„Krajobrazy Polski” 1

Polska jest krajem o zróżnicowanym krajobrazie W różnych krainach Polski Polska jest krajem o zróżnicowanym krajobrazie 2

W różnych krainach Polski Można tu wyróżnić obszary o krajobrazie górskim, wyżynnym i nizinnym. W północnej i północno-zachodniej części naszego kraju występują obszary pojezierzy. Nad Morzem Bałtyckim występują krajobrazy nadmorskie. 3

Góry Krajobrazy górskie są bardzo zróżnicowane i dlatego wyróżniamy krajobraz gór wysokich, średnich i niskich. 4

Rysy Najwyższym szczytem Tatr w Polsce są Rysy. 5

Morskie Oko U podnóża Rysów znajduje się największe w Tatrach jezioro – Morskie Oko. 6

Do tatrzańskich osobliwości należą: Roślinność Tatr Wśród skalnych turni, na każdym skrawku gleby pomiędzy kamieniami zielenią się i kwitną różne rośliny górskie. Większość z nich podlega ścisłej ochronie. Do tatrzańskich osobliwości należą: 7

Limba Drzewo rosnące wysoko w górach. Jego igły zebrane są w pęczki po 5 sztuk. 8

Krokus Kwiat kwitnący wczesną wiosną i ubarwiający górskie łąki. 9

Kosodrzewina Niska sosna górska, która tworzy gęste zarośla umacniające glebę i chroniące przed lawinami. 10

Dziewięścił Kolczaste liście tworzą różyczkę, z której wyrasta suchy, biały kwiat. 11

Szarotka Charakterystyczna roślina wysokogórska. Jej kwiaty i liście pokryte są białymi, filcowatymi włoskami. 12

Zwierzęta żyjące w Tatrach Zwierzęta, które można spotkać w Tatrach to: 13

Dzik 14

Sarna 15

Jeleń 16

Niedźwiedź 17

Orzeł przedni Królem tatrzańskich ptaków jest orzeł przedni. 18

Tatrzański Park Narodowy Na terenie Tatr znajduje się Tatrzański Park Narodowy. Ostróżka tatrzańska Powrót 19

Góry średnie Przykładem krajobrazu gór średnich są Sudety. 20

Najwyższą grupą górską w Sudetach są Karkonosze. 21

Karkonosze Nad rozległym płaskim grzbietem karkonoskim wznosi się Śnieżka – najwyższy szczyt Karkonoszy. 22

Sudety O urozmaiconym krajobrazie Sudetów decydują kotliny śródgórskie, górskie jeziora, a także liczne potoki spływające bystro ze stoków. 23

Karkonoski Park Narodowy Aby chronić roślinność i zwierzęta występujące na tym obszarze utworzono Karkonoski Park Narodowy. W granicach tego parku znajdują się także dwa rezerwaty: „Góra Chojnik” i „Wodospad Szklarka”. Powrót 24

Góry niskie Przykładem krajobrazu gór niskich są Góry Świętokrzyskie. 25

Najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich Łysica Najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich jest Łysica. W przeszłości wierzono, że tam właśnie odbywają się zloty czarownic. 26

Jaskinia Raj Perłą rzeźby krasowej w górach Świętokrzyskich jest jaskinia Raj, powstała w wapieniach. W jej korytarzach obok bogatych form naciekowych, odnaleziono ślady pobytu człowieka neandertalskiego a także szczęki mamuta, niedźwiedzia jaskiniowego i nosorożca włochatego. 27

Jaskinia Raj 28

Świętokrzyski Park Narodowy Pasmo Gór Świętokrzyskich obejmuje Świętokrzyski Park Narodowy. Osobliwością parku są gołoborza – zgrupowania głazów pozbawione roślinności. Powrót 29

Bieszczady

Najwyższy szczyt to Tarnica

Połoniny

Wyżyny Południowa i południowo – wschodnia część Polski jest wyżynna, ale jej poszczególne krainy geograficzne znacznie różnią się między sobą. 33

Wyżyna Krakowsko – Częstochowska Na wyżynie Krakowsko – Częstochowskiej występują skały wapienne. W tych skałach powstały niezwykłe kolumny, baszty,a nawet formy w kształcie maczugi. 34

