Dowodzenie akcją ratowniczą

Prezentacja na temat: "Dowodzenie akcją ratowniczą"— Zapis prezentacji:

1 Dowodzenie akcją ratowniczą
Uprawnienia dowodzącego akcją, stan wyższej konieczności.

2 Dowodzenie jest to działalność dowódcy polegająca na podjęciu w odpowiednim czasie decyzji i wydania rozkazu podkomendnym w celu zrealizowania jego zamiaru. Dowodzenie wyraża się w sposób szczególny podczas akcji ratowniczo – gaśniczych. Kierowanie działaniami ratowniczymi jest procesem złożonym, obejmującym kilka faz postępowania. Proces kierowania obejmuje: a)     rozpoznanie i ocenę sytuacji, b)    ocenę możliwości, kalkulację sił i środków, c)     zamiar taktyczny, d)    postawienie zadań i sposób ich wykonania, e)     wydanie rozkazów bojowych, kontrolowanie wykonawstwa.

3 Sprawność kierowania to zespół reguł i zasad, których spełnienie i wykonanie ma zasadniczy wpływ na optymalizację działań ratowniczych. Wymienić tu należy: 1.    jednolite kierownictwo tzn. kształtowanie przebiegu działań ratowniczych według zamiaru taktycznego dowódcy, 2.    kierowanie ciągłe, nieprzerwane – funkcjonowanie bez zakłóceń przez cały czas trwania działań ratowniczych ośrodka dyspozycyjnego, jako źródła wydawania poleceń i rozkazów, 3.    jednoosobowe kierownictwo tzn. decyzje podejmuje tylko dowódca, co zapewnia elastyczność dostosowania do rozwijającej się sytuacji pożarowej; sztab jest organem dowodzenia i spełnia rolę doradczą. Sprawne kierowanie to przede wszystkim przestrzeganie następujących zasad: 1.     wszyscy dowódcy szczebla wykonawczego i średniego podlegają jednemu dowódcy i wykonują rozkazy tylko z jednego źródła, 2.     szybkie podejmowanie decyzji to czynnik decydujący o skuteczności działań ratowniczych, 3. utrzymanie ładu organizacyjnego polega, przede wszystkim, na znajomości obowiązków i zadań przez podkomendnych, a przez dowódców swoich kompetencji i zasięgu uprawnień.

4 Definicje 1.  Katastrofa naturalna – zdarzenie związane z działaniem sił natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu. Działania ratownicze – rozumie się przez to każdą czynność podjętą w celu ochrony życia, zdrowia, mienia i środowiska, a także likwidacji przyczyn powstałego zagrożenia. Dowodzenie działaniami ratowniczymi – jest to zespół czynności, podejmowanych jednoosobowo, polegających na władczym oddziaływaniu na osoby uczestniczące w działaniu ratowniczym, na miejscu zdarzenia, bezpośrednio lub pośrednio, z uwzględnieniem rodzaju i wielkości zdarzenia, występujących zagrożeń i prognozy ich rozwoju, a w szczególności po ustaleniu, czy są ludzie poszkodowani lub bezpośrednio zagrożeni.

5 1.      Klęska żywiołowa - to katastrofa naturalna lub awaria techniczna, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem. 2.     Inne miejscowe zagrożenie - rozumie się przez to zdarzenie wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody nie będące pożarem ani klęską żywiołową, stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, któremu zapobieżenie lub, którego usunięcie skutków nie wymaga zastosowania nadzwyczajnych środków. Jednostki ochrony przeciwpożarowej – jednostki, o których mowa w art. 15 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229). Stan wyższej konieczności – wprowadza się w sytuacji bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru społecznemu lub jakiemukolwiek dobru jednostki.

