Procesor

Definicja: (ang. processor) nazywany często CPU (ang. Central Processing Unit) - urządzenie cyfrowe sekwencyjne potrafiące pobierać dane z pamięci, interpretować je i wykonywać jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ciąg prostych operacji (rozkazów) wybranych ze zbioru operacji podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkazów procesora

Funkcje procesora: kopiowanie danych z pamięci do rejestru z rejestru do pamięci z pamięci do pamięci (niektóre procesory)

działania arytmetyczne dodawanie odejmowanie porównywanie dwóch liczb dodawanie i odejmowanie jedności zmiana znaku liczby

działania na bitach iloczyn logiczny - ANDAND suma logiczna - OROR suma modulo 2 (różnica symetryczna) - XORXOR negacja - NOTNOT przesunięcie bitów w lewo lub prawo

Parametry: nazwa kodowa technologia produkcji (w mikronach) Złącze (gniazdo) pamięć Cache częstotliwość taktowania procesora podawana w MHz częstotliwość taktowania magistrali FSB podawana w MHz mnożnik

Mnożnik to liczba (np. 8x, 4.5x 10x), przez którą mnoży się częstotliwość magistrali systemowej FSB (np. 133 Mhz) w celu ustawienia częstotliwości procesora CPU, która w przykładzie: 8x133Mhz = 1064Mhz (1.039Ghz).

Pamięć cache Z wprowadzeniem mnożnika wprowadzono też pamięć cache, która ma prędkość taką jak CPU, ale małą pojemność (od 64kB do 12MB). Jeśli ta pamięć się przepełni, procesor korzysta z pamięci RAM. Jeśli ona również się przepełni, dane zapisywane są w pliku wymiany na dysku twardym.

Gniazda procesorów

Socket

Gniazda procesorów Socket Slot

Socket procesor w postaci samodzielnego układu z wyprowadzeniami (pinami, nóżkami, końcówkami) jest montowany w odpowiadającym mu kształtem gnieździe.

Slot procesor montowany jest w postaci karty rozszerzającej.

Typy gniazd procesorów:

PreSocket Procesory: 386, 486

Socket 486 Procesory: 486DX, DX2, DX4

Socket 1 Procesory: 486SX, 486SX2 Overdrive, 486DX2 Overdrive,

Socket 2 Procesory: 486, 486DX, 486DX2 Overdrive, AMD:486SX, 486SX/2,

Socket 3 Procesory: 486DX, 486DX/2, 80486DX/4, Pentium Overdrive, AMD: 486DX, 486DX/2, 486DX/4, X5

Socket 4 Procesory: Intel: P5(Pentium), P5 Overdrive

Socket 5 Procesory: Intel: P54C AMD:K5(SSA5), K5(5k86) Cyrix: M1

Socket 6 Procesory: 486DX4

Socket 7 Procesory: Intel: P54C, P55C. AMD: K5, K6, K6-2, K6-III. Cyrix:M1, M2. Centaur: WinChip, WinChip2(A/B), WinChip 3. Rise: mp6

Socket 8 Procesory: Intel: P6(Pentium Pro), P6 Overdrive

Slot A Procesory: Athlon, Athlon (Thunderbird)

Slot 1 Procesory: Intel:Pentium II, III, Celeron I

Slot 2 Procesory: Intel:Pentium II XEON (Drake), Pentium III XEON (Tanner, Cascades)

Socket 370 PPGA Procesory: Intel:Celeron I

Socket 370 FC-PGA Procesory: Intel:Pentium 3, Celeron II. Cyrix:Cyrix III, C3

Socket A Procesory: AMD:Athlon Thunderbird, Athlon 4/XP/MP (Palomino, Thoroughbred, Barton), Duron (Spitfire, Morgan)

Socket 423 Procesory: Intel:Pentium 4 (Willamette)

Socket 563 Procesory: AMD Thoroughbred

Socket 754 Procesory: AMD: Athlon 64

Socket 603 Procesory: Intel:XEON (Foster, Foster MP)

