Prawo finansowe i polityka finansowa. PRAWO FINANSOWE PRAWO FINANSOWE – jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie.

Prezentacja na temat: "Prawo finansowe i polityka finansowa. PRAWO FINANSOWE PRAWO FINANSOWE – jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie."— Zapis prezentacji:

1 Prawo finansowe i polityka finansowa

2 PRAWO FINANSOWE PRAWO FINANSOWE – jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie. PRAWO FINANSOWE – jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie. Prawo finansowe normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące kwestie: Prawo finansowe normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące kwestie: przygotowanie i uchwalanie budżetu państwa (prawo budżetowe) przygotowanie i uchwalanie budżetu państwa (prawo budżetowe)budżetu państwaprawo budżetowebudżetu państwaprawo budżetowe finansowanie działalności państwa w jej różnych formach (gospodarka finansowa) finansowanie działalności państwa w jej różnych formach (gospodarka finansowa)gospodarka finansowagospodarka finansowa zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe) zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe)podatkoweosób fizycznychprawnychprawo podatkowe osób fizycznychprawnychprawo podatkowe

3 Dla potrzeb prawa i na użytek przeciętnego odbiorcy przyjmuje się systematykę prawa finansowego na: Dla potrzeb prawa i na użytek przeciętnego odbiorcy przyjmuje się systematykę prawa finansowego na: a) prawo budżetowe - dotyczące uchwalenia budżetu państwa na dany okres czasu (przeważnie rok) czyli tzw. ustawy budżetowej, cechującej się regulacją środków wpływających do budżetu jak i dokonywaniem wydatków na cele określone niniejszą ustawą. a) prawo budżetowe - dotyczące uchwalenia budżetu państwa na dany okres czasu (przeważnie rok) czyli tzw. ustawy budżetowej, cechującej się regulacją środków wpływających do budżetu jak i dokonywaniem wydatków na cele określone niniejszą ustawą.

4 b) prawo podatkowe - które dotyczy prawa publicznego, a związane jest z stosunkiem podatkowym pomiędzy podatnikiem a państwem, a nie stanowi następstwa woli podmiotu zobowiązaniowego. b) prawo podatkowe - które dotyczy prawa publicznego, a związane jest z stosunkiem podatkowym pomiędzy podatnikiem a państwem, a nie stanowi następstwa woli podmiotu zobowiązaniowego. c) prawo celne - które reguluje zasady i tryb przywozu towarów na polski obszar celny oraz wywozu towarów z polskiego obszaru celnego, oraz związane z tym prawa i obowiązki osób wraz z uprawnieniami i obowiązkami organów celnych. c) prawo celne - które reguluje zasady i tryb przywozu towarów na polski obszar celny oraz wywozu towarów z polskiego obszaru celnego, oraz związane z tym prawa i obowiązki osób wraz z uprawnieniami i obowiązkami organów celnych.

5 d) prawo finansowe ubezpieczeń państwowych - czyli zależności finansowe na poziomie instytucji państwowych, d) prawo finansowe ubezpieczeń państwowych - czyli zależności finansowe na poziomie instytucji państwowych, e) prawo finansowe samorządu terytorialnego - czyli zależności finansowe samorządów terytorialnych, e) prawo finansowe samorządu terytorialnego - czyli zależności finansowe samorządów terytorialnych, f) prawo walutowe - dotyczące organizacji porządku pieniężnego, który określa jednostkę pieniężna stosunek do złota lub walut innych państw, f) prawo walutowe - dotyczące organizacji porządku pieniężnego, który określa jednostkę pieniężna stosunek do złota lub walut innych państw,

6 g) prawo dewizowe - dotyczące regulacji norm prawnych związanych z pieniądzem poza granicami państwa, oraz zagranicznymi środkami płatniczymi, g) prawo dewizowe - dotyczące regulacji norm prawnych związanych z pieniądzem poza granicami państwa, oraz zagranicznymi środkami płatniczymi, h) prawo bankowe - określające zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków, h) prawo bankowe - określające zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków, i) prawo finansowe podmiotów gospodarczych - dotyczące finansowych spraw pomiędzy firmami, spółkami czy wzajemnymi relacjami pomiędzy nimi a skarbem państwa. i) prawo finansowe podmiotów gospodarczych - dotyczące finansowych spraw pomiędzy firmami, spółkami czy wzajemnymi relacjami pomiędzy nimi a skarbem państwa.

