Środki przymusu DOROTA CZERWIŃSKA KATEDRA POSTĘPOWANIA KARNEGO WPAIE UWR.

Prezentacja na temat: "Środki przymusu DOROTA CZERWIŃSKA KATEDRA POSTĘPOWANIA KARNEGO WPAIE UWR."— Zapis prezentacji:

1 Środki przymusu DOROTA CZERWIŃSKA KATEDRA POSTĘPOWANIA KARNEGO WPAIE UWR

2 ŚRODKI PRZYMUSU  CZYNNOŚCI ORGANÓW PROCESOWYCH ZMIERZAJĄCE DO WYMUSZENIA SPEŁNIENIA OBOWIĄZKÓW PROCESOWYCH LUB ZAPEWNIENIA PRAWIDŁOWEGO PRZEBIEGU POSTĘPOWANIA; BARDZO NIEJEDNOLITA GRUPA ŚRODKÓW, KTÓRE ŁĄCZY ELEMENT PRZYMUSU I INGERENCJI W KONSTYTUCYJNE PRAWA I WOLNOŚCI  ICH GENERALNE CELE WSKAZANO POWYŻEJ, ALE CELE SZCZEGÓŁOWE ZRÓŻNICOWANE SĄ W ZALEŻNOŚCI OD KONKRETNEGO ŚRODKA  CECHY:  STOSOWANE TYLKO NA PODSTAWIE I ŚCIŚLE W GRANICACH USTAWY  TYLKO GDY ZACHODZI POTRZEBA  MINIMALIZACJA SKUTKÓW UBOCZNYCH DLA OSKARŻONEGO  WIĄŻE TU ZASADA PROPORCJONALNOŚCI Z ART. 31 UST. 3 KONSTYTUCJI

3 ŚRODKI PRZYMUSU - RODZAJE  RODZAJE:  ZATRZYMANIE  ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE  ŚRODKI WYMUSZAJĄCE SPEŁNIENIE OBOWIĄZKÓW PROCESOWYCH – KARY PORZĄDKOWE, PRZYMUSOWE DOPROWADZENIE, OBCIĄŻENIE KOSZTAMI, PRZYMUS PRZY BADANIACH  POLICJA SESYJNA  ZABEZPIECZENIE MAJĄTKOWE

4 ZATRZYMANIE  KRÓTKOTRWAŁE POZBAWIENIE WOLNOŚCI CELEM:  ZASTOSOWANIA ŚRODKA ZAPOBIEGAWCZEGO  PRZYMUSOWEGO DOPROWADZENIA DO ORGANU PROCESOWEGO  ZATRZYMANIE W SYSTEMIE PRAWA:  PROCESOWE  UJĘCIE OBYWATELSKIE - ART.. 243 K.P.K.  ZATRZYMANIE WŁAŚCIWE - ART. 244 K.P.K.  ZATRZYMANIE PROKURATORSKIE – ART. 247 K.P.K.  PORZĄDKOWE - USTAWA O POLICJI  PENITENCJARNE – USTAWA O POLICJI  ADMINISTRACYJNE – DO WYTRZEŹWIENIA

5 GWARANCJE KONSTYTUCYJNE I KONWENCYJNE  ART. 41 KONSTYTUCJI:  TYLKO NA ZASADACH OKREŚLONYCH W USTAWIE  NIEZWŁOCZNE I ZROZUMIAŁE POINFORMOWANIE O PRZYCZYNACH ZATRZYMANIA  PRAWO ODWOŁANIA SIĘ DO SĄDU W CELU KONTROLI LEGALNOŚCI POZBAWIENIA WOLNOŚCI  PRZEKAZANIE DO DYSPOZYCJI SĄDU W CIĄGU 48 GODZIN OD ZATRZYMANIA  ZWOLNIENIE W RAZIE NIEDOSTARCZENIA POSTANOWIENIA O TA I ZARZUTACH W CIĄGU 24 GODZIN OD PRZEKAZANIA DO DYSPOZYCJI SĄDU  HUMANITARNE TRAKTOWANIE  PRAWO DO ODSZKODOWANIA W RAZIE BEZPRAWNEGO POZBAWIENIA WOLNOŚCI