Socket 478 Procesory: Intel:Pentium 4 (Willamette, Northwood), Celeron IV

Socket 939 Procesory:AMD Athlon 64

Socket 940 Procesory: AMD:Opteron (Sledgehammer)

LGA 775 Procesory: Intel Core 2 Duo

Socket AM2 Procesory: AMD Athlon 64 X2 Dual Core

Socket F Procesory: Opteron, Athlon

Socket AM2+ Procesory: Athlon, Phenom I / II, Semprom, Opteron

Socket F+ Procesory: Opteron, Athlon

Socket AM3 Procesory: Phenom II, Athlon

Socket H (LGA 1156 ) Procesory: Pentium, Xeon, Core i3/5/7

Socket H2 (LGA 1155 ) Procesory: Pentium, Xeon, Core i3/5/7

Socket AM3+ Procesory: Athlon II, Phenom II, FX

Socket R (LGA 2011) Procesory i7, Xeon

Socket H3 (LGA 1150) Procesory i7, Xeon

Socket (LGA 1151) Procesory Pentium, i3/5/7, Xeon

Chłodzenie procesorów:

Radiator pasywny

Radiator + wentylator

Heat Pipe – Rura ciepła

199 zł

8 zł

WC – Water Cooling

Zallman Reserator1 PLUS

Jak rozkodować oznaczenia procesorów AMD Na wszystkich obecnie produkowanych procesorach firmy AMD znajdują się oznaczenia, za pomocą których kodowane są podstawowe parametry pracy układu (częstotliwość taktowania, napięcie zasilania, maksymalna temperatura pracy) oraz jego seria i przybliżona data produkcji. Umiejętność czytania tych symboli przyda się każdemu, kto będzie chciał kupić procesor z wybranej serii, uznanej za dobrze podkręcającą się (patrz: tabela na s. 23). Warto także pamiętać o kilku występujących wśród procesorów AMD prawidłowościach, które również pomagają zidentyfikować układ:w procesory z rdzeniem Palomino zasilane są napięciem 1,75 V, z jądrem Thoroughbred A - od 1,5 do 1,65 V, z kolei w większości Thoroughbredów B napięcie zasilające rdzeń jest równe 1,65 V, choć zdarzają się też modele z zasilaniem 1,6 V, w oznaczenie serii (steppingu) wszystkich Thoroughbredów z serii A kończy się literą "A", np. AIUGA, Thoroughbredów B kończy się literą "B", np. AIUGB.

Wyjaśnienia do rysunku 1 -- AXDA – architektura jądra procesora: D/DHD/DHM/DHL – Duron, AX – Athlon XP 0,18 mm (Palomino), AXDA – Athlon XP 0,13 mm (Thoroughbred) – numer modelu. Rzeczywistą częstotliwość pracy CPU można obliczyć ze wzorów: dla procesorów od XP do XP 2200+: częstotliwość = (rating+500)×2/3 dla procesorów od XP do XP 2600+: częstotliwość = (rating+600)×2/ D – rodzaj obudowy: A – CPGA, B – OBGA, D/F – OPGA, E/G – mPGA 4 -- U – nominalne napięcie jądra procesora: V – 1,4 V, Q – 1,45 V, L – 1,5 V, H – 1,55 V, U – 1,6 V, K – 1,65 V, P – 1,7 V, M – 1,75 V, N – 1,8 V 5 -- T – maksymalna temperatura płytki procesora: R – 70°C, V – 85°C, T – 90°C, S – 95°C, Q – 100°C – rozmiar pamięci podręcznej cache L2: 1 – 64 KB, 2 – 128 KB, 3 – 256 KB, 4 – 512 KB 7 -- C – częstotliwość magistrali FSB: B – 200 MHz, C – 266 MHz, D – 333 MHz 8 -- JIUHB – oznaczenie serii procesora (kod tzw. steppingu) – rok produkcji – tydzień produkcji

KONIEC