7 Podmiot prawa finansowego Podmiotem prawa finansowego są osoby lub jednostki organizacyjne państwowe bądź prywatne objęte obowiązkiem prawno - finansowym. Stosunki prawno - finansowe charakteryzują się majątkowym charakterem praw i obowiązków finansowych, oraz nierównorzędnością interesów tych podmiotów. Przedmiotem stosunków finansowo-prawnych są uprawnienia i obowiązki finansowo- prawne. Podmiotem prawa finansowego są osoby lub jednostki organizacyjne państwowe bądź prywatne objęte obowiązkiem prawno - finansowym. Stosunki prawno - finansowe charakteryzują się majątkowym charakterem praw i obowiązków finansowych, oraz nierównorzędnością interesów tych podmiotów. Przedmiotem stosunków finansowo-prawnych są uprawnienia i obowiązki finansowo- prawne.

8 Prawo finansowe normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące kwestie: Prawo finansowe normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące kwestie:  przygotowanie i uchwalanie budżetu państwa (prawo budżetowe) budżetu państwaprawo budżetowebudżetu państwaprawo budżetowe  finansowanie działalności państwa w jej różnych formach (gospodarka finansowa) gospodarka finansowagospodarka finansowa zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowepodatkowe osób fizycznychprawnychprawo podatkowe osób fizycznychprawnychprawo podatkowe

9 Działy prawa finansowego  prawo budżetowe, prawo budżetowe prawo budżetowe  prawo JST, prawo dewizowe, prawo dewizoweprawo dewizowe  prawo celne, prawo podatkowe: prawo celneprawo podatkowe prawo celneprawo podatkowe  Ogólne iszczególne; Ogólneszczególne Ogólneszczególne  publiczne prawo bankowe, prawo bankoweprawo bankowe  międzynarodowe prawo finansowe, międzynarodowe prawo finansowe międzynarodowe prawo finansowe  prawo rynku finansowego: prawo rynku finansowego prawo rynku finansowego  rynek kapitałowy: rynek bankowy i ubezpieczeniowy. rynek kapitałowy rynek kapitałowy

10 Prawo podatkowe i prawo celne to kategorie prawa daninowego. rawo podatkoweprawo celnerawo podatkoweprawo celne Dawniej prawo finansowe było częścią prawa administracyjnego, obecnie uważane jest za samodzielną gałąź prawa. Określane jest także jako "dyscyplina pogranicza". Nie jest skodyfikowana w kompleksowej regulacji normatywnej. Regulacje znajdują się w licznych ustawach związanych z poszczególnymi działami prawa finansowego. Ponadto niektóre przepisy umieszczone są w źródłach prawa dotyczących innych gałęzi (np. Konstytucja RP - art. 216-227). Dawniej prawo finansowe było częścią prawa administracyjnego, obecnie uważane jest za samodzielną gałąź prawa. Określane jest także jako "dyscyplina pogranicza". Nie jest skodyfikowana w kompleksowej regulacji normatywnej. Regulacje znajdują się w licznych ustawach związanych z poszczególnymi działami prawa finansowego. Ponadto niektóre przepisy umieszczone są w źródłach prawa dotyczących innych gałęzi (np. Konstytucja RP - art. 216-227). prawa administracyjnegoprawaKonstytucja RP prawa administracyjnegoprawaKonstytucja RP