6 GWARANCJE KONWENCYJNE  ART. 5 EKPCZ:  ZATRZYMANIE TYLKO NA PODSTAWIE USTAWY, W CELU POSTAWIENIA PRZED WŁAŚCIWYM ORGANEM, JEŻELI ISTNIEJE UZASADNIONE PODEJRZENIE POPEŁNIENIA CZYNU ZABRONIONEGO LUB, JEŚLI JEST TO KONIECZNE, W CELU ZAPOBIEŻENIA POPEŁNIENIU TAKIEGO CZYNU LUB UNIEMOŻLIWIENIA UCIECZKI PO JEGO POPEŁNIENIU  NIEZWŁOCZNA I W ZROZUMIAŁYM JĘZYKU INFORMACJA O PRZYCZYNACH ZATRZYMANIA I STAWIANYCH ZARZUTACH  NIEZWŁOCZNE POSTAWIENIE PRZED SĘDZIĄ (LUB INNĄ WŁADZĄ SĄDOWĄ) I PRAWO DO SĄDZENIA W ROZSĄDNYM TERMINIE LUB ZWOLNIENIA DO TEGO CZASU, CO MOŻE ZOSTAĆ UZALEŻNIONE OD ZŁOŻENIA GWARANCJI STAWIENNICTWA NA ROZPRAWĘ  PRAWO ODWOŁANIA SIĘ DO SĄDU W CELU KONTROLI LEGALNOŚCI I EWENTUALNEGO ZWOLNIENIA  PRAWO DO ODSZKODOWANIA W RAZIE BEZPRAWNEGO POZBAWIENIA WOLNOŚCI

7 ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE  NAJISTOTNIEJSZA GRUPA ŚRODKÓW PRZYMUSU  TE Z NICH, KTÓRE MAJĄ NA CELU ZABEZPIECZENIE PRAWIDŁOWEGO TOKU POSTĘPOWANIA, A WYJĄTKOWO TAKŻE ZAPOBIEŻENIE POPEŁNIENIU NOWEGO, CIĘŻKIEGO PRZESTĘPSTWA  MOGĄ BYĆ STOSOWANE JEDYNIE WOBEC PODEJRZANEGO LUB OSKARŻONEGO  RODZAJE ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH:  IZOLACYJNY – TYMCZASOWE ARESZTOWANIE  NIEIZOLACYJNE  CELE - ART. 249 K.P.K.  ZABEZPIECZENIE PRAWIDŁOWEGO TOKU POSTĘPOWANIA KARNEGO  WYJĄTKOWO TAKŻE ZAPOBIEŻENIE POPEŁNIENIU PRZEZ OSKARŻONEGO NOWEGO, CIĘŻKIEGO PRZESTĘPSTWA

8 ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE  FUNKCJE:  PROCESOWA – ZABEZPIECZENIE PRAWIDŁOWEGO TOKU POSTĘPOWANIA  OCHRONNA – ZABEZPIECZENIE DÓBR PRAWNYCH PRZED PONOWNYM NARUSZENIEM:  TA WZGLĘDNIE PREDELIKTUALNE - OSKARŻONY POPEŁNIŁ JUŻ JAKIŚ CZYN ZABRONIONY I OBAWIAMY SIĘ KOLEJNEGO  TA BEZWZGLĘDNIE PREDELIKTUALNE – DOTYCZY OSOBY, KTÓRA JESZCZE NIE POPEŁNIŁA ŻADNEGO CZYNU ZABRONIONEGO, ALE OBAWIAMY SIĘ, ŻE TO ZROBI – NIEDOPUSZCZALNE (CHOĆ ZEZWALA NA TO EKPCZ)

9 DYREKTYWA ADAPTACJI, MINIMALIZACJI I ADEKWATNOŚCI  DYREKTYWA ADAPTACJI – ART. 253 P. 1 – NAKAZ DOKONYWANIA PRZEZ ORGANY PROCESOWE PERMANENTNEJ OCENY ZASADNOŚCI STOSOWANIA ŚRODKA W ZMIENIAJĄCYCH SIĘ OKOLICZNOŚCIACH PROCESOWYCH I NIEZWŁOCZNEGO UCHYLENIA LUB ZMIANY ŚRODKA, GDY NIE JEST ON JUŻ ZASADNY  DYREKTYWA MINIMALIZACJI – ART. 257 P. 1 – ULTIMA RATIO TA; ZAKAZ STOSOWANIA ŚRODKÓW BARDZIEJ DOLEGLIWYCH, JEŻELI WYSTARCZAJĄCE DO OSIĄGNIĘCIA CELU SĄ ŚRODKI MNIEJ DOLEGLIWE  DYREKTYWA ADEKWATNOŚCI - ART.. 258 P. 4 – ZMIENIONY OD 1 LIPCA 2015 R. - ZASTOSOWANY ŚRODEK MUSI BYĆ ADEKWATNY DO RODZAJU I CHARAKTERU OBAW, KTÓRE GO UZASADNIAJĄ, ORAZ DO NASILENIA ZAGROŻENIA DLA PRAWIDŁOWEGO PRZEBIEGU PROCESU W DANYM JEGO STADIUM