6 Uprawnienia dowodzącego akcją ratowniczą na podstawie Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 88, poz. 400 z dnia 8 października 1991 roku z późniejszymi zmianami). Art. 21. 2. W okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności strażak kierujący akcją ratowniczą ma prawo zarządzenia: 1) ewakuacji ludzi i mienia z terenu objętego akcją ratowniczą, 2) koniecznych prac wyburzeniowych i rozbiórkowych, 3) wstrzymania komunikacji w ruchu lądowym, 4) udostępnienia pojazdów, środków i przedmiotów niezbędnych do akcji ratowniczej, 5) zakazu przebywania osobom postronnym w rejonie akcji ratowniczej. 3. Ponadto w okolicznościach, o których mowa w ust. 2, kierujący ma prawo: 1) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, jednostek gospodarczych, organizacji społecznych i obywateli, 2) odstąpienia od zasad działania uznanych powszechnie za bezpieczne.

7 Uprawnienia dowodzącego akcją ratowniczą na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 lipca 1992 roku w sprawie zakresu i trybu korzystania z praw kierującego działaniem ratowniczym (Dz. U. Nr 54, poz. 259 z dnia 15 lipca 1992 roku). § 1. 1. Kierujący akcją ratowniczą lub innym działaniem ratowniczym prowadzonym przez jednostki ochrony przeciwpożarowej jest uprawniony do zarządzenia: 1) ewakuacji ludzi z rejonu objętego działaniem ratowniczym w przypadku zagrożenia życia i zdrowia, w szczególności gdy: a) istnieje możliwość powstania paniki, b) przewidywany rozwój zdarzeń może spowodować odcięcie drogi ewakuacyjnej, 2) zakazu przebywania w rejonie objętym działaniem ratowniczym osób postronnych oraz utrudniających prowadzenie działania ratowniczego, 3) ewakuacji mienia, w szczególności gdy: a) istnieje możliwość rozprzestrzenienia się pożaru lub innego zagrożenia, b) usytuowanie mienia utrudnia prowadzenie działania ratowniczego

8 4) prac wyburzeniowych oraz rozbiórkowych, w szczególności w sytuacjach:
a) zagrożenia ludzi, zwierząt lub mienia, b) potrzeby dotarcia do źródeł zagrożenia w celu jego rozpoznania oraz ograniczenia wzrostu, c) potrzeby użycia środków gaśniczych i neutralizatorów oraz odprowadzenia substancji toksycznych, d) potrzeby zapewnienia dróg dojścia i ewakuacji, 5) wstrzymania komunikacji w ruchu lądowym, w szczególności w celu: a) zapewnienia właściwego ustawienia i eksploatacji sprzętu ratowniczego, b) zapewnienia dróg komunikacyjnych na potrzeby działania ratowniczego, c) eliminacji zagrożeń powodowanych przez środki komunikacji, d) realizacji zadań określonych w pkt 1-4, 6) przyjęcia w użytkowanie, na czas niezbędny do działania ratowniczego, pojazdów, środków technicznych i innych przedmiotów, a także ujęć wody, środków gaśniczych oraz nieruchomości przydatnych w działaniu ratowniczym, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 24 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81, poz 351),

9 odstąpienia od zasad działania uznanych powszechnie za bezpieczne, z zachowaniem wszelkich dostępnych w danych warunkach zabezpieczeń, jeżeli w ocenie kierującego działaniem ratowniczym, dokonanej w miejscu i czasie zdarzenia, istnieje prawdopodobieństwo uratowania życia ludzkiego, w szczególności w przypadkach, gdy: z powodu braku specjalistycznego sprzętu zachodzi konieczność zastosowania sprzętu zastępczego, fizyczne możliwości ratownika mogą zastąpić brak możliwości użycia właściwego sprzętu, jest możliwe wykonanie określonej czynności przez osobę zgłaszającą się dobrowolnie. § 2. 1. Kierujący działaniem ratowniczym jest uprawniony do żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, jednostek gospodarczych i organizacji społecznych oraz od obywateli. 3. Kierujący działaniem ratowniczym, zwracając się z żądaniem o udzielenie pomocy przez instytucje państwowe, jednostkę gospodarczą, organizację społeczną, a także obywatela, jest obowiązany okazać legitymację służbową albo legitymację stwierdzającą członkostwo lub zatrudnienie w jednostce ochrony przeciwpożarowej.

