PŁYTA GŁÓWNA

Płyta główna (ang. motherboard) w urządzeniach elektronicznych to najważniejsza płyta drukowana urządzenia, na której zamontowano najważniejsze elementy urządzenia, umożliwiająca komunikację wszystkim pozostałym komponentom i modułom.W komputerze na płycie głównej (ang. mainboard) znajdują się procesor, pamięć operacyjna lub gniazda do zainstalowania tych urządzeń oraz gniazda do zainstalowania dodatkowych płyt zwanych kartami rozszerzającymi (np. PCI), urządzeń składujących (dyski twarde, napędy optyczne itp.) i zasilacza. W niektórych konstrukcjach także innych urządzeń zewnętrznych (port szeregowy, port równoległy, USB, złącze klawiatury, złącze myszy).Koncepcję zbudowania komputera osobistego wyposażonego tylko w minimum potrzebnych urządzeń zmontowanych na jednej płycie drukowanej oraz gniazd do których podłącza się dodatkowe urządzenia zapoczątkowała firma IBM wprowadzając komputer osobisty zwany PC.

PC-tologia Kontrolery poszczególnych urządzeń zgrupowane są głównie w dwóch mostkach - północnym i południowym. Mostek północny, podłączony bezpośrednio do procesora przy pomocy FSB, zawiera kontroler pamięci oraz kontroler szyny graficznej (w przypadku zintegrowania kontrolera pamięci z procesorem mostek ten może nie występować, wówczas bezpośrednio do procesora podłączany jest przez HyperTransport mostek południowy). Mostek południowy, podłączony do mostka północnego, może zawierać kontrolery PCI, USB, dźwięku, Ethernetu, dysków (ATA, SATA); do niego też zazwyczaj podłączone są dodatkowe zewnętrzne kontrolery (np. IEEE 1394). Na płycie głównej umieszczony jest także zegar czasu rzeczywistego.

PŁYTY GŁÓWNEJ W OBUDOWIE INSTALACJA PROCESORA I PAMIĘCI ORAZ MONTAŻ PŁYTY GŁÓWNEJ W OBUDOWIE Płyta główna jest fundamentem, od którego rozpoczyna się praca osoby składającej peceta. Poniżej opisujemy poszczególne kroki instalacji tego elementu peceta.

Procedurę instalacyjną rozpoczynamy od zamontowania procesora i pamięci na płycie głównej, jeszcze przed włożeniem jej do obudowy. Wprawdzie można zrobić to także w odwrotnej kolejności, ale ta jest zdecydowanie wygodniejsza.

Procesor Gniazda Socket 370 oraz Socket A wyposażone są w mechanizm ZIF (Zero Insertion Force) ułatwiający wkładanie i wyjmowanie procesora. Najpierw podnosimy dźwignię umiejscowioną z boku gniazda do pozycji pionowej, a następnie delikatnie umieszczamy w nim CPU. Sposób ułożenia wyprowadzeń na spodzie układu uniemożliwia jego nieprawidłowe wetknięcie w złącze. Następnie blokujemy procesor, przestawiając dźwignię do pozycji poziomej.

W przypadku płyt Slot 1 i Slot A procesor instalujemy podobnie jak kartę rozszerzeń. Wsuwając w złącze płytkę lub przejściówkę zawierającą CPU, należy zwrócić uwagę na wycięcia, które informują o sposobie jego montażu. Po zamocowaniu procesora przytwierdzamy do niego wentylator z radiatorem. Jego powierzchnia musi szczelnie przylegać do górnej części CPU, w przeciwnym razie odprowadzanie ciepła będzie niewłaściwe, co grozi przegrzewaniem się układu. Dopasowując do siebie oba elementy, wykorzystujemy możliwość regulacji siły docisku radiatora do procesora. Na zakończenie podłączamy jeszcze wentylator do gniazda zasilania na płycie głównej.

                                                                 Procesor wsuwamy tak, żeby dobrze przylegał do powierzchni gniazda, a następnie przestawiamy dźwignię do pozycji poziomej. Przed włożeniem procesora do gniazda Socket A lub Socket 370 podnosimy dźwignię mechanizmu ZIF.

W tym przypadku radiator nie przylega do całej powierzchni procesora, o czym świadczy widoczna szczelina. Dopasowując układ chłodzący do CPU, należy posłużyć się regulatorem umiejscowionym na jednym z końców blaszki dociskającej radiator. Aby radiator mógł skutecznie odprowadzać ciepło wydzielane podczas pracy procesora, musi być do niego właściwie przymocowany.