10  Przed zastosowaniem TA sąd ma obowiązek rozważyć, czy zastosowanie nieizolacyjnego środka zapobiegawczego nie byłoby wystarczające.  liczne wyroki ETPC w sprawach przeciwko Polsce, m.in.: Bagiński (skarga nr 37444/97), Kankowski (10268/03) czy Czarnecki (75112/01)

11 PODSTAWY STOSOWANIA ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH  OGÓLNA - ART. 249  SZCZEGÓLNE - CO NAJMNIEJ JEDNA MUSI SIĘ AKTUALIZOWAĆ  UZASADNIONA OBAWA UCIECZKI LUB UKRYCIA SIĘ OSKARŻONEGO  UZASADNIONA OBAWA, ŻE OSKARŻONY BĘDZIE NAKŁANIAŁ DO SKŁADANIA FAŁSZYWYCH ZEZNAŃ LUB WYJAŚNIEŃ ALBO W INNY BEZPRAWNY SPOSÓB UTRUDNIAŁ POSTĘPOWANIE KARNE – TZW. OBAWA MATACTWA  WYJĄTKOWO TAKŻE UZASADNIONA OBAWA, ŻE OSKARŻONY O ZBRODNIĘ LUB UMYŚLNY WYSTĘPEK POPEŁNI PRZESTĘPSTWO PRZECIWKO ŻYCIU, ZDROWIU LUB BEZPIECZEŃSTWU POWSZECHNEMU, ZWŁASZCZA GDY TYM GROZIŁ  DE LEGE LATA ZAGROŻENIE SUROWĄ KARĄ NIE STANOWI SAMODZIELNEJ PODSTAWY STOSOWANIA ŚRODKA ZAPOBIEGAWCZEGO, A JEDYNIE UZASADNIA SWOISTE DOMNIEMANIE ISTNIENIA OBAW  ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE MOGĄ BYĆ PRZY TYM STOSOWANE WYŁĄCZNIE W CELU ZABEZPIECZENIA PRAWIDŁOWEGO TOKU POSTĘPOWANIA LUB WYJĄTKOWO W CELU ZAPOBIEGNIĘCIA POPEŁNIENIU PRZEZ OSKARŻONEGO NOWEGO, CIĘŻKIEGO (TJ. ZBRODNI LUB WYSTĘPKU ZAGROŻONEGO KARĄ POZBAWIENIA WOLNOŚCI DO CO NAJMNIEJ 8 LAT) PRZESTĘPSTWA

12  "Wadliwa [jest] praktyka polegająca na automatycznym stosowaniu tymczasowego aresztowania, z uwagi na orzeczoną lub grożącą karę, bez analizy, czy rodzi to jakiekolwiek obawy dla prawidłowego toku postępowania, gdy celem środków zapobiegawczych jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania przez usunięcie bądź ograniczenie obawy (ryzyka), że będzie toczyć się nieprawidłowo" - post. SA w Krakowie z dnia 6 grudnia 2012 roku, II AKz 500/12

13  Nie jest ukrywaniem się przed wymiarem sprawiedliwości, gdy skazany jawnie przebywa ze swoją rodziną w miejscu stałego zamieszkania, a tylko uchyla się od stawienia na wezwanie (por. post. SA w Krakowie z 13.11.2002 r., II AKz 481/02, KZS 2002, Nr 11, poz. 18; post. SA w Katowicach z 24.7.2002 r., II AKz 651/02, KZS 2002, Nr 11, poz. 46).  Nieprzebywanie w miejscu zameldowania nie dowodzi jeszcze uchylania się od wymiaru sprawiedliwości (por. post. SA w Krakowie z 19.10.2007 r., II AKZ 473/07, KZS 2007, Nr 10, poz. 57; post. SA w Katowicach z 11.10.2000 r., II AKZ 384/00, OSA 2001, Nr 9, poz. 57).

