Podstawy zarządzania ćwiczenia nr 4 Temat: p rogramowanie dynamiczne, macierz wypłat, techniki drzew decyzyjnych Horacy Dębowski Horacy Dębowski1

2 Co Państwo zapamiętali z wykładu? Horacy Dębowski

Zarządzanie Horacy Dębowski3 Zasoby organizacji - społeczne, -finansowe, -rzeczowe, - informacyjne PLANOWANIEORGANIZOWANIE KONTROLOWANIEKIEROWANIE Osiągnięte cele - skutecznie - sprawnie my sobie na razie o tym mówimy - planowanie jest szczególnym rodzajem podejmowania decyzji

 Podejmowanie decyzji, to wybór określonego kierunku działania prowadzącego do rozwiązania konkretnego problemu lub do wykorzystania pojawiającej się okazji.  Centralną rolę w zarządzaniu odgrywa podejmowanie decyzji  czy Państwo uczestniczą w swoich organizacjach w procesie podejmowania decyzji?  Oczywiście wszyscy podejmujemy decyzję, praktykę zarządzania wyróżnia systematyczna wyspecjalizowana dbałość z jaką menedżerowie podejmują decyzję Czym jest podejmowanie decyzji? Horacy Dębowski4

Ze względu na rodzaj informacji, którymi dysponuje decydent, można wyróżnić trzy sytuacje: - podejmowanie decyzji w warunkach pewności (bak i benzyna) - podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka (gdy znamy rozkład prawdopodobieństw) – a więc ta definicja trochę odmienna od rozumienia potocznego - podejmowanie decyzji w warunkach niepewności – błądzimy we mgle Podejmowanie decyzji, cd. Horacy Dębowski5

 podejście matematyczne, modele optymalizacyjne  modele symulacyjne  modele prognozowania  model ekonometryczny  gry decyzyjne  modele graficzne, wykres Gantta  podejście heurystyczne:  metoda delficka  metoda metafory Narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji Horacy Dębowski6

 Zanim podamy definicję… Pytanie: z jakim prawdopodobieństwem wyrzucimy na kostce liczbę oczek „sześć”? Wartość oczekiwana Horacy Dębowski7

a teraz rozpatrzmy taką grę: jeżeli wyrzucę: 1 – to otrzymuję 6 złotych 2 – to otrzymuję 12 złotych 3 – to otrzymuję 18 złotych 4 - to otrzymuję 3 złotych 5 - to otrzymuję 3 złote 6 – to otrzymuję 0 złotych ile wynosi wartość oczekiwana tej gry? Horacy Dębowski8

(1/6 *6)+(1/6*12)+(1/6*18)+(1/6*3)+(1/6*3) = 7 złotych czym jest więc wartość oczekiwana? Horacy Dębowski9

Wartość oczekiwana - wartość średnia, (przeciętna); w rachunku prawdopodobieństwa wartość opisująca spodziewany (średnio) wynik doświadczenia losowego. Niech X będzie zmienną losową dyskretną. Wartością oczekiwaną nazywa się sumę iloczynów wartości tej zmiennej losowej oraz prawdopodobieństw, z jakimi są one przyjmowane. Formalnie, jeżeli dyskretna zmienna losowa X przyjmuje wartości z prawdopodobieństwami wynoszącymi odpowiednio to wartość oczekiwana zmiennej losowej X wyraża się wzorem: pamiętajmy, że suma prawdopodobieństw= 1!! Horacy Dębowski10

 Proszę rozwiązać:  Case Giełda  Case Rysiek  Case Filip  Janek – producent ziemniaków Horacy Dębowski11 Praca w grupach

Case Rysiek: drzewo decyzyjne tys. PLN 240 tys. PLN dobry stan gospodarki duży magazyn mały magazyn 22 recesja, (p= 0,3) recesja, (p=0,3) dobry stan, (p=0,7) 320 tys. PLN 50 tys. PLN wartość oczekiwana= 0,7X ,3X130 = 207 wartość oczekiwana= 0,3X50 + 0,7X320 = 239 Horacy Dębowski12

 Teoria gier – narzędzie planistyczne, wykorzystywane do przewidywania reakcji konkurentów na różne działania podejmowane przez organizację – definicja podana przez R.W. Griffina – bardzo uproszczona!!  Teoria gier jest nauką o zachowaniu w sytuacji konfliktu (ale również w sytuacji, w których interesy graczy są zgodne, ale ze względu na kłopoty w porozumiewaniu się trudno im ustalić jednolity sposób postępowania).  Teoria gier rozwija się dynamicznie, korzysta z metod matematyki, inspiracje czerpie z obserwacji zjawisk ekonomicznych i społecznych  Wykorzystywana nie tylko w zarządzaniu i ekonomii, ale też w socjologii, psychologii, naukach politycznych Teoria gier – jako narzędzie planistyczne

 Gracz – to najczęściej (ale nie zawsze) pojedynczy osobnik, który świadomie podejmuje decyzje najbardziej dla siebie korzystne  Strategia to kompletny opis postępowania gracza w każdej sytuacji, w jakiej gracz może się znaleźć  W opisie każdej gry powinny się znaleźć następujące elementy:  wyszczególnienie uczestników gry  Wyszczególnienie postępowania każdego gracza  Opis dostępnej graczom informacji  Możliwe precyzyjne określenie celów, do których gracze dążą Teoria gier najważniejsze pojęcia

Macierz wypłat: Wiersze tabelki odpowiadają strategiom gracza 1 Kolumny strategiom gracza 2 Na przecięciu odpowiedniego wiersza i kolumny zostanie opisany wynik gry, której przebieg był zgodny z wybranymi strategiami graczy Schemat gry Strategie gracza 2 Strategie gracza 1 (2) Strategia A(2) Strategia B (1) Strategia A (3,2) (1,3) (2) Strategia B (4,1) (0,4) 4 – wypłata gracza wypłata drugiego

Dylemat więźnia Strategie gracza 2 Strategie gracza 1 (2) Przyznać się(2) Nie przyznać się (1) Przyznać się (8,85) (20,0) (2) Nie przyznać się (20,0) (1,1) Liczby w nawiasach (czyli wypłaty), oznaczają liczbę lat spędzonych na wolności w ciągu sześciu lat po zapadnięciu wyroku – czyli gracze podejmują decyzję tak, aby spędzić jak najwięcej lat na wolności Nie ma możliwości porozumienia się (osobne cele)

 Niezależnie od tego co zrobi kompan, najlepiej jest przyznać się – strategia: „przyznać się” jest najlepszą odpowiedzią na każda strategię drugiego gracza. Jedyną równowagą gry jest więc para (P,P)  Pojęcie równowagi wprowadził John Nash (laureat Nagrody Nobla z ekonomii)  Inaczej, równowaga Nasha oznacza taką parę strategii, że żaden z graczy nie ma motywacji do jednostronnego odejścia od przyjętej strategii, biorąc pod uwagę strategię zastosowaną przez drugiego gracza

Zmowa dot. wielkości produkcji np. kraje OPEC. Arabia Saudyjska Norwegia 40 litrów30 litrów 40 litrów (1600,1600 (2000,1500) 30 litrów budować (1500, 2000) (1800,1800) Podobna sytuacja w innych przypadkach: np. wyścig zbrojeń, reklamy, etc. Kooperacja w krótkim okresie, w długim okresie

 Skąd biorą się genialni eksperci? artykuł HBR Studium przypadku (bonus)

Dziękuję za uwagę Horacy Dębowski20