11 Prawo finansowe a prawo prywatne Istnieją trzy podstawowe różnice między prawem finansowym a prawem prywatnym: Istnieją trzy podstawowe różnice między prawem finansowym a prawem prywatnym:  cel: dobro publiczne / dobro jednostki  sposób regulacji: władczość (przymus państwowy) / równorzędność stron umowy  pozycja prawna podmiotów: represyjność przepisów i sankcje / sankcje tylko z umowy cywilnoprawnej

12 Finanse publiczne obejmują następujące procesy : a) pobieranie i gromadzenie dochodów; b) wydatkowania środków publicznych; c) finansowanie deficytu; d) zaciągania zobowiązań; e) zarządzania środkami publicznymi; f) zarządzania długiem publicznym. Finanse publiczne obejmują następujące procesy : a) pobieranie i gromadzenie dochodów; b) wydatkowania środków publicznych; c) finansowanie deficytu; d) zaciągania zobowiązań; e) zarządzania środkami publicznymi; f) zarządzania długiem publicznym.

13 Jawność finansów publicznych Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez : Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez : a) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. a) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. b) Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. b) Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.

14 Jawność finansów publicznych c) Podawanie do publicznej wiadomości : - kwot dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego; - zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów; c) Podawanie do publicznej wiadomości : - kwot dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego; - zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów; d) udostępnienie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych. d) udostępnienie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.

15 BUDŻET PAŃSTWA BUDŻET PAŃSTWA – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów : BUDŻET PAŃSTWA – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów : a) organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa; a) organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa; b) sądów i trybunałów; b) sądów i trybunałów; c) administracji rządowej; Budżet państwa jest uchwalony w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego, zwanego dalej „rokiem budżetowym”. Do budżetu państwa włączone są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi i wydatki z nich finansowane. c) administracji rządowej; Budżet państwa jest uchwalony w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego, zwanego dalej „rokiem budżetowym”. Do budżetu państwa włączone są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi i wydatki z nich finansowane.

16 Ustawa budżetowa Ustawa budżetowa, jeden z najważniejszych aktów prawnych obowiązujących w państwie, określający jego roczny plan finansowy obejmujący dochody i wydatki zwane budżetem państwa. Projekt ustawy budżetowej opracowany przez ministra finansów (minister), uchwalany jest przez Radę Ministrów i przedstawiany sejmowi i senatowi do 31 X każdego roku. Jeżeli rząd nie jest w stanie przedstawić go w tym terminie, to zobowiązany jest do przedłożenia projektu ustawy o prowizorium budżetowym, która określa dochody i wydatki państwa na określoną część roku i traci moc z chwilą uchwalenia ustawy budżetowej. Ustawa budżetowa, jeden z najważniejszych aktów prawnych obowiązujących w państwie, określający jego roczny plan finansowy obejmujący dochody i wydatki zwane budżetem państwa. Projekt ustawy budżetowej opracowany przez ministra finansów (minister), uchwalany jest przez Radę Ministrów i przedstawiany sejmowi i senatowi do 31 X każdego roku. Jeżeli rząd nie jest w stanie przedstawić go w tym terminie, to zobowiązany jest do przedłożenia projektu ustawy o prowizorium budżetowym, która określa dochody i wydatki państwa na określoną część roku i traci moc z chwilą uchwalenia ustawy budżetowej.

17 Ustawa budżetowa Ogólne zasady i tryb gromadzenia środków pieniężnych objętych budżetem państwa oraz przeznaczania tych środków na finansowanie zadań wynikających z funkcji państwa oraz formy organizacyjnoprawne jednostek, które realizują zadania objęte budżetem jest zawarta w ustawie prawo budżetowe. Ogólne zasady i tryb gromadzenia środków pieniężnych objętych budżetem państwa oraz przeznaczania tych środków na finansowanie zadań wynikających z funkcji państwa oraz formy organizacyjnoprawne jednostek, które realizują zadania objęte budżetem jest zawarta w ustawie prawo budżetowe.