14  Nie uzasadnia obawy matactwa:  brak przyznania się oskarżonego do winy (post. SN z 11.10.1980 r., II KZ 180/80; post. SA w Katowicach z 22.10.2008 r., II AKZ 793/08)  zmiana uprzednio złożonych wyjaśnień, gdyż takie zachowanie mieści się w ramach prawa oskarżonego do obrony (por. post. SN z 28.12.1974 r., III KZ 245/74, post. SN z 26.11.2003 r., WZ 59/03, post. SA w Krakowie z 5.2.2014 r., II AKZ 33/14)  niewskazanie współsprawców czynu (post. SA w Katowicach z 28.12.2005 r., II AKZ 777/05)  fakt, że oskarżony zna osobiście większość świadków (post. SN z 24.8.2007 r., WZ 33/07)  "rozwojowy charakter sprawy" (post. SA we Wrocławiu z 19.10.2005 r., II AKZ 453/05)  "wielowątkowość sprawy" (zob. post. SA w Katowicach z 28.12.2005 r., II AKZ 777/05).

15 POSTĘPOWANIE HABEAS CORPUS  MOWA TU O POSTĘPOWANIU PROWADZONYM NA PODSTAWIE ART..5 UST. 3 LUB 4 EKPCZ, DAJĄCYM GWARANCJE NIEZWŁOCZNEGO POSTAWIENIA PRZED SĄDEM W ZWIĄZKU Z ZATRZYMANIEM LUB TA PRAWA ODWOŁANIA SIĘ DO SĄDU, KTÓRY SKONTROLUJE LEGALNOŚĆ POZBAWIENIA WOLNOŚCI I EWENTUALNIE ZARZĄDZI ZWOLNIENIE  JEGO KONIECZNĄ PRZESŁANKĄ JEST DOSTĘP OBRONY DO AKT SPRAWY – ETPCZ W SPRAWACH M.IN.. LAMY V. BELGIA, SCHOPS V. NIEMCY I WIELU INNYCH  W ZASADZIE NALEŻY POD TYM POJĘCIEM ROZUMIEĆ CAŁOKSZTAŁT GWARNACJI RZETELNEGO POSTĘPOWANIA W TYM ZAKRESIE

16 POSTĘPOWANIE HABEAS CORPUS  ODSTĘPSTWEM OD STANDARDU HABEAS CORPUS W POLSKIM PORZĄDKU PRAWNYM JEST BRAK AUTOMATYCZNEJ SĄDOWEJ KONTROLI ZATRZYMANIA ORAZ NIESPROWADZANIE OSKARŻONEGO, CHOĆBY NIE MIAŁ OBROŃCY, NA POSIEDZENIE W PRZEDMIOCIE PRZEDŁUŻENIA TA  NAPRAWIONO JUŻ WCZEŚNIEJ ISTNIEJĄCE UCHYBIENIE W POSTACI BRAKU GWARANCJI NIEZWŁOCZNEGO POSTAWIENIA PRZED SĄDEM OSOBY ŚCIGANEJ LISTEM GOŃCZYM - NOWY ART. 279 P. 3 (WYROK ETPCZ LADENT V. POLSKA)

17 ZAKAZY STOSOWANIA TA  ART. 259:  POWAŻNE NIEBEZPIECZEŃSTWO DLA ŻYCIA LUB ZDROWIA OSKARŻONEGO  WYJĄTKOWO CIĘŻKIE SKUTKI DLA OSKARŻONEGO LUB JEGO NAJBLIŻSZEJ RODZINY  OKOLICZNOŚCI SPRAWY DAJĄ PODSTAWY DO PRZEWIDYWANIA, ŻE SĄD NIE ORZEKNIE BEZWZGLĘDNEJ KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI LUB ŻE CZAS TA PRZEKROCZY WYMIAR KARY  CZYN JEST ZAGROŻONY KARĄ NIEPRZEKRACZAJĄCĄ 2 LAT POZBAWIENIA WOLNOŚCI  PUNKTY 3 I 4 NIE MAJĄ ZASTOSOWANIA, GDY OSKARŻONY UKRYWA SIĘ, UPORCZYWIE NIE STAWIA SIĘ NA WEZWANIA, W INNY BEZPRAWNY SPOSÓB UTRUDNIA POSTĘPOWANIE ALBO NIE MOŻNA USTALIĆ JEGO TOŻSAMOŚCI, A PUNKT 3 TAKŻE WÓWCZAS, GDY MOŻNA PRZEWIDYWAĆ, ŻE ZOSTANIE ORZECZONY ŚRODEK ZABEZPIECZAJĄCY WYKONYWANY W ZAKŁADZIE ZAMKNIĘTYM