Pamięć Zanim zainstalujemy RAM, sprawdźmy w specyfikacji płyty głównej, jaki rodzaj modułów i w jakiej konfiguracji jest przez nią obsługiwany. Niektóre starsze chipsety (np. Intel 440ZX) obsługują maksymalnie 256 MB pamięci operacyjnej. Na nowych płytach można montować 512, a nawet 1024 MB. Musimy mieć jednak na uwadze, że moduły o odmiennych parametrach (np. PC100 i PC133), pochodzące od różnych producentów, nie zawsze chcę ze sobą współpracować. Montaż pamięci jest wyjątkowo łatwy. Odchylamy zaczepy i wsuwamy moduły w złącze, zwracając uwagę na właściwe dopasowanie obu elementów. Po dociśnięciu układów zapadki same przeskoczą w położenie blokujące kości RAM. Wycięcia widoczne na dole modułu pamięci wskazują sposób jego montażu.

Numer złącza, w którym zamontujemy moduł pamięci, zwykle nie ma żadnego znaczenia.

Zanim przystąpimy do montażu płyty głównej, sprawdzamy, czy nie musimy powyłamywać blaszek z tyłu obudowy zaślepiających otwory na porty PS/2, USB, COM i LPT oraz ewentualnie gniazda ze zintegrowanej karty dźwiękowej. Jeżeli nie zrobimy tego teraz, później będzie to znacznie trudniejsze. Do przymocowania płyty wykorzystujemy śrubki lub plastikowe kołeczki, które powinny być w komplecie razem z obudową. Aby właściwie zamontować płytę, powinniśmy przytwierdzić ją przynajmniej w sześciu punktach. W żadnym wypadku alutowane końcówki elementów elektronicznych na jej spodzie nie mogą dotykać boku obudowy. Do dobrze przymocowanej płyty doprowadzamy prąd za pomocą najgrubszej wiązki przewodów wychodzących z zasilacza, zakończonych największą wtyczką. Pozostaje już tylko podłączenie głośniczka systemowego oraz diod i przycisków umiejscowionych z przodu obudowy. Wykorzystujemy w tym celu najcieńsze dwu-, trzy- lub czterożyłowe kabelki, zakończone małymi, płaskimi, czarnymi wtyczkami.

Opis gniazd na tylnej ścianie obudowy komputera.

Szpilki, do których je przypinamy, są zazwyczaj zlokalizowane w prawym dolnym rogu płyty, ułożone obok siebie w dwóch rzędach. Sposób połączeń jest indywidualny dla każdego modelu płyty głównej, a jego opis, poparty zwykle ilustracją, zawarty jest w dokumentacji. Nie musimy się jednak nadmiernie obawiać, że coś uszkodzimy w wyniku zwarcia niewłaściwych szpilek. W najgorszym przypadku jakiś przycisk lub dioda po prostu chwilowo nie będzie działać. Najczęstszą pomyłką jest wetknięcie wtyczki obróconej o 180 stopni. W jej prawidłowym podłączeniu pomaga oznaczenie pierwszej żyły przewodu widoczne na wtyczce oraz właściwe zinterpretowanie rysunków z dokumentacji, na których pierwszy pin jest zazwyczaj wyróżniony jedynką.                                             Na wtyczkach doprowadzających zasilanie do diod i przycisków pierwsza żyła przewodu oznaczona jest trójkątem. 1 - Wtyk zasilania urządzeń pamięci masowej. 2 - Wtyk zasilania płyty głównej. 3 - Wtyk zasilania stacji dyskietek.

Procesor w obudowie FCPGA instaluje się w gnieździe Socket 370.                                                                                                                                                                                                                   Procesor w obudowie FCPGA instaluje się w gnieździe Socket 370. Gniazdo Socket 370 dla procesorów firmy Intel. Gniazdo Socket A do procesorów firmy AMD wyglądem przypomina Socket 370, stosowany przez Intela. Durony i Athlony Thunderbird zamknięte w obudowie PGA montuje się na płytach z gniazdem Socket A.

Procesory Athlon K7 dostępne są w obudowie Card Module i muszą być montowane w podłużnym złączu Socket A.

Złącze Slot A wykorzystywane przez CPU firmy AMD wyglądem przypomina Slot 1 stosowany przez Intela.

PRODUCENCI PŁYT GŁÓWNYCH

Łukasz Wilamowski KL 2.TI