SZYFROWANIE INFORMACJI
DEFINICJA SZYFRU Szyfr – sposób utajniania (szyfrowania) znaczenia wiadomości. Wiadomość, którą utajniamy określa się mianem tekstu jawnego, a jego zaszyfrowaną wersję kryptogramem. Metody ukrywania znaczenia tekstu polegają na na zastąpieniu go innym tekstem, z którego trudno domyśleć się znaczenia tekstu oryginalnego.
Tradycyjne szyfrowanie symetryczne wykorzystuje jeden klucz NADAWCA ODBIORCA wiadomość jawna wiadomość odszyfrowana szyfrator deszyfrator Klucz Klucz Przesyłanie danych szyfrogram szyfrogram
Przykłady szyfrów
Szyfrowanie przez przestawienie Polega na przestawieniu liter w tekście. (Anagram – słowo po przestawieniu) COGITO ERGO SUM Przestawienie dwóch kolejnych liter począwszy od drugiej Zdanie do zaszyfrowania Zdanie zaszyfrowane CGOTIEOGRUSM
Szyfrowanie przez podstawienie Szyfr Cezara polega na zastąpieniu każdej litery alfabetu literą występującą w alfabecie o trzy pozycje dalej (ostatnim trzem literom przyporządkowuje się litery z początku alfabetu). aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżź Alfabet jawny cćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźaąb Alfabet szyfrowy Zdanie do zaszyfrowania LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE NLEGXOQJRNÓQMUAWCŃEĆEG Zdanie zaszyfrowane
Szyfrowanie przez podstawienie Szyfr ze słowem kluczowym polega na umieszczeniu słowa kluczowego na początku alfabetu szyfrowego (bez powtarzających się liter) i kontynuowaniu pozostałymi literami jawnego alfabetu, zaczynając od końcowej litery słowa kodowego. abcdefghijklmnopqrstuvwxyz Alfabet jawny juliscaertvwxyzbdfghkmnopq Alfabet szyfrowy Zdanie do zaszyfrowania VENI VIDI VICI SŁOWO KLUCZOWE JULIUS CAESAR MSYRMRIRMRLR Zdanie zaszyfrowane
Numery wierszy z tablicy Vigenere’a Szyfr Vigenere’a Używa się tablicy Vigenere’a. Kolejne litery szyfruje się za pomocą odpowiednich liter w tej samej kolumnie tablicy ale w innym wierszu. Aby wiedzieć, który wiersz tablicy został użyty do zaszyfrowania każdej litery, musimy znać system zmiany wierszy. Osiąga się to za pomocą słowa kluczowego. Zdanie do zaszyfrowania COGITO ERGO SUM WHITEWHITEWHI Słowo kluczowe (WIERSZE ZAZNACZONE NA TABLICY VIGENERE’A) 22 WHITE 7 8 19 4 YVOBXKLZZSOBU Numery wierszy z tablicy Vigenere’a Zdanie zaszyfrowane
TABLICA VIGENERE’A
Szyfrowanie asymetryczne z zapewnieniem poufności wiadomości NADAWCA ODBIORCA wiadomość jawna wiadomość odszyfrowana szyfrator deszyfrator Klucz publiczny odbiorcy Klucz prywatny odbiorcy Przesyłanie danych szyfrogram szyfrogram
Szyfrowanie asymetryczne z zapewnieniem autentyczności nadawcy ODBIORCA NADAWCA wiadomość jawna wiadomość odszyfrowana szyfrator deszyfrator Klucz prywatny nadawcy Klucz publiczny nadawcy Przesyłanie danych szyfrogram szyfrogram
Szyfrowanie asymetryczne z zapewnieniem poufności wiadomości i autentyczności nadawcy NADAWCA ODBIORCA wiadomość jawna wiadomość odszyfrowana szyfrator deszyfrator Klucz publiczny nadawcy Klucz prywatny nadawcy szyfrator szyfrator Klucz publiczny odbiorcy Klucz prywatny odbiorcy Przesyłanie danych szyfrogram szyfrogram
Mechanizm podpisu cyfrowego NADAWCA ODBIORCA wiadomość wiadomość autentyczna Błąd! Tworzenie skrótu wiadomości TAK NIE Skrót wiadomości Zgadza się? Tworzenie podpisu elektronicznego skrót wiadomości skrót wiadomości Klucz prywatny nadawcy tworzenie skrótu wiadomości Weryfikacja podpisu elektronicznego Podpis elektroniczny klucz publiczny nadawcy Podpisana wiadomość Przesyłanie danych wiadomość + Podpis Elektroniczny wiadomość podpis elektroniczny
Strony WWW www.gck.pl/szyfrowanie.htm www.ebanki.pl http://infojama.pl/article.php?sid=1064 http://infojama.pl/sections.php?op=viewarticle&artid=123
Literatura Opracowała: Dorota Domagała „Ksiega Szyfrów” Simon Singh „Informatyka -Podręcznik dla Liceum Ogólnokształcącego” E.Gurbiel, G.Hardt-Olejniczak, E.Kołczyk, H.Krupicka, M.Sysło „Ekspert – Komputer Świat” 2/2004 Opracowała: Dorota Domagała