18 POSIEDZENIE SĄDU W PRZEDMIOCIE TA  WZMOCNIONO RÓWNOŚĆ BRONI PRZEZ ART. 249A - PODSTAWĘ DOWODOWĄ TA MOGĄ KONSTYTUOWAĆ TYLKO DOWODY JAWNE DLA OBRONY  Z ORZECZNICTWA ETPCZ WYNIKA OBOWIĄZEK DORĘCZENIA OBRONIE W ODPOWIEDNIM CZASIE ODPISU WNIOSKU O TA  SĄD MA OBOWIĄZEK KONFRONTACJI MATERIAŁU DOWODOWEGO Z KWALIFIKACJĄ PRAWNĄ CZYNU  BRAK OBOWIĄZKU ZAWIADOMIENIA OBROŃCY O POSIEDZENIU W PRZEDMIOCIE ZASTOSOWANIA TA, CHYBA ŻE OSKARŻONY O TO WNOSI, A NIE UTRUDNI TO PRZEPROWADZENIA CZYNNOŚCI  OBOWIĄZKOWE JEST ZAŚ ZAWIADOMIENIE O POSIEDZENIU W PRZEDMIOCIE PRZEDŁUŻENIA TA

19 OBOWIĄZKI INFORMACYJNE SĄDU  SĄD O ZASTOSOWANIU TA MA ZAWIADOMI:  OSOBĘ NAJBLIŻSZĄ DLA OSKARŻONEGO - OBLIGATORYJNIE I NIEZWŁOCZNIE  INNĄ OSOBĘ OBOK LUB ZAMIAST OSOBY NAJBLIŻSZEJ - FAKULTATYWNIE I TYLKO NA WNIOSEK  ORGAN PROWADZĄCY PRZECIWKO OSKARŻONEMU POSTĘPOWANIE W INNEJ SPRAWIE, O ILE O NIEJ WIE - OBLIGATORYJNIE  PRACODAWCĘ, SZKOŁĘ, UCZELNIĘ, DOWÓDCĘ JEDNOSTKI WOJSKOWEJ - OBLIGATORYJNIE I NIEZWŁOCZNIE  OSOBĘ ZARZĄDZAJĄCĄ PRZEDSIĘBIORSTWEM, JEŚLI OSKARŻONY TO PRZEDSIĘBIORCA LUB CZŁONEK ORGANU ZARZĄDZAJĄCEGO PRZEDSIĘBIORSTWEM - OBLIGATORYJNIE I NIEZWŁOCZNIE, ALE TYLKO NA WNIOSEK

20 OBOWIĄZKI INFORMACYJNE SĄDU  OBOWIĄZEK ZAWIADOMIENIA SĄDU OPIEKUŃCZEGO, JEŻELI ZACHODZI POTRZEBA ZAPEWNIENIA OPIEKI NAD DZIEĆMI ARESZTOWANEGO  OBOWIĄZEK ZAWIADOMIENIA ORGANU OPIEKI SPOŁECZNEJ, JEŻELI ZACHODZI POTRZEBA ROZTOCZENIA OPIEKI NAD OSOBĄ NIEDOŁĘŻNĄ LUB CHORĄ, KTÓRĄ ARESZTOWANY SIĘ OPIEKOWAŁ  NADTO SĄD MA OBOWIĄZEK PRZEDSIĘWZIĘCIA CZYNNOŚCI NIEZBĘDNYCH DO OCHRONY MIENIA I MIESZKANIA ARESZTOWANEGO