18 Ustawa budżetowa ustala : a) dochody budżetu państwa według ważniejszych źródeł części i działów klasyfikacji budżetowej. a) dochody budżetu państwa według ważniejszych źródeł części i działów klasyfikacji budżetowej. b) Wydatki budżetu państwa. b) Wydatki budżetu państwa. c) Deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia. c) Deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia. d) Limity zatrudnienia w administracji rządowej. d) Limity zatrudnienia w administracji rządowej. e) Przychody i rozchody budżetu państwa. e) Przychody i rozchody budżetu państwa. f) Zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych. f) Zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych. g) Plany przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych; g) Plany przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych; h) Zestawienie dotacji dla państwowych agencji i fundacji z udziałem Skarbu Państwa. h) Zestawienie dotacji dla państwowych agencji i fundacji z udziałem Skarbu Państwa.

19 DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA DOCHODY BP– wszelkie wpłaty dokonywane na rzecz budżetu pochodzące od przedsiębiorstw państwowych, sektora prywatnego, ludności czy z zagranicy: DOCHODY BP– wszelkie wpłaty dokonywane na rzecz budżetu pochodzące od przedsiębiorstw państwowych, sektora prywatnego, ludności czy z zagranicy: a) podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek samorządu terytorialnego, funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora finansów publicznych; a) podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek samorządu terytorialnego, funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora finansów publicznych; b) cła; b) cła; c) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa; c) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa; d) dywidendy; d) dywidendy; e) wpłaty z zysku Narodowego banku polskiego (NBP); e) wpłaty z zysku Narodowego banku polskiego (NBP); f) wpłaty nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych; f) wpłaty nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych;

20 DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA g) dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; g) dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; h) dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze składników majątkowych Skarbu państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; h) dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze składników majątkowych Skarbu państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; i) opłaty od poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa; i) opłaty od poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa; j) odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; j) odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; k) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa; k) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa; l) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych; l) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych; ł) grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów publicznych; ł) grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów publicznych; m) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa; m) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa; n) inne dochody publiczne :obligacje, bony skarbowe, pożyczki. n) inne dochody publiczne :obligacje, bony skarbowe, pożyczki.

21 WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA PRZEZNACZONE SĄ NA : WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA PRZEZNACZONE SĄ NA : a) realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały; a) realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały; b) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; b) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; c) dotacje celowe i zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego ustawami; c) dotacje celowe i zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego ustawami; d) dofinansowania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego; d) dofinansowania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego; e) dotacje na zadania określone ustawami; e) dotacje na zadania określone ustawami; f) współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi; f) współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi;

22 DEFICYT, PAŃSTWOWY DŁUG PUBLICZNY DEFICYT BUDŻETOWY - różnice między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowią odpowiednio nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa. DEFICYT BUDŻETOWY - różnice między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowią odpowiednio nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa. PAŃSTWOWY DŁUG PUBLICZNY – rozumie się nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych ustalone po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora. PAŃSTWOWY DŁUG PUBLICZNY – rozumie się nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych ustalone po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.

23 DŁUG PUBLICZNY Państwowy dług publiczny - zarządzanie długiem; procedury ostrożnościowe i sanacyjne Państwowy dług publiczny - zarządzanie długiem; procedury ostrożnościowe i sanacyjne Dług publiczny najczęściej określa się ogólniej jako finansowe zobowiązanie władz publicznych (państwowych i samorządowych) jednostek tytułu zaciąganych pożyczek. Dług publiczny jest najczęściej skutkiem: Dług publiczny najczęściej określa się ogólniej jako finansowe zobowiązanie władz publicznych (państwowych i samorządowych) jednostek tytułu zaciąganych pożyczek. Dług publiczny jest najczęściej skutkiem: - zaciągania bezpośrednich pożyczek oraz kredytów - zaciągania bezpośrednich pożyczek oraz kredytów -

24 DŁUG PUBLICZNY emisji papierów wartościowych, które również są specyficzną formą zaciągania pożyczek pieniężnych emisji papierów wartościowych, które również są specyficzną formą zaciągania pożyczek pieniężnych nieregulowanie przez jednostki sektora publicznego wymagalnych zobowiązań nieregulowanie przez jednostki sektora publicznego wymagalnych zobowiązań Najważniejszą przyczyną powstawania długu publicznego jest jednak zaciąganie pożyczek na pokrycie deficytu budżetowego. Najważniejszą przyczyną powstawania długu publicznego jest jednak zaciąganie pożyczek na pokrycie deficytu budżetowego.