Wyżyna Krakowsko – Częstochowska W podziemnych korytarzach jaskiń możemy zobaczyć wyjątkowo piękne formy w kształcie wapiennych sopli i kolumn. 35

Wyżyna Krakowsko – Częstochowska W czasie wędrówki Szlakiem Orlich Gniazd, wiodącym z Krakowa do Częstochowy można podziwiać nie tylko malownicze krajobrazy, ale także ruiny zamków, będących często świadkami wielu burzliwych wydarzeń historycznych. 36

Ogrodzieniec 37

Pieskowa skała 38

Kraków Stolicą regionu jest Kraków, zbudowany na Wzgórzu Wawelskim. Obok zamku powstało miasto, które przez kilka wieków było stolicą państwa i siedzibą polskich królów. 39

Ojcowski Park Narodowy Krajobraz wyżyn ze skałkami wapiennymi, w tym południową część Jury Krakowsko – Częstochowskiej z Doliną Prądnika stanowi Ojcowski Park Narodowy. 40

Ojcowski Park Narodowy Osobliwości tego parku to wspomniane już liczne jaskinie, formy terenu o różnych kształtach i lasy bukowe z domieszką jodły, wiązu i jawora, które zachowały się tylko w trudno dostępnych wąwozach. 41

Wyżyna Lubelska Wyżyna Lubelska jest najdalej wysuniętą na wschód Polski. Spotyka się tu wąwozy lessowe. Powstają one w skale zbliżonej wyglądem do gliny. 42

Wyżyna Lubelska Na lessach wytworzyły się bardzo żyzne gleby – czarnoziemy. W związku z tym teren ten słynie z rolnictwa. 43

Wyżyna Śląska Najdalej na zachód wysuniętą wyżyną jest Wyżyna Śląska. 44

Wyżyna Śląska Spotyka się tu różne formy powstałe na skutek intensywnej działalności człowieka. Są to usypiska, sztuczne wzgórza – hałdy w pobliżu kopalń i hut, doły – wyrobiska powstałe po eksploatacji węgla. 45

Katowice Największym miastem Wyżyny Śląskiej są Katowice. Powrót 46

Niziny Przeważającą część Polski zajmują niziny. Są to obszary często płaskie, niekiedy lekko faliste lub pagórkowate. Przecinają je szerokie doliny rzek: Wisły, Odry, Warty, Bugu, Pilicy, Noteci i wielu innych. Na nizinach rozwinęła się produkcja rolna. Dużą ich część zajmują pola i łąki. 47

Niziny W wielu miejscach występują rozległe obszary leśne, np. puszcze: Kampinoska, Kozienicka, Białowieska i inne. W dolinach Narwi i Biebrzy występują obszary bagien. Na wielu bagnach ustanowiono rezerwaty przyrody. 48

Nizina Mazowiecka Jest to równina o słabych i piaszczystych glebach, na których rosną żyto i ziemniaki. Monotonię krajobrazu Mazowsza przerywa szeroka wstęga Wisły. 49

Puszcza Kampinoska Na terenie Puszczy Kampinoskiej utworzono Kampinoski Park Narodowy. Jest to największy park narodowy w Polsce. Jego osobliwością są wysokie wydmy porośnięte borem sosnowym. 50

Puszcza Kampinoska Symbolem Parku Kampinoskiego jest głowa łosia. Łosie są objęte ochroną gatunkową na tym terenie. 51

Nizina Mazowiecka Oprócz łosi dużo jest w lasach kampinoskich dzików, jeleni, saren, a także czarnych bocianów oraz siwych czapli. Ostatnio sprowadzono tam także bobry. Bóbr Bocian czarny 52

Warszawa Centralnym punktem Niziny Mazowieckiej jest Warszawa, stolica Polski. 53

Nizina Śląska Przez środek Niziny Śląskiej płynie Odra z licznymi dopływami. Dolina Odry przechodzi na odcinku środkowym w rozległe obniżenie porośnięte Borami Dolnośląskimi. 54

Nizina Śląska Teren poprzecinany licznymi wałami wydm porasta jednostajny bór sosnowy. Na obszarze borów występują często tereny podmokłe, a nawet typowe torfowiska. 55