21 CZAS TRWANIA TA  W POSTĘPOWANIU PRZYGOTOWAWCZYM – 3 MIESIĄCE + DALSZE PRZEDŁUŻENIA MAKSYMALNIE 3-MIESIĘCZNE NA OKRES ŁĄCZNIE NIEPRZEKRACZAJĄCY 12 MIESIĘCY  ŁĄCZNY OKRES TA DO CHWILI PIERWSZEGO WYROKU SĄDU I INSTANCJI NIE MOŻE PRZEKROCZYĆ 2 LAT  POWYŻSZE TERMINY SĄ JEDNAK WZGLĘDNE, BO DALSZEGO PRZEDŁUŻENIA MOŻE DOKONAĆ SA PRZY SPEŁNIENIU KRYTERIÓW WSKAZANYCH W ART. 264 P. 4 K.P.K., CHYBA ŻE KARA REALNIE GROŻĄCA OSKARŻONEMU NIE PRZEKROCZY"  3 LAT POZBAWIENIA WOLNOŚCI - W POSTĘPOWANIU PRZYGOTOWAWCZYM  5 LAT POZBAWIENIA WOLNOŚCI - W POSTĘPOWANIU SĄDOWYM  CHYBA ŻE KONIECZNOŚĆ TAKA POWSTAJE W ZWIĄZKU Z CELOWYM PRZEWLEKANIEM POSTĘPOWANIA PRZEZ OSKARŻONEGO

22 PORĘCZENIE MAJĄTKOWE  NIEIZOLACYJNY ŚRODEK ZAPOBIEGAWCZY  PRZEDMIOT PORĘCZENIA: PIENIĄDZE, PAPIERY WARTOŚCIOWE, ZASTAW, HIPOTEKA  MOŻE ZŁOŻYĆ OSKARŻONY LUB INNA OSOBA  PORĘCZYCIEL JEST ZAWIADAMIONY O KAŻDORAZOWYM OBOWIĄZKOWYM STAWIENNICTWIE OSKARŻONEGO, A TAKŻE INFORMOWANY O STAWIANYM ZARZUCIE ORAZ O MOŻLIWOŚCI PRZEPADKU PORĘCZENIA, CO JEST WARUNKIEM JEGO ORZECZENIA  PORĘCZYCIEL MA OBOWIĄZEK INFORMOWAĆ ORGAN O WIADOMYCH MU POCZYNANIACH OSKARŻONEGO ZMIERZAJĄCYCH DO NIESTAWIENIA SIĘ LUB UTRUDNIENIA POSTĘPOWANIA  PRZEPADEK – ORZEKANY PRZEZ SĄD:  OBLIGATORYJNY – UCIECZKA LUB UKRYCIE SIĘ OSKARŻONEGO  FAKULTATYWNY – UTRUDNIANIE POSTĘPOWANIA KARNEGO W INNY SPOSÓB  COFNIĘCIE PORĘCZENIA - MOŻE NASTĄPIĆ W KAŻDYM CZASIE, ALE STAJE SIĘ SKUTECZNEGO DOPIERO Z CHWILĄ PRZYJĘCIA NOWEGO PORĘCZENIA LUB UCHYLENIA TEGO ŚRODKA ZAPOBIEGAWCZEGO

23 PORĘCZENIE NIEMAJĄTKOWE  SPOŁECZNE  PRACODAWCA, KIEROWNICTWO SZKOŁY LUB UCZELNI, ZESPÓŁ, ORGANIZACJA SPOŁECZNA, ZESPÓŁ ŻOŁNIERSKI  INDYWIDUALNE (OSOBY GODNEJ ZAUFANIA)  UPRAWNIENIA I OBOWIĄZKI JAK PRZY PORĘCZENIU MAJĄTKOWYM

24 DOZÓR POLICJI  OBEJMUJE JEDEN LUB WIELE OBOWIĄZKÓW WSKAZANYCH W POSTANOWIENIU SĄDU LUB PROKURATORA; KATALOG TYCH OBOWIĄZKÓW JEST OTWARTY  ART. 275 P. 2 REGULUJE TZW. WARUNKOWY DOZÓR POLICJI  NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANY ŚRODEK ZAPOBIEGAWCZY