25 Przez DŁUG SKARBU PAŃSTWA – rozumie się nominalne zadłużenie Skarbu Państwa. Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa, uwzględniające w szczególności podstawowe kategorie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności. Przez DŁUG SKARBU PAŃSTWA – rozumie się nominalne zadłużenie Skarbu Państwa. Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa, uwzględniające w szczególności podstawowe kategorie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności.

26 Deficyt budżetu państwa Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z : Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z : a) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym; a) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym; b) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych; b) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych; c) pożyczek; c) pożyczek; d) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa; d) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa; e) nadwyżek budżetu państwa z lat ubiegłych; e) nadwyżek budżetu państwa z lat ubiegłych;

27 Finanse i prawo finansowe JST Administracja samorządowa w Polsce. Zakres finansów lokalnych. Źródła prawa finansowego samorządu terytorialnego. Majątek gmin, powiatów i województw samorządowych. Struktura dochodów jst: podatki i opłaty, udziały w podatkach państwowych, subwencje dotacje, samoopodatkowanie. Zaciąganie kredytów, pożyczek i emisja obligacji przez jst. Zasady i tryb planowania, uchwalania oraz wykonania budżetu jst.. Kontrola i sprawozdawczość budżetowa jst. Administracja samorządowa w Polsce. Zakres finansów lokalnych. Źródła prawa finansowego samorządu terytorialnego. Majątek gmin, powiatów i województw samorządowych. Struktura dochodów jst: podatki i opłaty, udziały w podatkach państwowych, subwencje dotacje, samoopodatkowanie. Zaciąganie kredytów, pożyczek i emisja obligacji przez jst. Zasady i tryb planowania, uchwalania oraz wykonania budżetu jst.. Kontrola i sprawozdawczość budżetowa jst.

28 Polityka finansowa Polityka finansowa - świadoma działalność organów i instytucji państwa, polegająca na określaniu celu swojej działalności oraz optymalnych rozwiązań (środków) dla osiągnięcia tych celów. Do działań tych należy kolejno: przygotowywanie i planowanie prowadzenia operacji pieniężnych każdego typu, następnie realizacja tychże operacji oraz końcowa ewidencja i analiza przebiegu podobnych operacji w przyszłości. Polityka finansowa - świadoma działalność organów i instytucji państwa, polegająca na określaniu celu swojej działalności oraz optymalnych rozwiązań (środków) dla osiągnięcia tych celów. Do działań tych należy kolejno: przygotowywanie i planowanie prowadzenia operacji pieniężnych każdego typu, następnie realizacja tychże operacji oraz końcowa ewidencja i analiza przebiegu podobnych operacji w przyszłości.

29 Polityka finansowa Wśród celów polityki finansowej można wyróżnić: strategiczne (nadrzędne) lub odcinkowe (drugorzędne), krótko- lub długookresowe, a także dotyczące gromadzenia (pasywów) lub wydatkowania (aktywów). Muszą one jednocześnie spełniać następujące kryteria: realności, niesprzeczności, jasności, akceptowalności. Samą politykę finansową państwa można podzielić na politykę fiskalno- budżetową (rozwijaną przez rząd) oraz politykę monetarną ( za którą odpowiedzialny jest bank centralny), w skład której wchodzi polityka pieniężna i polityka kursu walutowego: Wśród celów polityki finansowej można wyróżnić: strategiczne (nadrzędne) lub odcinkowe (drugorzędne), krótko- lub długookresowe, a także dotyczące gromadzenia (pasywów) lub wydatkowania (aktywów). Muszą one jednocześnie spełniać następujące kryteria: realności, niesprzeczności, jasności, akceptowalności. Samą politykę finansową państwa można podzielić na politykę fiskalno- budżetową (rozwijaną przez rząd) oraz politykę monetarną ( za którą odpowiedzialny jest bank centralny), w skład której wchodzi polityka pieniężna i polityka kursu walutowego:pasywówaktywówpolitykę monetarnąpasywówaktywówpolitykę monetarną

