EKONOMIA SPOŁECZNA W POLITYCE ROZWOJU LOKALNEGO

Prezentacja na temat: "EKONOMIA SPOŁECZNA W POLITYCE ROZWOJU LOKALNEGO"— Zapis prezentacji:

1 EKONOMIA SPOŁECZNA W POLITYCE ROZWOJU LOKALNEGO
Włodzimierz Puzyna Kołobrzeski Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Konferencja 31 maja 2012

2 Plan prezentacji Rozwój Polityka rozwoju
Rola samorządu lokalnego w polityce rozwoju Ekonomia społeczna – narzędzie rozwoju lokalnego

3 ROZWÓJ

4 Definicja Rozwój – całokształt procesów zmian w różnych dziedzinach działalności społeczno - gospodarczej prowadzący do podniesienia jakości życia ludzkiego (wszystkich ludzi)

5 Rozwój zrównoważony Stabilny, systematyczny rozwój wychodzący naprzeciw potrzebom teraźniejszości, ale realizowany w taki sposób, aby nie umniejszać możliwości zaspokojenia potrzeb przez przyszłe pokolenia. Oznacza to w praktyce konieczność harmonizowania działań rozwojowych w wymiarze społecznym, ekonomicznym i ekologicznym w taki sposób, aby rozwój przynosił poprawę jakości życia wszystkich członków lokalnej wspólnoty .

6 Czynniki rozwoju Kapitał finansowy Kapitał rzeczowy (majątek) Surowce
Infrastruktura Technologia Kultura Wiedza Kapitał ludzki Kapitał społeczny

7 Kapitał społeczny Ogół norm, sieci wzajemnego zaufania, lojalności, poziomych sieci zależności w danej grupie społecznej, determinujących umiejętność współpracy międzyludzkiej w obrębie grup i organizacji Zdolność ludzi i instytucji do współpracy na rzecz dobra wspólnego

8 Wyznaczniki kapitału społecznego
Zaufanie społeczne Poziom aktywności obywatelskiej Organizacje pozarządowe Potencjał kulturowy i kreatywny Postawy i wyznawane wartości

9 Kapitał społeczny a rozwój
Kapitał społeczny jest ważnym czynnikiem rozwoju. Jako produkt integracji społecznej jest równocześnie wyznacznikiem wartości życia społecznego. Ulega pomnożeniu w wyniku używania

10 Budowa Kapitału społecznego Główne źródła
Rodzina Edukacja społeczna Zmiana sposobu sprawowania władzy – administracja responsywna (wrażliwa)

11 POLITYKA ROZWOJU

12 Definicja Przez politykę rozwoju rozumie się zespół wzajemnie powiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia: trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju, spójności społeczno-gospodarczej, regionalnej i przestrzennej, podnoszenia konkurencyjności gospodarki tworzenia nowych miejsc pracy w skali krajowej, regionalnej lub lokalnej

13 Odpowiedzialność za rozwój
Reżyseria (zarządzanie rozwojem) - władze publiczne wszystkich szczebli (rządowy, wojewódzki, powiatowy, gminny) Aktorzy: instytucje badawcze, edukacyjne, finansowe, kultury; organizacje przedsiębiorców, pracowników, obywateli; samorząd terytorialny; obywatele

14 Procesy rozwojowe toczą się równocześnie na wielu polach, w wielu dziedzinach z udziałem wielu podmiotów w szybko zmieniających się warunkach zewnętrznych

15 Czynniki skutecznej polityki rozwojowej
Sprawna administracja Partnerstwo i dialog w relacjach: władza publiczna – przedsiębiorcy – pracownicy – obywatele Ogólna świadomość wartości dobra wspólnego Kompetencje liderów instytucji i organizacji Uczciwa konkurencja

16 Sprawna administracja
Planowanie strategiczne Właściwy wybór priorytetów Koordynacja działań Monitoring i analiza przebiegu procesów rozwojowych Szybkie reagowanie na zmieniające się warunki

17 Partnerstwo Dobrowolna współpraca reżyserów i aktorów rozwoju na rzecz wypracowania optymalnych strategii i efektywnej ich realizacji Zasady: Równe prawa wszystkich partnerów Formalna struktura organizacyjna i procedury działania Działanie na rzecz dobra wspólnego

18 Wartość partnerstw Wielość perspektyw
Szybsza reakcja na zmiany warunków Lepsza koordynacja Skuteczniejszy obieg informacji Solidarny podział zadań Wzmocnienie zdolności efektywnego zarządzania

19 Dialog jest podstawowym spoiwem partnerstwa
Mechanizm wymiany informacji, poglądów i opinii, a także konfrontacji argumentów, którego celem jest osiągnięcie porozumienia (konsensusu) Dialog jest podstawowym spoiwem partnerstwa

20 Wartości dialogu Tworzenie nowej, zintegrowanej wiedzy
Budowa wspólnej świadomości, kształtowanie poczucia wspólnoty Tworzenie kapitału społecznego Inspiracja do działań nowatorskich Tworzenie sieci wzajemnego zaufania Kształtowanie postaw społecznych

21 Zadania dialogu obywatelskiego
Weryfikacja koncepcji rozwojowych Redukcja błędów Osiąganie porozumienia Społeczna kontrola procesów rozwojowych Koordynowanie wspólnych interesów

22 Problemy dialogu obywatelskiego
Deficyt kultury dialogu Wizja państwa opartego na dialogu i partnerstwie (Polska 2030) -działania systemowe władz państwa niezgodne z założeniami wizji Brak koncepcji systemu dialogu obywatelskiego w państwie