10 § 3. 1. Realizacja uprawnień określonych w § 1 i 2 następuje wyłącznie w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności, przy czym 2) przyjęcie w użytkowanie, na czas niezbędny do działania ratowniczego, nieruchomości, środków i przedmiotów, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 6, wymaga wydania pokwitowania określającego istotne cechy przyjętego mienia; pokwitowanie podlega zwrotowi przy zwrocie mienia, a w razie potrzeby sporządza się protokół zniszczenia lub uszkodzenia mienia 2. Pokwitowanie powinno zawierać: imię, nazwisko i stopień służbowy kierującego działaniem ratowniczym, a także określenie jego jednostki organizacyjnej, imię i nazwisko lub nazwę posiadacza mienia, datę i godzinę przejęcia mienia a w odniesieniu do pojazdu - także markę, numer rejestracyjny oraz wskazanie licznika zainstalowanego w pojeździe, opis stanu przejmowanego mienia, określenie miejsca i w miarę możliwości terminu zwrotu mienia, podpisy kierującego działaniem ratowniczym oraz posiadacza mienia.

11 § 4. 1. O każdym wypadku skorzystania z uprawnień określonych w rozporządzeniu kierujący działaniem ratowniczym informuje w raporcie swojego przełożonego. 2. Raport, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać: imię, nazwisko i stopień służbowy kierującego działaniem ratowniczym, a także określenie jego jednostki organizacyjnej, określenie uprawnienia, z którego skorzystano, szczegółowy opis wydarzeń uzasadniających skorzystanie z uprawnienia, dane osób, od których kierujący działaniem ratowniczym zażądał udzielenia pomocy, określenie ewentualnego uszczerbku na zdrowiu osób ewakuowanych albo udzielających pomocy lub opis szkody materialnej w udostępnionym mieniu, podpis sporządzającego raport.

12 Uprawnienia dowodzącego akcją ratowniczą na podstawie Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81 poz. 351 z dnia 11 września 1991 roku z późniejszymi zmianami). Art. 25. 1. Kierujący działaniem ratowniczym może: zarządzić ewakuację ludzi i mienia, wstrzymać ruch drogowy oraz wprowadzić zakaz przebywania osób trzecich w rejonie działania ratowniczego, przejąć w użytkowanie na czas niezbędny dla działania ratowniczego nieruchomości i ruchomości, środki transportu, sprzęt, ujęcia wody, inne środki gaśnicze, a także przedmioty i urządzenia przydatne w działaniu ratowniczym. 2.  Kierujący działaniem ratowniczym ma prawo żądać niezbędnej pomocy od instytucji, organizacji, przedsiębiorców i osób fizycznych. 3. Kierujący działaniem ratowniczym może odstąpić w trakcie działania ratowniczego od zasad działania uznanych powszechnie za bezpieczne. 4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres i tryb korzystania z praw, o których mowa w ust. 1-3.

13 Uprawnienia dowodzącego akcją ratowniczą na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1992 roku w sprawie szczegółowych zasad kierowania i współdziałania jednostek ochrony przeciwpożarowej biorących udział w działaniu ratowniczym (Dz. U. Nr 52 poz. 244 z dnia 8 lipca 1992 r.) § 3. 1. Kierującym działaniem ratowniczym jest pierwszy przybyły na miejsce zdarzenia dowódca jednostki, do czasu przybycia dowódcy jednostki hierarchicznie wyższej. 2. Kierowanie działaniem ratowniczym jest obowiązany przejąć dowódca według następującej hierarchii: 1) naczelnik ochotniczej straży pożarnej, 2) dowódca terenowej służby ratowniczej, 3) dowódca zakładowej służby ratowniczej, 4) dowódca zakładowej straży pożarnej, 5) dowódca gminnej zawodowej straży pożarnej, 6) dowódca jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej, z zastrzeżeniem ust. 4.