25 NAKAZ OPUSZCZENIA LOKALU  INSTRUMENT WALKI Z PRZEMOCĄ DOMOWĄ  CEL STOSOWANIA JEST GŁÓWNIE POZAPROCESOWY  PIERWSZY RAZ STOSUJE PROKURATOR NA NIE DŁUŻEJ NIŻ 3 MIESIĄCE, A KOLEJNYCH PRZEDŁUŻEŃ DOKONUJE SĄD I INSTANCJI NA OKRESY MAKSYMALNIE 3-MIESIĘCZNE

26 INNE ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE  ZAWIESZENIE W CZYNNOŚCIACH SŁUŻBOWYCH LUB W WYKONYWANIU ZAWODU  NAKAZ POWSTRZYMANIA SIĘ OD OKREŚLONEJ DZIAŁALNOŚCI  ZAKAZ PROWADZENIA POJAZDÓW  JAKI JEST JEGO CEL PROCESOWY?  ZAKAZ OPUSZCZANIA KRAJU  PROSTY  ZŁOŻONY - POŁĄCZONY Z ZATRZYMANIEM DOKUMENTU – JAKIEGO?  JAKIE MA ZNACZENIE W DOBIE SCHENGEN?  MA WŁASNĄ, SAMODZIELNĄ PRZESŁANKĘ W ART. 277 (LEX SPECIALIS DO 258)

27 POSZUKIWANIE OSKARŻONEGO I LIST GOŃCZY  W DOKTRYNIE WSKAZUJE SIĘ, ŻE JEST TO CZYNNOŚĆ DOWODOWA POSZUKIWAWCZA, A NIE ŚRODEK PRZYMUSU  POSZUKIWANIE: JEŻELI MIEJSCE POBYTU OSKARŻONEGO LUB OSOBY PODEJRZANEJ NIE JEST ZNANE  LIST GOŃCZY - PRZESŁANKI:  WYDANIE POSTANOWIENIA O TA (CHOĆBY BEZ PRZESŁUCHANIA GO)  WTEDY PROCEDURA HABEAS CORPUS WYMAGA NIEZWŁOCZNEGO DOPROWADZENIA TAKIEJ OSOBY PO JEJ UJĘCIU DO SĄDU CELEM PRZESŁUCHANIA I DECYZJI W PRZEDMIOCIE DALSZEGO STOSOWANIA TA, CHYBA ŻE PROKURATOR JUŻ JE UCHYLIŁ LUB ZMIENIŁ  UKRYWANIE SIĘ

28 LIST ŻELAZNY  WYDAWANY PRZEZ WŁAŚCIWY MIEJSCOWO SĄD OKRĘGOWY W FORMIE POSTANOWIENIA  WYRAZ SWOISTEJ UMOWY MIĘDZY OSKARŻONYM A ORGANAMI ŚCIGANIA  W ZAMIAN ZA OBIETNICĘ STAWIENNICTWA, KTÓRA MOŻE BYĆ WSPARTA PORĘCZENIEM MAJĄTKOWYM, ZAPEWNIA SIĘ MU POZOSTAWANIE NA WOLNOŚCI AŻ DO PRAWOMOCNEGO ZAKOŃCZENIA POSTĘPOWANIA, O ILE NIE BĘDZIE BEZPRAWNIE UTRUDNIAŁ POSTĘPOWANIA KARNEGO  JEŻELI TO UCZYNI – POSTANOWIENIE O ODWOŁANIU LISTU ŻELAZNEGO  Zapewnienie oskarżonemu pozostawania na wolności odnosi się jedynie do postępowania, w którym wydano list żelazny i nie rozciąga się na inne postępowania, w szczególności w sprawach, w których nastąpiło prawomocne skazanie - post. SN z 29.7.2009 r., I KZP 11/09.