30 Uniwersalne cele polityki finansowej  wzrost gospodarczy (przyrost PKB w ujęciu realnym) wzrost gospodarczyPKB wzrost gospodarczyPKB  tworzenie nowych miejsc pracy  stabilizacja gospodarki (ograniczenie wahań cyklu koniunkturalnego)  konkurencyjność gospodarki  zachowanie realnej wartości pieniądza pieniądza  bezpieczeństwo wewnętrzne systemu  bezpieczeństwo zewnętrzne systemu

31 Polityka monetarna Problemy z wysokim deficytem i długiem występują w wielu krajach. Kraje UE tzw. Traktatem z Maastricht uzgodniły, że bezpieczny dla gospodarki jest stan budżetu i długu publicznego, gdy deficyt w danym roku <= 3% PKB danego kraju, dług publiczny <= 60% PKB danego kraju. To są kryteria dobroci systemu finansowego mówiące,. że system finansowy danego kraju spełnia te kryteria, to oddziałują pozytywnie na gospodarkę. Polska – w roku 2001 został przekroczony deficyt budżetowy o ok. 4% PKB, dług publiczny- koniec 2006- 55% PKB. Problemy z wysokim deficytem i długiem występują w wielu krajach. Kraje UE tzw. Traktatem z Maastricht uzgodniły, że bezpieczny dla gospodarki jest stan budżetu i długu publicznego, gdy deficyt w danym roku <= 3% PKB danego kraju, dług publiczny <= 60% PKB danego kraju. To są kryteria dobroci systemu finansowego mówiące,. że system finansowy danego kraju spełnia te kryteria, to oddziałują pozytywnie na gospodarkę. Polska – w roku 2001 został przekroczony deficyt budżetowy o ok. 4% PKB, dług publiczny- koniec 2006- 55% PKB.

32 Rodzaje polityki pieniężnej Rodzaje polityki pieniężnej Działania Banku Centralnego: Działania Banku Centralnego: Obniża stopę rezerw obowiązkowych, Obniża stopę rezerw obowiązkowych, Obniża stopę redyskontową; Obniża stopę redyskontową; Z większa rozmiary kredytów refinansowych; Z większa rozmiary kredytów refinansowych; Obniża stopę redyskontową weksli; Obniża stopę redyskontową weksli; Zwiększa skup papierów wartościowych; Zwiększa skup papierów wartościowych;

33 Rodzaje polityki pieniężnej Rodzaje polityki pieniężnej Restrykcyjna- nastawiona na hamowanie aktywności gospodarczej. Restrykcyjna- nastawiona na hamowanie aktywności gospodarczej. Aktywna-instrumenty tej polityki są często aktywnie dostosowane do zmian danej gospodarki do celów, które ma realizować. Aktywna-instrumenty tej polityki są często aktywnie dostosowane do zmian danej gospodarki do celów, które ma realizować. Pasywna- to znaczy taka, której charakter, instrumenty są względnie stabilne. Raz wprowadzone pozostają bez zmian Aktywna i pasywna polityka może mieć charakter ekspansywny i restrykcyjny. Pasywna- to znaczy taka, której charakter, instrumenty są względnie stabilne. Raz wprowadzone pozostają bez zmian Aktywna i pasywna polityka może mieć charakter ekspansywny i restrykcyjny.

34 Dziękuję za uwagę