14 3. Kierowanie działaniem ratowniczym mogą przejąć:
1) komendant rejonowy Państwowej Straży Pożarnej, 2) komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej, 3) Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej. 4. Kierowanie działaniem ratowniczym na terenie zakładu pracy posiadającego zakładową straż pożarną lub zakładową służbę ratowniczą należy do dowódców tych jednostek. § 5. W razie braku możliwości kierowania działaniem ratowniczym przez osoby, o których mowa w § 3, kierującego tym działaniem wyznacza: 1) dla działania o zasięgu ponadwojewódzkim - kierujący Krajowym Centrum Koordynacji Ratownictwa, 2) dla pozostałych działań - kierujący wojewódzkim stanowiskiem koordynacji ratownictwa.

15 Uprawnienia dowodzącego akcją ratowniczą na podstawie projektu Ustawy o krajowym systemie ratowniczym. Art Krajowy system ratowniczy obejmuje następujące dziedziny: Ratownictwo podczas pożarów, Ratownictwo techniczne, Ratownictwo chemiczne, Ratownictwo ekologiczne, Ratownictwo medyczne, Ratownictwo podczas powodzi i innych katastrof naturalnych, Ratownictwo górnicze, Ratownictwo górskie i wodne, Ratownictwo morskie, Poszukiwanie osób zaginionych, Poszukiwanie i ratownictwo lotnicze, Inne rodzaje ratownictwa.

16 Art. 30. 5. Do chwili podjęcia działań ratowniczych przed podmiot uczestniczący w KSR, prawo prowadzenia tych działań ma każda osoba, w miarę posiadanych możliwości, jednakże bez uprawnień dowodzącego, o których mowa w art. 35. Art. 32. 1.  Uprawnienia do dowodzenia działaniem ratowniczym w przypadku ratownictwa podczas pożarów, ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego oraz ratownictwa podczas powodzi i innych katastrof naturalnych mają odpowiednio: 1)   strażak PSP, 2)   dowódca innej jednostki ochrony przeciwpożarowej, 3)   dowódca innego profesjonalnego podmiotu ratowniczego. 2. Uprawnienia do dowodzenia działaniem ratowniczym w przypadku ratownictwa medycznego mają odpowiednio: 1)   lekarz specjalistycznego zespołu ratownictwa medycznego lub ratownik podstawowego zespołu ratownictwa medycznego, 2)   strażak PSP, inny, niż określony w pkt. 1. lekarz lub ratownik medyczny, przybyły na miejsce zdarzenia.

17 1.  3.   Uprawnienia do dowodzenia działaniem ratowniczym w przypadku ratownictwa górniczego mają odpowiednio: 1)   kierownik ruchu zakładu górniczego, 2)   najwyższa funkcyjnie osoba kierownictwa albo dozoru ruchu obecna w zakładzie górniczym, 3)   dyspozytor ruchu zakładu górniczego, 4)   kierownik lub zastępca kierownika jednostki ratownictwa górniczego, 5)   strażak PSP. 2.  4.  Uprawnienia do dowodzenia działaniem ratowniczym w przypadku ratownictwa górskiego i wodnego mają odpowiednio: 1)   ratownik społecznej organizacji ratowniczej, 2)   strażak PSP, 3)   dowódca innej jednostki ochrony przeciwpożarowej, 4)   funkcjonariusz Policji, 5)   funkcjonariusz Straży Granicznej. 3.    