Wrocław Stolicą całego regionu jest Wrocław. Należy on do największych miast w Polsce. 56

Nizina Wielkopolska Różnorodność rzeźby, bogata sieć wód, powodują, że jest to obszar atrakcyjny dla turystów. 57

Nizina Wielkopolska Na tym terenie żyją czaple, żurawie, kormorany, derkacze, perkozy. Czapla Żuraw Kormorany 58

Nizina Wielkopolska W drzewostanie tego regionu dominuje sosna, a oprócz niej świerk i jodła. Jodła 59

Wielkopolski Park Narodowy Przyroda na tym terenie jest chroniona dzięki utworzeniu Wielkopolskiego Parku Narodowego. 60

Nizina Wielkopolska Nizina Wielkopolska to jeden z największych okręgów rolniczych w Polsce. 61

Nizina Wielkopolska Uprawia się tu pszenicę, jęczmień, buraki cukrowe oraz warzywa i owoce. Buraki cukrowe 62

Bełchatów Nizina jest zasobna w pokłady węgla brunatnego (Bełchatów), soli kamiennej, potasowej, wapieni i gipsu. Kopalnia węgla brunatnego 63

Gniezno Na Nizinie Wielkopolskiej znajduje się miasto związane z najdawniejszymi dziejami Polski – Gniezno. 64

Stolicą regionu jest Poznań, leżący nad rzeką Wartą. Powrót 65

Pojezierza Bardzo urozmaicony krajobraz mają pojezierza. Najbardziej znane i odwiedzane przez turystów są: Pojezierze Mazurskie, Pojezierze Pomorskie. 66

Pojezierze Mazurskie Pojezierze Mazurskie z największymi w kraju jeziorami: Śniadrwy, Mamry i Hańcza (najgłębsze). Śniadrwy Hańcza 67

Pojezierze Pomorskie A także Pojezierze Pomorskie, położone między dolnym biegiem Wisły i Odry. 68

Pojezierza Na pojezierzach wiele jest terenów do wypoczynku oraz uprawiania sportów. Aby uchronić przyrodę przed najazdem turystów utworzono kilkadziesiąt rezerwatów i parków krajobrazowych. 69

Pojezierza Powstał także Wigierski Park Narodowy. Czarna Hańcza Powrót 70

Krajobrazy nadmorskie Część lądu. Która graniczy z morzem nazywa się wybrzeżem. 71

Plaża Brzeg morski czasem jest płaski i są tam szerokie plaże. 72

Klif Kiedy indziej brzeg jest stromy. Fale podmywają wtedy ląd i powodują osuwanie się skał. Taki typ brzegu nazywamy klifem. 73

Wybrzeże Linia między morzem a lądem, tzn. linia brzegowa ma czasem bardzo skomplikowany przebieg. Nadają jej kształt zatoki i półwyspy. 74

Wybrzeże Na polskim wybrzeżu znajdują się dwie mierzeje: Wiślana i Helska. Hel 75

Wydmy Często na wybrzeżach Bałtyku spotykamy wydmy. Są to piaszczyste wzniesienia usypane przez wiatr. 76

Wydmy Gdy nie porasta ich roślinność, przesuwają się zgodnie z kierunkiem wiatru. Takie ruchome wydmy można spotkać między innymi w Słowińskim Parku Narodowym. 77

Wydmy Mikołajek Rośnie tam kilka gatunków roślin chronionych, na przykład fiołek nadmorski i mikołajek. 78

Wybrzeże Przykładem chronionego gatunku zwierząt są bataliony. 79

Woliński Park Narodowy Ciekawą roślinność i zwierzęta można oglądać również w Wolińskim Parku Narodowym. Gnieździ się tutaj orzeł bielik – symbol parku. 80

Ptaki Pospolitymi ptakami nad morzem są mewy i rybitwy. 81

Porty Nad polskim morzem wybudowano liczne porty i stocznie. Największe znajdują się w Szczecinie, Gdyni i Gdańsku. Port w Gdyni 82

Latarnie morskie Charakterystyczną cechą krajobrazu nadmorskiego są też latarnie morskie. Rozewie 83