29 KARY PORZĄDKOWE  NAKŁADANE NA UCZESTNIKÓW POSTĘPOWANIA CELEM WYMUSZENIA SPEŁNIANIA OBOWIĄZKÓW PROCESOWYCH  KARA PIENIĘŻNA - DO 10.000 ZŁ - ZA NIESTAWIENNICTWO LUB BEZPODSTAWNE UCHYLANIE SIĘ OD INNYCH OBOWIĄZKÓW  UCHYLANA W RAZIE DOSTATECZNEGO USPRAWIEDLIWIENIA W TERMINIE 7 DNI  ZATRZYMANIE I PRZYMUSOWE DOPROWADZENIE – DOT. ŚWIADKA, A BIEGŁEGO, TŁUMACZA I SPECJALISTY – TYLKO WYJĄTKOWO  ARESZTOWANIE – DO 30 DNI - PRZESŁANKĄ JEST UPORCZYWE UCHYLANIE SIĘ  NIEZWŁOCZNIE UCHYLANE Z CHWILĄ SPEŁNIENIA OBOWIĄZKU LUB ZAKOŃCZENIA POSTĘPOWANIA W DANEJ INSTANCJI  SZCZEGÓLNA POZYCJA OBROŃCY I PEŁNOMOCNIKA - MOŻE BYĆ UKARANY TYLKO KARĄ PIENIĘŻNĄ, TYLKO PRZEZ SĄD I TYLKO W WYPADKACH SZCZEGÓLNYCH ZE WZGLĘDU NA ICH WPŁYW NA PRZEBIEG CZYNNOŚCI  ALE INSTYTUCJA SYGNALIZACJI!

30 OBCIĄŻENIE KOSZTAMI  DOTYCZY WSZYSTKICH UCZESTNIKÓW POSTĘPOWANIA, W TYM OBROŃCY, PEŁNOMOCNIKA I OSKARŻYCIELA PUBLICZNEGO, KTÓRZY SWOIM NIESTAWIENNICTWEM LUB UCHYLANIEM SIĘ OD OBOWIĄZKÓW PROCESOWYCH, SPOWODOWALI DODATKOWE KOSZTY POSTĘPOWANIA  NIE MA ZASTOSOWANIA DO ŻOŁNIERZA W SŁUŻBIE ZASADNICZEJ LUB KANDYDATA NA ŻOŁNIERZA ZAWODOWEGO (ŻOŁNIERZE W OGÓLE NIE MOGĄ BYĆ UKARANI PORZĄDKOWO, A JEDYNIE DYSCYPLINARNIE)  W RAZIE UCHYLENIA KARY PIENIĘŻNEJ USTAJE RÓWNIEŻ OBOWIĄZEK PONIESIENIA KOSZTÓW

31 PRZYMUSOWE DOPROWADZENIE I PRZYMUS PRZY BADANIACH  Przymus przy badaniach oskarżonego - art. 74 k.p.k.  Przymusowe badanie pokrzywdzonego - art. 192 k.p.k.  Przymusowe badania eliminacyjne osób podejrzanych – art. 192a k.p.k.  Przymusowe doprowadzenia:  Art. 376  Art. 377  Art. 382  Art. 247 (zatrzymanie prokuratorskie)  Art. 75  Art. 285

32 POLICJA SESYJNA  uprawnienia przewodniczącego i sądu do wymuszenia porządku na sali rozpraw  Art. 48 i 49 Prawa o ustroju sądów powszechnych  Środki prawne:  upomnienie  wydalenie z sali  kara porządkowa grzywny do 10.000 zł  kara pozbawienia wolności do 14 dni – nie stosuje jej się do adwokatów, radców prawnych i aplikantów, natomiast żadnych kar porządkowych nie stosuje się do prokuratora

33 ZABEZPIECZENIE MAJĄTKOWE  Nie jest środkiem zapobiegawczym (choć przesłanki po 1 lipca 2015 r. ukształtowano w sposób zbliżony), ponieważ zmierza do zabezpieczenia możliwości wykonania orzeczenia w przyszłości, a nie prawidłowego toku postępowania  Przesłanki:  oskarżonemu grożą sankcje o charakterze majątkowym sensu largo  zachodzi uzasadniona obawa, że bez zabezpieczenia wykonanie orzeczenia będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione

34  Granice temporalne: od chwili postawienia zarzutów do czasu prawomocnego zakończenia postępowania (uchw. SN z 10 maja 1995 r., I KZP 10/95)  Tryb dokonywania: z urzędu lub na wniosek  Dokonywane na mieniu podejrzanego, z uwzględnieniem jednak brzmienia art. 45 k.k.!  Zabezpieczenie upada, gdy sankcje te nie zostaną orzeczone, a stosowne powództwo nie zostanie wytoczone w ciągu trzech miesięcy  Zabezpieczenie zwykle poprzedza tymczasowe zajęcie mienia przez Policję - zabezpieczenie musi wtedy nastąpić w ciągu 7 dni  jaki jest charakter tego terminu?