Gesty liturgiczne

Skłon Wyraża szacunek, cześć i pokorę. Skłon głowy jest wykonywany, np.: przy wymawianiu „Chwała Ojcu…”, imienia Jezusa, Maryi i Świętego, na którego cześć sprawuje się liturgię; podczas przyjęcia błogosławieństwa; przez usługującego przychodzącego i odchodzącego do kapłana podczas Eucharystii. Skłon ciała (głęboki ukłon) jest wykonywany, np.: podczas przechodzenia przed ołtarzem, gdy nie ma Najświętszego Sakramentu; na słowa w Credo: I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem; przy podejściu do przyjęcia Komunii świętej ( jeśli nie można przyklęknąć z powodów zdrowotnych lub też ze względu na wielką liczbę uczestników Eucharystii).

Podnoszenie oczu Wyraża kierowanie duszy i myśli do Boga. Kapłan podnosi oczy przed przeistoczeniem na słowa: "On to w dzień przed swoją męką, wziął chleb w swoje Święte i czcigodne ręce, podniósł oczy ku niebu, do Ciebie Boga, Ojca Wszechmogącego...".

Znak pokoju i pocałunek pokoju Wyrażają przekazanie sobie nawzajem miłości, pokoju i jedności. Znakiem pokoju jest ukłon w stronę najbliżej stojących uczestników Mszy świętej. W małych grupach znakiem pokoju może być podanie ręki. Pocałunek pokoju, czytelniej niż znak pokoju, wyraża wzajemne obdarowanie miłością.

Złożenie rąk - wyraża posłuszeństwo i prośbę, także postawę służenia. Prawidłowo: dłonie przylegają do siebie, palce wyprostowane i skierowane ku górze – ku Temu, do którego się modlimy, a prawy kciuk założony na lewy, aby tworzyły literę X (pierwszą literę wyrazu Chrystus).  Nałożenie rąk – gest używany przy błogosławieństwie osób; nałożenie rąk na głowę jest znakiem udzielania Ducha Świętego. W celebracji liturgii jest to gest zarezerwowany dla osób, które przyjęły sakrament święceń. Biskup wyciąga ręce nad tymi, którym udziela święceń, sakramentu bierzmowania, a także gdy błogosławi oleje podczas Mszy Krzyżma w Wielki Czwartek. Kapłan wyciąga ręce nad wiernymi w czasie uroczystego błogosławieństwa, w czasie udzielania rozgrzeszenia w sakramencie Pokuty. Rozłożenie rąk - gest uwielbienia i dziękczynienia. Gest ten wykonuje kapłan w czasie odmawiania modlitw liturgicznych. Obmycie rąk przez kapłana – wyraża pragnienie duchowego oczyszczenia. W czasie gdy ministrant obmywa wodą z lawaterza dłonie kapłana, ten wypowiada słowa: "Obmyj mnie Panie z mojej winy i oczyść mnie z grzechu mojego".

Znak krzyża Razem ze słowami „w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego” wyraża chęć włączenia się w miłość i śmierć Chrystusa, przynależność do Trójcy Świętej. Jest wyznaniem wiary. Wykonany na początku Eucharystii oznacza, że jesteśmy zgromadzeni w Imię Trójcy Świętej. Wykonujemy go powoli, szeroko, od czoła do piersi, od lewego ramienia do prawego.

Postawy liturgiczne

Postawa stojąca Wyraża szacunek, czynne zaangażowanie, czuwanie w oczekiwaniu na przyjście Pana. W czasie Komunii świętej, razem z przyjściem i powrotem na swoje miejsce, oznacza przede wszystkim pielgrzymowanie, w którym Eucharystia jest pokarmem na drogę życia. Poza Eucharystią postawę stojącą przyjmujemy gdy: odmawiamy wspólnie modlitwy, śpiewamy hymn, odczytujemy Ewangelię, sprawujemy najistotniejszą część obrzędu (chrztu, małżeństwa...),

Postawa siedząca Wyraża słuchanie i rozważanie tego, co mówi Bóg, a także królewską godność i zasiadanie do uczty.

Postawa klęcząca Wyraża naszą małość i niegodność wobec Boga. Jest znakiem adoracji, uwielbienia, posłuszeństwa, pokuty i prośby. Podczas Mszy świętej klęczymy: w czasie modlitwy epikletycznej (modlitwą z prośbą, żeby Duch Święty albo Logos zstąpił na dary ofiarne i zamienił je w Ciało i Krew Chrystusa dla duchowego pożytku tych, którzy je przyjmują) i przeistoczenia; na słowa „Oto Baranek Boży…”; w czasie przyjmowania Komunii świętej, jeśli okoliczności na to pozwalają.

Leżenie krzyżem Wyraża uniżenie przed Bogiem, szczególnie intensywną modlitwę, adorację - wyraźniej niż postawa klęcząca. Istotnym elementem tej postawy jest upadek na ziemię, jako wyraz zachwytu i uwielbienia.

Procesja Wyraża drogę życia, świadomość zdążania do Pana wspólnie z innymi; Kościół, który prowadzi do celu wezwanych przez Jezusa; ukazuje prawdę o świętych obcowaniu (przez ustawienie procesji w odpowiednim porządku); ukazuje prawdę o prowadzeniu i umacnianiu swojego ludu przez Chrystusa (procesję otwiera krzyż). W czasie Mszy świętej odbywają się cztery uroczyste przejścia: procesja wejścia, z Ewangeliarzem, z darami oraz komunijna.

Więcej na stronie internetowej Komisji d. s Więcej na stronie internetowej Komisji d.s. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski