 8.8 x 1023 km P K-G R~1 mm LHC jest maszyną czasu 6/4/2018 MNN 2016 ALICE

5 Wielki Wybuch w laboratorium
Plazma Kwarkowo-Gluonowa Hadronizacja (Cząstki) Przed zderzeniem Zderzenie Pb Detekcja Rekonstrukcja 6/4/2018 MNN 2016 ALICE

6 Jak gęsta i jak gorąca jest Plazma Kwarkowo-Gluonowa
T = 6 x 1012 K ALICE Najgorętszy i najbardziej gęsty (poza czarną dziurą) obiekt we Wszechświecie ρ = 4 x 1013 kg/cm3 ρ ~ kg/cm3 Gwiazda neutronowa T=16 x 106 K Słońce 6/4/2018 MNN 2016 ALICE

7 LHC (Large Hadron Collider)‏
Jezioro Genewskie Góry Jura CERN

8 Detektor ALICE TPC PHOS Waga – 10 000 ton Wysokość – 16 m
Długość – 28 m Detektor ALICE 1500 naukowców ze 130 instytucji TPC Wieża Eiffla Waga – ton PHOS Zespół 18 subdetektorów 6/4/2018 MNN 2016 ALICE