18 1.  5. Uprawnienia do dowodzenia działaniem ratowniczym w przypadku ratownictwa morskiego mają odpowiednio: 1)   osoba uprawniona na podstawie przepisów o bezpieczeństwie morskim lub o zapobieganiu zanieczyszczania morza przez statki, 2)   funkcjonariusz Straży Granicznej, 3)   strażak PSP, 4)   żołnierz Sił Zbrojnych RP.    6. Uprawnienia do dowodzenia działaniem ratowniczym w przypadku poszukiwania osób zaginionych mają odpowiednio: 1)   funkcjonariusz Policji, 2)   strażak PSP, 3)   funkcjonariusz Straży Granicznej, funkcjonariusz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

19 1.  7.   Uprawnienia do dowodzenia działaniem ratowniczym w przypadku poszukiwania i ratownictwa lotniczego mają odpowiednio: 1)   strażak PSP, 2)   dowódca innej jednostki ochrony przeciwpożarowej, 3)   żołnierz Sił Zbrojnych RP, 4)   funkcjonariusz Straży Granicznej, Policji lub Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. 8. W przypadku innych rodzajów ratownictwa, uprawnionych do dowodzenia działaniem ratowniczym określają odpowiednie plany ratownicze, o których mowa w art. 12 ust. 5 pkt 2 i art. 13 ust. 4 pkt 8 ustawy z dnia 28 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz i Nr 153, poz. 1271).

20 Art. 33. 1.    1. Dowodzenie działaniem ratowniczym rozpoczyna się z chwilą przybycia na miejsce zdarzenia sił pierwszego podmiotu KSR, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3, 4, 5, 6, 7 i 8. Zakończenie dowodzenia następuje z chwilą ustania bezpośredniego zagrożenia. 2.     2. Dowodzącym jest pierwszy przybyły na miejsce zdarzenia dowodzący podmiotem, o którym mowa w ust. 1, do czasu przybycia osoby posiadającej uprawnienia do przejęcia dowodzenia. 3.    3.  W przypadku przybycia na miejsce zdarzenia dowodzących tej samej hierarchii, obowiązany do przejęcia dowodzenia jest dowodzący podmiotem, dla którego miejsce zdarzenia stanowi obszar chroniony. 4.     4. Zasady dowodzenia podmiotami biorącymi udział w działaniach ratowniczych wynikające z odrębnych przepisów określają odpowiednio: 1) 1)   w ratownictwie morskim – plan akcji poszukiwawczej i ratowniczej, 2)  2) w poszukiwaniu i ratownictwie lotniczym – plan działania w sytuacjach zagrożenia, 3) w ratownictwie górniczym – plan ruchu zakładu górniczego.

21 Art. 34. 1.  1.    Działaniem ratowniczym, obejmującym więcej niż jeden rodzaj ratownictwa, określonego w art. 1 ust. 2, dowodzi uprawniony do dowodzenia zgodnie z art. 32, właściwy ze względu na rodzaj zdarzenia, które wywołało skutki powodujące konieczność interwencji kolejnych podmiotów ratowniczych. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dowodzący współdziałającymi podmiotami ratowniczymi ponoszą odpowiedzialność za własne zadania ratownicze oraz zadania wyznaczone im przez dowodzącego całym działaniem ratowniczym, odpowiednio do posiadanych uprawnień i obowiązków.

22 Art. 35. 1.     Dowodzący działaniem ratowniczym zapewnia współdziałanie podmiotów biorących udział w tym działaniu. 2.   Współdziałanie, o którym mowa w ust. 1, polega na:   wzajemnej pomocy w celu zachowania ciągłości i skuteczności procedur ratowniczych, 2)   powiadamianiu o występujących zagrożeniach oraz zastosowanych i wymaganych środkach ochrony osobistej ratowników i zabezpieczeniu terenu działań ratowniczych, 3) informowaniu o stosowanych technikach ratowania życia, zdrowia, mienia i środowiska oraz sposobach ewakuacji poszkodowanych i zagrożonych ludzi oraz zwierząt ze strefy zagrożenia, 4) wzajemnym wsparciu logistycznym prowadzonych działań ratowniczych, zapewnieniu łączności i ciągłości wymiany informacji.