23 Deformacje i zagrożenia dialogu
Zinstytucjonalizowany klientelizm (asymetria siły stron) Konformizm państwa Polaryzacja polityczna Podziały społeczne Wpływ układów nieformalnych Przemoc Słaba organizacja społeczeństwa obywatelskiego Brak zaufania

24 Przyczyny deficytu partnerstwa i dialogu w Polsce
Egoizm i egocentryzm, brak wrażliwości społecznej Folwarczne stereotypy w kulturze zarządzania, zakłamanie w stosunkach władza - podwładni Niskie kwalifikacje władz administracyjnych i elit politycznych Niesprawność wymiaru sprawiedliwości System edukacji zaniedbujący wychowanie społeczne i obywatelskie Brak zrozumienia istoty dobra wspólnego

25 ROLA SAMORZĄDU LOKALNEGO W POLITYCE ROZWOJU

26 Rozwój lokalny stanowi podstawę procesów rozwojowych decydujących o przyszłości państwa
kształtuje warunki bytu mieszkańców i decyduje o jakości życia, stanowi naturalną sferę partnerskiego współdziałania sfery publicznej, obywatelskiej i prywatnej, tworzy klimat zaangażowania na rzecz dobra wspólnego, kształtuje obyczaje, wartości, relacje społeczne, buduje wzajemne zaufanie, odpowiedzialność, solidarność, jest szkołą partnerstwa, dialogu, współdziałania, kreatywności i innowacyjności, tworzy podstawy zbiorowej i indywidualnej tożsamości.

27 Samorząd powinien stać się jednym z podstawowych partnerów rządu w realizowaniu nowej polityki rozwojowej, ponieważ do jego podstawowych zadań należy prowadzenie polityki rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym.

28 Zadania strategiczne Tworzenie kultury odpowiedzialności społecznej i solidarności Budowa kapitału społecznego (sieć współpracy i współdziałania) Poligon doświadczalny innowacyjnych rozwiązań społeczno-gospodarczych (ekonomia społeczna) Ochrona przed skutkami zewnętrznych kryzysów

29 Ekonomia społeczna jako podstawowe narzędzie skutecznego rozwoju lokalnego

30 Lokalny potencjał rozwojowy tkwi w aktywności ludzi i ich zdolności do organizowania działań na rzecz lokalnych wspólnot. Wykorzystanie tego potencjału jest założeniem endogennego modelu rozwoju lokalnego wykorzystującego zasady ekonomii społecznej, w którym podstawową rolę przypisuje się wewnętrznym zasobom lokalnego środowiska. 30

31 Podstawowe zasady ekonomii społecznej
Partnerstwo organizacji i instytucji Działania na rzecz dobra wspólnego Zintegrowane podejście holistyczne Zaspokajanie potrzeb niezaspokojonych Przywrócenie lokalnych cyklów gospodarczych Budowanie i doskonalenie kapitału społecznego Rozwój skoncentrowany na wspólnocie 31

32 Zmiana sposobu sprawowania władzy na poziomie lokalnym
Współpraca jednostek samorządu terytorialnego w obrębie powiatu: Wspólnie wypracowana strategia rozwoju obejmująca rozwiązywanie problemów społecznych, edukację, infrastrukturę, ochronę środowiska, bezpieczeństwo. Gospodarkę Wspólna realizacja programów operacyjnych wynikających ze strategii Włączanie organizacji społecznych i obywateli w czynne sprawowanie władzy. Integrowanie sił różnych środowisk Informatyzacja

33 Upowszechnienie ekonomii społecznej przykłady działań kierunkowych
Prowadzenie całościowej polityki rozwoju lokalnego opartej na zasadach ekonomii społecznej. Koordynacja działań instytucji publicznych i organizacji społecznych – budowanie partnerstw. Integracja systemowa pomocy społecznej i aktywizacji zawodowej na poziomie lokalnym 33

34 Upowszechnienie ekonomii społecznej c.d.
Ustrojowe wzmocnienie kompetencyjne i finansowe jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego (sołectwa, rady osiedli) Zapewnienie warunków rozwoju organizacjom społecznym Prowadzenie systematycznych szkoleń dla liderów, polityków i urzędników lokalnych z zakresu wiedzy o rozwoju lokalnym Wprowadzenie nowych funkcji szkoły: Edukacja społeczna, przygotowanie do odpowiedzialnego życia Wyrównywanie szans edukacyjnych i deficytów społecznych dzieci, Edukacja ustawiczna dorosłych 34

35 Konkluzje Ekonomia społeczna ma uniwersalny charakter. Wyznacza model rozwoju lokalnego wykorzystującego zasoby lokalne Metodologia ekonomii społecznej przynosi najlepsze efekty rozwojowe jeśli łączy działania wszystkich obywateli, organizacji i instytucji. Ogniskowanie zasięgu ekonomii społecznej wyłącznie do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i podmiotów ekonomii społecznej ogranicza efektywność integracji społecznej i aktywizacji zawodowej

36 Konkluzje c.d. Zasady ekonomii społecznej powinny stanowić podstawę polityki społecznej Polityka społeczna powinna być uznawana za integralny element polityki rozwoju Koszty racjonalnej polityki społecznej nie powinny być traktowane jako budżetowy balast, lecz być zaliczane do inwestycji rozwojowych Celem polityki społecznej powinna być transformacja społeczna prowadząca do powstania społeczeństwa obywatelskiego

37 DZIĘKUJĘ