23 Art. 36. 1.     Dowodzący działaniem ratowniczym jest uprawniony do zarządzenia: 1)   ewakuacji ludzi z rejonu objętego działaniem ratowniczym w przypadku zagrożenia życia i zdrowia, w szczególności gdy: 2) a)    istnieje możliwość powstania paniki, b) b)   przewidywany rozwój zdarzeń może spowodować odcięcie drogi ewakuacyjnej; 2)  zakazu przebywania w rejonie objętym działaniem ratowniczym osób postronnych oraz utrudniających prowadzenie działania ratowniczego; 3)   ewakuacji mienia, w szczególności gdy: a)    istnieje możliwość rozprzestrzenienia się zagrożenia, b) usytuowanie mienia utrudnia prowadzenie działania ratowniczego; 1)   4) prac wyburzeniowych oraz rozbiórkowych, w szczególności w sytuacjach: a)    zagrożenia ludzi, zwierząt lub mienia, b)    potrzeby dotarcia do źródeł zagrożenia w celu jego rozpoznania oraz ograniczenia, c)   potrzeby użycia środków gaśniczych i neutralizatorów oraz odprowadzenia substancji toksycznych, d) potrzeby zapewnienia dróg dojścia i ewakuacji;

24 1) 5) wstrzymania komunikacji w ruchu lądowym i wodnym, w szczególności w celu:
a)    zapewnienia właściwego ustawienia i eksploatacji sprzętu ratowniczego, b)    zapewnienia dróg komunikacyjnych na potrzeby działania ratowniczego, c)     eliminacji zagrożeń powodowanych przez środki komunikacji, d)    realizacji zadań określonych w pkt 1 – 4; 6) przejęcia w użytkowanie, na czas niezbędny do działania ratowniczego, pojazdów, środków technicznych i innych przedmiotów, a także ujęć wody, środków gaśniczych oraz nieruchomości niezbędnych w działaniu ratowniczym, z wyjątkiem przypadków prowadzenia działań ratowniczych w pomieszczeniach misji dyplomatycznej, urzędu konsularnego lub instytucji międzynarodowej, korzystających z immunitetu dyplomatycznego lub konsularnego, w których prowadzenie takiego działania jest dopuszczalne po uprzednim uzyskaniu zgody szefa misji, kierownika urzędu konsularnego lub kierownika instytucji międzynarodowej; 1)  7) odstąpienia od zasad działania uznanych powszechnie za bezpieczne, z zachowaniem wszelkich dostępnych w danych warunkach zabezpieczeń, jeżeli w ocenie dowodzącego działaniem ratowniczym, dokonanej w miejscu i czasie zdarzenia, istnieje prawdopodobieństwo uratowania życia ludzkiego, w szczególności w przypadkach, gdy: a)  z powodu braku specjalistycznego sprzętu zachodzi konieczność zastosowania sprzętu zastępczego, b)   fizyczne możliwości ratownika mogą zastąpić brak możliwości użycia właściwego sprzętu, c) jest możliwe wykonanie określonej czynności przez osobę zgłaszającą się dobrowolnie.

25 1.    2. Zarządzenia dowodzącego działaniem ratowniczym, o którym mowa w ust. 1, są decyzjami, którym może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, w trybie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Zarządzenia wydane ustnie należy bez zbędnej zwłoki potwierdzić na piśmie. 2.   3. Dowodzący działaniem ratowniczym ma prawo żądać niezbędnej pomocy od instytucji, organizacji, przedsiębiorców i osób fizycznych. 1.   5. Realizacja uprawnień określonych w ust. 1 i 3 następuje wyłącznie w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności, przy czym: 1)   ) do skorzystania z uprawnień określonych w ust. 1 pkt 1 – 5 wystarczające jest wydanie ustnego polecenia, które należy potwierdzić na piśmie na żądanie zainteresowanego, 2) przejęcie w użytkowanie, na czas niezbędny do działania ratowniczego, nieruchomości, środków i przedmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 6, wymaga wydania pokwitowania określającego istotne cechy przejętego mienia; zwrot mienia wymaga pokwitowania, a w razie potrzeby sporządza się protokół zniszczenia lub uszkodzenia mienia.